Wirecard. Η κατάρρευσή της έσκασε σαν βόμβα προκαλώντας ένα ακόμη πλήγμα στην αξιοπιστία της επιχειρηματικής ζωής, στον τρόπο διαχείρισης των εταιρειών αλλά κυρίως στον τρόπο δράσης των αρχών ελέγχου της Γερμανίας.
Η εταιρεία με έδρα το Μόναχο κατέθεσε αίτηση προστασίας από τους πιστωτές, ο πρώτος εισηγμένος όμιλος στον DAX που το πράττει, καθώς τα χρέη της φθάνουν στα 3,5 δισ. ευρώ, ενώ ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό 1,9 δισ. ευρώ αρχικά αγνοούνταν και κατόπιν αποκαλύφθηκε ότι δεν υπήρξε ποτέ στα ταμεία της. Ακολούθησε η σύλληψη του πρώην διευθύνοντος συμβούλου, Μάρκους Μπράουν, καθώς κατηγορείται για «μαγείρεμα» των οικονομικών μεγεθών της εταιρείας.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που αποκαλούν την περίπτωση της Wirecard ως την «Enron της Γερμανίας», ενώ τα βέλη στρέφονται και κατά της γερμανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (BaFin), όχι απλά για ολιγωρία αλλά κατά κάποιους και για ανικανότητα.
Σύμφωνα με το γερμανικό εταιρικό δίκαιο, οι εταιρείες υποχρεούνται να διαθέτουν τόσο εποπτικό συμβούλιο όσο και διοικητικό συμβούλιο. Το εποπτικό συμβούλιο είναι υπεύθυνο για την εποπτεία της διαχείρισης που ασκεί το διοικητικό συμβούλιο.
Ο Κρις Χολμ, επικεφαλής του hedge fund TCI (με υπό διαχείριση κεφάλαια 24 δισ. δολαρίων), κάλεσε το εποπτικό συμβούλιο της Wirecard να απολύσει τον Μπράουν στα τέλη Απριλίου. «Είμαστε της άποψης ότι το εποπτικό συμβούλιο είναι νομικά υποχρεωμένο να παρέμβει», έγραψε σε ανοιχτή επιστολή που δημοσιεύθηκε στις 28 Απριλίου. «Κατά τη γνώμη μας, η απαραίτητη παρέμβαση πρέπει να γίνει τώρα και να υπάρξει απομάκρυνση του διευθύνοντος συμβούλου από όλα τα καθήκοντα διαχείρισης».
Παρ' όλα αυτά, ο Μπράουν αντιστάθηκε στην πίεση να φύγει. Παραιτήθηκε τελικά αφού ξέσπασε το σκάνδαλο, μετά από 18 χρόνια στο τιμόνι και επί του παρόντος είναι ελεύθερος με εγγύηση. Το φιάσκο οδήγησε σε νέες ερωτήσεις σχετικά με το γιατί το εποπτικό συμβούλιο της Wirecard δεν ενήργησε νωρίτερα.
«Αυτό που βλέπετε με την Wirecard, είναι καταστροφή», δήλωσε ο Πέτετ Ντέχεν, πρόεδρος της Ένωσης Εποπτικών Συμβουλίων στη Γερμανία, μιλώντας στο CNBC. Ο Ντέχεν ζητά μεταρρυθμίσεις στους κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης της Γερμανίας. Αν και ο γερμανικός κώδικας εταιρικής διακυβέρνησης εκσυγχρονίστηκε πρόσφατα, ο Ντέχεν πιστεύει ότι υπάρχει ανάγκη για κάτι «νέο» και «καθοδηγούμενο από τον διάλογο» που κάνει τις εταιρείες να επικοινωνούν με όλους τους ενδιαφερόμενους, όχι μόνο μετόχους.«Αυτή είναι η σύγχρονη εταιρική διακυβέρνηση», είπε και προσέθεσε «με τους ισχύοντες κανόνες, νιώθω ότι είμαστε ακόμα πολύ πίσω, ίσως έχουμε μείνει στον προηγούμενο αιώνα. Και για αυτό χρειαζόμαστε μια δραστική αλλαγή».
Το σκάνδαλο της Wirecard δεν είναι, βέβαια, το πρώτο που πλήττει την αξιοπιστία του γερμανικού επιχειρηματικού τομέα. Η Siemens επλήγη από σκάνδαλο διαφθοράς στα τέλη της δεκαετίας του 2000, ενώ η φήμη της Volkswagen υπέστη μεγάλη ζημιά από το λεγόμενο σκάνδαλο με την αλλοίωση των μετρήσεων για τις εκπομπές ρύπων ("Dieselgate"¨) το 2015.
Ο Μαξιμίλιαν Βάις, νομικός στη δικηγορική εταιρεία TILP Litigation, η οποία κατέθεσε αγωγή εναντίον της Wirecard τον Μάιο, δήλωσε στο CNBC ότι «είμαστε στην αρχή ενός από τα μεγαλύτερα εταιρικά σκάνδαλα που έχουμε δει στη Γερμανία. Νομίζω ότι πρέπει να γίνουν πολλά. Απλώς ρίξτε μια ματιά στις ΗΠΑ, τι συνέβη μετά την Enron. Νομίζω ότι η Wirecard είναι ο Enron της Γερμανίας».
Η Enron ήταν εταιρεία ενεργειακών υπηρεσιών που κατέρρευσε το 2001 μετά από αποκαλύψεις συστηματικής λογιστικής απάτης. Το σκάνδαλο οδήγησε στη θέσπιση του νόμου Sarbanes - Oxley, που θεσπίστηκε το 2002, για την προστασία των επενδυτών από δόλιες χρηματοοικονομικές πρακτικές. Ο Βάις εκτίμησε ότι ο νόμος Sarbanes-Oxley θα μπορούσε να προσφέρει ένα προσχέδιο για το τι θα συμβεί στη συνέχεια στη χώρα: «Νομίζω ότι αυτό θα γίνει πολιτικό ζήτημα».
Το σκάνδαλο έχει, επίσης, στρέψει την προσοχή στον τρόπο με τον οποίο οι γερμανικές ρυθμιστικές αρχές αντιμετώπισαν τους ισχυρισμούς εναντίον της Wirecard. Πολλά hedge funds επέκριναν τη δημοσιονομική ρυθμιστική αρχή της Γερμανίας, BaFin, για την προσωρινή απαγόρευση των πωλήσεων σε μετοχές της Wirecard και για την υποβολή ποινικής καταγγελίας εναντίον δύο δημοσιογράφων των Financial Times, του εντύπου το οποίο αποκάλυψε πρώτο το σκάνδαλο.
Ο Φέλιξ Χούφελντ, πρόεδρος της BaFin, παραδέχτηκε ότι η κατάσταση ήταν «σκάνδαλο» και «απόλυτη καταστροφή», ενώ η ρυθμιστική αρχή, τελικά, κατήρτισε επικαιροποιημένη έκθεση εναντίον της εταιρείας, εξετάζοντας «υποψίες χειραγώγησης της αγοράς». Από την πλευρά του ο υπουργός Οικονομικών Όλαφ Σολτς δήλωσε στο Reuters ότι το σκάνδαλο «εγείρει κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με την εποπτεία της εταιρείας» και πρότεινε μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου για την εποπτεία της αγοράς.
Ωστόσο, το πρόβλημα θα μπορούσε να είναι πολιτιστικό και όχι νομικό, σύμφωνα με τον Γιαν Πέτερ Κράχνεν, επιστημονικό διευθυντή στο Ινστιτούτο Χρηματοοικονομικής Έρευνας του Leibniz SAFE στη Φρανκφούρτη. Όπως εκτίμησε, οι γερμανικές ρυθμιστικές αρχές δεν έχουν το θάρρος να παρέμβουν όταν πρόκειται για ζητήματα που επηρεάζουν τις κεφαλαιαγορές.
«Είναι βασικά μια ανάπτυξη μιας κουλτούρας που δεν εξετάζει πραγματικά τα δικαιώματα των επενδυτών», δήλωσε ο Κράχνεν και προσέθεσε «δεν υπάρχει πραγματική κουλτούρα εποπτείας των εταιρειών που μπορεί να μην αποκαλύπτουν τα πάντα με τον σωστό τρόπο, ώστε ένας επενδυτής να μπορεί να αισθάνεται ασφαλής». Ο Κράχνεν πιστεύει ότι θα μπορούσε να διαδραματίσει ρόλο και η ΕΕ σε σχέση με τέτοια θέματα κεφαλαιαγορών.
Αυτό θα μπορούσε να τεθεί υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMΑ). Οι Βρυξέλλες ζήτησαν από την ESMA να εξετάσει πιθανές εποπτικές αποτυχίες της BaFin. «Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τι πήγε στραβά», δήλωσε ο Β. Ντομπρόβσκις, μιλώντας στους FT.
Δεν είναι μόνο η BaFin που πρέπει να ελεγχθεί, λένε οι αναλυτές. Υπάρχουν επίσης ερωτήσεις σχετικά με το γιατί η EY, ο μακροχρόνιος ελεγκτής της Wirecard, δεν έλαβε υπόψη τις λογιστικές παρατυπίες που χρονολογούνται εδώ και χρόνια.
Η EY αντιμετώπισε αυξανόμενη νομική πίεση κατά τον έλεγχο των λογαριασμών της Wirecard. Η γερμανική ένωση μετόχων SdK υπέβαλε μηνυτήρια αναφορά εναντίον των ελεγκτών της Wirecard. Η καταγγελία έχει ως στόχο δύο νυν και έναν πρώην υπάλληλο της ΕΥ.
«Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι αυτή ήταν μια περίπλοκη απάτη, η οποία εμπλέκει πολλά μέρη σε όλο τον κόσμο σε διαφορετικά ιδρύματα, με σκοπό την εξαπάτηση», παραδέχεται σε ανακοίνωσή της η ΕΥ και τονίζει ότι «οι αθέμιτες πρακτικές που έχουν σχεδιαστεί για να εξαπατήσουν τους επενδυτές και το κοινό συχνά συνεπάγονται εκτεταμένες προσπάθειες για τη δημιουργία μίας ψευδούς εικόνας. Τα επαγγελματικά πρότυπα αναγνωρίζουν ότι ακόμη και οι πιο ισχυρές και εκτεταμένες διαδικασίες ελέγχου ενδέχεται να μην αποκαλύψουν μια απάτη».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
