Η Επιτροπή Εμπορίου των ΗΠΑ αποφάσισε να κάνει ένα μεγάλο βήμα για να σπάσει την Facebook σε κομμάτια, καταθέτοντας επίσημη αγωγή εναντίον του τεχνολογικού γίγαντα κατηγορώντας την εταιρεία πως κάνει κατάχρηση της μονοπωλιακής της δύναμης στα κοινωνικά δίκτυα εμποδίζοντας τον ανταγωνισμό.
Η αμερικανική Αρχή για τον ανταγωνισμό και μια συμμαχία από πολιτείες μηνύουν επίσης τον τεχνολογικό γίγαντα, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον στην απόκτηση του Instagram από τη Facebook για 715 εκατ. δολάρια το 2012 και στην εξαγορά, έναντι 22 δισ. δολάρια της WhatsApp, δύο χρόνια αργότερα. Οι συμφωνίες, που δεν εμπόδίστηκαν από τις αρχές όταν είχαν γίνει, είχαν στόχο να «καταπνίξουν» τις ανταγωνιστικές απειλές, όπως αναφέρει η Επιτροπή στην αγωγή που κατέθεσε. Τώρα, η Επιτροπή Εμπορίου θέλει να επιβάλει στη Facebook να διαχωρίσει τις δυο επιχειρήσεις. Μια ιδέα που μπορεί να απειλήσει την αυτοκρατορία που έχει χτίσει ο Μαρκ Ζούκενμπεργκ. Μια αυτοκρατορία που έχει προκαλέσει τον φθόνο αρκετών, με το Facebook να βρίσκεται όλο και συχνότερα στο επίκεντρο των συζητήσεων.
Καθώς μεγάλο μέρος της αύξησης εσόδων της εταιρείας προέρχεται από το Instagram, ενώ η WhatsApp είναι βασικό στοιχείο για την επιτυχία του στοιχήματος που έχει βάλει το Facebook για το ηλεκτρονικό εμπόριο, το να χαθούν αυτές οι δυο πλατφόρμες μπορεί να εξαϋλώσει μεγάλο μέρος της μακροπρόθεσμης αξίας του Facebook, όπως εκτιμούν αναλυτές. Ήδη το δημιούργημα του Μαρκ Ζουκενμπεργκ νιώθει τις πρώτες αναταραχές από αυτή την είδηση, και οι μετοχές βρίσκονται σε πτωτική πορεία από την Τετάρτη.
«Οι διασπάσεις εταιρειών μπορεί να είναι τρομακτικοί για τους επενδυτές επειδή μπορεί με διάφορους τρόπους να επηρεάσουν τα επιχειρηματικά μοντέλα», αναφέρει ο Νταν Ιβς αναλυτής της Wedbush Securities, που έχει αναφέρει ότι η αγορά του Instagram ήταν μια από τις τρεις καλύτερες επενδυτικές κινήσεις των τελευταίων 15 ετών.
Η Facebook είχε αποκτήσει αυτές τις πλατφόρμες ακριβώς επειδή περίμενε πως η σελίδα κοινωνικής δικτύωσης που τα ξεκίνησε όλα, θα άρχιζε να «ξεθωριάζει». Ο Μαρκ Ζουκενμπεργκ, που πρώτος είδε την επανάσταση των κοινωνικών δικτύων, θέλησε να εξασφαλίσει πως και την επόμενη ημέρα μετά την επανάσταση του Facebook, ο ίδιος θα παρέμενε ο «αυτοκράτορας».
Ένας πιθανός διαχωρισμός θα μπορούσε να σβήσει το μεγαλύτερο μέρος της επένδυσης που έκανε η Facebook. Την ίδια στιγμή, Instagram και WhatsApp, μόλις έχουν αρχίσει να αποδίδουν κέρδη μετά και τις επενδύσεις που έγιναν από τη Facebook, με την εταιρεία να επιχειρηματολογεί κατά των αιτιάσεων των αρχών, σημειώνοντας ότι οι δύο πλατφόρμες έγιναν αυτό που είναι σήμερα χάρη στις δικές της επενδύσεις, άρα κατά το χρόνο της εξαγοράς τους δεν υπήρχε το άμεσο κίνητρο μονοπώλησης της αγοράς, αφού τότε είχαν μικρή επιρροή.
Σε σημείωμα που έστειλε ο Ζουκενμπεργκ στους εργαζομένους ανέφερε πως «οι αγορές του Instagram και του WhatsApp από εμάς, ήταν αυτές που βελτίωσαν δραματικά τις υπηρεσίες τους και τις βοήθησαν να φτάσουν σε τόσο κόσμο» και συμπλήρωσε πως «παλέψαμε πολύ και ανταγωνιστήκαμε δίκαια».
Πώς θα μπορούσε όμως ένας τέτοιος διαχωρισμός να επηρεάσει τις προοπτικές της Facebook; Το Bloomberg καταγράφει τις επιπτώσεις που θα έχει μια απόφαση που θα αναγκάζει τον τεχνολογικό κολοσσό να χάσει δυο από τα πιο πολύτιμα στολίδια του:
Ηλεκτρονικό Εμπόριο: Οι διαφημιστικές θέσεις στη σελίδα του Facebook έχουν λιγοστέψει, καθώς οι πολλές διαφημίσεις στη ροή, κάνουν χειρότερη την εμπειρία του χρήστη. Οπότε η εταιρεία στρέφεται δυναμικά στα έσοδα από πιθανά ψώνια. Φέτος η εταιρεία δημιούργησε τρόπους για να ψωνίζει κάποιος κατευθείαν μέσα από φωτογραφίες και βίντεο στο Instagram και επιστράτευσε εταιρείες σε όλο τον κόσμο ώστε να χρησιμοποιούν το WhatsApp για να επικοινωνούν με τους πελάτες τους. Το Facebook προσπάθησε πολύ για να επεκτείνει τις εμπορικές δραστηριότητες του, με το Instagram και το WhatsApp να παίζουν σημαντικό ρόλο για τα ψώνια των καταναλωτών. Αν χαθεί μια από αυτές τις πλατφόρμες τότε το έργο της Facebook να γίνει διαδικτυακός γίγαντας του εμπορίου θα είναι πιο δύσκολο.
Αύξηση Κερδών: Τα νούμερα χρηστών του Facebook έχουν αρχίσει να «ξεφουσκώνουν» σε κάποιες από τις βασικές αγορές και η εταιρεία έχει προειδοποιήσει εδώ και πολύ καιρό πως ο διαφημιστικός χώρος της βασικής ροής ειδήσεων έχει φτάσει στα όρια του κορεσμού. Αυτό σημαίνει πως οι αυξήσεις κερδών που καταγράφει η εταιρεία προέρχονται κυρίως από το Instagram με την πλατφόρμα να αποτελεί το 29% των διαφημιστικών κερδών καθώς έχει παράγει 20 δισ. δολάρια σε έσοδα το 2019. Σύμφωνα με τους αναλυτές της EMarketer, τα έσοδα του Instagram το 2020 θα είναι 28,1 δισ. δολάρια ή περίπου το 37% των διαφημιστικών εσόδων της Facebook. Το WhatsApp προς το παρόν δεν παράγει καθόλου κέρδη για την Facebook. Όμως αυτό αναμένεται να αλλάξει σύντομα, καθώς η εταιρεία έχει στοιχηματίσει πολλά στα εργαλεία για τις πληρωμές και τις εμπορικές υπηρεσίες που απευθύνονται σε 2 δισ. χρήστες της εφαρμογής. Τα έσοδα που θα αποφέρει αρχικά το WhatsApp είναι που θα πυροδοτήσουν στη συνέχεια την εκτόξευση κερδών της Facebook.
Διεθνείς Αγορές: Τόσο η WhatsApp όσο και το Instagram αποτελούν βασικά κομμάτια της διεθνούς στρατηγικής της Facebook προσφέροντας ένα ισχυρό στήριγμα για την εταιρεία σε αγορές όπως η Ινδία και η Βραζιλία. Σε μερικές χώρες, WhatsApp και Instagram ξεπερνούν σε αριθμό χρηστών το Facebook. Στην Ινδία, που η Facebook εκεί βλέπει το επόμενο μεγάλο στόχο για το ίντερνετ, οι χρήστες της WhatsApp είναι 100 εκατ. περισσότεροι από εκείνους στο Facebook. Στην Ιαπωνία το Instagram έχει περίπου 70% περισσότερους χρήστες από το Facebook. Το να χάσει η Facebook αυτές τις δυο πλατφόρμες σημαίνει πως θα είχε σημαντικό πλήγμα στον συνολικό αριθμό χρηστών και μετέπειτα στα έσοδα της.
Δημογραφικό και φήμη: Σχεδόν όλοι χρησιμοποιούν το Facebook, με εξαίρεση ίσως τους εφήβους. Σύμφωνα με έρευνα της Paw Research, μόλις το 51% των ηλικιών 13-17 είχαν χρησιμοποιήσει Facebook μέχρι το 2018, με το ποσοστό αυτό να έχει μειωθεί σημαντικά από το 71% που ήταν μερικά χρόνια πριν. Την ίδια στιγμή το Instagram το προτιμούν το 72% των Αμερικανών εφήβων. Το Facebook δεν είναι πλέον τόσο δημοφιλές όσο ήταν κάποτε, καθώς οι νεότεροι χρήστες είναι περισσότερο διεσπαρμένοι σε σχέση με την Gen Z. Το Instragram είναι το μυστικό όπλο της Facebook που κατάφερε να νικήσει το Snapchat και αντέχει ακόμα δυναμικά στον ανταγωνισμό του TikTok. Χωρίς το Instagram θα πρέπει ο Ζουκενμπεργκ να βρει μια άλλη ιδέα για να κερδίσει και πάλι το νεανικό κοινό. Μια αποστολή εξαιρετικά δύσκολη. Καθώς το Facebook έχει αντέξει σκάνδαλα για τις παραβιάσεις προσωπικών δεδομένων, παραπληροφόρησης και εμπλοκής με τις εκλογές, αυξήθηκε η τάση των χρηστών να εγκαταλείπουν την σελίδα και να γυρνάνε στο Instagram ή το WhatsApp σαν εναλλακτικούς τρόπους διαδικτυακής επικοινωνίας. Χωρίς το Instagram, το Facebook δεν θα βγαίνει κερδισμένο από την τάση των χρηστών να μεταπηδούν σε άλλες πλατφόρμες.
Ποιες οι επιπτώσεις για WhatsApp και Instagram
Όμως η ζωή δεν πρόκειται να είναι εύκολη και για τις δυο αυτές πλατφόρμες αν τελικά χωριστούν από την Facebook. Η WhatsApp έχει κάνει μεγάλο άνοιγμα τα τελευταία 6 χρόνια με στόχο όχι τα κέρδη ή τα έσοδα, αλλά να αυξήσει τον αριθμό χρηστών, να ενισχύσει την αξιοπιστία και την κρυπτογράφησή της. Μια ελευθερία κινήσεων που απέκτησε επειδή βρισκόταν στη Facebook που μπορούσε να θυσιάσει ένα μέρος των κερδών από διαφημίσεις, όμως τώρα θα πρέπει να υπάρχει μια πηγή εσόδων. Η απομάκρυνση της Facebook θα μπορούσε να οδηγήσει σε οικονομική πίεση την WhatsApp.
Το Instagram από την πλευρά του, βασίζει πολλά κομμάτια της λειτουργίας του στο Facebook, συμπεριλαμβανομένης και της τεχνολογίας που ενισχύει τις διαφημίσεις και την διαχείριση περιεχομένου. Αν διαχωριζόταν το Instagram, αυτό σημαίνει πως θα έπρεπε να δημιουργήσει μια νέα πλατφόρμα για διαφημίσεις και θα περιόριζε την πρόσβαση σε βασικά στοιχεία που χρειάζονται και τα λαμβάνουν από τους λογαριασμούς των χρηστών στο Facebook.
Η εφαρμογή του Instagram βασίζεται επίσης πολύ στα εργαλεία διαχείρισης περιεχομένου του Facebook και στοχεύουν στην απάλειψη ρατσιστικού λόγου, τρομοκρατικού περιεχομένου και άλλων τρόπων ανάρμοστων αναρτήσεων. Ένα σύστημα που η εταιρεία έχει επενδύσει δισ. δολάρια για να το αναπτύξει και να το διατηρήσει σαν μέρος της ασφάλειας. Ένα ανεξάρτητο Instagram θα έπρεπε να δημιουργήσει τέτοια εργαλεία μόνο του πλέον, με το ανάλογο κόστος.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
