Το «πράσινο φως» με αστερίσκους έδωσε η Επιτροπή Ανταγωνισμού στη ρύθμιση που κατέθεσε προχθές το βράδυ στη Βουλή η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης για το πολυσυζητημένο «καλάθι του νοικοκυριού». Μάλιστα, η σχετική γνωμοδότηση πρόκειται να δοθεί σήμερα στη δημοσιότητα, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες του BD.
Οι ίδιες πηγές ανέφεραν πως η Επιτροπή Ανταγωνισμού θεωρεί ότι η ρύθμιση, όπως είναι η τελική της διατύπωση, δεν αντιβαίνει τους κανόνες του ανταγωνισμού. Ωστόσο, εξακολουθούν να εκφράζονται προβληματισμοί στο θέμα της εφαρμογή της σε συγκεκριμένα σημεία για τις συνέπειες που μπορεί να προκαλέσει και τίθενται σαφώς «κόκκινες γραμμές», όπως επισημάνθηκε χαρακτηριστικά.
Επειδή η κατάσταση στην αγορά δεν μπορεί να θεωρηθεί κανονική, οι ίδιες πηγές τόνιζαν ότι, ως εκ τούτου, και η ρύθμιση είναι ανάλογη. Αναφορικά με τις συνέπειες που μπορεί να προκαλέσει, το γεγονός ότι η εφαρμογή της είναι χρονικά περιορισμένη -μόλις πέντε μήνες, ως το τέλος του Μαρτίου του 2023- οδηγεί την Επιτροπή Ανταγωνισμού στην εκτίμηση ότι δεν θα προκαλέσει μη αναστρέψιμες βλάβες στη λειτουργία της αγοράς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι έχει ενημερωθεί για τη ρύθμιση η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προφορικά φυσικά λόγω του περιορισμένου χρόνου που υπήρχε, και έχει συμφωνήσει. Αυτό, όμως, που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι το γεγονός ότι η εφαρμογή της ρύθμισης θα βρίσκεται σταθερά στο «μικροσκόπιο» της Επιτροπής κι αν χρειαστεί θα παρέμβει αποφασιστικά.
Η υπουργική απόφαση και ο τρόπος εφαρμογής της ρύθμισης
Άλλωστε, η ρύθμιση που κατατέθηκε στη Βουλή δεν δίνει πλήρη «ορατότητα» για τον τρόπο που θα εφαρμοσθεί το νέο μέτρο, καθώς προβλέπεται ότι θα εκδοθεί και απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης με την οποία θα καθορίζονται πολλές κρίσιμες παράμετροι για την εφαρμογή της ρύθμισης (οι κατηγορίες των προϊόντων που εντάσσονται στο «καλάθι του νοικοκυριού», η συχνότητα αποστολής του καταλόγου προϊόντων, οι αρμόδιες για την επιβολή κυρώσεων αρχές, η διαδικασία ελέγχων, η διαδικασία είσπραξης των προστίμων κ.α.).
Σε κάθε περίπτωση, η ρύθμιση που κατατέθηκε αφήνει αρκετά αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής της και τις επιδράσεις που θα έχει στη διαμόρφωση των τιμών βασικών προϊόντων και στη λειτουργία του ανταγωνισμού στην αγορά. Προβλέπεται ότι οι μεγάλες αλυσίδες θα πρέπει να δημοσιεύουν υποχρεωτικά (με απειλή προστίμου 5.000 ευρώ ημερησίως) και οι μικρότερες προαιρετικά μια λίστα τιμών για βασικά αγαθά, το λεγόμενο -«καλάθι του νοικοκυριού»- τα οποία θα διαθέτουν σε «προσιτή τιμή», σύμφωνα με τη διατύπωση της ρύθμισης, «ιδίως συγκριτικά με τα υπόλοιπα προϊόντα της ίδιας κατηγορίας».
Η ρύθμιση αφήνει το περιθώριο να εντάσσονται σε κάθε κατηγορία ένα ή και περισσότερα προϊόντα και μένει να φανεί στην πράξη πώς θα εφαρμοσθεί το μέτρο από τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ, δηλαδή αν θα επιλέξουν σε κάθε κατηγορία μόνο το φθηνότερο προϊόν, ή αν θα εισαχθούν περισσότερα και με ποια κριτήρια. Από την άλλη, οι προμηθευτές που δεν θα εισάγονται τα προϊόντα τους στη λίστα εξ ορισμού θα πρέπει να θεωρείται ότι δεν τα διαθέτουν σε «προσιτή τιμή», με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τη φήμη εταιρειών και προϊόντων.
Ο Οδηγός της Επ. Ανταγωνισμού
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού θα παρακολουθεί την εξέλιξη της διαδικασίας εφαρμογής της ρύθμισης, με τον πρόεδρό της, Ιωάννη Λιανό, να έχει απευθύνει, πριν από λίγες ημέρες, μια αρκετά αυστηρή παραίνεση προς την κυβέρνηση να ζητά τον προληπτικό έλεγχο διατάξεων που μπορεί να επηρεάσουν τον ανταγωνισμό.
«Η Επιτροπή Ανταγωνισμού δεν "καθυστερεί" καμία πρωτοβουλία», ανέφερε σε σχόλιό του στο twitter ο κ. Λιανός, την περασμένη Παρασκευή. «Χθες», πρόσθεσε, «για πρώτη φορά λάβαμε επίσημες διευκρινίσεις για την πρωτοβουλία του "καλαθιού του καταναλωτή" και το εξετάζουμε κατά προτεραιότητα.Η Επ. Αντ. κάνει τη δουλειά της για την προστασία της ανταγωνιστικής δομής της αγοράς και του συμφέροντος των καταναλωτών. Καλό θα είναι πρωτοβουλίες με πιθανές επιπτώσεις στον ανταγωνισμό να υπόκεινται σε προληπτικό έλεγχο πριν τεθούν σε ισχύ».
Αξίζει να σημειωθεί ότι χθες η Επιτροπή έδωσε σε δημόσια διαβούλευση τον Οδηγό της για την εφαρμογή της νομοθεσίας για τον ανταγωνισμό. Στον Οδηγό περιλαμβάνονται αναφορές που θα μπορούσαν να έχουν εφαρμογή στην αξιολόγηση μέτρων όπως το «καλάθι του νοικοκυριού». Σημειώνεται, για παράδειγμα, ότι «οι γνωστοποιήσεις πληροφοριών σχετικά με τιμές, εκπτώσεις κ.λπ. (...) θεωρείται ότι αποτελούν συνήθη επιχειρηματική πρακτική εάν επιβάλλονται από κανονισμούς/ρυθμιστικά μέτρα».
Περαιτέρω, αναφέρεται ότι «η ανακοίνωση πληροφοριών δύναται να ωφελεί τόσο τους καταναλωτές όσο και τις επιχειρήσεις παρέχοντας πληροφορίες σχετικά με την ποιότητα των προϊόντων, για παράδειγμα μέσω της δημοσίευσης καταλόγων με προϊόντα που είναι πρώτα σε πωλήσεις ή μέσω της σύγκρισης τιμών. Η αποκάλυψη πληροφοριών που είναι πραγματικά δημόσιες μπορεί να ωφελεί τους καταναλωτές βοηθώντας τους να κάνουν μια πιο ενημερωμένη επιλογή (και μειώνοντας το κόστος αναζήτησης)».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
