Μαζί με την αύξηση των συναλλαγών με κάρτες πληρωμών, μεγάλη αύξηση σημειώνουν και οι απάτες, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Η πιο συνηθισμένη μορφή απάτης με κάρτες είναι η απάτη σε εξ αποστάσεως συναλλαγές χωρίς τη φυσική παρουσία της κάρτας και, ειδικότερα, στις συναλλαγές μέσω διαδικτύου.
Η ΤτΕ καταγράφει σημαντική αύξηση της απάτης το α' εξάμηνο του 2019, όπως φαίνεται στο γράφημα.
Διαχρονική εξέλιξη αξίας συναλλαγών απάτης ανά τύπο συναλλαγής (εκατ. ευρώ)
Η παρακολούθηση της εξέλιξης της απάτης στις συναλλαγές με κάρτες πληρωμών, αναφέρει η ΤτΕ στην τελευταία έκθεση για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, εντάσσεται στο πλαίσιο της διατήρησης περιβάλλοντος εμπιστοσύνης του συναλλακτικού κοινού στη χρήση των ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής.
Αντιπροσωπευτικούς δείκτες της έντασης της απάτης αποτελούν οι αναλογίες των περιστατικών απάτης και της αντίστοιχης αξίας τους προς τον αριθμό και την αξία των συναλλαγών με κάρτες:
- Σε όρους περιστατικών απάτης, ο δείκτης κυμάνθηκε το α΄ εξάμηνο 2019 στο επίπεδο του 0,03% και αναλογεί σε μία συναλλαγή απάτης ανά 4 χιλ. συναλλαγές.
- Σε όρους αξίας της απάτης, ο δείκτης κυμάνθηκε στο επίπεδο του 0,02% και αναλογεί σε 1 ευρώ αξία απάτης ανά 5,3 χιλ. ευρώ αξία συναλλαγών.
Από την ανάλυση της απάτης ανά δίαυλο συναλλαγής με κάρτες πληρωμών, όπως α) συναλλαγές σε τερματικά ΑΤΜ, β) πληρωμές σε τερματικά POS και γ) εξ αποστάσεως συναλλαγές χωρίς τη φυσική παρουσία της κάρτας (card not present - CNP), προκύπτει ότι το υψηλότερο ποσοστό της απάτης εκδηλώνεται στον εξ αποστάσεως δίαυλο διενέργειας συναλλαγών και ειδικότερα στις συναλλαγές μέσω διαδικτύου.
Το α΄ εξάμηνο 2019 ο αριθμός των περιστατικών απάτης που καταγράφηκαν ανά δίαυλο συναλλαγής ανήλθε σε 1,7 χιλ. στις συναλλαγές ΑΤΜ, σε 13,5 χιλ. στις πληρωμές POS και σε 110 χιλ. στις συναλλαγές CNP. Η αντίστοιχη αξία των περιστατικών απάτης ανά δίαυλο συναλλαγής διαμορφώθηκε σε 379,7 χιλ. ευρώ στις συναλλαγές ΑΤΜ, 437,5 χιλ. ευρώ στις πληρωμές POS και 4,7 εκατ. ευρώ στις συναλλαγές CNP.
Προσοχή στις συναλλαγές με το εξωτερικό
Η περαιτέρω διερεύνηση της εξ αποστάσεως απάτης επιβεβαιώνει και στο τρέχον εξάμηνο ότι στην πλειονότητά της αφορά διαδικτυακές συναλλαγές στο εξωτερικό, σημειώνει η ΤτΕ, εξηγώντας ότι η μη εκτενής χρήση του διεθνούς τεχνικού προτύπου ασφαλών συναλλαγών 3DSecure από παρόχους υπηρεσιών πληρωμών του εξωτερικού συνεπάγεται υψηλότερα ποσοστά απάτης στις διασυνοριακές συναλλαγές διαδικτύου, σε αντίθεση με την ελληνική αγορά, όπου οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών έχουν υλοποιήσει σε ευρεία έκταση το πρότυπο ασφαλών συναλλαγών 3DSecure.
Μεταφορές πιστώσεων και υποκλοπή στοιχείων
Με βάση τα στοιχεία ασφαλούς αντιπροσωπευτικού δείγματος παρόχων υπηρεσιών πληρωμών, η απάτη στις μεταφορές πιστώσεων παρουσιάζει αύξηση κατά 45% στον αριθμό συναλλαγών και κατά 34% στην αντίστοιχη αξία συναλλαγών σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Συγκεκριμένα, το έτος 2018 εκδηλώθηκαν 61 περιστατικά απάτης αξίας 212,6 χιλ. ευρώ, από 42 περιστατικά απάτης αξίας 158,5 χιλ. ευρώ το έτος 2017.
Οι δείκτες της αναλογίας των περιστατικών και της αξίας της απάτης προς τον αριθμό και την αξία των συναλλαγών με μεταφορά πίστωσης κυμάνθηκαν στο επίπεδο του 0,00002% και 0,00004%, αντίστοιχα, και αντιστοιχούν σε μία συναλλαγή απάτης ανά 5 εκατ. συναλλαγές μεταφοράς πίστωσης, με 1 ευρώ αξία απάτης ανά 2,3 εκατ. ευρώ αξία συναλλαγών.
Σε ό,τι αφορά τις τεχνικές διενέργειας της απάτης, η συντριπτική πλειονότητά τους εστιάζει στην υποκλοπή των προσωπικών στοιχείων ασφαλείας των χρηστών υπηρεσιών μεταφοράς πίστωσης μέσω παραπλανητικών μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (phishing).
Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών συνεχίζουν τις εκτεταμένες δράσεις ενημέρωσης των καταναλωτών και των επιχειρήσεων ώστε να ενισχύσουν τη γνώση των χρηστών υπηρε-σιών μεταφορών πιστώσεων σε θέματα α-σφάλειας. Στόχος τους παραμένει η υιοθέτηση από τους χρήστες ασφαλούς συναλλακτικής συμπεριφοράς ώστε να προστατεύονται από κακόβουλες ενέργειες τρίτων.
Ασφαλείς οι συναλλαγές με άμεσες χρεώσεις
Τέλος, η ΤτΕ υπογραμμίζει ότι οι άμεσες χρεώσεις συνεχίζουν να αποτελούν το πλέον ασφαλές μέσο πληρωμής δεδομένου ότι και το έτος 2018 δεν καταγράφηκαν περιστατικά απάτης από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών.