Ο «κόφτης» στην έκπτωση του ΕΝΦΙΑ, το νέο αφορολόγητο και οι μισθοί

«Κόφτη» στην έκπτωση 10% του ΕΝΦΙΑ βάζει η τελική ρύθμιση του πολυνομοσχέδιου που κατατέθηκε χθες στη Βουλή, με την οποία καθιερώνεται ελάχιστο ασφάλιστρο για φυσικές καταστροφές. H αξία της ασφαλισμένης κατοικίας δεν μπορεί να είναι χαμηλότερη από 1.000 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο ενώ το συμβόλαιο θα πρέπει να καλύπτει ολόκληρη την αξία του ακινήτου.

Παράλληλα η έκπτωση θα είναι αναλογική με τη διάρκεια ασφάλισης που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τρεις μήνες.

Ειδικότερα όπως ορίζεται στη σχετική διάταξη:

• Για τα έτη 2024 και επόμενα, ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. μειώνεται κατά δέκα τοις εκατό (10%) για κατοικίες φυσικών προσώπων που ασφαλίζονται σε ασφαλιστική επιχείρηση εγγεγραμμένη στο Μητρώο Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων, που τηρείται στη Διεύθυνση Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης της Τράπεζας της Ελλάδος, για σεισμό, πυρκαγιά και πλημμύρα, εφόσον η ασφάλιση καλύπτει το σύνολο της αξίας του ακινήτου. Ως αξία του ακινήτου, για τις ανάγκες εφαρμογής του πρώτου εδαφίου, λαμβάνεται η αξία ανακατασκευής του κτίσματος ή των κτισμάτων, μη υπολογιζόμενης της αξίας του οικοπέδου, η οποία δεν μπορεί να υπολείπεται των χιλίων (1000) ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.
• Προϋπόθεση για την εφαρμογή του παρόντος είναι η ασφάλιση να αφορά το προηγούμενο έτος με διάρκεια τουλάχιστον τριών (3) μηνών. Αν η διάρκεια της ασφάλισης του πρώτου εδαφίου είναι μικρότερη του ενός (1) έτους, η μείωση του ΕΝ.Φ.Ι.Α. προσαρμόζεται αναλογικά. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων καθορίζεται το κόστος της αξίας ανακατασκευής του ακινήτου, μπορεί να αναπροσαρμόζεται το ποσό του δευτέρου εδαφίου, καθώς και να ρυθμίζεται κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος.

Με βάση τη νέα ρύθμιση η έκπτωση 10% του ΕΝΦΙΑ υπολογίζεται στο συνολικό ποσό του κύριου και του «συμπληρωματικού» φόρου που επιβάλλεται στην περίπτωση που η αντικειμενική αξία ενός ακινήτου υπερβαίνει τις 400.000 ευρώ και προσαυξάνεται με συγκεκριμένους συντελεστές ενώ αφορά μόνο το ασφαλισμένο κτίσμα και όχι το σύνολο της ακίνητης περιουσίας. Ως αξία του ακινήτου, λαμβάνεται η αξία του κτίσματος ή των κτισμάτων, μη υπολογιζόμενης της αξίας του οικοπέδου.

Για να λάβει κάποιος τη μείωση 10% προϋπόθεση είναι να έχει ασφαλίσει την κατοικία του για σεισμό, πυρκαγιά και πλημμύρες για ολόκληρο το προηγούμενο έτος. Σε διαφορετική περίπτωση η έκπτωση είναι αναλογική με το χρόνο ασφάλισης αλλά με ελάχιστο χρονικό διάστημα τους 3 μήνες το χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι για ασφάλιση για 12 μήνες ο ΕΝΦΙΑ μειώνεται 10%, για 9 μήνες εφαρμόζεται έκπτωση 7,5%, για έξι μήνες η έκπτωση περιορίζεται στο 5% και για τρεις μήνες στο 2,5% ενώ δεν ισχύει καμία μείωση για κατοικίες που ασφαλίζονται για διάστημα μικρότερο των τριών μηνών το χρόνο.

Για παράδειγμα αν φορολογούμενος πληρώνει ΕΝΦΙΑ 500 ευρώ θα έχει το επόμενο έτος έκπτωση 50 ευρώ εάν έχει 12μηνη ασφάλιση ή 25 ευρώ εάν έχει εξάμηνη. Στη περίπτωση που φορολογούμενος κατέχει τρεις κατοικίες που για τη πρώτη πληρώνει ΕΝΦΙΑ 300 ευρώ, για τη δεύτερη 250 ευρώ και για τη τρίτη 150 ευρώ θα έχει έκπτωση 70 ευρώ στον ΕΝΦΙΑ εφόσον έχει ασφαλίσει και τα τρία ακίνητα για ένα χρόνο. Εφόσον ασφαλίσει μόνο τη πρώτη κατοικία με ΕΝΦΙΑ 300 ευρώ η έκπτωση θα είναι της τάξης των 30 ευρώ.

Αναπροσαρμογή του αφορολόγητου

Αυξήσεις από 6,4 ευρώ έως 18,3 ευρώ στις καθαρές αποδοχές τους από την 1^η Ιανουαρίου του 2024 θα έχουν οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι με παιδιά, καθώς η αναπροσαρμογή του αφορολόγητου ορίου κατά 1.000 ευρώ οδηγεί αυτόματα σε μείωση του παρακρατούμενου φόρου.

Σε ετήσια βάση η ελάφρυνση κυμαίνεται από 90 ευρώ έως 220 ευρώ ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών ενώ αντίστοιχη μείωση θα έχουν και οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες αλλά αυτή θα φανεί στο εκκαθαριστικό που θα λάβουν το 2025 μετά την υποβολή της φορολογικής δήλωσης για τα εισοδήματα του 2024.

Ειδικότερα με την αύξηση του αφορολόγητου ορίου για 1,33 εκατ. νοικοκυριά:

• Μισθωτός στο δημόσιο τομέα με ένα παιδί θα έχει αύξηση 7,5 ευρώ στις μηνιαίες αποδοχές του ενώ με δύο παιδιά και πάνω το κέρδος θα ανέλθει στα 18,3 ευρώ.
• Για μισθωτό στον ιδιωτικό τομέα με ένα παιδί η αύξηση θα είναι 6,4 ευρώ το μήνα και για δύο και περισσότερα παιδιά θα διαμορφωθεί στα 15,7 ευρώ.
• Το ετήσιο όφελος φθάνει τα 90 ευρώ για τους φορολογούμενους με 1 παιδί και τα 220 ευρώ για τους φορολογούμενους που έχουν δύο ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα. Για παράδειγμα μισθωτός με 1 παιδί και ετήσιο εισόδημα το 2023 ύψους 18.000 ευρώ καταβάλλει φόρο 1.970 ευρώ ενώ για το ίδιο εισόδημα το 2024 ο φόρος μειώνεται στα 1.880 ευρώ δηλαδή θα έχει όφελος 90 ευρώ. Για μισθωτό με δύο παιδιά και ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ το 2023 ο φόρος που αναλογεί είναι 2.360 ευρώ και για το ίδιο εισόδημα το 2024 θα ανέλθει στα 2.140 ευρώ δηλαδή 220 ευρώ χαμηλότερα.         

Αυξήσεις σε μισθούς, επιδόματα και συντάξεις στο Δημόσιο

Ένα μισθό επιπλέον τον χρόνο ή 1.292 ευρώ κατά μέσον όρο θα κερδίσουν 663..000 δημόσιοι υπάλληλοι με το νέο μισθολόγιο που θα εφαρμοσθεί από την 1^η Ιανουαρίου του 2024.

Ειδικότερα, με τις νέες ρυθμίσεις:

• Αυξάνεται κατά 70 ευρώ μικτά ο βασικός μισθός όλων των δημοσίων υπαλλήλων. Αφορά τόσο στους υπαλλήλους που εντάσσονται στο ενιαίο μισθολόγιο (463.000) όσο και σε εκείνους που εντάσσονται στα ειδικά μισθολόγια (200.000). Το επιπλέον δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται σε 557,5 εκατ. ευρώ κατ’ έτος. Η οριζόντια αυτή αύξηση ευνοεί τους χαμηλόμισθους, καθώς δίδεται όχι σε ποσοστιαία, αλλά σε σταθερή βάση.
• Αυξάνονται κατά 20 και 50 ευρώ τα οικογενειακά επιδόματα για 334.000 δημόσιους υπαλλήλους. Από 50 ευρώ για υπάλληλο με ένα τέκνο το επίδομα αυξάνεται στα 70 ευρώ, από 70 ευρώ για δύο τέκνα στα 120 ευρώ, από 120 ευρώ για τρία τέκνα στα 170 ευρώ, και από 170 ευρώ για τέσσερα τέκνα στα 220 ευρώ ενώ το ποσό προσαυξάνεται κατά 70 ευρώ για κάθε επιπλέον τέκνο.
• Αυξάνεται κατά 30% το επίδομα θέσης ευθύνης που λαμβάνουν περίπου 65.000 δημόσιοι υπάλληλοι και αφορά τμηματάρχες, υποδιευθυντές, διευθυντές, γενικούς διευθυντές, ενώ αντιστοίχως αφορά και στα επιδόματα θέσεως ευθύνης των ενστόλων των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, των ιατρών του ΕΣΥ, των ερευνητών, των προϊσταμένων εκπαίδευσης κ.λπ.. Έτσι, ένας τμηματάρχης θα λάβει επιπλέον 87 ευρώ, ένας υποδιευθυντής 105 ευρώ, ένας διευθυντής 135 ευρώ και ένας γενικός διευθυντής 300 ευρώ περισσότερα τον μήνα.
• Αυξάνεται κατά 15 ευρώ το επίδομα ιδιαιτέρων συνθηκών εργασίας για 112.000  στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας που είναι έγγαμοι ή έχουν παιδιά. Το επίδομα αναπροσαρμόζεται από 55 ευρώ σε 70 ευρώ για τους έγγαμους χωρίς τέκνα και από 115 ευρώ σε 130 ευρώ για τους έγγαμους με τέκνα.
• Αυξάνεται κατά 30% το επίδομα παραμεθορίου από 100 στα 130 ευρώ για 21.200 στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, του Λιμενικού, της Ελληνικής Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος.
• Χορηγείται επιπλέον αύξηση μισθών στα μέλη ΔΕΠ (Διδακτικό Ερευνητικό Προσωπικό) και προβλέπεται θέσπιση ειδικού επιδόματος βιβλιοθήκης, με συνολική μεσοσταθμική αύξηση αμοιβών κατά 10%. Συγκεκριμένα, αναπροσαρμόζεται, αναδρομικά από 07/10/2022, το μισθολόγιο των μελών ΔΕΠ (12.500 δικαιούχοι) σε συμμόρφωση με τις σχετικές αποφάσεις του ΣτΕ.
• Αυξάνεται η χιλιομετρική αποζημίωση των υπαλλήλων από τα 0,15 ευρώ στα 0,20 ευρώ (κατά 33%) για μετακινήσεις που αφορούν υπηρεσιακές ανάγκες. Επιπλέον αναπροσαρμόζονται οι δαπάνες διανυκτέρευσης στο εσωτερικό από 25% έως 33%, καθώς και στο εξωτερικό κατά 10%. Αφορά το σύνολο των φυσικών προσώπων που μετακινούνται με εντολή Δημοσίου για υπηρεσιακές ανάγκες. Το επιπλέον δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται σε 25 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.

Με βάση τα παραπάνω, υπάλληλος πανεπιστημιακής εκπαίδευσης σε θέση Διευθυντή με 1 παιδί θα δει 70 ευρώ τον μήνα αύξηση μισθού και επιπλέον 20 ευρώ τον μήνα αύξηση της οικογενειακής παροχής για το παιδί. Επιπλέον θα δει 30% αύξηση του επιδόματος θέσης ευθύνης που λαμβάνει, δηλαδή επιπλέον 135 ευρώ τον μήνα. Ετήσιο όφελος: 2.700 ευρώ μικτά ή 1674 ευρώ καθαρά.

Δημόσιος υπάλληλος με 2 παιδιά θα δει αύξηση 70 περίπου ευρώ τον μήνα στον μισθό του και επιπλέον 50 ευρώ αύξηση της οικογενειακής παροχής για τα δυο παιδιά. Συνολικό ετήσιο όφελος: 1.440 ευρώ. Αν ο υπάλληλος αυτός κατέχει και την θέση τμηματάρχη τότε θα έχει επιπλέον όφελος της τάξεως των 87 ευρώ τον μήνα λόγω της αύξησης κατά 30% του επιδόματος θέσης ευθύνης. Επομένως το συνολικό ετήσιο όφελος κυμαίνεται στα 2.484 ευρώ μικτά ή 1.540 ευρώ καθαρά.

Την ίδια ώρα αυξάνονται οι συντάξεις 9.500 δικαιούχων της ειδικής κατηγορίας «μικρό Δημόσιο» του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Η πλειονότητα αυτών θα λάβει αύξηση 7,75% από 1/1/2023, ενώ για ειδικές κατηγορίες συνταξιούχων που ο μισθός τους συνδέεται με τον μισθό ενέργειας χορηγούνται αναλογικές αυξήσεις.

Ενισχύσεις για την ακρίβεια

Παρατείνεται έως τον Οκτώβριο το Market Pass. Οι αιτήσεις θα εξετασθούν με βάση τα εισοδήματα του 2022. Τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια παραμένουν τα ίδια όπως και το ύψος της ενίσχυσης: από 22 έως 100 ευρώ το μήνα, δηλαδή 66 έως 300 ευρώ για το τρίμηνο της παράτασης. Σημειώνεται πως όσοι είχαν λάβει την προηγούμενη ενίσχυση δεν χρειάζεται να υποβάλουν εκ νέου αιτήσεις (θα εξεταστούν αυτεπάγγελτα). Επίσης, όσοι έλαβαν την προηγούμενη ενίσχυση μέσω ψηφιακής χρεωστικής κάρτας μπορούν, εφόσον εξακολουθούν να είναι δικαιούχοι, να εισπράξουν τη νέα ενίσχυση στην ίδια κάρτα, η οποία παραμένει ενεργοποιημένη έως την 31η Δεκεμβρίου 2023. Παράλληλα επεκτείνονται ρυθμίσεις του υπουργείου Ανάπτυξης για την περιστολή φαινομένων αθέμιτης κερδοφορίας, με βάση το περιθώριο μικτού κέρδους, όπως και το καλάθι του νοικοκυριού έως 31/12/2023.

Εφάπαξ επίδομα σε νέους

Θεσπίζεται το Youth Pass για τους νέους 18 και 19 ετών οι οποίοι από εφέτος θα λαμβάνουν 150 ευρώ σε ψηφιακή χρεωστική κάρτα, για την πραγματοποίηση αγορών ή τη λήψη υπηρεσιών από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς του πολιτισμού, του τουρισμού και των μεταφορών.

Αύξηση της χρηματοδότησης για απόκτηση φθηνής στέγης

Τροποποιούνται και συμπληρώνονται διατάξεις σχετικά με την υλοποίηση του προγράμματος «Σπίτι μου», στα εξής κατά βάση σημεία:

• Διευκρινίζεται το ύψος του συνολικού ετήσιου εισοδήματος φυσικών προσώπων για την υπαγωγή στο προαναφερόμενο πρόγραμμα.
• Προβλέπεται διπλασιασμός του ύψους της χρηματοδότησης εκ μέρους της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (Δ.Υ.Π.Α.), για τη χορήγηση των σχετικών άτοκων δανείων, μετά τη δέσμευση του ποσού της αρχικής χρηματοδότησης της Δ.ΥΠ.Α.