Λύση στο πρόβλημα έλλειψης εξειδικευμένου τεχνικού προσωπικού επιχειρεί να δώσει το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, που μέσα στο επόμενο διάστημα αναμένεται να καταθέσει πρόταση στην κυβέρνηση για την καθιέρωση μίας πιο γρήγορης και αποτελεσματικής διαδικασίας, προκειμένου να έρθουν εργάτες από το εξωτερικό.
Όπως σημείωσε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, κ. Γιώργος Στασινός, μιλώντας σε εκδήλωση της Πανελλήνιας Ένωσης Συνδέσμων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΣΕΔΕ) με θέμα τις Δημόσιες Συμβάσεις με Σύμπραξη Δημόσιου και ιδιωτικού Τομέα, λίγες ημέρες μόνο πριν από το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη είχε συνάντηση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη κατά την οποία συζητήθηκε το κρίσιμο ζήτημα της έλλειψης προσωπικού.
Το ΤΕΕ έχει αναλάβει τη σύνταξη και κατάθεση μίας πρότασης για τη δημιουργία νέων και ταχύτερων διαδικασιών προκειμένου και πλαισίου για τις διακρατικές συμφωνίες ανταλλαγής εργατικού δυναμικού. Ο κ. Στασινός δήλωσε έτοιμος να λάβει προτάσεις από τις τεχνικές και επαγγελματικές ενώσεις προκειμένου να συμπεριληφθούν στον σχεδιασμό όλες οι προτάσεις και προβληματισμοί της αγοράς. Στόχος είναι η ψηφιοποίηση μεγάλου μέρους των διαδικασιών που απαιτούνται έως σήμερα, η εισαγωγή «φίλτρων» κατά την υποδοχή των σχετικών αιτήσεων και η πιο άμεση επαφή με τις αποκεντρωμένες διοικήσεις για την ολοκλήρωση των διαδικασιών και την απορρόφηση προσωπικού.
Υπογραμμίζοντας την κρισιμότητα του προβλήματος για τον τεχνικό κόσμο αλλά και για την ολοκλήρωση των έργων, ο κ. Στασινός αναφέρθηκε και στην προσπάθεια που έκανε το ΤΕΕ πριν από 2,5 χρόνια, προκειμένου να δημιουργηθεί ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τεχνικές υπηρεσίες που να απευθύνεται στους πρόσφυγες και μετανάστες που βρίσκονται στην χώρα μας ήδη. Έτσι, όπως είπε, θα μπορούσε να υπάρξει και ταχύτερη και αποτελεσματικότερη ένταξη τους στην ελληνική κοινωνία, αλλά και να δοθεί μία λύση στο ζήτημα της έλλειψης «χεριών» στην ελληνική αγορά. Απόπειρα που, όπως είπε, δεν ευδοκίμησε καθώς παρά τις προσπάθειες ακόμα αναμένονται σχετικές προτάσεις από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης.
Εντούτοις, πέραν της εισαγωγής εργατικού δυναμικού από τρίτες χώρες που θα μπορούσε να αποτελέσει λύση σε κενά σε διάφορους τομείς, όπως ο αγροτικός ή ο τουριστικός, στις τεχνικές εργασίες παραμένει ανοιχτή μία ακόμα «τρύπα» στη διαδικασία. Τα πτυχία των εργαζομένων από τρίτες χώρες, όπως για παράδειγμα των χειριστών μηχανημάτων, όχι μόνο δεν αναγνωρίζονται εδώ, αλλά δεν υπάρχει και κάποια σχετική προβλεπόμενη διαδικασία.
Χωρίς τεχνικό προσωπικό οι κατασκευές
Έρευνα του ΙΟΒΕ που είχε δημοσιευθεί μέσα στο 2022 ζωγράφιζε με μελανά χρώματα την εικόνα που υπάρχει σήμερα στο ζήτημα της απασχόλησης στον κλάδο των κατασκευών. Όπως σημείωνε χρειάζονταν επιπλέον τουλάχιστον 160.000 εργαζόμενοι σε κατασκευαστικούς και τεχνικούς τομείς σε όλα τα επίπεδα ειδίκευσης.
Μέσα σε περίπου μία δεκαετία, το προσωπικό στον ευρύτερο κλάδο των κατασκευών μειώθηκε πάνω από 50%. Είναι ενδεικτικό ότι το συνολικό εργατικό δυναμικό στις κατασκευές ανερχόταν το 2008 σε 595.000. Έντεκα χρόνια μετά, το 2019 είχε πέσει στους 274.000 εργαζόμενους. Παράλληλα, ανησυχητικό για την πορεία και των επόμενων ετών ήταν το εύρημα πως οι νέοι έως 24 ετών αποτελούσαν μόλις το 2,1% του εργατικού δυναμικού του κλάδου το 2019, κατρακυλώντας από το 9,5% το 2008.
Όπως έγραφε το BD μιλώντας με εκπροσώπους της αγοράς, οι εταιρείες που επωμίζονται ήδη υψηλό κόστος λόγω των ανατιμήσεων των υλικών αναγκάζονται να αυξήσουν τον χρόνο ολοκλήρωσης των έργων ελλείψει του απαραίτητου προσωπικού. Όπως ανέφεραν, για παράδειγμα, μόνο μέσα στα χρόνια της κρίσης, χάθηκε τουλάχιστον το 50% από 160 κλάδους σχετικούς με την οικοδομική δραστηριότητα
Παράλληλα, η αυξημένη ζήτηση συγκριτικά με την περιορισμένη προσφορά λόγω της αύξησης των έργων έχει ωθήσει προς τα πάνω και το κόστος εργασίας κατά τουλάχιστον 20%.
«Ταβάνι» στα έργα ΣΔΙΤ
Μιλώντας στην ίδια εκδήλωση ως κεντρικός ομιλητής, ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Νίκος Παπαθανάσης ανέφερε πως η χώρα έχει ήδη πιάσει «ταβάνι» στα έργα ΣΔΙΤ σύμφωνα με τους δημοσιονομικούς στόχους που έχει θέσει έως το 2029, προκειμένου να καλύπτει το 0,24% του ΑΕΠ το 2029 σε πληρωμές διαθεσιμότητας, που θα αγγίζουν τα 590 εκατ. ευρώ. Όπως εξήγησε, μέσα στα τελευταία 3,5 χρόνια έχουν δρομολογηθεί 34 έργα συνολικά 4,6 δισ. ευρώ που αφορούν σε 5 έργα φοιτητικών εστιών, 10 έργα ύδρευσης και άρδευσης, 13 για κτήρια της πολιτικής προστασίας και 4 για διαχείριση απορριμμάτων. Δρομολογούνται στο επόμενο διάστημα νέες συμβάσεις ΣΔΙΤ για την υλοποίηση του σχεδίου ανάπλασης της Πυρκάλ, τις φυλακές Κορυδαλλού, το Θεαγένειο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης καθώς και κάποια έργα άρδευσης για τα οποία έχει εγκριθεί η κάλυψη κατά 30% από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Νωρίτερα, η πρόεδρος της ΠΕΣΕΔΕ, κ. Μαρία Τσιομπάνου έθεσε το πλαίσιο της συζήτησης τονίζοντας ότι έργα ΣΔΙΤ θα πρέπει κατ΄ελάχιστον να έχουν ανταποδοτικό χαρακτήρα και να έχει προηγηθεί τεκμηριωμένη συγκριτική ανάλυση που να αποδεικνύει ως βέλτιστη επιλογή την μέθοδο της ΣΔΙΤ. Παράλληλα, κατέθεσε τον προβληματισμό σχετικά με την «γεωμετρική αύξηση των δημόσιων συμβάσεων με ΣΔΙΤ που ουσιαστικά αφήνουν απ’ έξω όλες τις μικρές και μικρομεσαίες εργοληπτικές επιχειρήσεις».
Όπως τόνισε, ο προβληματισμός των μελών της ΠΕΣΕΔΕ «αφορά την πραγματική προκύπτουσα ωφέλεια από αυτές τις συμβάσεις και την διαμόρφωση συνθηκών αθέμιτου ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις μας. Είναι τελικά οι δημόσιες συμβάσεις με ΣΔΙΤ εργαλείο ανάπτυξης: Και εάν ναι, με ποιον τρόπο είναι δυνατή η διεύρυνση των όρων συμμετοχής ώστε να συμπεριληφθούν και οι "μικροί" του χώρου, που σήμερα είναι αποκλεισμένοι;».