Την εκτίμηση ότι αντί να μεταρρυθμίσουν ριζικά την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας τριών δεκαετιών, τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα ήταν καλύτερο να θέσουν σε εφαρμογή μέτρα που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της «βαθύτερης αιτίας» της εκτίναξης του κόστους του φυσικού αερίου, αναφέρει σε έκθεσή του ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER).
Όπως αναφέρει το Bloomberg, η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι σε γενικές γραμμές κατάλληλη για το σκοπό της, ακόμη και όταν οι τιμές εκτοξεύονται στα ύψη μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ εξασφαλίζει «αποτελεσματική και ασφαλή» παροχή υπό σχετικά κανονικές συνθήκες και αξίζει να διατηρηθεί, σύμφωνα με την έκθεση. Παρόλα αυτά, θα μπορούσαν να εξεταστούν ορισμένα έκτακτα μέτρα για να βοηθηθεί η περιοχή να αντιμετωπίσει την εκτίναξη των τιμών που έχουν πλήξει την περιοχή τους τελευταίους μήνες.
Η ΕΕ δέχεται πιέσεις από διάφορα κράτη, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Γαλλίας, να μεταρρυθμίσει την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, με κυριότερη την αποσύνδεση των τιμών χονδρικής από τις τιμές του φυσικού αερίου, επειδή οι τιμές ρεκόρ του φυσικού αερίου έχουν επίσης εκτοξεύσει τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στα ύψη. Την ίδια ώρα οι λογαριασμοί εκτοξεύονται στα ύψη για πολλά εκατομμύρια σπίτια, πυροδοτώντας μια κρίση κόστους ζωής, καθώς τα πάντα, από τα τρόφιμα μέχρι τη βενζίνη, γίνονται επίσης πολύ πιο ακριβά.
«Έχουμε μια τεράστια ευκαιρία να αξιοποιήσουμε το μοναδικό, ολοκληρωμένο μοντέλο αγοράς ενέργειας της ΕΕ για την ενεργειακή μετάβαση και την επίτευξη μεγαλύτερης ενεργειακής ανεξαρτησίας», δήλωσε ο Κριστιάν Ζίνγκλερσεν διευθυντής του ACER. «Θα ήταν κρίμα και αντιπαραγωγικό αν οι σημερινές πιέσεις ήταν κατά κάποιο τρόπο ικανές να το ανατρέψουν αυτό».
Η αγορά λειτουργεί επί του παρόντος βάσει ενός μοντέλου "pay as you clear", όπου οι τιμές καθορίζονται στις καθημερινές εθνικές δημοπρασίες με βάση το κόστος της ακριβότερης μονάδας ενέργειας που απαιτείται για την κάλυψη της ζήτησης, δηλαδή με βάση την παραγωγή από φυσικό αέριο.
Ο ACER υποστηρίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να παραμείνει σε αυτό το μοντέλο και να αποφύγει τη διάσπαση της σύνδεσης μεταξύ των τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, προχωρώντας σε ένα πλαίσιο μέσων τιμών.
Πέρυσι, η ολοκληρωμένη αγορά της περιοχής οδήγησε σε οφέλη ύψους περίπου 34 δισ. ευρώ και βοήθησε στην πραγματικότητα στην εξομάλυνση της μεταβλητότητας. Παρέχει επίσης σήματα τιμών που ενθαρρύνουν την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, σύμφωνα με τη μελέτη.
Αντί να μεταρρυθμίσουν ριζικά την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας τριών δεκαετιών, τα κράτη μέλη θα ήταν καλύτερο να θέσουν σε εφαρμογή μέτρα που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της «βαθύτερης αιτίας» της εκτίναξης του κόστους του φυσικού αερίου, σύμφωνα με την ACER. Αυτά θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν προσπάθειες ενεργειακής απόδοσης, αλλαγή καυσίμου καθώς και αναζήτηση νέων πηγών εφοδιασμού από άλλες χώρες.
Παρόλα αυτά, η έκθεση παραδέχεται ότι το ισχύον πλαίσιο «δεν έχει σχεδιαστεί για την κατάσταση "έκτακτης ανάγκης» στην οποία βρίσκεται σήμερα η ΕΕ και προσφέρει ορισμένα πιθανά παρεμβατικά μέτρα που το μπλοκ και τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να εξετάσουν κατά τη διάρκεια μελλοντικών κρίσεων των τιμών.
Μια «προσωρινή βαλβίδα ανακούφισης» -παρόμοια με τα συστήματα που χρησιμοποιούνται στο Τέξας και την Αυστραλία- θα περιλάμβανε την κανονική λειτουργία της αγοράς έως ότου οι τιμές φθάσουν σε ένα παρατεταμένα υψηλό επίπεδο που θα παραβιάζει ένα προκαθορισμένο όριο.
Η δημοσίευση της έκθεσης έρχεται μόλις δύο εβδομάδες πριν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάσει το σχέδιό της για την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, το οποίο περιλαμβάνει προτάσεις για την ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τη διευκόλυνση της αδειοδότησης των εταιρειών καθαρής ενέργειας και συστάσεις για την επιτάχυνση των συμφωνιών αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.