Την επενδυτική βαθμίδα απέδωσε και πάλι στην Ελλάδα ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης S&P. Όπως ανακοίνωσε, η Ελλάδα αναβαθμίσθηκε σε "BBB- /A-3" λόγω βελτιωμένης δημοσιονομικής θέσης. Ο οίκος συνοδεύει τη βαθμολογία με σταθερή προοπτική (outlook), κάτι που σημαίνει ότι δεν επίκειται νέα αναβάθμιση μέσα στο επόμενο 12μηνο.
Ο οίκος επισημαίνει ότι «τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας βελτιώνονται χάρη στις προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης. Μετά την κρίση χρέους την περίοδο 2009-2015, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην αντιμετώπιση των οικονομικών και δημοσιονομικών ανισορροπιών της Ελλάδας.
Αναμένουμε ότι πρόσθετες διαρθρωτικές οικονομικές και δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις, σε συνδυασμό με μεγάλα κονδύλια της ΕΕ, θα στηρίξουν την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη την περίοδο 2023-2026 και θα στηρίξουν τη συνεχιζόμενη μείωση του δημόσιου χρέους.
Ως εκ τούτου, αυξήσαμε τις αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας για την Ελλάδα σε «BBB-/A-3» από «BB+/B». Οι προοπτικές είναι σταθερές».
Στο σκεπτικό για την αναβάθμιση, η S&P αναφέρει ότι:
- Η σημαντική δημοσιονομική εξυγίανση έχει θέσει τη δημοσιονομική πορεία της Ελλάδας σε σταθερά βελτιούμενη τροχιά. Υποστηριζόμενη από μια πολύ ταχεία οικονομική ανάκαμψη, η ελληνική κυβέρνηση κατάφερε να ξεπεράσει τακτικά τους δικούς της δημοσιονομικούς στόχους παρά τη σταδιακή αύξηση των κοινωνικών μεταβιβάσεων.
- Αναμένουμε ότι η κυβέρνηση θα επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα τουλάχιστον 1,2% του ΑΕΠ φέτος, υπερβαίνοντας τον στόχο του 0,7%, ακόμη και λαμβάνοντας υπόψη το υλικό δημοσιονομικό κόστος που συνδέεται με τις πρόσφατες πυρκαγιές και πλημμύρες.
- Προβλέπουμε μέσο πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού 2,3% του ΑΕΠ την περίοδο 2024-2026. Κατά τη γνώμη μας, οι πολιτικές πιέσεις πιθανότατα θα περιπλέξουν την ικανότητα της κυβέρνησης να διατηρήσει μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα του προϋπολογισμού μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα και αυτό θα μπορούσε να επιβραδύνει την πρόοδο στη μείωση του χρέους κατά τα τελευταία έτη του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεών μας και πέραν αυτού.
- Οι γενικές εκλογές που διεξήχθησαν νωρίτερα φέτος έδωσαν άλλη μια απόλυτη πλειοψηφία στο κυβερνών κόμμα της Νέας Δημοκρατίας (ΝΔ). Η σαφής εντολή και η αποφυγή ενός δυνητικά ασταθούς συνασπισμού επιτρέπει στην κυβέρνηση να συνεχίσει να βασίζεται σε προηγούμενες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες. Το αποτέλεσμα των εκλογών φαίνεται σε γενικές γραμμές να είναι μια εντολή για τη συνέχεια της πολιτικής και αναμένουμε από την κυβέρνηση να προωθήσει τη μεταρρυθμιστική της ατζέντα.
- Αυτό περιλαμβάνει την περαιτέρω αντιμετώπιση του ακόμη μεγάλου δημόσιου χρέους της Ελλάδας (π.χ. συνεχίζοντας να κλείνει το κενό ΦΠΑ), την κατοχύρωση της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος και την πραγματοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στα συστήματα δικαιοσύνης και υγειονομικής περίθαλψης, μεταξύ άλλων προσπαθειών για την ενίσχυση της ελληνικής ανταγωνιστικότητας.
- Εκτιμούμε ότι το καθαρό δημόσιο χρέος της Ελλάδας θα μειωθεί σε περίπου 146% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του έτους, γεγονός που θα αποτελέσει σημαντική βελτίωση από το ανώτατο όριο του 189% του ΑΕΠ το 2020. Αυτό αντανακλά κάπως το μέρισμα από τον πληθωρισμό, αλλά και την ταχεία οικονομική επέκταση μετά την πανδημία και την απότομη δημοσιονομική εξυγίανση.
- Ενώ το απόθεμα χρέους παραμένει υψηλό, το προφίλ του είναι ένα από τα πιο ευνοϊκά από όλα τα κράτη που αξιολογούμε. Η σταθμισμένη μέση διάρκεια του χρέους της γενικής κυβέρνησης ήταν 19,7 έτη στο τέλος Ιουνίου 2023 και οι πληρωμές τόκων καταλαμβάνουν επί του παρόντος ένα σχετικά μέτριο 5,7% των εκτιμώμενων εσόδων της γενικής κυβέρνησης. Ένα εκτεταμένο πρόγραμμα ανταλλαγής επιτοκίων διευκολύνει ουσιαστικά τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της κυβέρνησης - μια κατάσταση που ευνοείται επίσης από τα πολύ μεγάλα ρευστά διαθέσιμα της Ελλάδας (εκτιμάται σε περίπου 37,2 δισ. ευρώ ή 17% του ΑΕΠ τον Οκτώβριο του 2023).
- Όπως και άλλες μικρές ανοικτές οικονομίες, η Ελλάδα παραμένει εκτεθειμένη στους μεταβαλλόμενους ανέμους της παγκόσμιας οικονομίας. Αυτό περιλαμβάνει κινδύνους από πιθανή οικονομική επιβράδυνση που θα μπορούσε να επηρεάσει τους σημαντικούς εξωτερικούς τομείς του τουρισμού ή της ναυτιλίας ή άλλη ξαφνική άνοδο των τιμών της ενέργειας. Αυτές οι εξελίξεις θα μπορούσαν να επιβραδύνουν τη βελτιωμένη δυναμική των πιστωτικών δεικτών της Ελλάδας. Οι αξιολογήσεις μας παραμένουν περιορισμένες από το ακόμη μεγάλο δημόσιο χρέος και την αδύναμη εξωτερική θέση.
Αξιόπιστο το σχέδιο για πώληση τραπεζικών μετοχών από το ΤΧΣ
Σχετικά με τις τράπεζες, η S&P σημειώνει ότι στις παρούσες συνθήκες είναι αξιόπιστο το σχέδιο για διάθεση τραπεζικών μετοχών από το ΤΧΣ (τον Νοέμβριο σχεδιάζεται placement μετοχών της Εθνικής), ενώ τονίζει ότι η πιστωτική επέκταση ευνοείται από τα φθηνά δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης και την εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών.
Ειδικότερα, η S&P αναφέρει ότι:
- Η Ελλάδα έχει αρχίσει να πουλάει τα διάφορα μερίδιά της στο τραπεζικό σύστημα. Στις 9 Οκτωβρίου, το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) πούλησε το μερίδιό του 1,4% στη συστημική τράπεζα Eurobank έναντι 94 εκατ. ευρώ. Το ΤΧΣ εξακολουθεί να έχει συμμετοχές στις υπόλοιπες τρεις συστημικές τράπεζες, κατέχοντας αντίστοιχα το 40,4%, 27% και 9% της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, της Τράπεζας Πειραιώς και της Alpha Bank, αντίστοιχα. Δεδομένης της πολύ ισχυρής απόδοσης των μετοχών των ελληνικών τραπεζών το 2023 (ο δείκτης FTSE/ATHEX Banks έχει αυξηθεί περίπου 45% φέτος), μαζί με ευρύτερες σαφείς βελτιώσεις στην ποιότητα του ενεργητικού σε όλο το σύστημα, θεωρούμε ότι τα σχέδια για διάθεση των υπόλοιπων μεριδίων έως το 2025 είναι αξιόπιστα.
- Με τη βελτίωση της κατάστασης στο τραπεζικό σύστημα, η ιδιωτική πίστωση άρχισε επιτέλους να επεκτείνεται σε καθαρούς όρους, αντιστρέφοντας την τάση συρρίκνωσης του καθαρού δανεισμού από το 2010. Αυτό εξηγείται εν μέρει από τα δάνεια RFF που διοχετεύονται μέσω του τραπεζικού συστήματος, αλλά σε μεγαλύτερο βαθμό, αντανακλά την πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής στους ισολογισμούς, με αποτέλεσμα την αύξηση της ικανότητας στήριξης της οικονομίας.
Χατζηδάκης: «Παραπάνω από θετική η έκθεση της S&P
Μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης της S&P με την οποία η Ελλάδα αποκτά την επενδυτική βαθμίδα ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Η S&P είναι ο τέταρτος κατά σειρά οίκος αξιολόγησης και ο δεύτερος αναγνωρισμένος από την ΕΚΤ που αποδίδει τους τελευταίους μήνες επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα μετά από 13 χρόνια. Η ίδια η έκθεση της S&P είναι παραπάνω από θετική και τόσο εύγλωττη που προσωπικά δεν έχω τίποτε να προσθέσω. Ας τη διαβάσουν όσοι κατ’ εξακολούθηση προσπαθούν να υποτιμήσουν τις προσπάθειες και τα αποτελέσματα της κυβερνητικής πολιτικής στην οικονομία.
Η χώρα είναι μπροστά σε ένα ιστορικό παράθυρο ευκαιρίας καθώς συνδυάζονται το σωστό μείγμα οικονομικής πολιτικής με την πολιτική σταθερότητα. Και είναι πατριωτικό μας καθήκον να αξιοποιήσουμε την ευκαιρία και να προχωρήσουμε μπροστά προς όφελος όλων των Ελλήνων, ιδιαίτερα δε των ασθενέστερων.
Όπως υπογράμμισα πρόσφατα και στο ECOFIN, η Ελλάδα ανεξάρτητα από την έκβαση των διαπραγματεύσεων που είναι σε εξέλιξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τους νέους κανόνες δημοσιονομικής σταθερότητας, είναι και θα παραμείνει προσανατολισμένη στην πολιτική της δημοσιονομικής σοβαρότητας. Πολιτική που αποτελεί τη μοναδική σταθερή βάση για την διατήρηση της αξιοπιστίας της χώρας στις διεθνείς αγορές, την προσέλκυση επενδύσεων και την διατηρήσιμη ανάπτυξη».
Υπενθυμίζεται ότι η S&P υπογραμμίζει στη σχετική της έκθεση, πως αποδίδει στην Ελλάδα την επενδυτική βαθμίδα επειδή συντρέχουν οι ακόλουθοι παράγοντες:
1. Η σημαντική δημοσιονομική εξυγίανση που έχει επιτευχθεί, η οποία υποστηρίζεται από ταχεία ανάκαμψη της οικονομίας και έχει σαν αποτέλεσμα, η ελληνική κυβέρνηση να υπερκαλύπτει τους δημοσιονομικούς στόχους που η ίδια θέτει.
2. Η καθαρή εντολή που έλαβε η Νέα Δημοκρατία στις εκλογές, η οποία επιτρέπει στην κυβέρνηση να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις.
3. Η συνεχιζόμενη μείωση του δημοσίου χρέους το οποίο σύμφωνα με την S&P αναμένεται να διαμορφωθεί στο 145% του ΑΕΠ το 2023 και στο 138 % το 2026, έναντι 189 % του ΑΕΠ το 2020. Ο οίκος σημειώνει ακόμη ότι ενώ το χρέος παραμένει υψηλό, «το προφίλ του είναι ένα από τα πιο ευνοϊκά από όλα τα κράτη που αξιολογούμε καθώς η μέση σταθμισμένη διάρκεια του χρέους της κεντρικής κυβέρνησης ήταν 17,2 έτη στο τέλος Ιουνίου 2023 και οι πληρωμές τόκων αντιστοιχούν σε σχετικά χαμηλό (5,6%) ποσοστό των εσόδων της γενικής κυβέρνησης».
Όπως επισημαίνεται στην έκθεση: «Η ανάκαμψη από την κρίση χρέους και στη συνέχεια από την πανδημία COVID-19 ενίσχυσε την αύξηση των επενδύσεων και την εμπιστοσύνη στην οικονομία. Η ταχεία ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών οδήγησε σε σημαντική πρόοδο στη μείωση της φοροδιαφυγής και σε βελτίωση της αποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα. Οι ισχυρές επιδόσεις του τουρισμού, της ναυτιλίας και της μεταποίησης τα τελευταία χρόνια, παράλληλα με την πρόοδο στην πώληση και διευθέτηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ώθησαν σε πρόσθετες επενδύσεις».
Σημειώνεται ακόμη το υψηλότερο ποσοστό ανάπτυξης σε σχέση με τις άλλες χώρες της ΕΕ, παρά τις επιπτώσεις των φυσικών καταστροφών. Και αυτό λόγω των επιδόσεων – ρεκόρ στον τουρισμό, της αύξησης των επενδύσεων, της μείωσης της ανεργίας και της βελτίωσης της χρηματοδότησης της οικονομίας. Επίσης, ότι ο πληθωρισμός αρχίζει να εξομαλύνεται και βαδίζει προς τον στόχο της ΕΚΤ για επίπεδα κάτω του 2%.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
