Ο οινοτουρισμός αναδεικνύεται σε βασικό μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής υπαίθρου και της τοπικής οικονομίας, συνδέοντας την αγροτική παραγωγή με τον πολιτισμό και τον τουρισμό. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Οινοτουρισμού, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων παρουσιάζει τη στρατηγική του για την ανάπτυξη του αμπελοοινικού τομέα, αξιοποιώντας στοχευμένες επενδύσεις και συνέργειες που ενισχύουν την εμπειρία των επισκεπτών στα ελληνικά οινοποιεία.
Όπως δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σπύρος Πρωτοψάλτης, «ο οινοτουρισμός είναι γέφυρα ανάμεσα στην παραγωγή και την εμπειρία, κρατά ζωντανή την ύπαιθρο, δημιουργεί προστιθέμενη αξία για τους παραγωγούς και προσφέρει στους επισκέπτες έναν αυθεντικό τρόπο να γνωρίσουν τον τόπο».
Κεντρικό ρόλο στην πολιτική του υπουργείου διαδραματίζουν τα χρηματοδοτικά εργαλεία της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) για την περίοδο 2023-2027. Η στήριξη του εισοδήματος των αμπελουργών, η ποιοτική αναβάθμιση του ελληνικού κρασιού και η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του κλάδου απέναντι στην κλιματική κρίση αποτελούν βασικούς στόχους.
Ενδεικτικά, ετησίως διατίθενται 8,43 εκατ. ευρώ για αναδιάρθρωση και μετατροπή αμπελώνων, 7,2 εκατ. ευρώ για επενδύσεις σε οινοποιητικές επιχειρήσεις – συμπεριλαμβανομένων αιθουσών έκθεσης και γευσιγνωσίας – 1,4 εκατ. ευρώ για δράσεις ενημέρωσης εντός Ε.Ε. και 5 εκατ. ευρώ για προώθηση σε τρίτες χώρες. Ο κ. Πρωτοψάλτης σημειώνει πως «με αυτά τα εργαλεία ενισχύουμε τον πυρήνα της ποιότητας και δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για ολοκληρωμένη εμπειρία οινοτουρισμού».
Η δυναμική του κλάδου αποτυπώνεται και στους αριθμούς: η Ελλάδα διαθέτει πάνω από 1.200 οινοποιεία, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΔΟΑΟ/Wines of Greece, και όλο και περισσότερα αποκτούν το Σήμα Επισκέψιμου Οινοποιείου του υπουργείου Τουρισμού. Οι εξαγωγές ελληνικού κρασιού διατηρούνται σταθερά κοντά στα 100 εκατ. ευρώ ετησίως, με βασικές αγορές τη Γερμανία, τις ΗΠΑ και τον Καναδά, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ.
Παράλληλα, τα ελληνικά οινοποιεία μετατρέπονται σε χώρους εμπειρίας και πολιτισμού, διαμορφώνοντας υποδομές για υποδοχή, έκθεση και γευσιγνωσία. Ο κ. Πρωτοψάλτης επισημαίνει ότι «στηρίζουμε τις επιχειρήσεις που ανοίγουν τις πόρτες τους στον κόσμο· ο επισκέψιμος αμπελώνας και το οινοποιείο γίνονται ζωντανά κύτταρα τοπικής ανάπτυξης και πολιτισμού».
Ωστόσο, η κλιματική κρίση εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση για τον αμπελουργικό τομέα, με την ξηρασία και τους παρατεταμένους καύσωνες να επηρεάζουν την παραγωγή και να εντείνουν τις τάσεις εγκατάλειψης. Ο γενικός γραμματέας του ΥΠΑΑΤ τονίζει πως «δίνουμε μάχη να μη χαθεί ούτε ένα στρέμμα από τους ιστορικούς μας αμπελώνες και να μείνουν οι νέοι στην ύπαιθρο με βιώσιμες προοπτικές. Η Ελλάδα δεν είναι χώρα υπερπαραγωγής και δεν θα δεχθεί περαιτέρω συρρίκνωση του αμπελώνα της, ειδικά όπου δεν υπάρχουν εναλλακτικές καλλιέργειες».
Σε θεσμικό επίπεδο, ο οινοτουρισμός ενισχύεται μέσω του Συμβουλίου Οινοτουρισμού του υπουργείου Τουρισμού, στο οποίο συμμετέχουν και στελέχη του ΥΠΑΑΤ.
Αποστολή του Συμβουλίου είναι η προώθηση των ελληνικών αμπελώνων, των επισκέψιμων οινοποιείων και των μονάδων παραγωγής, καθώς και η διαμόρφωση προτάσεων βιώσιμης ανάπτυξης. Όπως αναφέρει ο κ. Πρωτοψάλτης, «το Συμβούλιο Οινοτουρισμού είναι το τραπέζι όπου ο σχεδιασμός γίνεται κοινή υπόθεση - Υπουργείο Τουρισμού, υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και φορείς του κλάδου κάθονται μαζί για να πάνε τον οινοτουρισμό στο επόμενο επίπεδο».
Η συμβολή του ΥΠΑΑΤ ενισχύεται επίσης μέσω προγραμμάτων LEADER/CLLD και του Ταμείου Ανάκαμψης, τα οποία στηρίζουν δράσεις αγροτουρισμού, κινητοποιούν ιδιωτικές επενδύσεις και ενδυναμώνουν τα τοπικά δίκτυα. Ο Γενικός Γραμματέας καταλήγει: «Θέλουμε περισσότερους επισκέψιμους αμπελώνες, περισσότερες διαδρομές κρασιού και σύγχρονα κέντρα γευσιγνωσίας, ενταγμένα σε ένα βιώσιμο τουριστικό προϊόν που σέβεται το τοπίο και τον παραγωγό».