Τον Σεπτέμβριο του 1998 ο κόσμος ήταν πολύ διαφορετικός από ότι σήμερα. Η αναζήτηση μιας είδησης ή μιας πληροφορίας έρχονταν από συγκεκριμένες πηγές, καθώς η δυνατότητα αναζήτησης όλων των ειδών των πληροφοριών με ένα απλό ερώτημα αναζήτησης ήταν κάτι το ανήκουστο μέχρι να εμφανιστεί η Google.
Η Google φάνηκε να εμφανίζεται στο κατάλληλο timing. Το διαδίκτυο αποτελούσε μια νέα πραγματικότητα που συνάρπαζε τους καταναλωτές ακόμα και στα πρώιμα χρόνια. Μέχρι τότε, οι βιβλιοθήκες, οι εγκυκλοπαίδειες με τις διασταυρωμένες παραπομπές, οι σελίδες του τηλεφωνικού καταλόγου, ήταν οι τρόποι αναζήτησης πληροφοριών, με την εικόνα να αλλάζει από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 και τη γέννηση της Google.
Πριν από 25 χρόνια το διαδίκτυο βρισκόταν στα πρώτα του βήματα, και μηχανές αναζήτησης όπως η AltaVista, η Ask Jeeves, η Excite, η Infoseek, η Lycos ή η Yahoo! Search έθεταν τις βάσεις της λειτουργίας του, μέχρι που εμφανίστηκε η Google.
Το «παιδί» των Λάρι Πέιτζ και Σεργκέι Μπριν, δυο φοιτητών στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, που είχαν την ιδέα να δημιουργήσουν μια μηχανή αναζήτησης στο Διαδίκτυο που θα οργάνωνε τις ιστοσελίδες και θα τις κατέτασσε. Η νεοσύστατη επιχείρηση αρχικά ονομάστηκε BackRub, για να εξελιχθεί σε μια από τις πλέον επιδραστικές εταιρείες στον κόσμο, τη Google.
«Ο Λάρι και ο Σεργκέι έγραψαν για πρώτη φορά την αποστολή μας πριν από 25 χρόνια: να οργανώσουμε τις πληροφορίες του κόσμου και να τις καταστήσουμε καθολικά προσβάσιμες και χρήσιμες», έγραψε πρόσφατα στο blog του ο Sundar Pichai, διευθύνων σύμβουλος της Alphabet. «Είχαν ένα φιλόδοξο όραμα για ένα νέο είδος μηχανής αναζήτησης που θα βοηθούσε τους ανθρώπους να βγάλουν νόημα από τα κύματα πληροφοριών που κινούνται στο διαδίκτυο. Το προϊόν που δημιούργησαν, το Google Search, συνέχισε να βοηθά δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να βρίσκουν απαντήσεις στα ερωτήματά τους».
Από το ξεκίνημα του 1998 ως μια απλή μηχανή αναζήτησης, η Google έχει εξελιχθεί πλέον σε έναν τεχνολογικό κολοσσό που διαχειρίζεται μερικές από τις μεγαλύτερες υπηρεσίες διαδικτύου, ενώ οι ιδρυτές της, Λάρι Πέιτζ και Σεργκέι Μπριν βρίσκονται ανάμεσα στους πλουσιότερους ανθρώπους του πλανήτη. Ωστόσο ο τεχνολογικός κολοσσός εκτός από τις καινοτομίες που έχει παρουσιάσει αλλάζοντας τον κόσμο τα τελευταία χρόνια, έχει βρεθεί και στο επίκεντρο των αρχών για μονοπωλιακές πρακτικές που συντρίβουν τον ανταγωνισμό, ενώ δεν είναι και λίγες οι αποτυχίες της.
Τα πρώτα χρόνια της εταιρείας
Η Google χρησιμοποιεί ως ημερομηνία γέννησης της την 27η Σεπτεμβρίου όταν και ο συνιδρυτής της Λάρι Πέιτζ χρησιμοποίησε το όνομα της εταιρείας ως ρήμα στην διάσημη πλέον φράση "Keep googling".
Στα πρώτα χρόνια της ζωής της, η Google που ήταν η διδακτορική εργασία των Πέιτζ και Μπριν, ζούσε αρχικά στους διακομιστές του Στάνφορντ, με τις πρώτες εκδόσεις της μηχανής αναζήτησης να είναι προσβάσιμες ως subdomain του πανεπιστημίου.
Η ιδέα να λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός των backlinks που έχει ένας ιστότοπος, δηλαδή άλλοι ιστότοποι που παραπέμπουν σε αυτόν με συνδέσμους, ήταν κάτι που έκανε πραγματικά δυνατή την γιγάντωση της Google και τη βοήθησε να ανεβάζει έγκυρες πηγές στην κορυφή των αποτελεσμάτων χωρίς μεγάλη ανθρώπινη παρέμβαση. Αυτός ήταν και ο λόγος που ονομάστηκε στην αρχή BackRub.
Η χρήση της Google ήταν αρχικά εντελώς δωρεάν, και η εταιρεία άρχισε να την εκμεταλλεύεται με διαφημίσεις μόνο στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Οι διαφημιζόμενοι μπορούσαν να αγοράζουν ορισμένες λέξεις-κλειδιά, επιτρέποντάς τους να εμφανίζονται με ένα οπτικά ξεχωριστό στυλ παράλληλα με τα δυναμικά αποτελέσματα αναζήτησης.
Την ίδια δεκαετία, η εταιρεία υιοθέτησε επίσης το ξεχασμένο πλέον μάντρα της «Μην είσαι κακός» όταν κατέθεσε αίτηση για δημόσια εγγραφή το 2004,υποσχόμενη να φέρει βελτιώσεις στον κόσμο ακόμη και όταν αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να παραιτηθεί από βραχυπρόθεσμα κέρδη.
Οι εφαρμογές και οι λύσεις που την έφεραν στην κορυφή
Κατά τη διάρκεια των 25 ετών, η Google έχει μεταβληθεί ως εταιρεία και έχει λανσάρει μια πληθώρα νέων προϊόντων και προσθηκών στην αναζήτηση. Το 2001 φέρνει το Google Images, μαζί με τη δυνατότητα εύρεσης εικόνων και την ίδια χρονιά εισάγε και τη λειτουργία "Did You Mean", η οποία παρότρυνε τους χρήστες να διορθώσουν την ορθογραφία τους.
Το 2004 εισάγει το Gmail με 1GB δωρεάν αποθηκευτικού χώρου, που ήταν κάτι ανήκουστο εκείνη την εποχή και το 2005 λανσάρει το Google Maps βάζοντας σταδιακά τέλος στην ύπαρξη τωνχάρτων.
Αργότερα, το 2006, η Google εισήγαγε τη λειτουργία Google Translate, διευκολύνοντας τους ανθρώπους να μεταφράζουν γρήγορα μια γλώσσα σε μια άλλη. Αρχικά, η λειτουργία περιοριζόταν στη μετάφραση μεταξύ αραβικών και αγγλικών, αλλά τώρα το Google Translate λειτουργεί με περισσότερες από 100 γλώσσες.
Το 2006 αγοράζει το YouTube καθιστώντας την το αδιαμφισβήτητο πρότυπο για τη δημιουργία περιεχομένου βίντεο στο διαδίκτυο και το 2007, εισάγει την καθολική αναζήτηση που επιτρέπει στους χρήστες να έχουν πρόσβαση στα αποτελέσματα αναζήτησης σε όλους τους τύπους περιεχομένου, όπως εικόνες, βίντεο και ειδήσεις, ταυτόχρονα.
Το 2008 λανσάρει την εφαρμογή της για κινητά στο iPhone, προσθέτοντας χαρακτηριστικά όπως η αυτόματη συμπλήρωση και η «τοποθεσία μου», ενώ φέρνει και το Google Voice το οποίο επέτρεπε στους χρήστες να κάνουν αναζήτηση με τη φωνή τους.
Το 2008 η Google παρουσίασε επίσης το Android (το οποίο αγόρασε όταν ήταν ακόμα ένα λειτουργικό σύστημα για κάμερες το 2005), εγκαινιάζοντας την εποχή των smartphones. Μπορεί η Apple να έφερε το iPhone, που κατέστησε τα smartphones ως ένδειξη στάτους, αλλά η Google ήταν αυτή που υιοθέτησε τις βασικές ιδέες, τις βελτίωσε και τις έκανε διαθέσιμες στις μάζες με εξαιρετικά τηλέφωνα σε όλες τις τιμές.
Αργότερα η Google φέρνει το Chrome, το οποίο έγινε γρήγορα η επιλογή που επιλέγουν σχεδόν όλοι στον υπολογιστή τους και το 2012 φέρνει και το Google Glass.
Το 2017, η Google παρουσίασε το Google Lens, επιδεικνύοντας τις ικανότητές της στη μηχανική μάθηση και την ικανότητά της να αναγνωρίζει αντικείμενα και στη συνέχεια να τα μετατρέπει σε ερωτήματα αναζήτησης. Και τώρα, «το Lens βλέπει περισσότερες από 12 δισεκατομμύρια οπτικές αναζητήσεις το μήνα», δήλωσε η Google.
Το 2020 έφερε το Hum to Search, το οποίο επιτρέπει στους χρήστες να σιγοτραγουδούν ένα τραγούδι, χρησιμοποιώντας την τεχνογνωσία της στη μηχανική μάθηση και τώρα το 2023, η Google έχει τελικά μετατοπίσει την εστίασή της σε εμπειρίες που βασίζονται στη γεννητική τεχνητή νοημοσύνη με το Google Bard και τα LLM της, όπως το PaLM 2 και το επερχόμενο Gemini.
Η Google έχει φέρει επίσης τη λειτουργία ώστε να εμφανίζονται οι αριθμοί πρώτων βοηθειών και ψυχολογικής υποστήριξης όταν εισέρχονται στην αναζήτηση λέξεις «κλειδιά» με στόχο να σωθούν όσο το δυνατόν περισσότερες ζωές, ενώ έχει λανσάρει και τους μετατροπείς νομισμάτων, και άλλων κλιμάκων γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ ΗΠΑ και υπόλοιπου κόσμο.
Η επιτυχία που την έφερε στο επίκεντρο της Δικαιοσύνης
Η Google έχει πλέον εδραιωθεί ως μια παγκόσμια δύναμη, με την διαφημιστική της δραστηριότητα να εξελίσσεται στο πρότυπο που κυριαρχεί στο διαδίκτυο, ενώ η λέξη "googling" έχει γίνει συνώνυμο της αναζήτησης. Στον κόσμο των smartphone το Android κυριαρχεί, ενώ πλέον είναι δύσκολο να «ξεφύγει» κανείς από την εταιρεία ακόμη και σε άλλες πλατφόρμες.
Πλέον η Google, είναι η μηχανή αναζήτησης που έχει συγκεντρώσει μερίδιο αγοράς άνω του 90%, και είναι έτη φωτός μπροστά από τις δεύτερες Microsoft Bing και Yahoo!, σύμφωνα με την εταιρεία ψηφιακών αναλύσεων Similarweb.
Κάτι που έχει προκαλέσει και το ενδιαφέρον των Αρχών, με την Google να ελέγχεται τακτικά από τις ρυθμιστικές αρχές για την κατοχή κάθε τμήματος της διαφημιστικής καθετοποίησης. Μέχρι σήμερα η Κομισιόν έχει επιβάλλει πρόστιμα που ξεπερνούν τα 8,2 δισ. ευρώ για αντι-ανταγωνιστικές πρακτικές και για την παραβίαση της ουδετερότητας των αναζητήσεων.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ έχει μηνύσει την εταιρεία, κατηγορώντας την για κατάχρηση της μονοπωλιακής της θέσης στην ηλεκτρονική αναζήτηση, και φέτος η Google συμφώνησε να καταβάλει 23 εκατ. δολάρια στο πλαίσιο του διακανονισμού πολλών ομαδικών αγωγών για την προστασία της ιδιωτικής ζωής.
Η τρέχουσα δεκαετία φαίνεται να είναι η πιο δύσκολη για την εταιρεία. Η Google προσπαθεί να βρει μια καλή απάντηση στην άνοδο της δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης, με εταιρείες όπως η Microsoft και η OpenAI να προηγούνται στην κούρσα για μια τεχνητή νοημοσύνη των πάντων και την Google να προσπαθεί να ακολουθήσει.
Ταυτόχρονα, η Google έχει να αντιμετωπίσει τον αυστηρό ρυθμιστικό έλεγχο, με ορισμένες χώρες και περιοχές να εξετάζουν το ενδεχόμενο να διαλύσουν την εταιρεία ή τουλάχιστον να την αναγκάσουν να χάσει τη μονοπωλιακή της κατοχή σε ορισμένες από τις αγορές στις οποίες κυριαρχεί.
Σίγουρα θα είναι ενδιαφέρον να δούμε τι θα φέρουν τα επόμενα χρόνια για την Google και να δούμε πού θα οδηγήσουν οι εξελίξεις την εταιρεία τα επόμενα 25 χρόνια, αλλά σίγουρα δεν αναμένεται να είναι εύκολο.