Η οικονομική κρίση ανέτρεψε βίαια, και για πολλούς οριστικά, τις ζωές των πολιτών. Τα υπέρογκα χρέη, η έκρηξη της ανεργίας που προήλθε από την κατάρρευση της οικονομίας και της αξιοπιστίας της χώρας στο εξωτερικό, αλλά ακόμα και οι εξαιρετικά χαμηλοί μισθοί για πολλούς, έφεραν τον εφιάλτη της αστεγίας στην Ελλάδα.
Με την ελπίδα ότι όλοι μας θα δούμε με διαφορετικό μάτι όλους εκείνους τους συμπολίτες μας που περνάνε «αόρατοι» στην καθημερινότητα μας, η δημοσιογράφος και συγγραφέας Τόνια Τσακίρη σκύβει πάνω από το πρόβλημα της αστεγίας μέσα από το βιβλίο «Αόρατοι Άνθρωποι», καταγράφοντας τη συγκλονιστική μαρτυρία του Μιχάλη Σαμόλη. Ενός ανθρώπου που νόμιζε ότι είχε τα πάντα, αλλά η κρίση ήρθε και του πήρε ακόμα και αυτά που δεν μπορούσε να φανταστεί.
Στην εποχή της κρίσης, δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας κατέληξαν να χάσουν τα πάντα. Σε μια χώρα που ήταν βαθιά χαραγμένη στην κουλτούρα της η απόκτηση ενός σπιτιού, η αστεγία αποτελεί έναν εφιάλτη για πολλούς. Γιατί δεν είναι η έλλειψη της στέγης, αλλά η έλλειψη της ασφάλειας, της αλληλεγγύης και η αποξένωσης που οδηγούν τους πολίτες που έχασαν τα πάντα στο να πιστεύουν πως δεν μπορούν να αποκτήσουν ξανά τίποτα.
- Τι ήταν αυτό που σας οδήγησε να γράψετε το βιβλίο «Αόρατοι Άνθρωποι» και πώς θα θέλατε να συμβάλει σε ένα τόσο σημαντικό, κοινωνικό θέμα, όπως η αστεγία;
Το θέμα της αστεγίας του βιβλίου προέκυψε λόγω της γνωριμίας μου με τον Μιχάλη Σαμόλη, κατά τη διάρκεια των Αόρατων Διαδρομών, μιας ξενάγησης στη σκοτεινή πλευρά της Αθήνας, όπου ο Μιχάλης ήταν οδηγός. Παρακολούθησα την περιήγηση μαζί με τις κόρες μου, καθώς ήθελα να τους δείξω ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο και να εκτιμήσουν αυτά που έχουν. Η προσωπική ιστορία που μας αφηγήθηκε ο Μιχάλης Σαμόλης μας εντυπωσίασε, αλλά η περιήγηση σε σοκάκια γεμάτα άστεγους, ναρκωτικά και σεξεργάτριες μας συγκλόνισαν. Μετά από καιρό ξανασυνάντησα τυχαία τον Μιχάλη, ο οποίος μένει στον ξενώνα αστέγων, στο φεστιβάλ βιβλίου στο Ζάππειο να πουλάει το περιοδικό δρόμου «Σχεδία» και, έτσι όπως ήμουν περιτριγυρισμένη από βιβλία, μου ήρθε η επιφοίτηση να γράψω την ιστορία της ζωής του.
Ευελπιστώ η ιστορία του να εμπνεύσει τους αναγνώστες και να τους δώσει δύναμη, αισιοδοξία και να βλέπουν τους «αόρατους» με άλλο μάτι.
Γράφω πολλά χρόνια ως δημοσιογράφος, αλλά η ιστορία και το ταμπεραμέντο του ήταν αρκετά για να τολμήσω να βουτήξω στον κόσμο της συγγραφής. Επιπλέον, ένιωσα την ανάγκη να προσφέρω, να βοηθήσω όσο μπορώ όχι μόνο τους άστεγους, αλλά γενικά τους «αόρατους» ανθρώπους, τους οποίους η κοινωνία προτιμά να αγνοεί και να αποστρέφει το βλέμμα. Να τους φέρω στην επιφάνεια.
- Ο δρόμος από μια ζωή που δείχνει πετυχημένη, μέχρι το να χάσεις τα πάντα είναι πολύ γρήγορος. Ωστόσο πόσο δύσκολο είναι να επιστρέψει κάποιος από μια τέτοια καταστροφή; Πώς πιστεύετε ότι η Πολιτεία θα μπορούσε να βοηθήσει σε αυτόν τον τομέα;
Η Πολιτεία κάνει κάποιες προσπάθειες προκειμένου να βελτιωθούν οι συνθήκες ζωής τους (όπως το Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων όπου μένουν, ο ξενώνας για άστεγους χρήστες ναρκωτικών, συσσίτια, ο Κόμβος που παρέχει τρόφιμα, ρούχα, φαρμακείο, πλυντήριο, κομμωτήριο για τους άπορους), αλλά αν δεν υπάρξει μια ολιστική προσέγγιση το θέμα δεν πρόκειται να λυθεί. Δεν πρέπει να γεμίσει η Αθήνα με άλλους ξενώνες, αλλά να δοθεί εργασία και επίδομα στέγασης, όπως στη Φινλανδία, έτσι ώστε να ενταχθούν ξανά στην κοινωνία. Υπάρχει και στην Ελλάδα ένα παρόμοιο πρόγραμμα, αλλά δεν εφαρμόζεται σε μεγάλη κλίμακα. Ακόμη, η ψυχολογική υποστήριξη που παρέχεται θα πρέπει να γίνεται με μεγαλύτερη συνέπεια. Οπότε πιστεύω ότι γίνονται κάποιες προσπάθειες από την Πολιτεία, χρειάζεται όμως να τις εντείνει έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της αστεγίας.
- Μέσα στο βιβλίο υπήρχαν συγκλονιστικές στιγμές στη διαδρομή του κ. Μ. Σαμόλη που καταδεικνύει πόσο απαραίτητη είναι η ψυχολογική υποστήριξη στους άστεγους. Πώς πιστεύετε ότι μπορούμε να βοηθήσουμε, ώστε αυτοί οι συμπολίτες να μην αισθάνονται «αόρατοι» και αβοήθητοι;
Αυτό που λείπει κυρίως από τους άστεγους και τους «αόρατους» ανθρώπους δεν είναι το φαγητό ή η στέγη. Είναι η επαφή. Θεωρώ ότι οι περισσότεροι άνθρωποι, όπως και εγώ μέχρι πρότινος, δεν τους κοιτάνε στα μάτια και τους προσπερνούν. Χαρακτηριστικά, όπως μου έχει αναφέρει και ο Μιχάλης, από τους 100 ανθρώπους που θα περάσουν από δίπλα του, όταν πουλάει το περιοδικό «Σχεδία» μόνο δύο θα τον χαιρετίσουν. Η κοινωνία τους έχει γυρίσει την πλάτη, αλλά μπορούμε να αλλάξουμε τη νοοτροπία μας. Ξεκινήστε από μικρά βήματα. Μια απλή, χωρίς κόστος καλημέρα, αρκεί για να τους φτιάξετε την ημέρα. Να τους δώσετε λίγη σημασία, να αισθανθούν ότι είναι και αυτοί ορατοί άνθρωποι.
- Ζούμε στην εποχή του ESG και της έλλειψης προσωπικού στις επιχειρήσεις. Ο κ. Σαμόλης είναι το παράδειγμα που ζωντανεύει μέσα από τις σελίδες του βιβλίου σας και μας αποδεικνύει ότι οι άνθρωποι που βρίσκονται στους δρόμους μπορούν να αποτελέσουν ενεργά και παραγωγικά άτομα της κοινωνίας μας με σπουδές και δεξιότητες που πιθανώς να χρειάζονται ακόμη και σήμερα. Πώς θα μπορούσαν οι επιχειρήσεις να ενισχύσουν αυτή την προσπάθεια;
Υπάρχει, όπως προανέφερα, ένα πρόγραμμα της Πολιτείας που συνεργάζεται με επιχειρήσεις, έτσι ώστε να προσλαμβάνουν για ένα διάστημα άστεγους. Δυστυχώς, όμως, τις περισσότερες φορές όταν λήγει το πρόγραμμα οι επιχειρηματίες δεν ανανεώνουν τις συμβάσεις και οι πρώην άστεγοι μένουν άνεργοι και σε πολλές περιπτώσεις ξανά στον δρόμο. Οπότε θα μπορούσαν να τους δώσουν μια ευκαιρία και να δείξουν τον ανθρώπινο χαρακτήρα τους σε μεγαλύτερο βαθμό, αξιοποιώντας τους σε εργασιακές θέσεις σε μόνιμη βάση.
- Πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν να βρεθεί το βιβλίο από τις σκέψεις του μυαλού σας στα ράφια των βιβλιοπωλείων; Υπήρξε ενδιαφέρον από εκδοτικούς οίκους; Τι δυσκολίες αντιμετωπίσατε κατά τη διάρκεια της συγγραφής του βιβλίου;
Το να διεισδύσεις στον εκδοτικό κόσμο είναι δύσκολο, καθώς πλέον υπάρχει υπερπληθώρα βιβλίων και νέων συγγραφέων, οπότε η πολυπόθητη απάντηση από έναν εκδοτικό οίκο δεν έρχεται εύκολα. Στη δική μου περίπτωση ευτυχώς απευθύνθηκα σε κάποιους γνωστούς μου που με έφεραν σε επαφή με εκδότες και η απάντηση ήταν άμεση. Μάλιστα δύο εκδοτικοί οίκοι μου απάντησαν την ίδια ημέρα, καθώς το θέμα, η ιστορία και η γραφή του βιβλίου τους αντιπροσώπευε. Τελικά επέλεξα τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος και η απόφαση μου αποδείχτηκε σωστή, καθώς η συνεργασία μας είναι άψογη.
Όσον αφορά τη συγγραφή του βιβλίου, υπήρχαν μέρες που μπλόκαρα και δεν μπορούσα να γεμίσω τις σελίδες. Τότε έκανα διαλείμματα, ασχολιόμουν με τις άλλες δραστηριότητές, όπως τη δημοσιογραφία ή τις σπουδές μου στη συμβουλευτική και μετά ο από μηχανής Θεός με βοηθούσε και μου ερχόταν η έμπνευση να συνεχίσω. Αν και η ιστορία του Μιχάλη είναι από μόνη της είναι έμπνευση. Πραγματικά πιστεύω ότι αξίζει να διαβαστεί αυτό το βιβλίο από όλους γιατί θα τους αλλάξει έστω και λίγο τη νοοτροπία τους για τους αόρατους ανθρώπους και γενικά τα προβλήματα και τις δυσκολίες της ζωής.
- Όταν ένας άνθρωπος βρεθεί στο κενό, έχοντας χάσει τα πάντα, πιστεύετε ότι μπορεί να γίνει κάποια στιγμή και πάλι ευτυχισμένος;
Είναι πολύ δύσκολο, αλλά ο Μιχάλης είναι ένα παράδειγμα προς μίμηση και έμπνευση ότι τίποτα δεν είναι αδύνατο, όπως και η εύρεση της ευτυχίας μετά την κόλαση του Δάντη. Άλλωστε το life moto του είναι ότι η ευτυχία βρίσκεται στα μικρά πράγματα και όχι στα μεγάλα. Μετά την αστεγία, ο Μιχάλης ανακάλυψε τον σκοπό της ζωής του που είναι να κινητοποιεί και ευαισθητοποιεί τα παιδιά και όλο τον κόσμο για τη σκοτεινή πλευρά της Αθήνας (αστεγία, ναρκωτικά, πορνεία) έτσι ώστε να μην ακολουθήσουν αυτά τα μονοπάτια, αλλά και αν παραστρατήσουν να γνωρίζουν πού θα ζητήσουν βοήθεια. Αυτή η νέα αποστολή του τον κάνει ευτυχισμένο.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
