Παγκόσμιο οικονομικό σοκ απειλεί να προκαλέσει η ξέφρενη άνοδος της τιμής του αργού πετρελαίου, καθώς ΗΠΑ και Ευρώπη εξετάζουν πλήρη αποκλεισμό των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου και αερίου και η τιμή του μπρεντ βρίσκεται πλέον σε πολύ μικρή απόσταση από το ιστορικό υψηλό των 147,5 δολ. το βαρέλι, που είχε καταγραφεί εν μέσω της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, τον Ιούλιο του 2008.
Στις πρωινές συναλλαγές στην Ασία η τιμή του μπρεντ εκτινάχθηκε για λίγο ακόμη και στα 139 δολ. και ισορρόπησε γύρω στα 129, σημειώνοντας άνοδο κατά 9,3% σε σχέση με το επίπεδο των 118 δολ., όπου είχε ανέλθει την Παρασκευή. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Bank of America, σε περίπτωση απώλειας του μεγαλύτερου μέρους της ρωσικής παραγωγής αργού από την αγορά, η τιμή του μπρεντ θα μπορούσε να εκτιναχθεί υψηλότερα και από τα 200 δολ. το βαρέλι.
Αξίζει να σημειωθεί ότι και η τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη είχε εκτιναχθεί την Παρασκευή σε νέο ιστορικό υψηλό, στα 192,5 ευρώ/μεγαβατώρα, έχοντας ξεπεράσει στη διάρκεια των συναλλαγών και τα 200 ευρώ, για πρώτη φορά στην ιστορία, φθάνοντας τα 208.
Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται μπροστά σε ισχυρή πίεση στασιμοπληθωρισμού, καθώς η άνοδος των ενεργειακών τιμών, όπως και των τιμών άλλων βασικών εμπορευμάτων που ανεβαίνουν με γοργούς ρυθμούς λόγω των φόβων αποκλεισμού της Ρωσίας από τις αγορές, ενισχύει τις ήδη έντονες πληθωριστικές πιέσεις και φρενάρει την ανάκαμψη μετά την πανδημία, περιπλέκοντας το έργο των κεντρικών τραπεζών: από τη μια, θα πρέπει να «σφίξουν» τη νομισματική πολιτική για να αναχαιτίσουν τον πληθωρισμό, από την άλλη προβληματίζονται για τις επιδράσεις που αυτό θα έχει στην ανάπτυξη.
Οι χρηματιστηριακές αγορές, που βρίσκονται ήδη σε ελεύθερη πτώση, αναμένεται να έχουν άλλη μια δύσκολη ημέρα. Ήδη οι απώλειες σε βασικές αγορές της Ασίας, όπως η Ιαπωνία και το Χονγκ Κονγκ, ξεπερνούσαν το 3% στην έναρξη των συναλλαγών της εβδομάδας, ενώ η πτώση στα αμερικανικά προθεσμιακά συμβόλαια των δύο βασικών δεικτών, Dow και S&P 500, ξεπερνούσε το 1%.
Το μπρεντ κοντά σε νέο ρεκόρ
Μπλίνκεν: Συζητούμε ενεργά την απαγόρευση εισαγωγών από Ρωσία
Κύρια πηγή ανησυχίας αποτελεί ο πιθανός αποκλεισμός της Ρωσίας από τις ενεργειακές αγορές, κάτι που φαίνεται πλέον ως μια επιλογή που εξετάζεται πολύ σοβαρά, καθώς ο Πούτιν κλιμακώνει την πολεμική πίεση στην Ουκρανία, με βομβαρδισμούς σε αστικές περιοχές που προκαλούν πολλά θύματα μεταξύ των αμάχων και εντείνουν την οξύτατη ανθρωπιστική κρίση, με καθημερινή φυγή δεκάδων χιλιάδων προσφύγων από τα εδάφη της Ουκρανίας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση «συζητούν ενεργά» την πιθανότητα να απαγορεύσουν τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, ως απάντηση για την εισβολή στην Ουκρανία, δήλωσε χθες ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν. «Συζητάμε με τους Ευρωπαίους εταίρους και συμμάχους μας ώστε να εξετάσουμε, συντονισμένα, την ιδέα απαγόρευσης εισαγωγής του ρωσικού πετρελαίου, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι επαρκούν τα αποθέματα στις παγκόσμιες αγορές», είπε στο τηλεοπτικό δίκτυο CNN ο Μπλίνκεν.
Η κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν δέχεται πολιτικές πιέσεις για να διευρύνει τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, ιδίως στον τομέα της ενέργειας. Μέχρι στιγμής ο τομέας αυτός δεν έχει πληγεί ιδιαίτερα από τα μέτρα που επέβαλε η Δύση, ώστε να μην αποσταθεροποιηθούν οι αγορές. Αμερικανοί γερουσιαστές, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι, παρουσίασαν την Πέμπτη ένα νομοσχέδιο, στόχος του οποίου είναι να απαγορευτούν οι εισαγωγές στις ΗΠΑ, ενώ κλιμακώνεται η πίεση για επιβολή κυρώσεων σε όλους όσοι εισάγουν ρωσικό πετρέλαιο κατά τα πρότυπα των κυρώσεων στο Ιράν. Ο Μπάιντεν είχε δηλώσει την προηγουμένη ότι «δεν αποκλείει τίποτα» σε αυτό το θέμα.
Όταν ρωτήθηκε χθες από το CNN, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εμφανίστηκε πιο επιφυλακτική. Είπε ότι ο στόχος είναι «να καταστεί αδύνατον για τον Πούτιν να χρηματοδοτεί τους πολέμους του» και σημείωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να απεξαρτηθεί από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. «Συζητάμε λοιπόν στην ΕΕ μια στρατηγική προσέγγιση ώστε να αυξήσουμε τις επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να διαφοροποιήσουμε τον ενεργειακό εφοδιασμό μας», είπε, χωρίς να αναφερθεί σε απαγόρευση εισαγωγής ρωσικών υδρογονανθράκων.
Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα, όταν ρωτήθηκε για την αγορά ρωσικού πετρελαίου από τον βρετανικό κολοσσό Shell, απάντησε: «Σταματήστε να αγοράζετε ρωσικό πετρέλαιο». Ανέφερε πως «σήμερα, το ρωσικό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο μυρίζουν ουκρανικό αίμα», προτρέποντας «όλες τις δυτικές εταιρείες να αποχωρήσουν από τη Ρωσία» για «ανθρωπιστικούς» λόγους.
Τι εκτιμούν οι αναλυτές
Ακόμη και στα 185 ή στα 200 δολ. το βαρέλι θα πρέπει να εκτιναχθεί η τιμή του πετρελαίου, πριν αρχίσει να ενεργοποιείται ο μηχανισμός καταστροφής ζήτησης, ώστε να υποχωρήσει σε χαμηλότερα επίπεδα, όπως εκτιμούν οι αναλυτές της Wall Street.
Υπάρχει μόνο ένας τρόπος να μειωθούν οι τιμές του πετρελαίου: να αυξηθούν, αρχικά, ακόμη περισσότερο. Αυτό είναι το σημείο σύγκλισης των εκτιμήσεων των αναλυτών της Wall Street, όπως αναφέρει το Reuters, οι οποίοι επισημαίνουν ότι στην παρούσα φάση δεν υπάρχει αρκετή προσφορά για να εμποδίσει τις τιμές του αργού να συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία. Αυτό σημαίνει ότι ο μόνος τρόπος για να πέσουν οι τιμές είναι αρχίσουν να «λυγίζουν» οι καταναλωτές και να καταστρέφεται ζήτηση.
Αν και η παγκόσμια κοινότητα έχει εξαπολύσει μια σειρά κυρώσεων, που μέχρι στιγμής δεν στοχεύουν τις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι εταιρείες αποφεύγουν το ρωσικό πετρέλαιο, σφίγγοντας μια αγορά που ήδη αγωνιζόταν να συμβαδίσει με τη ζήτηση, η οποία έχει σχεδόν ανακάμψει στα προ πανδημίας επίπεδα.
Τις τελευταίες ημέρες, οι στρατηγικοί αναλυτές της Wall Street έχουν αυξήσει τις προβλέψεις τους για τις κορυφές των δεικτών αναφοράς αργού του αργού πετρελαίου, εκτιμώντας ότι θα πρέπει να κλιμακωθούν για να υποχρεώσουν τελικά τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές να περιορίσουν την κατανάλωση.
Την Πέμπτη, αναλυτές της JP Morgan ανέφεραν ότι το μπρεντ θα πρέπει να αυξηθεί στα 120 δολάρια το βαρέλι «και να παραμείνει εκεί για μήνες για να δώσει κίνητρα για καταστροφή της ζήτησης». Επιπλέον, η τράπεζα αναφέρει ότι εάν η διαταραχή της προσφοράς από τη Ρωσία διαρκέσει καθ ' όλη τη διάρκεια του έτους, το μπρεντ θα μπορούσε να τελειώσει το 2022 στα 185 δολάρια το βαρέλι, κάτι που θα προκαλούσε πτώση της ζήτησης κατά περίπου 3 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.
«Σε αυτά τα επίπεδα τιμών, επηρεάζεται η ζήτηση, αλλά αυτό απαιτεί χρόνο. Πήγαμε ήδη σε μια σφιχτή αγορά πετρελαίου, δεν υπάρχει μεγάλη χαλαρότητα στο σύστημα», δήλωσε ο Ντάνιελ Γιέργκιν, αντιπρόεδρος της S&P Global.
Τα καταναλωτικά έθνη προσπάθησαν να εξασφαλίσουν επαρκή προμήθεια πετρελαίου μετά τις κυρώσεις στη Ρωσία, η οποία εξάγει 4 με 5 εκατομμύρια βαρέλια αργού ημερησίως, δεύτερη πίσω από τη Σαουδική Αραβία. Την Τρίτη, η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (IEA) δήλωσε ότι θα απελευθερώσει 60 εκατ. βαρέλια πετρελαίου από τα αποθέματα έκτακτης ανάγκης.
Η αγορά ξεπέρασε χωρίς να αντιδράσει σημαντικά αυτή την είδηση καθώς η διάθεση πετρελαίου αντιστοιχεί σε λιγότερο από μια ημέρα παγκόσμιας κατανάλωσης. Έτσι, οι τιμές του πετρελαίου συνέχισαν την ανοδική τους πορεία μετά την ανακοίνωση. Ακόμη και οι συνομιλίες για την άρση των κυρώσεων στο Ιράν, που θα μπορούσαν να επαναφέρουν στις αγορές μια ποσότητα της τάξεως του 1 εκατ. βαρελιών ημερησίως, δεν ήταν αρκετές για να σταματήσει το ράλι των τιμών.
«Η ελαστικότητα της προσφοράς δεν είναι πλέον σημαντική ενόψει ενός τόσο πιθανού, μεγάλου και άμεσου σοκ εφοδιασμού», ανέφερε η Goldman Sachs, σχολιάζοντας τον κίνδυνο να διακοπούν οι εξαγωγές από τη Ρωσία.
Μέχρι στιγμής, υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις καταστροφής της ζήτησης στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον μεγαλύτερο καταναλωτή πετρελαίου στον κόσμο. Οι οδηγοί αυτοκινήτων τείνουν να περιορίζουν την κατανάλωση όταν η βενζίνη φτάνει τα 4 δολάρια ανά γαλόνι. Ο τρέχων εθνικός μέσος όρος είναι 3,73 δολάρια ανά γαλόνι.
«Νομίζω ότι όταν δούμε τα 4 δολάρια το γαλόνι, μπορεί να υπάρξει μια αντίδραση των καταναλωτών», δήλωσε στο Reuters ο Πάτρικ Ντε Χάαν, επικεφαλής ανάλυσης πετρελαίου στο GasBuddy. «Ωστόσο, με μια ισχυρή οικονομία και τιμές που παραμένουν πολύ χαμηλότερες από τα προσαρμοσμένα στον πληθωρισμό επίπεδα, η άνοδος των τιμών δεν θα έχει την ίδια επίδραση στους καταναλωτές».
Ο ανώτερος αναλυτής της RBC, Μάικ Τραν δήλωσε ότι, με προσαρμογή τον τιμών στον πληθωρισμό, η τιμή των 4 δολαρίων ανά γαλόνι που καταγράφηκε το 2008 θα ήταν σήμερα ίση με περίπου 5,20 δολάρια. «Τα επόμενα σύνορα των τιμών του πετρελαίου θα καθοριστούν από την αναζήτηση του επιπέδου τιμών που θα οδηγεί σε καταστροφή ζήτησης και αυτό είναι ένα πλαίσιο που ευνοεί τη συνέχιση της ανόδου των διεθνών τιμών», ανέφερε ο Τραν σε σημείωμα την Τετάρτη.
Σύμφωνα με το Bloomberg, το hedge fund Westbeck Capital Management, που εδρεύει στο Λονδίνο και ειδικεύεται σε επενδύσεις σε εμπορεύματα, εκτιμά ότι η προοπτική περιορισμών στις ρωσικές εξαγωγές ενέργειας, δηλαδή ένα αμερικανικό εμπάργκο όπως αυτό που επιβλήθηκε στο Ιράν, θα μπορούσε να στείλει τις τιμές του πετρελαίου πάνω από 200 δολάρια το βαρέλι.
Το hedge fund είναι μεταξύ αυτών που στοιχηματίζουν σε ένα εκτεταμένο ράλι για το αργό μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, παρότι μια πιθανή συμφωνία για το Ιράν θα άνοιγε τον δρόμο για την επιστροφή της Τεχεράνης στις διεθνείς αγορές. Σε επιστολή προς τους επενδυτές, η Westbeck ανέφερε ότι μια διαρκής απομείωση των εξαγωγών ρωσικού πετρελαίου με μοναδικό αντίβαρο την καταστροφή ζήτησης πιθανότατα θα οδηγήσει τις τιμές στην περιοχή των 150 με 175 δολαρίων και ενδέχεται να ξεπεράσουν τα 200 δολάρια.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
