Η Ελλάδα αποτελεί σημείο προσοχής των ρυθμιστικών αρχών λόγω του ότι ακόμη διαθέτει τον μεγαλύτερο δείκτη Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) στην ΕΕ, που εξακολουθεί να υπερβαίνει το 36%, με περίπου 64,580 δισ. ευρώ στο τέλος του Ιουνίου 2020.
Η οικονομική ύφεση στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία επηρέασε σοβαρά την ικανότητα των ελληνικών νοικοκυριών και επιχειρήσεων να εξυπηρετήσουν το χρέος τους, οδηγώντας σε μία οξεία αύξηση των ΜΕΔ, από 15 δισ. ευρώ το 2008, σε 106 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο του 2016.
Το 2016 ο αρχικός στόχος μείωσης των ΜΕΔ που συμφωνήθηκε στο πλαίσιο του 3ου Ελληνικού Προγράμματος Προσαρμογής και της εφαρμογής της Στρατηγικής Διαχείρισης των ΜΕΔ μιλούσε για μείωση ύψους 40 δισ. ευρώ εντός 2 ετών. Ωστόσο, λόγω της πιο αργής από τον προβλεφθέντα στόχο μείωσης των ΜΕΔ, αλλά και της λήψης αρκετών μέτρων και της διενέργειας μεταρρυθμίσεων, έχει δοθεί παράταση έως το 2021, με στόχο μείωσης για ποσό μεγαλύτερο των 50 δισ. ευρώ.
Για τη διαχείριση του θέματος, οι ελληνικές αρχές εισήγαγαν τον Δεκέμβριο του 2019 το Σύστημα Προστασίας Περιουσιακών Στοιχείων που φέρει την ονομασία «Σχέδιο Ηρακλής» με σκοπό να συμβάλλει περαιτέρω στη μείωση των ΜΕΔ και στην αύξηση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας. Με βάση αυτό, η Ελλάδα δεσμεύτηκε να διασφαλίσει ότι η εφαρμογή του Σχεδίου και οι διάφορες ιδιαιτερότητες στη διαμόρφωσή του, ιδίως οι απαιτήσεις χρηματοπιστωτικής αξιολόγησης και οι προϋποθέσεις παροχής εγγύησης, θα υπόκεινται σε τακτική παρακολούθηση από ένα Ανεξάρτητο Επόπτη.
Η ΑΙΓΙΣ ΣΚ έχει διοριστεί ως Ανεξάρτητος Επόπτης του Σχεδίου ΗΡΑΚΛΗΣ, παρέχοντας τις σχετικές υπηρεσίες της στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτό το έργο αντιπροσωπεύει έναν ακόμη σημαντικό ρόλο για τη συμβουλευτική εταιρεία ΑΙΓΙΣ ΣΚ, συμβάλλοντας στις προσπάθειες της Ελληνικής αγοράς να αντιμετωπίσει το ζήτημα των ΜΕΔ, καθώς η εταιρεία παρείχε τις υπηρεσίες της και για την εφαρμογή της «Στρατηγικής Διαχείρισης των ΜΕΔ» στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2016-2017. Σημειώνεται ότι το έργο αυτό ξεκίνησε από τους θεσμικούς δανειστές στο πλαίσιο του 3ου Ελληνικού Προγράμματος Προσαρμογής.
Συνοπτικά, το Ελληνικό Σχέδιο Προστασίας Περιουσιακών Στοιχείων έχει σχεδιαστεί για να βοηθά τις τράπεζες να διασφαλίζουν μέσω τιτλοποιήσεων των ΜΕΔ την απομάκρυνσή τους από τους ισολογισμούς τους. Για την εφαρμογή του, αυτόνομα ιδιωτικά οχήματα τιτλοποίησης αγοράζουν ΜΕΔ από τις Ελληνικές τράπεζες και διαθέτουν αντίστοιχους επενδυτικούς τίτλους σε επενδυτές. Η Ελληνική Δημοκρατία παρέχει εγγύηση για τους λιγότερο επικίνδυνους τίτλους υψηλής προτεραιότητας εξόφλησης κάθε οχήματος τιτλοποίησης. Σε αντάλλαγμα, η Ελληνική Δημοκρατία λαμβάνει ένα τέλος εγγύησης με όρους αγοράς.
Η χρονική διάρκεια κατά την οποία μπορούν να χορηγηθούν οι εγγυήσεις ορίζεται σε 18 μήνες από την ημερομηνία της απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Οκτώβριο του 2019. Η Ελληνική Δημοκρατία μπορεί να αποφασίσει σχετικά με την παράταση του Σχεδίου.
Στο πλαίσιο αυτό, το κύριο καθήκον του Ανεξάρτητου Επόπτη είναι να διασφαλίσει την ορθή εφαρμογή της διαδικασίας παροχής εγγύησης και την εκπλήρωση των υποχρεώσεων των φορέων και της Αρχής που εμπλέκονται σε αυτήν, δηλαδή την μη παραβίαση των διατάξεων της απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την Ελληνική Προστασία Περιουσιακών Στοιχείων, καθώς και του αντίστοιχου Ελληνικού Νόμου 4649/2020.
Βεβαίως, το δεύτερο κύμα της πανδημίας αναμένεται να επιβαρύνει εκ νέου την ποιότητα των στοιχείων του ενεργητικού των τραπεζών με τη δημιουργία νέων ΜΕΔ σε βαθμό που δεν μπορεί να εκτιμηθεί με ακρίβεια. Ο μέσος όρος των προβλέψεων φθάνει στα 12-15 δισ. ευρώ. Ωστόσο, φαίνεται πλέον ότι είναι απαραίτητο να προγραμματισθούν και άλλες ενέργειες για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, τόσο σε εθνικό επίπεδο (π.χ. Πρόγραμμα “Ηρακλής 2”), όσο και σε ευρωπαϊκό (π.χ. “bad bank” από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα).
Ταυτόχρονα, όμως, η πρόκληση για την πραγματική οικονομία θα είναι το μέγεθος του πλήγματος το οποίο θα αφήσει πίσω της η πανδημία και ο τρόπος της σταδιακής ή μη απόσυρσης των μέτρων τόνωσης της οικονομίας, όπως και η διαχείριση του ιδιωτικού, αλλά και του κρατικού χρέους, παρά την θετική προοπτική της εύρεσης του εμβολίου κατά του κορωνοϊού.
Ο κ. Ηλίας Κυριακόπουλος είναι Διευθύνων Εταίρος της συμβουλευτικής εταιρείας AEGIS S.K.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
