Ο «πονοκέφαλος» της ενεργειακής κρίσης συνεχίζει να μαστίζει την Ευρώπη, ενώ όπως όλα δείχνουν κατά τη 2ήμερη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ που ξεκινά σήμερα δεν πρόκειται να υπάρξει κάποια τελική συμφωνία.
Το γεγονός αυτό, αλλά και η σημαντική ανάκαμψη της τιμής του φυσικού αερίου στην αγορά της Ολλανδίας, το οποίο ενισχύεται σήμερα άνω του 10% στα 124 ευρώ, οδηγούν τον οίκο αξιολόγησης Fitch στην εκτίμηση ότι ο χειμώνας θα είναι αρκετά δύσκολος για την Ευρώπη, ιδιαίτερα εάν επικρατήσουν πιο δύσκολες καιρικές συνθήκες.
Στο μέτωπο της Συνόδου Κορυφής, όπως σημειώνει το Reuters επικαλούμενο Ευρωπαίους διπλωμάτες, η Γερμανία εμφανίζεται αποφασισμένη να ζητήσει να αφαιρεθεί από το κείμενο συμπερασμάτων οποιαδήποτε αναφορά σε επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου.
Το πρακτορείο υποστηρίζει ακόμη ότι οι 27 αναμένεται να υποστηρίξουν τμήματα ενός πακέτου ενεργειακών προτάσεων της ΕΕ που υποβλήθηκαν αυτήν την εβδομάδα, συμπεριλαμβανομένου μιας εναλλακτικής τιμής αναφοράς για το υγροποιημένο φυσικό αέριο και κοινή αγορά φυσικού αερίου, αφού νωρίτερα συμφώνησαν να γεμίσουν τα αποθέματα φυσικού αερίου και να ανακτήσουν έσοδα από ενεργειακές εταιρείες προκειμένου να διατεθούν για τη στήριξη των καταναλωτών.
Οι ανησυχίες του οίκου Fitch
Την ίδια ώρα σε έκθεσή του ο οίκος αξιολόγησης Fitch τονίζει ότι η πορεία των τιμών του φυσικού αερίου και οι καιρικές συνθήκες είναι τα σημεία – κλειδιά για την Ευρώπη.
Οι αναλυτές του οίκου σημειώνουν ότι ο θερμότερος από το συνηθισμένο καιρός στην Ευρώπη αυτό το φθινόπωρο και οι μεγάλες πρόσθετες προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) οδήγησαν σε σημαντική πτώση των τιμών spot του φυσικού αερίου στην αγορά της Ολλανδίας. Οι κανονιστικές προτάσεις για τον περιορισμό των επιπέδων τιμών του φυσικού αερίου στην ΕΕ, οι οποίες οι συμμετέχοντες στην αγορά αναμένουν ότι θα συμφωνηθούν σύντομα, ενδέχεται επίσης να επηρεάσουν τις τιμές. Ωστόσο, προβλέπεται ότι οι τιμές μπορεί να συνεχίσουν να είναι ευμετάβλητες, ιδίως όταν ο καιρός γίνεται ψυχρότερος κατά τους χειμερινούς μήνες, και διατηρήσαμε αμετάβλητες τις παραδοχές μας για τις τιμές του φυσικού αερίου.
Η τιμή spot του TTF έχει μειωθεί σημαντικά, στα 22 δολ./χίλια κυβικά πόδια (mcf) τον Οκτώβριο από το ανώτατο όριο των 88 δολ./mcf που καταγράφηκε στα τέλη Αυγούστου, αλλά εξακολουθεί να είναι πολύ πάνω από τον μέσο όρο των 7,9 δολ./mcf το 2018-2021. Η μέτρια κατανάλωση φυσικού αερίου λόγω του ζεστού καιρού και οι σημαντικές προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου συνέβαλαν στην πλήρωση των εγκαταστάσεων αποθήκευσης φυσικού αερίου (οι αποθήκες φυσικού αερίου της ΕΕ είναι γεμάτες κατά 92%), επιβαρύνοντας τις τιμές spot. Ωστόσο, η πρόσφατη μεγάλη διαφορά μεταξύ των spot και των προθεσμιακών τιμών ενός μήνα υποδηλώνει τις προσδοκίες της αγοράς για υψηλότερες τιμές μόλις πέσουν οι θερμοκρασίες.
Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με στόχο τη μείωση των υψηλών τιμών ενέργειας είναι ένας πρόσθετος παράγοντας που ασκεί πιέσεις στις τιμές του φυσικού αερίου. Οι προτάσεις αυτές περιλαμβάνουν κοινές αγορές φυσικού αερίου από τα κράτη της ΕΕ, τη δημιουργία ενός νέου δείκτη αναφοράς τιμών LNG, τον περιορισμό της μεταβλητότητας των τιμών στο χρηματιστήριο φυσικού αερίου TTF και τον καθορισμό κανόνων αλληλεγγύης σε περίπτωση ελλείψεων εφοδιασμού.
Οι πρόσφατες προτάσεις της Επιτροπής περιλαμβάνουν μόνο έναν προσωρινό μηχανισμό διόρθωσης των τιμών για την αποτροπή ακραίων αιχμών των τιμών, αντί για ένα πιο μόνιμο ανώτατο όριο τιμών που είχε προταθεί από ορισμένα κράτη μέλη και το οποίο θα μπορούσε να έχει επηρεάσει την ελκυστικότητα της ευρωπαϊκής αγοράς για εναλλακτικές προμήθειες φυσικού αερίου. Αυτός ο μηχανισμός μπορεί να είναι ευκολότερο να συμφωνηθεί με τις χώρες που αντιτίθενται στο ανώτατο όριο τιμών φυσικού αερίου.
Θα δώσει επίσης κίνητρο στους καταναλωτές να μειώσουν περαιτέρω την κατανάλωση φυσικού αερίου, κάτι που θα ήταν δύσκολο να επιτευχθεί εάν το ανώτατο όριο τιμών εισαχθεί και καθοριστεί σε σχετικά χαμηλό επίπεδο, και θα συμβάλει στη διατήρηση του εφοδιασμού της περιοχής με LNG.
Οι ευρωπαϊκές spot τιμές του φυσικού αερίου είναι ιδιαίτερα ευμετάβλητες μετά την αύξηση των εντάσεων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας πριν από το ξέσπασμα του πολέμου τον Φεβρουάριο. Οι τιμές θα επηρεαστούν περαιτέρω από τα καιρικά φαινόμενα αυτό το χειμώνα, με αποτέλεσμα ενδεχομένως να υπάρξει επίμονη μεταβλητότητα.
Η ΕΕ αύξησε τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου κατά σχεδόν 70% το 9μηνο του 2022 σε ετήσια βάση. Οι υψηλότερες ευρωπαϊκές τιμές spot σε σύγκριση με εκείνες των ασιατικών αγορών βοήθησαν την Ευρώπη να εξασφαλίσει πρόσθετες προμήθειες. Η χαμηλότερη ζήτηση στην Κίνα λόγω της ασθενέστερης οικονομικής ανάπτυξης και των αποκλεισμών βοήθησε επίσης στην ανακατεύθυνση των προμηθειών προς την Ευρώπη, οδηγώντας ενίοτε σε υπερπροσφορά σε ορισμένες διαδρομές. Ο ισπανικός διαχειριστής του δικτύου φυσικού αερίου Enagas ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα ότι θα περιορίσει τον αριθμό των φορτίων που διαχειρίζεται στο σύστημά του λόγω των συνεχιζόμενων μεγάλων ποσοτήτων προσφοράς, ενώ η βιομηχανική ζήτηση είναι σχετικά χαμηλή και τα επίπεδα χρήσης των αποθηκών είναι υψηλά.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε ότι η ζήτηση φυσικού αερίου στην Ευρώπη τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο είναι κατά 15% χαμηλότερη από το μέσο επίπεδο πενταετίας, γεγονός που συνάδει με τον στόχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μειωμένη κατανάλωση φυσικού αερίου. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η βιομηχανική κατανάλωση στην ΕΕ μειώθηκε σημαντικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω της περικοπής της παραγωγικής ικανότητας και του κλεισίματος εργοστασίων σε ορισμένους τομείς (όπως η παραγωγή λιπασμάτων), καθώς η εν λόγω παραγωγική ικανότητα είναι ζημιογόνος λόγω των υψηλών τιμών ενέργειας.