Τον τερματισμό των... εχθροπραξιών μεταξύ κυβέρνησης και τραπεζών για το νέο πρόγραμμα στήριξης ευάλωτων δανειοληπτών έναντι του αυξημένου κόστους εξυπηρέτησης δανείων για πρώτη κατοικία ανήγγειλε από το βήμα της Βουλής ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, ξεκαθαρίζοντας ότι το σχέδιο που παρουσίασαν οι τράπεζες την Πέμπτη εξαντλεί τα όρια των δυνατοτήτων του τραπεζικού συστήματος, κάτι που επιβεβαιώνει και η Τράπεζα της Ελλάδος, όπως σημείωσε ο κ. Σταϊκούρας.
Στη χθεσινή του ομιλία για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2023, ο υπουργός Οικονομικών οριοθέτησε το τέλος μιας αντιπαράθεσης που είχε προκαλέσει σοβαρή αναστάτωση τις προηγούμενες εβδομάδες, προκαλώντας ακόμη και πιέσεις στις μετοχές των τραπεζών, ενώ απέφυγε αναφορές σε ενδεχόμενο επιβολής έκτακτου φόρου στα τραπεζικά κέρδη, τον οποίο άλλωστε έχει αποκλείσει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο υπουργός Οικονομικών αναφέρθηκε στη μεγάλη προσπάθεια που έχει γίνει για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων μέσω του σχεδίου «Ηρακλής», το οποίο προβλέπει εγγυήσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά σημείωσε ότι οι εξωγενείς κρίσεις συνεχίζονται και ο κρατικός προϋπολογισμός δεν μπορεί να επιβαρύνεται άλλο: «Μέχρι ένα σημείο μπορεί το κόστος να το αναλαμβάνει ο κρατικός προϋπολογισμός και ο Έλληνας φορολογούμενος. Η λογική "τα κέρδη δικά μου, το κόστος δικό σου", δεν βρίσκει ανταπόκριση στη σημερινή Κυβέρνηση. Αντιθέτως, το κόστος πρέπει να μοιράζεται και με το τραπεζικό σύστημα, σεβόμενοι πάντα το ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο και την ανάγκη διατήρησης της κουλτούρας πληρωμών».
Αναφερόμενος στο σχέδιο που παρουσίασαν οι τράπεζες για στήριξη περίπου 30.000 δανειοληπτών με χαμηλά εισοδήματα, όπως αυτά ορίζονται από τον νόμο του 2017 για την παροχή επιδόματος στέγασης, ο κ. Σταϊκούρας ξεκαθάρισε ότι η κυβέρνηση έχει πεισθεί πώς δεν υπάρχουν άλλες δυνατότητες των τραπεζών να επιβαρυνθούν με μέτρα στήριξης και επικαλέστηκε σχετική γνωμοδότηση της Τράπεζας της Ελλάδος. «Πρέπει να αποφευχθεί» πρόσθετη επιβάρυνση των τραπεζών, τόνισε.
Όπως είπε ο υπουργός Οικονομικών:
«Χθες (σ.σ.: την Πέμπτη), για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, οι συστημικές τράπεζες εξέδωσαν Δελτίο Τύπου.
Σε αυτό οι τράπεζες αποτυπώνουν τη – συμφωνημένη με την Ευρωπαϊκή Εποπτική Αρχή – πρόταση για την επιδότηση δόσεων δανείων ευάλωτων ενήμερων δανειοληπτών με στεγαστικό δάνειο ή με δάνειο μικρών επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως της τράπεζας προέλευσης του δανείου, συστημικής ή μη, είτε αυτό παραμένει σε τραπεζικό ισολογισμό είτε έχει μεταβιβαστεί σε τρίτους.
Αυτή η πρόταση, η οποία – για πρώτη φορά – είναι με μηδενικό δημοσιονομικό κόστος, θα υλοποιηθεί άμεσα.
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, "οποιαδήποτε αλλαγή των χαρακτηριστικών του σχήματος, είτε αναφορικά με τη μεγέθυνση της περιμέτρου, είτε με το ποσοστό επιδότησης της δόσης, θέτει σε κίνδυνο την υφιστάμενη εποπτική αξιολόγηση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών, τους δείκτες δανείων σε καθυστέρηση και την κεφαλαιακή τους επάρκεια".
Και αυτό πρέπει να αποφευχθεί».
Εξωδικαστικός και για ενήμερους δανειολήπτες
Για τα υπόλοιπα θέματα της ατζέντας των συζητήσεων κυβέρνησης - τραπεζών, ο κ. Σταϊκούρας παρουσίασε μια εικόνα προόδου, ιδιαίτερα στο θέμα της αύξησης των εγκρίσεων ρύθμισης δανείων με τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό, για τις οποίες προανήγγειλε μια συμφωνία και όσον αφορά τους ενήμερους δανειολήπτες.
Όπως είπε, «οι τράπεζες θα προχωρήσουν σε βελτιωτικές προτάσεις, τις αμέσως προσεχείς εβδομάδες, ώστε να αυξηθεί το ποσοστό εγκρισιμότητας στον εξωδικαστικό μηχανισμό, συμπεριλαμβανομένων – για πρώτη φορά – και των ενήμερων δανειοληπτών που έχουν υποστεί μείωση των εισοδημάτων τους. Υπενθυμίζεται ότι έχουν ήδη μειωθεί τα επιτόκια στις ρυθμίσεις του εξωδικαστικού μηχανισμού, και υφίσταται καθολική έγκριση των ρυθμίσεων σε δανειολήπτες ελβετικού φράγκου.
Μέχρι στιγμής, έχουν υλοποιηθεί 2.367 ρυθμίσεις οφειλών, συνολικού ύψους 437 εκατ. ευρώ. Τις τελευταίες 2 εβδομάδες, έχουν πραγματοποιηθεί περίπου 350 ρυθμίσεις οφειλών. Με αυτά τα στοιχεία, ο υφιστάμενος εξωδικαστικός μηχανισμός καθίσταται το πιο αποτελεσματικό εργαλείο ρύθμισης οφειλών της τελευταίας δεκαετίας. Δεν είμαστε, όμως, ακόμη ικανοποιημένοι. Απαιτείται περισσότερη δουλειά, κυρίως από τους διαχειριστές δανείων».
Τι θα γίνει με επιτόκια και προμήθειες
Σχετικά με την τιμολογιακή πολιτική των τραπεζών σε επιτόκια και προμήθειες, ο κ. Σταϊκούρας σημείωσε ότι «οι τράπεζες αποδέχονται ότι υφίσταται – το τελευταίο διάστημα – σημαντική απόκλιση στα επιτόκια χορηγήσεων και καταθέσεων, και δεσμεύονται να αναθεωρήσουν την πολιτική επιτοκίων.
Οι τράπεζες σχεδιάζουν και επανεξετάζουν μειώσεις προμηθειών για διάφορες απλές τραπεζικές συναλλαγές. Η Ελληνική Κυβέρνηση έχει καταθέσει 12 συγκεκριμένες προμήθειες οι οποίες χρήζουν αναπροσαρμογής από το τραπεζικό σύστημα».
Κλείνοντας τις αναφορές του στις τράπεζες, ο κ. Σταϊκούρας εμφανίσθηκε αισιόδοξος ότι «οι προτάσεις των τραπεζών αποτελούν ένα καλό, πρώτο βήμα, σήμερα, έχουμε τα πρώτα, θετικά αποτελέσματα και εκτιμούμε ότι θα ακολουθήσουν και άλλα, άμεσα». Κάλεσε τις τράπεζες να «κινηθούν πιο γρήγορα και πιο αποφασιστικά», τονίζοντας ότι αυτό είναι προς το συμφέρον της σταθερότητας του συστήματος και της ενίσχυσης του ανταγωνισμού.