Ρυθμό ανάπτυξης υπετριπλάσιο από τον μέσο όρο της ευρωζώνης (1,8% έναντι 0,5%) θα έχει η Ελλάδα το 2023, την ώρα που μεγάλες οικονομίες, όπως η γερμανική και η ιταλική, προβλέπεται ότι θα διολισθήσουν σε ύφεση, όπως εκτιμά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των οικονομιών της ευρωζώνης που θα εμφανίσουν τον ταχύτερο ρυθμό ανάπτυξης το 2022, σύμφωνα με την αναθεωρημένη έκθεση World Economic Outlook του ΔΝΤ, με το Ταμείο να εκτιμά ότι αυτός θα φθάσει φέτος στο 5,2%, σημαντικά αυξημένος σε σύγκριση με το 3,5% που είχε εκτιμήσει τον Απρίλιο του 2022.
Η ανάπτυξη θα υποχωρήσει σημαντικά, φθάνοντας στο 1,8% στο 2023 (από 2,6% που ήταν η εκτίμηση Απριλίου). Το Ταμείο ανεβάζει ελαφρώς τον μακροχρόνιο, προβλεπόμενο ρυθμό ανάπτυξης της Ελλάδας, με ορίζοντα ως το 2027, από το 1,2% στο 1,4%.
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες της ευρωζώνης που θα κατορθώσει να αποφύγει την ύφεση το 2023, με το Ταμείο να εκτιμά ότι η γερμανική οικονομία θα συρρικνωθεί 0,3% και η ιταλική κατά 0,2%, ενώ η ανάπτυξη της Γαλλίας θα φθάσει μόλις στο 0,7%.
Η εκτίμηση του ΔΝΤ για το ΑΕΠ
Γενναία είναι η αναβάθμιση του ΔΝΤ για τον πληθωρισμό φέτος τον οποίο τοποθετεί στο 9,2% (από 4,5% τον Απρίλιο), με τάσεις, όμως, υποχώρησης και διαμόρφωση στο 3,2% το 2023 (από 1,3% τον Απρίλιο) και μεσοπρόθεσμα στο 1,9%.
Τι εκτιμά το Ταμείο για τον πληθωρισμό
Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θα παραμείνει ελλειμματικό έως και το 2027 και πιο συγκεκριμένα το Ταμείο αναμένει ότι θα φθάσει φέτος στο -6,7% (από -6,3% τον Απρίλιο), θα υποχωρήσει ελαφρώς στο -6,3% το 2023 (από -6,1% τον Απρίλιο) και θα αγγίξει το -3,9% έως το 2027 (από -2,7% που εκτιμούσε τον Απρίλιο).
Τι αναμένει το ΔΝΤ για το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών
Υποβάθμιση της παγκόσμιας ανάπτυξης
Σε αντίθεση με την ελληνική οικονομία, το Ταμείο εμφανίζεται αρκετά απαισιόδοξο για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας καθώς εκτιμά ότι η ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί από 6% το 2021 σε 3,2% το 2022 και 2,7% το 2023. Πρόκειται για το ασθενέστερο αναπτυξιακό προφίλ από το 2001, με εξαίρεση την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και την οξεία φάση της πανδημίας COVID-19, και αντανακλά σημαντικές επιβραδύνσεις για τις μεγαλύτερες οικονομίες: συρρίκνωση του ΑΕΠ των ΗΠΑ το πρώτο εξάμηνο του 2022, συρρίκνωση της ζώνης του ευρώ το δεύτερο εξάμηνο του 2022 και παρατεταμένες εστίες COVID-19 και lockdowns στην Κίνα με αυξανόμενη κρίση στον τομέα των ακινήτων. Περίπου το ένα τρίτο της παγκόσμιας οικονομίας αντιμετωπίζει δύο συνεχόμενα τρίμηνα αρνητικής ανάπτυξης.
Ο παγκόσμιος πληθωρισμός προβλέπεται να αυξηθεί από 4,7% το 2021 σε 8,8% το 2022, αλλά να μειωθεί σε 6,5% το 2023 και σε 4,1% έως το 2024. Οι ανοδικές εκπλήξεις του πληθωρισμού ήταν πιο διαδεδομένες μεταξύ των προηγμένων οικονομιών, με μεγαλύτερη μεταβλητότητα στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες. Οι κίνδυνοι για τις προοπτικές παραμένουν ασυνήθιστα μεγάλοι και καθοδικοί. Η νομισματική πολιτική θα μπορούσε να υπολογίσει λανθασμένα τη σωστή στάση για τη μείωση του πληθωρισμού. Η πορεία της πολιτικής στις μεγαλύτερες οικονομίες θα μπορούσε να συνεχίσει να αποκλίνει, οδηγώντας σε περαιτέρω ανατίμηση του δολαρίου ΗΠΑ και διασυνοριακές εντάσεις. Περισσότερα σοκ στις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων ενδέχεται να προκαλέσουν επιμονή του πληθωρισμού για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Η εντατικοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και του οικονομικού δυναμικού θα διευκολύνει τους περιορισμούς στην προσφορά και με τον τρόπο αυτό θα στηρίξει τη νομισματική πολιτική στην καταπολέμηση του πληθωρισμού. Οι πολιτικές για την επιτάχυνση της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια θα αποφέρουν μακροπρόθεσμα οφέλη για την ενεργειακή ασφάλεια και το κόστος της συνεχιζόμενης κλιματικής αλλαγής. Όπως δείχνει το κεφάλαιο 3, η σταδιακή εφαρμογή των κατάλληλων μέτρων κατά τα επόμενα οκτώ χρόνια θα διατηρήσει το μακροοικονομικό κόστος διαχειρίσιμο. Και τέλος, η επιτυχής πολυμερής συνεργασία θα αποτρέψει τον κατακερματισμό που θα μπορούσε να αντιστρέψει τα κέρδη στην οικονομική ευημερία από 30 χρόνια οικονομικής ολοκλήρωσης.
Η εικόνα των ανεπτυγμένων οικονομιών
Για τις προηγμένες οικονομίες, η ανάπτυξη προβλέπεται να επιβραδυνθεί από 5,2% το 2021 σε 2,4% το 2022 και 1,1% το 2023. Με την επιβράδυνση να ενισχύεται, η ανάπτυξη αναθεωρείται προς τα κάτω σε σύγκριση με την επικαιροποίηση του WEO του Ιουλίου (κατά 0,1 εκατοστιαία μονάδα για το 2022 και 0,3 εκατοστιαία μονάδα για το 2023). Η προβλεπόμενη επιβράδυνση και οι υποβαθμίσεις επικεντρώνονται στις οικονομίες των ΗΠΑ και της Ευρώπης.
Η ανάπτυξη στις Ηνωμένες Πολιτείες προβλέπεται να μειωθεί από 5,7% το 2021 σε 1,6% το 2022 και 1,0% το 2023. Η ανάπτυξη το 2022 έχει αναθεωρηθεί προς τα κάτω κατά 0,7 ποσοστιαίες μονάδες από τον Ιούλιο, αντανακλώντας την απροσδόκητη συρρίκνωση του πραγματικού ΑΕΠ το δεύτερο τρίμηνο. Η μείωση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος συνεχίζει να κατατρώει την καταναλωτική ζήτηση και τα υψηλότερα επιτόκια επιβαρύνουν σημαντικά τις δαπάνες, ιδίως τις δαπάνες για επενδύσεις σε κατοικίες.
Στη ζώνη του ευρώ, η επιβράδυνση της ανάπτυξης είναι λιγότερο έντονη από ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2022, αλλά αναμένεται να βαθύνει το 2023. Η προβλεπόμενη ανάπτυξη είναι 3,1% το 2022 και 0,5% το 2023. Υπάρχει αναθεώρηση προς τα πάνω κατά 0,5 εκατοστιαία μονάδα από τον Ιούλιο για το 2022, λόγω της ισχυρότερης από την προβλεπόμενη έκβασης του δεύτερου τριμήνου στις περισσότερες οικονομίες της ζώνης του ευρώ, και αναθεώρηση προς τα κάτω κατά 0,7 εκατοστιαία μονάδα για το 2023. Αυτός ο μέσος όρος για τη ζώνη του ευρώ κρύβει σημαντική ανομοιογένεια μεταξύ των επιμέρους χωρών μελών.
Στην Ιταλία και την Ισπανία, η ανάκαμψη των υπηρεσιών που σχετίζονται με τον τουρισμό και της βιομηχανικής παραγωγής κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022 συνέβαλε στην προβλεπόμενη ανάπτυξη 3,2% και 4,3%, αντίστοιχα, το 2022. Ωστόσο, η ανάπτυξη και στις δύο χώρες αναμένεται να επιβραδυνθεί απότομα το 2023, με την Ιταλία να εμφανίζει αρνητική ετήσια ανάπτυξη. Η προβλεπόμενη ανάπτυξη το 2022 είναι χαμηλότερη στη Γαλλία, στο 2,5%, και στη Γερμανία, στο 1,5%, και η επιβράδυνση το 2023 είναι ιδιαίτερα έντονη για τη Γερμανία, με αρνητική ετήσια ανάπτυξη.
Η αδύναμη ανάπτυξη του 2023 σε όλη την Ευρώπη αντανακλά τις δευτερογενείς επιπτώσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία, με ιδιαίτερα έντονες αναθεωρήσεις προς τα κάτω για τις οικονομίες που είναι περισσότερο εκτεθειμένες στις περικοπές της ρωσικής παροχής φυσικού αερίου, και τις αυστηρότερες χρηματοπιστωτικές συνθήκες, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να έχει τερματίσει τις καθαρές αγορές περιουσιακών στοιχείων και να αυξάνει ταχέως τα επιτόκια πολιτικής κατά 50 μονάδες βάσης τον Ιούλιο του 2022 και κατά 75 μονάδες βάσης τον Σεπτέμβριο του 2022. Ταυτόχρονα, διάφοροι παράγοντες έχουν συμβάλει σε μια λιγότερο ταχεία βραχυπρόθεσμη επιβράδυνση από ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένων των επιτοκίων πολιτικής σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα και, σε ορισμένες ευρωπαϊκές οικονομίες, των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης που στηρίζουν την οικονομική δραστηριότητα.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο προβλέπεται σημαντική επιβράδυνση. Η ανάπτυξη προβλέπεται στο 3,6% το 2022 και στο 0,3% το 2023, καθώς ο υψηλός πληθωρισμός μειώνει την αγοραστική δύναμη και η αυστηρότερη νομισματική πολιτική επιβαρύνει τις καταναλωτικές δαπάνες και τις επιχειρηματικές επενδύσεις. Η πρόβλεψη αυτή καταρτίστηκε πριν από την ανακοίνωση (23 Σεπτεμβρίου) του σημαντικού δημοσιονομικού πακέτου και ενσωματώνει μια λιγότερο σημαντική δημοσιονομική επέκταση. Το δημοσιονομικό πακέτο αναμένεται να ανυψώσει την ανάπτυξη κάπως πάνω από την πρόβλεψη βραχυπρόθεσμα, περιπλέκοντας παράλληλα την καταπολέμηση του πληθωρισμού.