Σε ένα «γιγαντιαίο», για τα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας, σκιώδες τραπεζικό σύστημα έχουν αναδειχθεί η εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων, γνωστές ως servicers, οι οποίες έχουν αποκτήσει το μεγαλύτερο μέρος των μη εξυπηρετούμενων δανείων των εμπορικών τραπεζών έχοντας ως αποστολή τη διαχείριση της «κληρονομίας» της μεγάλης κρίσης.
Ουσιαστικά στους servicers έχει περάσει σχεδόν το σύνολο των προβληματικών δανείων των τραπεζών κάτι που οδήγησε στην εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος μετά από πολλά χρόνια αναταράξεων και αβεβαιότητας και ανακεφαλαιοποιήσεων. Η απαλλαγή των τραπεζών από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια πραγματοποιήθηκε μέσω του προγράματος κρατικών εγγυήσεων, πρόγραμμα Ηρακλής, και την τελευταία 5ετία έχουν μεταβιβαστεί, από τις τράπεζες στους servcers, NPEs δεκάδων δισ. ευρώ.
Πλέον λειτουργούν συνολικά 23 servicers, στην πράξη όμως τέσσερις είναι οι εταιρίες που διαχειρίζονται σχεδόν το σύνολο του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Πρόκειται για τις doValue, Intrum, Cepal και Quant με τις τρεις πρώτες, να έχουν δημιουργηθεί αποκτώντας τις πλατφόρμες διαχείρισης των NPL των μεγάλων εγχώριων τραπεζών ενώ η Quant δεν προέρχεται από τις μεγάλες τράπεζες έχοντας ιδρύθεί τον Ιούλιο του 2017.
Μέσω του σχεδίου Ηρακλής όλες οι συστημικές τράπεζες επέστρεψαν στο πρώτο εξάμηνο του 2022 σε μονοψήφιο δείκτη NPEs.για πρώτη φορά από το ξέσπασμα της μεγάλης δημοσιονομικής κρίσης το 2010. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου ο δείκτης ΝPEs της Εurobank διαμορφώνεται στο 5,9%, της Εθνικής Τράπεζας στο 6,3%, της Αlpha Bank στο 8,2% και της Τράπεζας Πειραιώς στο 9,1%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022 σημειώθηκε αύξηση κατά 7,9 δισ. ευρώ της ονομαστικής αξίας των μη εξυπηρετούμενων δανείων που έχουν μεταβιβαστεί στις εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων. Η συνολική αξία των δανείων αυτής της κατηγορίας διαμορφώθηκε σε 87,66 δισ. ευρώ στο τέλος του α΄ τριμήνου του 2022, έναντι 79,74 δισ. ευρώ το προηγούμενο τρίμηνο.
Τα NPL επιχειρηματικών δανείων ανέρχονται στο τέλος του πρώτου τριμήνου στα 32,81 δισ. ευρώ, από 32,02 δισ. ευρώ στο τέλος του προηγούμενου τριμήνου. Αντίστοιχα τα «κόκκινα» δάνεια προς ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις ανήλθαν στα 12,2 δισ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση κατά 556 εκατ. στο πρώτο τρίμηνο του έτους.
Τέλος τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ιδιωτών που έχουν περάσει στη διαχείριση servicers αυξήθηκε κατά 6,58 δισ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο του 2022 και ανήλθαν στα 42,6 δισ. ευρώ. Εκ των οποίων τα 24,17 δισ. ευρώ είναι στεγαστικά δάνεια και 18,25 δισ. καταναλωτικά.
Ανάλυση των δανείων υπό τη διαχείριση των Εταιριών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις
(ποσά σε εκατ. ευρώ) | Μαρ-22 | Δεκ-21 | Δεκ-20 | Δεκ-19 | Δεκ-18 |
1. Επιχειρήσεις | 32.811 | 32.026 | 14.006 | 6.446 | 5.287 |
Μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις | 32.708 | 31.945 | 13.908 | 6.398 | 5.238 |
εκ των οποίων μικρομεσαίες επιχειρήσεις | 16.728 | 16.311 | 8.247 | 4.568 | 3.361 |
2. Ιδιώτες και Ιδιωτικά μη κερδ. Ιδρύματα | 42.619 | 36.037 | 19.759 | 13.880 | 10.117 |
Καταναλωτικά δάνεια | 18.257 | 16.070 | 12.221 | 11.554 | 9.814 |
Στεγαστικά δάνεια | 24.170 | 19.776 | 7.347 | 2.318 | 291 |
Λοιπά δάνεια | 191 | 190 | 191 | 8 | 12 |
3. Ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες, ατομικές επιχ. | 12.231 | 11.675 | 6.173 | 3.338 | 2.489 |
Σύνολο (1+2+3) | 87.661 | 79.738 | 39.938 | 23.663 | 17.893 |