Ελντοράντο για τους ψηφιακούς απατεώνες έχουν γίνει οι τραπεζικές συναλλαγές με μεταφορά πιστώσεων, που αποτελούν μια αχανή περιοχή, με την ετήσια αξία συναλλαγών να ξεπερνά τα 700 δισ. ευρώ, και η οποία προσφέρει μεγάλες ευκαιρίες εξαπάτησης συναλλασσόμενων για την αποκόμιση κέρδους. Την ίδια στιγμή, σε ό,τι αφορά τις συναλλαγές με κάρτες, ανησυχητικό είναι για τους κατόχους καρτών το γεγονός ότι καταλήγουν να πληρώνουν οι ίδιοι σχεδόν το ένα τρίτο της ζημιάς από απάτες.
Η τελευταία έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα αναδεικνύει τις συναλλαγές με μεταφορές πιστώσεων ως τον τομέα συναλλαγών που κατ' εξοχήν προτιμούν οι απατεώνες και επιτυγχάνουν αυξημένες... αποδόσεις σε ποσοστό που ξεπερνά το 300% για το 2020, σε σχέση με το 2019. Αυτή η κατηγορία συναλλαγών έχει συνολική αξία σχεδόν τετραπλάσια του ελληνικού ΑΕΠ και εξ αντικειμένου γίνεται ιδιαίτερα ελκυστική για τους επιτήδειους.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει η ΤτΕ, «βάσει των στοιχείων έτους 2020, διενεργήθηκαν 477 εκατ. πελατειακές συναλλαγές με τη χρήση μεταφοράς πίστωσης αξίας 718 δισεκ. ευρώ. Σε σχέση με το έτος 2019, παρατηρείται αύξηση του αριθμού των συναλλαγών κατά 35% και αύξηση της αναλογούσας αξίας κατά 3%». Προφανώς, η μεγάλη αύξηση του αριθμού των συναλλαγών το 2020 συνδέεται και με τις ιδιαίτερες συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία.
Οι συναλλαγές με μεταφορά πιστώσεων
«Ως αποτέλεσμα της δυσανάλογης ποσοστιαίας αύξησης του αριθμού των συναλλαγών σε σχέση με την ποσοστιαία αύξηση της αναλογούσας αξίας τους, παρατηρείται μείωση της μέσης αξίας ανά συναλλαγή κατά 24% και διαμόρφωσή της σε 1.504 ευρώ το 2020, από 1.979 ευρώ το 2019», σημειώνει η ΤτΕ.
Οι απατεώνες εξασφάλισαν πολλαπλάσια κέρδη
Αναφορικά με τις απάτες στις συναλλαγές με μεταφορές πιστώσεων, η Τράπεζα της Ελλάδος καταγράφει μεγάλη αύξηση, τόσο σε αριθμό περιστατικών, όσο και σε αξία, τη μεγαλύτερη από κάθε άλλη κατηγορία απάτης σε τραπεζικές συναλλαγές και πληρωμές.
Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην έκθεση, «το έτος 2020 καταγράφηκε σημαντική αύξηση κατά 298% των περιστατικών απάτης στις μεταφορές πιστώσεων και κατά 313% στην αναλογούσα αξία τους. Συγκεκριμένα, καταγράφηκαν 1.179 περιστατικά απάτης συνολικής αξίας 6,2 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2019 όπου είχαν καταγραφεί 296 περιστατικά απάτης συνολικής αξίας 1,5 εκατ. ευρώ».
Στατιστικά, πάντως, η πιθανότητα να πέσει ένας συναλλασσόμενος θύμα απάτης σε συναλλαγή μεταφοράς πίστωσης δεν παύει να είναι χαμηλή, καθώς, οι δείκτες της αναλογίας των περιστατικών και της αξίας της απάτης προς τον αριθμό και την αξία των συναλλαγών αντιστοιχούν σε μία συναλλαγή απάτης ανά 314 χιλ. συναλλαγές μεταφοράς πίστωσης, με 1 ευρώ αξία απάτης ανά 92 χιλ. ευρώ αξία συναλλαγών.
Η μεθοδολογία των επιτήδειων
Πώς, όμως, καταφέρνουν οι επιτήδειοι να... βάζουν χέρι στα χρήματα των συναλλασσόμενων, μέσω απάτης με μεταφορά πίστωσης; Η ΤτΕ εξηγεί ότι υπάρχουν δύο μέθοδοι που ακολουθούνται:
- «Από την ανάλυση των στοιχείων προκύπτει ότι η πλειονότητα των τεχνικών διενέργειας της απάτης αφορά τις μεθόδους της (α) έκδοσης εντολής πληρωμής από τον απατεώνα καθώς και (β) της χειραγώγησης του πληρωτή από τον απατεώνα.
- Βάσει της πρώτης μεθόδου ο απατεώνας εκδίδει πλαστή εντολή πληρωμής αφού αποκτήσει τα ευαίσθητα δεδομένα πληρωμής του πληρωτή ή του δικαιούχου με δόλια μέσα, ενώ βάσει της (β) μεθόδου ο πληρωτής παρέχει καλή τη πίστει τη συγκατάθεσή του στην εκτέλεση εντολής πληρωμής προς λογαριασμό πληρωμών τρίτου θεωρώντας ότι ανήκει σε νόμιμο δικαιούχο».
Συναλλαγές με κάρτες: Ποιοι πληρώνουν τον λογαριασμό
Σε ό,τι αφορά τις συναλλαγές με κάρτες, στις περιπτώσεις απάτης δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ο κάτοχος της κάρτας θα καταφέρει να βρει το δίκιο του και να αποφύγει τη ζημιά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, σχεδόν το ένα τρίτο των ζημιών (29%) επιβαρύνει τους κατόχους καρτών και τις υπόλοιπες μοιράζονται πάροχοι υπηρεσιών (π.χ. Visa, Mastercard) και εκδότες καρτών (τράπεζες). Όπως σημειώνει η ΤτΕ,
- «Σε ό,τι αφορά τις οικονομικές ζημίες που προκύπτουν από τις συναλλαγές απάτης, οι οποίες επιμερίζονται στα συμβαλλόμενα μέλη της συναλλαγής ανάλογα με την υπαιτιότητά τους, διαπιστώνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος της ζημίας επιβαρύνει τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών που αποδέχονται συναλλαγές καρτών και ο οποίοι, κατά το α΄εξάμηνο του 2021, επωμίστηκαν το 47% της συνολικής ζημίας. Αντίστοιχα, οι πάροχοι - εκδότες καρτών πληρωμών επιβαρύνθηκαν σε ποσοστό 24%. Οι κάτοχοι-χρήστες καρτών επιβαρύνθηκαν σε ποσοστό 29%».
Πώς μοιράζονται οι ζημιές της απάτης με κάρτες
Βελτιώνεται η συνολική εικόνα το 2021
Πάντως, το πρώτο εξάμηνο του 2021 η ΤτΕ καταγράφει βελτίωση των βασικών δεικτών έντασης της απάτης, που αφορούν την αναλογία των περιστατικών απάτης και της αντίστοιχης αξίας τους προς τον αριθμό και την αξία των συναλλαγών με κάρτες. Σε όρους περιστατικών απάτης, ο δείκτης κυμάνθηκε το α΄εξάμηνο του 2021 στο επίπεδο του 0,03% (από 0,05 το πρώτο εξάμηνο του 2020) και αναλογεί σε μία συναλλαγή απάτης ανά 3,6 χιλ. συναλλαγές. Σε όρους αξίας των περιστατικών απάτης, ο δείκτης κυμάνθηκε στο επίπεδο του 0,02% και αναλογεί σε 1 ευρώ αξία απάτης ανά 6 χιλ. ευρώ αξία συναλλαγών (στο ίδιο ακριβώς ποσοστό, 0,02% είχε διαμορφωθεί και το πρώτο εξάμηνο του 2020).
Όπως αναφέρει η ΤτΕ,
- «Από την ανάλυση των περιστατικών απάτης ανά δίαυλο συναλλαγής με κάρτες πληρωμών, δηλαδή α) συναλλαγές σε τερματικά ΑΤΜ, β) πληρωμές σε τερματικά POS και γ) εξ αποστάσεως συναλλαγές χωρίς την φυσική παρουσία της κάρτας (card not present - CNP), προκύπτει ότι το υψηλότερο ποσοστό απάτης αφορά τις εξ αποστάσεως συναλλαγές.
- Συγκεκριμένα, το α΄ εξάμηνο του 2021, ο αριθμός των περιστατικών απάτης που καταγράφηκε ανά δίαυλο συναλλαγής ανήλθε σε 995 στις συναλλαγές ΑΤΜ, σε 11,6 χιλ. στις πληρωμές POS και σε 197 χιλ. στις CNP συναλλαγές. Η αντίστοιχη αξία των περιστατικών απάτης διαμορφώθηκε σε 324 χιλ. ευρώ στις συναλλαγές ΑΤΜ, σε 323 χιλ. ευρώ στις πληρωμές POS και σε 5,4 εκατ. ευρώ στις CNP συναλλαγές.
- Εξετάζοντας περαιτέρω την απάτη που διενεργήθηκε στις εξ αποστάσεως συναλλαγές μέσω διαδικτύου ή ταχυδρομείου/τηλεφώνου διαπιστώνεται ότι οι περισσότερες περιπτώσεις απάτης αφορούν τις συναλλαγές μέσω διαδικτύου, ενώ ταυτόχρονα παρατηρείται μεγάλη μείωση των περιστατικών απάτης στις συναλλαγές μέσω ταχυδρομείου/τηλεφώνου.
- Σημειώνεται ότι και στο τρέχον εξάμηνο τα περιστατικά απάτης αφορούν κυρίως διαδικτυακές συναλλαγές αγορών με εμπόρους του εξωτερικού με κάρτες που έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα, όπως συνέβαινε και κατά τα προηγούμενα εξάμηνα. Τα υψηλότερα ποσοστά απάτης στις διασυνοριακές συναλλαγές μέσω διαδικτύου οφείλονται ως επί το πλείστον, στην εκτενέστερη χρήση του διεθνούς τεχνικού προτύπου ασφαλών συναλλαγών 3D Secure από παρόχους υπηρεσιών πληρωμών στην Ελλάδα σε σχέση με τους παρόχους υπηρεσιών από το εξωτερικό».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
