«Μαύρη» πρόβλεψη από το ΔΝΤ για την ύφεση στην Ευρώπη

Βαρύτατες απώλειες στις μεγάλες οικονομίες της ευρωζώνης θα προκαλέσουν τα περιοριστικά μέτρα που λαμβάνονται για να σταματήσει η εξάπλωση της πανδημίας, «κόβοντας» τουλάχιστο 3% από το ΑΕΠ κάθε μήνα, όπως εκτιμά ο τομεάρχης Ευρώπης του Ταμείου, Πόουλ Τόμσεν, ο οποίος υποστηρίζει και τη γερμανική πρόταση για παροχή δανείων σε όσες κυβερνήσεις τα χρειάζονται από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, χωρίς να κάνει οποιαδήποτε αναφορά στην πρόταση 9 χωρών για έκδοση ευρωομολόγου ειδικού σκοπού (coronabond).

Σε άρθρο στο blog του στη σελίδα του ΔΝΤ, ο Τόμσεν υπογραμμίζει ότι:

• «Ο Covid-19 έχει χτυπήσει την Ευρώπη με εκπληκτική αγριότητα. Αν και δεν γνωρίζουμε πόσο θα διαρκέσει η κρίση, γνωρίζουμε ότι ο οικονομικός αντίκτυπος θα είναι σοβαρός. Στις μεγάλες οικονομίες της Ευρώπης, οι μη βασικές λειτουργίες που αναστέλλονται με διαταγή των κυβερνήσεων αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο της παραγωγής. Αυτό σημαίνει ότι κάθε μήνα που οι τομείς αυτοί παραμένουν κλειστοί μεταφράζεται σε πτώση 3% του ετήσιου ΑΕΠ και αυτό πριν ληφθούν υπόψη άλλες διαταραχές και δευτερογενείς επιπτώσεις στην υπόλοιπη οικονομία. Μια βαθιά ευρωπαϊκή ύφεση φέτος είναι δεδομένη».

Σε ό,τι αφορά τις κυβερνήσεις και τους θεσμούς της ευρωζώνης και την απάντηση που δίνουν με μέτρα πολιτικής, ο Τόμσεν γενικά θεωρεί ότι ως τώρα κινούνται με ικανοποιητικό τρόπο. Όπως σημειώνει,

• Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στις προηγμένες οικονομίες έχουν κάνει καλή χρήση του χώρου πολιτικής και των θεσμών τους, θέτοντας σε εφαρμογή σημαντικά μέτρα νομισματικής και δημοσιονομικής επέκτασης για να αμβλύνουν τον αντίκτυπο της κρίσης. Οι δημοσιονομικοί κανόνες και τα όρια ορθώς αναστέλλονται για να καταστεί δυνατή η μεγάλης κλίμακας στήριξη έκτακτης ανάγκης και τα δημοσιονομικά ελλείμματα επιτρέπεται να αυξηθούν. Ομοίως, οι κεντρικές τράπεζες έχουν ξεκινήσει τεράστια προγράμματα για αγορές περιουσιακών στοιχείων, και οι χρηματοπιστωτικές ρυθμιστικές αρχές έχουν χαλαρώσει τις απαιτήσεις για να επιτρέψουν στις τράπεζες να συνεχίσουν να υποστηρίζουν τους πελάτες που βρίσκονται σε κίνδυνο και την οικονομία γενικότερα.
• Όσον αφορά τη ζώνη του ευρώ, οι παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας της ΕΚΤ και η έκκληση των Ευρωπαίων ηγετών προς τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας να παράσχει ένα ευρωπαϊκό συμπλήρωμα στις εθνικές δημοσιονομικές προσπάθειες, είναι ιδιαίτερα κρίσιμες για να διασφαλιστεί ότι οι χώρες με υψηλό δημόσιο χρέος θα έχουν το δημοσιονομικό χώρο που χρειάζονται για να αντιδράσουν δυναμικά στην κρίση. Η αποφασιστικότητα των ηγετών της ζώνης του ευρώ να κάνουν ό,τι χρειάζεται για να σταθεροποιήσουν το ευρώ δεν πρέπει να υποτιμηθεί.

Πέραν, όμως, των οικονομιών της ευρωζώνης, ο Τόμσεν υπογραμμίζει ότι οι αναδυόμενες οικονομίες  που είναι μέλη της ΕΕ αλλά όχι της ζώνης του ευρώ δεν έχουν τον ίδιο χώρο πολιτικής με τις προηγμένες οικονομίες. Πάντως, θα ωφεληθούν σημαντικά από τη μείωση των δημοσιονομικών και εξωτερικών ελλειμμάτων και του χρέους τους τα τελευταία χρόνια, και από την ενίσχυση των τραπεζικών τους συστημάτων.

Οι οικονομίες της ευρύτερου ευρωπαϊκού χώρου που δεν ανήκουν στην ευρωζώνη ή στην Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα, όπως επισημαίνει ο Π. Τόμσεν. «Δεν αποτελεί έκπληξη», τονίζει, «το γεγονός ότι οι χώρες αυτές στρέφονται τώρα στο ΔΝΤ για οικονομική βοήθεια. Εξαιρουμένης της Ρωσίας και της Τουρκίας, οι περισσότερες από τις εννέα αναδυόμενες οικονομίες εκτός ΕΕ στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη έχουν ήδη υποβάλει αίτηση για επείγουσα βοήθεια μέσω προγραμμάτων ταχείας οικονομικής στήριξης του ΔΝΤ».

Αυτές οι οικονομίες, σημειώνει, «περιλαμβάνονται σε περισσότερες από 70 άλλες χώρες μέλη σε όλο τον κόσμο που έχουν ήδη επιδιώξει την πρόσβαση -συνολικού ύψους περίπου 50 δισ. δολ.- σε γρήγορες εκταμιεύσεις από τα προγράμματα έκτακτης ανάγκης του ΔΝΤ για την αντιμετώπιση των άμεσων πιέσεων που προκύπτουν από την κρίση COVID-19».