Ζητήματα και προκλήσεις που αγγίζουν τις οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ελλάδα, που σε αριθμό ανέρχονται σε εκατοντάδες χιλιάδες στη χώρα μας, βρέθηκαν στο επίκεντρο του Συνεδρίου «5th Family Business Conference - Towards a sustainable future». Εκπρόσωποι και διοικητικά στελέχη οικογενειακών επιχειρήσεων, από διάφορες γενιές ανέδειξαν τα επίκαιρα και διαχρονικά ζητήματα που απασχολούν τις επιχειρήσεις.
Τη συνεργασία μεταξύ των γενεών, την ανάγκη για αλλαγές που επιβάλλουν οι νέες προκλήσεις και πολλά ακόμη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οικογενειακής επιχείρησης που αναδείχτηκε ήταν των κ.κ. Γιάννη και Τάσου Χατζηθεοδοσίου, της Mega Brokers, ηγετικής σήμερα δύναμης στην Ελλάδα στον τομέα της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης. Ο ιδρυτής Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, πρόεδρος της Mega Brokers, ανέφερε μεταξύ άλλων για το όραμα της δική του γενιάς, τα πρώτα του βήματα και την εποχή που ξεκίνησε η εταιρία.
«Το όραμα:
- Στη δική μας γενιά δεν ήταν επιλογή, κάποιες συνθήκες μάς οδήγησαν. Ασφαλώς στην πορεία για να τα καταφέρεις πρέπει να το αγαπήσεις. Το αγάπησα πολύ. Είναι βασικός κορμός επιτυχίας για οτιδήποτε κάνεις
- Τα πρώτα βήματά μου ήταν από ανάγκη επιβίωσης. Ξεκινώντας ως ένας απλός ασφαλιστικός σύμβουλος μιας επιχείρησης, μιας ασφαλιστικής εταιρείας. Μέσα σε 4 χρόνια σκέφτηκα να δημιουργήσω κάτι δικό μου. Θα έλεγα ότι πάντα η επιθυμία ήταν ότι όσο αγαπάς κάτι θες να μεγαλώνει, να απλώνεται παντού. Να σκεφτείς νέες ιδέες ώστε να μεγαλώσεις τον κύκλο εργασιών σου
- Αρχικά ξεκίνησα μόνος μου. Σήμερα είναι μία επιχείρηση συνεργατών. Έχει 1.500 συνεργάτες πανελλαδικά. Είμαστε η μεγαλύτερη επιχείρηση στην Ελλάδα. Η πρώτη με τον δεύτερο κάτω του 50%. Αυτό είναι αποτέλεσμα μόνο δουλειάς. Δουλέψαμε πολύ σκληρά για να φτάσουμε εδώ».
Αναφερόμενος στον επιτελικό ρόλο που έχει αναλάβει ο γιός του Τάσος είπε «ότι νέα γενιά έφερε νέες τεχνολογίες, άρα φέρνει το καινούργιο, το οποίο και θα μείνει. Αυτό το πάντρεμα της πείρας και του καινούργιου που φέρνει τη γνώση το θέλουμε πάντα. Ο πατέρας είναι ο καλύτερος ομιλητής όταν μιλάει σε τρίτους. Υπήρχαν συγκρούσεις, αλλά ήταν δημιουργικές. Η πείρα από το Επιμελητήριο όλα αυτά τα χρόνια μου δίδαξε το εξής:
Ένα μεγάλο μέρος των οικογενειακών επιχειρήσεων καταστρέφονται γιατί ο ιδιοκτήτης - πατέρας κρατάει τα ηνία της επιχείρησης μέχρι τον θάνατό του. Και άρα αναλαμβάνουν τα παιδιά με μηδέν πείρα. Και αυτό ήταν καταστροφικό. Νομίζω ότι θες το δημιούργημά σου να το βλέπεις να υπάρχει στο μέλλον. Να συνεχίζει να μεγαλώνει. 'Αρα είναι σημαντικό να αποφασίσεις και να δεις ποια είναι η σωστή στιγμή για τη μετάβαση», ανέφερε ο Γιάννης Χατζηθεοδοσίου.
Από την πλευρά του ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας Τάσος Χατζηθεοδοσίου έδωσε έμφαση στην εμπειρία που απέκτησε παρακολουθώντας την εταιρία από το ξεκίνημα της. Όπως είπε «Έζησα την οικογένειά μου όταν ξεκινούσε να είναι μία οικογένεια χωρίς οικονομικές δυνατότητες. Στην πορεία των ετών είδα την οικογένεια να αποκτά οικονομικές δυνατότητες, είδα την οικογένεια να μπορεί να στηρίξει τις σπουδές μου αλλά και το ευ ζην το οποίο είχαμε μέσα από αυτό το επάγγελμα και μέσα από αυτήν την εταιρεία. Οπότε εκ των πραγμάτων, δεν θα μπορούσα να μην είμαι συναισθηματικά συνδεδεμένος».
Επισήμανε ότι αποτελεί μια λογική απόφαση να συνεχίσει κάνεις την οικογενειακή επιχείρηση. «Είναι» είπε «σίγουρα ευλογία για κάθε άνθρωπο να μπορεί να μπει σε μία οικογενειακή επιχείρηση και να αναλάβει τα ηνία σε κάτι το οποίο είναι ήδη δομημένο. Αλλά είναι δύο φορές τύχη όταν αυτή η επιχείρηση δεν έχει χρέη, οικονομικά βάρη και δυσκολίες οπότε έχει μόνο δημιουργικό έργο να παράξει μπροστά του. Μετά από 8 χρόνια που βρίσκομαι μέσα στην εταιρεία δεν το έχω μετανιώσει καθόλου, πρόσθεσε. Για την επιχειρηματική συνέχεια ανέφερε ότι «δεν αλλάζουμε μόνο εμείς. Αλλάζουν και οι πελάτες με τα χρόνια και εξελίσσονται. Οι πελάτες και συνεργάτες μας είδαν πολύ θετικά ότι υπάρχει επιχειρηματική συνέχεια. Μία επόμενη γενιά στην εταιρεία. Ανοίξαμε και κάποιες καινούργιες γραμμές παραγωγής όπως επέκταση στις επιχειρηματικές ασφαλίσεις».
Σχετικά με το θέμα της συνεργασίας με μέλη της οικογένειας στην καθημερινότητα ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας δήλωσε ότι:
- «Το πιο δύσκολο είναι η διαφορά των ρόλων. Πότε είσαι πατέρας, πότε είσαι γιος. Πότε είσαι υφιστάμενος, πότε είσαι προϊστάμενος. Αυτή είναι μία διαφορά ρόλων την οποία κανείς σίγουρα δεν μπορεί στην αρχή να ξεχωρίσει εύκολα, με τον καιρό, όμως, είναι κάτι το οποίο μπορεί και το βάζει στη θέση του.
- Το δεύτερο είναι πως δεν φέρνεις τα θέματα του σπιτιού στην εταιρεία και πως δεν φέρνεις στο κυριακάτικο τραπέζι την ατζέντα του διοικητικού συμβουλίου. Αυτό είναι ένα δεύτερο θέμα που κανείς έχει να βάλει στη θέση του. Βέβαια υπάρχει και ένας σταθεροποιητικός παράγοντας.
- Στη δική μας εταιρεία είναι η μητέρα μου. Όταν ξεκινά η δουλειά στο σπίτι μάς το κόβει και όταν ξεκινούν τα οικογενειακά στο γραφείο μας, το κόβει και εκεί. Μας βοηθάει να μπαίνουμε σε σειρά.
Οι αλλαγές που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια είναι σημαντικές. Η εταιρεία ήταν αρκετά προσωποκεντρική. Στον πατέρα μου που ήταν ο άνθρωπος ο οποίος έκανε τις πωλήσεις, τις διαπραγματεύσεις, τις επαφές. Την ανάπτυξη συνεργατών, δικτύων. Και από την άλλη πλευρά, υπήρχε η μητέρα μου που κρατούσε τις οικονομικές υπηρεσίες. 'Αρα ήταν αμιγώς οικογενειακή.
Κατάλαβα ότι μελλοντικά η εταιρεία δεν θα μπορούσε να σταθεί με αυτόν τον τρόπο και εγώ δεν θα μπορούσα να την παρακολουθήσω με αυτόν τον τρόπο. 'Αρα ξεκινήσαμε με την αποκέντρωση της εταιρείας, είπε ο διευθύνων σύμβουλος και ανέπτυξε εκτενώς την πολιτική που ακολούθησε. Η Mega Brokers έχει αυτή τη στιγμή την κορυφαία θέση από άποψη κύκλου εργασιών στην αγορά τις ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, στους ασφαλιστικούς πράκτορες συγκεκριμένα.
Στόχος μας είναι να παραμείνουμε σε αυτήν τη θέση. Να μπορούμε να ανοίγουμε επιτυχώς νέες γραμμές παραγωγής στην Ελλάδα και μέσα στην επόμενη πενταετία να βγούμε και εκτός συνόρων. Επίσης, να συνεχίσουμε να επενδύουμε στην εταιρική διακυβέρνηση με σκοπό η εταιρεία να έχει μία κουλτούρα που να μπορεί να περάσει με ευκολία στις επόμενες γενιές. Σε ποσοτικά μεγέθη: την περασμένη χρονιά είχαμε πωλήσεις 72 εκατ. ευρώ και έσοδα 14,5 εκατ. ευρώ και την επόμενη τριετία ο στόχος μας είναι να φτάσουμε τα 100 εκατ. ευρώ πωλήσεις και 20 εκατ. ευρώ έσοδα», είπε.
Το συνέδριο διοργανώθηκε από την Palladian Conferences για πέμπτη συνεχή χρονιά, υπό την αιγίδα της πρωτοβουλίας ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ, της Ελληνικής Ένωσης Επιχειρηματιών, της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας και του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος, με χρυσούς χορηγούς την Alpha Bank και την EY Ελλάδος. Το συνέδριο ασχολήθηκε με τις οικογενειακές επιχειρήσεις και τα ζητήματα που αφορούν στην οργάνωση και διαχείρισή τους. Στους χορηγούς επικοινωνίας ήταν και το ΑΠΕ-ΜΠΕ.