Να εντείνει τις προσπάθειές της για την πράσινη μετάβαση και την αλλαγή του ενεργειακού μείγματος από τα ορυκτά καύσιμα στις ΑΠΕ και τα εναλλακτικά καύσιμα καλεί την Αθήνα η Κομισιόν με τις νέες της συστάσεις, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Παράλληλα, υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να υπάρξει αύξηση των δράσεων για την ενεργειακή αποδοτικότητα σε κτήρια, μεταφορές, βιομηχανία και στο νερό, ενώ μνεία γίνεται και στην ανάγκη να αυξηθεί η χρήση των έξυπνων μετρητών και να υπάρξει μεγαλύτερη προσβασιμότητα σε δημόσιους φορτιστές ηλεκτρικών οχημάτων.
Πιο αναλυτικά οι συστάσεις της Κομισιόν μπορούν να χωριστούν σε τέσσερις κατηγορίες:
1. Μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα & αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ: Η Επιτροπή σημειώνει πως τα ορυκτά καύσιμα, όπως το φυσικό αέριο και ο λιγνίτης, εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν σημαντικό μέρος του ενεργειακού μείγματος της Ελλάδας. Η μείωση της συνολικής εξάρτησης της χώρας από τα ορυκτά καύσιμα αποτελεί ουσιαστικό μέρος της διασφάλισης της ασφάλειας του εφοδιασμού. Όπως τονίζει η Κομισιόν για τη διασφάλιση της ισορροπίας του δικτύου θα χρειαστούν περαιτέρω επενδύσεις στην αποθήκευση και τη χωρητικότητα του δικτύου, καθώς θα ενσωματώνονται περισσότερες ΑΠΕ. Η αύξηση της αποθηκευτικής ικανότητας της Ελλάδας αποτελεί προτεραιότητα, συμπεριλαμβανομένης της θέσπισης κοινών συστημάτων αμοιβής για εγκαταστάσεις αποθήκευσης που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που συνδέονται με την υψηλή μεταβλητότητα των ΑΠΕ. Ειδική αναφορά κάνει στο πρόγραμμα επιδοτούμενης εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σε στέγες με μπαταρία και στην πρόσφατη νομοθεσία με στόχο την προώθηση των ενεργειακών κοινοτήτων. Υπογραμμίζει πως απαιτούνται πιο στοχευμένα μέτρα και η παροχή περισσότερων κινήτρων. Αναφορά γίνεται και στο νομικό πλαίσιο που ψηφίσθηκε το 2022, για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων, υπογραμμίζοντας, ωστόσο, την καθυστέρηση που παρατηρείται στην υλοποίηση. Όσον αφορά την επιτάχυνση της εγκατάστασης νέων ΑΠΕ, θα είναι σημαντικό να εφαρμοστεί πλήρως το νέο νομικό πλαίσιο που εγκρίθηκε το 2022, το οποίο προβλέπει ότι οι απαιτούμενες άδειες για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα έργα αποθήκευσης μπορούν να τεθούν σε ισχύ εντός 14 μηνών. Ειδική αναφορά γίνεται και στην αναγκαία στροφή στη βιώσιμη κινητικότητα που θα συνεισφέρει στην μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος. Ενώ η Ελλάδα έχει σημειώσει κάποια πρόοδο στην ενθάρρυνση της υιοθέτησης χρήσης ηλεκτρικών οχημάτων, η διαθεσιμότητα των δημόσια προσβάσιμων σημείων φόρτισης παραμένει μία από τις χαμηλότερες στην ΕΕ. «Η πρωτοβουλία REPowerEU παρέχει μια μοναδική ευκαιρία για την κλιμάκωση και τη στήριξη μέτρων που σχετίζονται με την ενέργεια, ώστε να ενισχυθούν περαιτέρω οι στόχοι απαλλαγής της Ελλάδας από τον άνθρακα», αναφέρει η επιτροπή.
2. Στόχευση σε μέτρα για την πράσινη μετάβαση. Η έκθεση της Κομισιόν εστιάζει, επίσης, στη διάθεση των απαραίτητων εργαλείων για την επίτευξη των στόχων της πράσινης μετάβασης με ειδική μνεία στους εργαζόμενους. Όπως επισημαίνει, η επιτάχυνση της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα των κατάλληλων δεξιοτήτων, μεταξύ άλλων για την προώθηση της καινοτομίας. Κατά την περίοδο 2015-2021, το ποσοστό των κενών θέσεων εργασίας αυξήθηκε στις κατασκευές, (από 0,2 % το 2015 σε 4,3 % το 2021, πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι 3,6 %), γεγονός που υποδηλώνει πιθανή έλλειψη εργατικού δυναμικού σε έναν τομέα που είναι εξαιρετικά σημαντικός για την πράσινη μετάβαση. Το 2022, αναφέρθηκαν ελλείψεις εργατικού δυναμικού σε τρία επαγγέλματα που απαιτούν δεξιότητες και γνώσεις σχετικές με την πράσινη μετάβαση, συμπεριλαμβανομένων των υδραυλικών, των εγκαταστατών σωληνώσεων και των ηλεκτρολόγων κτιρίων και συναφών κλάδων. Επίσης, το 2022 οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού αναφέρθηκαν ως παράγοντας που περιορίζει την παραγωγή σε μεγάλο ποσοστό επιχειρήσεων στον κατασκευαστικό και τον μεταποιητικό τομέα (43,9% και 8,8% αντίστοιχα). Καταλήγει, δε, στο συμπέρασμα ότι η αναβάθμιση και η επανεκπαίδευση των εργαζομένων για την πράσινη μετάβαση, μεταξύ άλλων για τα άτομα που πλήττονται περισσότερο, η προώθηση της αγοράς εργασίας χωρίς αποκλεισμούς και η επιτάχυνση της καινοτομίας εξακολουθούν να αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την προώθηση της ανάπτυξης και της εφαρμογής πρωτοποριακών τεχνολογιών καθαρής ενέργειας.
3. Εστίαση στην ενεργειακή αποδοτικότητα: Όπως σημειώνει η Κομισιόν, απαιτούνται συνεχείς προσπάθειες για να επιτύχει η Ελλάδα τους στόχους ενεργειακής απόδοσης για το 2030. Χαρακτηρίζει ως επιτυχημένο παράδειγμα προς αυτή την κατεύθυνση το πρόγραμμα Εξοικονομώ. Ωστόσο, σημειώνει ότι, λαμβάνοντας υπόψη το παλαιό κτιριακό απόθεμα της Ελλάδας, θα μπορούσε να επιτευχθεί μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας με περαιτέρω προσπάθειες ανακαίνισης. Η εισαγωγή νέων χρηματοδοτικών μέσων (π.χ. δημοπρασίες ενεργειακής απόδοσης) και η ανάπτυξη της αγοράς ενεργειακών υπηρεσιών θα μπορούσαν να επεκτείνουν την κάλυψη των υφιστάμενων προγραμμάτων στήριξης και να αφήσουν περισσότερο χώρο για τα δημόσια κονδύλια ώστε να στοχεύσουν στα ενεργειακά φτωχά νοικοκυριά και να επεκτείνουν το πεδίο εφαρμογής τους στα δημόσια και εμπορικά κτήρια. Το μερίδιο της Ελλάδας σε έξυπνους μετρητές, οι οποίοι επιτρέπουν στους καταναλωτές να συμμετέχουν ενεργά στην αγορά και να υποστηρίζουν την ανταπόκριση από την πλευρά της ζήτησης, είναι πολύ χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (3% έναντι 54%, στοιχεία του 2021). Επιπλέον, συγκεκριμένοι τομείς, όπως ο τομέας των μεταφορών και ο τομέας του νερού, έχουν σημαντικά περιθώρια εξοικονόμησης ενέργειας. Υπάρχει περιθώριο αύξησης της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη βιομηχανία για την επιτάχυνση των προσπαθειών προς την κατεύθυνση του καθαρού μηδενικού κόστους. Σε σύγκριση με τα περισσότερα άλλα κράτη μέλη, η βιομηχανία της Ελλάδας είναι, σε μεγάλο βαθμό, εξηλεκτρισμένη. Αυτό την φέρνει σε καλή θέση να επεκτείνει την κατανάλωση ανανεώσιμης ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ανανεώσιμου υδρογόνου, εάν υπάρχει ασφαλής εφοδιασμός σε προσιτές τιμές. Η στοχευμένη χρηματοδοτική στήριξη, η οποία συμπληρώνεται από ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που προωθεί τις συμφωνίες αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως για την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, θα μπορούσε να επιταχύνει τις προσπάθειες της βιομηχανίας να απαλλαγεί από τις ανθρακούχες εκπομπές. Τα σχέδια της Ελλάδας να θεσπίσει ένα νομικό πλαίσιο για την προώθηση της ανάπτυξης μιας αγοράς για την παραγωγή ανανεώσιμου υδρογόνου και βιομεθανίου θα μπορούσε επίσης να συμβάλει στην επίτευξη αυτού του στόχου.
4. Τέλος των επιδοτήσεων – ανάγκη καλύτερης στόχευσης και μείωσης της κατανάλωσης: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει το σήμα για το τέλος των οριζόντιων επιδοτήσεων, όπως είχε, εξάλλου, ήδη προαναγγείλει το προηγούμενο διάστημα. Μάλιστα, το σήμα αυτό αφορά το σύνολο των κρατών μελών, με την Κομισιόν να επισημαίνει πως όλα τα κράτη – μέλη θα πρέπει να καταργήσουν τα μέτρα ενεργειακής στήριξης που ισχύουν έως το τέλος του 2023. Στην περίπτωση που θα καταγραφούν νέες αυξήσεις των τιμών της ενέργειας που απαιτούν την εφαρμογή μέτρων στήριξης, αυτά θα πρέπει να στοχεύουν στην προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών και επιχειρήσεων, να είναι δημοσιονομικά ανεκτά και να διατηρούν τα κίνητρα για εξοικονόμηση ενέργειας. Ειδικά για την Ελλάδα, σημειώνει πως «τα περισσότερα μέτρα δεν είναι στοχευμένα προς ευάλωτους καταναλωτές και επιχειρήσεις, ενώ δεν στέλνουν σήμα για μείωση της κατανάλωσης και εξοικονόμηση». Στο πλαίσιο αυτό, τονίζει πως τα «εναπομείναντα έκτακτα ενεργειακά μέτρα πρέπει να αποσυρθούν, με πρώτα τα λιγότερο στοχευμένα, ενώ οι πόροι πρέπει να διοχετευθούν στην αντιμετώπιση του ελλείμματος». Ήδη, ωστόσο, εντός του 2023, με την μείωση των τιμών της ενέργειας τα επιδόματα έχουν μειωθεί σημαντικά όπως φαίνεται και στο επίπεδο του ποσοστού που αντιστοιχεί στο ΑΕΠ. Σύμφωνα με την έκθεση, ενώ το φθινόπωρο του 2022, το ακαθάριστο κόστος των μέτρων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης αναμενόταν να φθάσει το 5,8% του ΑΕΠ το 2023, επί του παρόντος προβλέπεται να ανέλθει στο 0,9% του ΑΕΠ μετά τη μείωση των τιμών της ενέργειας. Το καθαρό κόστος των μέτρων για την ενέργεια αναμένεται τώρα να ανέλθει στο 0,2% του ΑΕΠ, αναθεωρημένο προς τα κάτω από το 0,5% του ΑΕΠ που προβλεπόταν το φθινόπωρο, κυρίως λόγω των εισφορών αλληλεγγύης των παραγωγών.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
