Παρά το γεγονός ότι οι τιμές των προϊόντων που γεμίζουν το καλάθι ενός νοικοκυριού στην Ελλάδα βρίσκονται στα ίδια περίπου επίπεδα με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, αν ο ΦΠΑ στην Ελλάδα ήταν χαμηλότερος, η εικόνα αυτή θα ήταν πολύ διαφορετική, όπως αποδεικνύει έρευνα του ΙΕΛΚΑ που προχώρησε σε σύγκριση τιμών από μεγάλα σούπερ μάρκετ που αντιπροσωπεύουν στην Ελλάδα το 90% του τζίρου του οργανωμένου λιανεμπορίου, με επίσης μεγάλους λιανεμπορικούς ομίλους σε ΗΒ, Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία και Γαλλία.
Η έρευνα αφορούσε τα 20 τρόφιμα που εδώ και μια εικοσαετία ελέγχει το ΙΕΛΚΑ αλλά και νέα προϊόντα για επιπλέον 21 κατηγορίες (όπως πάνες, μωρομάντηλα, βρεφικό γάλα, κλπ) και οι τιμές ήταν και από προσφορές και από εκπτώσεις και ιδιωτικής ετικέτας και επώνυμα προϊόντα πολυεθνικών ομίλων.
Η σύγκριση των μέσων τιμών των καλαθιών δείχνει ότι και οι τρεις χώρες έχουν σημαντικά ακριβότερο μέσο καλάθι από την Ελλάδα, 15% η Γαλλία, 8% το Ηνωμένο Βασίλειο, 5% η Ιταλία, ενώ οι άλλες δύο χώρες έχουν περίπου ίσο καλάθι με την Ελλάδα 1% ακριβότερο η Πορτογαλία και 1% φθηνότερο η Ισπανία. Η εικόνα των αποτελεσμάτων αλλάζει σημαντικά όταν αφαιρέσουμε τον αναλογούντα ΦΠΑ ανά χώρα για να γίνουν αντιληπτές τις πραγματικές τιμές των προϊόντων σουπερμάρκετ.
Εκτοξεύει τις τιμές ο ΦΠΑ
Η σύγκριση των καλαθιών σε αυτή την περίπτωση δείχνει ότι οι και οι έξι χώρες έχουν πιο ακριβό μέσο καλάθι από την Ελλάδα, η Γαλλία κατά 23%, το Ηνωμένο Βασίλειο κατά 17%, η Ιταλία κατά 13%, η Ισπανία κατά 6% και η Πορτογαλία κατά 4% Αυτό είναι αποτέλεσμα της διαφοράς που έχει ο χαμηλός ΦΠΑ ανά χώρα (πρόκειται για τον ΦΠΑ που αναφέρεται σε τρόφιμα και ποτά). Στην Ελλάδα αυτός ο ΦΠΑ είναι 13%. Ο ΦΠΑ είναι σημαντικά υψηλότερος από το Ηνωμένο Βασίλειο (0% ή 5%) και τη Γαλλία (10% και 5,5%), την Ισπανία (10% και 4%), την Πορτογαλία (13% και 6%), την Ιταλία (5% και 4%), αλλά και τις περισσότερες χώρες της ΕΕ.
Η βασική διαφορά είναι ότι τρόφιμα που στην Ελλάδα υπάγονται στον υψηλό συντελεστή ΦΠΑ με 24% στις υπόλοιπες χώρες υπάγονται στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ, ο οποίος είναι και χαμηλότερος του ελληνικού με 6%, 5,5%, 4% ή ακόμα και 0%. Σημειώνεται ότι η επίδραση ειδικών φόρων κατανάλωσης (π.χ. καφές) δεν είναι δυνατόν να συνυπολογιστεί στα παραπάνω στοιχεία.
Ακριβότερο το καλάθι του νοικοκυριού εξαιτίας του ΦΠΑ
Το γενικό συμπέρασμα που προκύπτει από την παραπάνω ανάλυση είναι ότι το οργανωμένο ελληνικό λιανεμπόριο τροφίμων (σουπερμάρκετ) παρέχει στους Έλληνες καταναλωτές πρόσβαση σε προϊόντα για το τυπικό του καλάθι με κατά μέσο όρο χαμηλότερη τιμή που είναι αποτέλεσμα της οργανωμένης προσπάθειας των προμηθευτών και των λιανεμπόρων για συγκράτηση των τιμών τα τελευταία χρόνια.
Η τάση αυτή με μικρές διακυμάνσεις είναι διαχρονική την τελευταία 10ετία που πραγματοποιείται η συγκεκριμένη έρευνα από το ΙΕΛΚΑ. Η διαχρονική σύγκριση τιμών με το εξωτερικό δείχνει ότι τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα συνεχώς έχει φθηνότερο καλάθι από τις συγκρινόμενες χώρες με διακυμάνσεις οι οποίες δεν αλλάζουν το αποτέλεσμα της ανάλυσης.
Σημειώνεται ότι πέρα από τον ΦΠΑ παράγοντες που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όταν συγκρίνονται τιμές ανάμεσα σε διαφορετικές χώρες είναι:
- Η απόσταση της χώρας από τα παραγωγικά κέντρα της κεντρικής και δυτικής Ευρώπης και τα αντίστοιχα κόστη
- Το κόστος ενέργειας και μεταφορών
- Η πολυπλοκότητα της γεωγραφίας της κάθε χώρας (π.χ. οδικό δίκτυο, νησιά κλπ)
- Το μέγεθος της αγοράς και αντίστοιχες οικονομίες κλίμακας στις προμήθειες των προϊόντων
- Το ισοζύγιο εξαγωγών-εισαγωγών σε σχέση με τα τρόφιμα και τις πρώτες ύλες παρασκευής τους
- Τα διάφορα κόστη παραγωγής (ενέργεια, πρώτες ύλες, μισθολογικό κόστος, χρηματοοικονομικό κόστος, γραφειοκρατία)
- Η παραγωγικότητα της βιομηχανίας και του λιανεμπορίου σε κάθε χώρα
- Οι καταναλωτικές συνήθειες και η αγοραστική δυνατότητα σε κάθε χώρα
- Το ύψος της φορολογίας σε κάθε χώρα
Τα δεδομένα τιμών υπολογίζονται από γνωστά παρατηρητήρια τιμών των χωρών που εξετάστηκαν και για την Ελλάδα στα πρωτογενή δεδομένα από τιμοληψίες σε μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ. Τα κριτήρια επιλογής των προϊόντων στο καλάθι ήταν ένας συνδυασμός αντίστοιχων χρησιμοποιούμενων καλαθιών για εκτίμηση στο εξωτερικό, καθώς και κοινής διαθεσιμότητας στοιχείων τιμών στις χώρες που εξετάσθηκαν. Σε κάθε νέα μέτρηση ανανεώνεται το δείγμα των κωδικών που μετρούνται και ανάλογα τη διαθεσιμότητα επιλέγονται διαφορετικές ποσότητες προϊόντων.
Άδ. Γεωργιάδης: Σε ανταγωνιστικές τιμές οδηγεί το «καλάθι του νοικοκυριού»
Το καλάθι του νοικοκυριού οδηγεί σε περαιτέρω ανταγωνιστικές τιμές και δεν είναι πραγματικότητα ότι είμαστε η ακριβότερη χώρα στην Ευρώπη, σημείωσε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων 'Αδωνις Γεωργιάδης, με βάση στοιχεία έρευνας του ΙΕΛΚΑ που παρουσιάστηκε σήμερα και αφορά στην σύγκριση των τιμών στο καλάθι του νοικοκυριού με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Σχετικά με το ενδεχόμενο μείωσης του ΦΠΑ ο υπουργός τόνισε ότι ένας τέτοιος φόρος πολύ δύσκολα μειώνεται και στη φάση που είμαστε ενθαρρύνονται τα στοχευμένα μέτρα. Οπότε, όπως σημείωσε ο υπουργός, η κάρτα αγορών έρχεται να απαντήσει σε αυτό το αίτημα, δηλαδή των στοχευμένων μέτρων, αλλά για τους ανθρώπους που το έχουν ανάγκη.
Σε ό,τι αφορά στο όριο του τζίρου των 50.000 ευρώ για να ανακοινώνονται τα ονόματα επιχειρήσεων που παρανομούν, ο υπουργός είπε ότι πρόκειται για ευρωπαϊκή οδηγία.
Ο υπουργός σημείωσε ότι η έρευνα από το ΙΕΛΚΑ θα συνεχιστεί στο πλαίσιο χάραξης πολιτικής, ενώ στην μάχη για το καλάθι του νοικοκυριού «προστίθεται και η κάρτα που ψηφίζουμε σήμερα στη Βουλή και έρχεται να ενισχύσει το καλάθι για να φτάσουμε σε ένα επίπεδο που θα αντιμετωπίσει την ακρίβεια καθώς η κάρτα αγορών θα αξιοποιηθεί για ακόμη καλύτερες τιμές στο καλάθι». Γενικότερα σε ό,τι αφορά στις αυξήσεις ο υπουργός σημείωσε ότι «εφόσον έχουμε πληθωρισμό, οι τιμές αυξάνονται».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
