Το ένα ρεκόρ μετά το άλλο σπάνε οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στη χονδρική αγορά με την Ευρώπη να προετοιμάζεται για έναν από τους πιο δύσκολους χειμώνες. Με την εικόνα να διαγράφεται όλο και πιο δυσοίωνη, η Ευρωπαϊκή Ένωση οδηγείται σε αναδίπλωση με την πιθανότητα επιβολής πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου, ή αποσύνδεσής τους από τις τιμές του ρεύματος, να τίθεται, πλέον, στο τραπέζι των συζητήσεων.
Η ανακοίνωση της Gazprom ότι θα διακόψει τη λειτουργία του αγωγού Nord Stream 1 για συντήρηση από τις 31 Αυγούστου έως τις 2 Σεπτεμβρίου, καθώς και το γεγονός ότι όταν επιστρέψει σε λειτουργία και πάλι ο αγωγός θα λειτουργεί στο 20% των δυνατοτήτων του, οδήγησαν τις τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος σε νέα υψηλά. Είναι ενδεικτικό ότι στη Γαλλία και τη Γερμανία οι τιμές ξεπέρασαν για πρώτη φορά και τα 1.000 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ στη χώρα μας η τιμή της μεγαβατώρας στην αγορά της επόμενης ημέρας έχει φθάσει τις τελευταίες δύο ημέρες ένα «βήμα» πριν τα 700 ευρώ. Ειδικότερα, για σήμερα η τιμή φθάνει στα 671 ευρώ ανά μεγαβατώρα, όταν ο μέσος όρος του Σεπτεμβρίου 2021 ήταν 134,73 ευρώ και 46,6 ευρώ το Σεπτέμβριο του 2020.
Παρά τις προηγούμενες αντιστάσεις, πλέον, με αυτό το «ζοφερό» ενεργειακά σκηνικό, όλο και περισσότερες χώρες ζητούν διαφορετική προσέγγιση από την ΕΕ, η οποία έχει συγκαλέσει έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας στις 9 Σεπτεμβρίου. Δίνοντας το στίγμα των αποφάσεων που θα έρθουν, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκή Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε χθες πως η εκτόξευση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας αποκαλύπτει τους περιορισμούς του σημερινού σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας οδηγώντας, όπως είπε, σε «μια επείγουσα παρέμβαση και μια διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας».
«Πρέπει επιτέλους να σταματήσουμε αυτή την τρέλα που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στις ενεργειακές αγορές», δήλωσε την Κυριακή ο καγκελάριος της Αυστρίας Καρλ Νεχάμερ, τονίζοντας πως αυτό θα ήταν εφικτό μόνο μέσω μιας «ευρωπαϊκής λύσης». Μάλιστα, το ζήτημα της εκτόξευσης των τιμών αλλά και το ενδεχόμενο επιβολής πλαφόν έχει ήδη συζητηθεί με τον καγκελάριο της Γερμανίας Όλαφ Σολτς και τον Τσέχο πρωθυπουργό Πετρ Φιάλα, που ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ. Εξετάζεται η αποσύνδεση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος από εκείνη του φυσικού αερίου –που ωστόσο ακόμα διατηρεί σημαντικό ποσοστό στο μείγμα καυσίμων ηλεκτροπαραγωγής. Στη χώρα μας, για παράδειγμα, η συμμετοχή στο μείγμα ξεπερνάει το 40%.
Η πρόταση για αποσύνδεση της τιμής του φυσικού αερίου από εκείνη του ηλεκτρικού ρεύματος, είχε κατατεθεί νωρίτερα μέσα στη χρονιά και από την Ελλάδα, ωστόσο δεν βρήκε, σε εκείνη τη φάση, θετική προσέγγιση από αρκετά κράτη, μεταξύ των οποίων και η Γερμανία. Στην Ευρώπη, πλέον, ωστόσο, είναι πολλές οι φωνές που λένε πως οι ανανεώσιμες πηγές, οι πυρηνικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής και το υγροποιημένο φυσικό αέριο μπορούν να αποτελέσουν ένα «ανάχωμα» απέναντι στον ενεργειακό και οικονομικό εκβιασμό της Ρωσίας, που δείχνει να «σκληραίνει». Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο καγκελάριος της Αυστρίας, «δεν πρέπει να επιτρέψουμε στον Πούτιν να αποφασίζει την ευρωπαϊκή τιμή ηλεκτρικής ενέργειας κάθε μέρα! Ωστόσο, ο τρέχων χειρισμός οδηγεί ακριβώς σε αυτό».
Οι σχεδιασμοί που θα συζητηθούν στο συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας, σε κάθε περίπτωση, δεν έχουν αποκαλυφθεί, ωστόσο πολλοί είναι εκείνοι που εκτιμούν πως το πλαφόν ή η αποσύνδεση τιμής φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος είναι πλέον εφικτή. Με τις τιμές να έχουν εκτοξευθεί σε πρωτοφανή ύψη στην Ευρώπη, η διαφορά τους από τις αντίστοιχες στην Αμερική και την Ασία έχει διευρυνθεί τόσο, ώστε ακόμη και αν μειωθούν με ένα πλαφόν δεν θα υπάρχει κίνδυνος για τον εφοδιασμό της Ευρώπης με LNG.