Μεγάλο ενδιαφέρον, μικρό budget και αρνητικός αντίκτυπος στην αγορά: το πολυαναμενόμενο πρόγραμμα για την επιδοτούμενη αντικατάσταση ηλεκτρικών συσκευών κατάφερε να «κερδίσει» τους πολίτες, αλλά δεν θα είναι δυνατόν να καλύψει πάνω από το 20% των αιτήσεων, την ώρα που η αγορά εκφράζει ανοιχτά «παράπονα» για «πάγωμα» των πωλήσεων λόγω του προγράμματος.
Ειδικότερα, μετά τη μικρή παράταση στη διαδικασία των αιτήσεων, συνολικά υπέβαλαν αίτηση 910 χιλιάδες πολίτες, ενώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, από το πρόγραμμα θα ωφεληθούν 200.000 νοικοκυριά και θα ανακυκλωθούν περισσότερες από 380.000 συσκευές. Με τον προϋπολογισμό του προγράμματος να φθάνει στα 150 εκατ. ευρώ δεν υπάρχει η δυνατότητα να καλυφθεί όλη αυτή η ζήτηση.
Όπως εξηγούν καλά πληροφορημένες πηγές, τώρα θα εξεταστούν οι αιτήσεις ανάλογα με τα κοινωνικά κριτήρια που έχουν τεθεί αλλά και με τις συσκευές που έχουν αιτηθεί να αλλάξουν. Όπως σημειώνουν, άλλοι μπορεί να υπέβαλαν αίτηση για την αντικατάσταση και των τριών συσκευών που έχουν τη δυνατότητα, ενώ κάποιοι μπορεί να αιτήθηκαν την αντικατάσταση μόνο μίας συσκευής, οπότε θα πρέπει να εκτιμηθεί με αυτά τα δεδομένα, πόσες θα είναι οι αιτήσεις που θα απορροφηθούν, ενώ στη συνέχεια θα δημιουργηθεί λίστα επιλαχόντων.
Όπως είπε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, μιλώντας στην ΕΡΤ, «κάθε φορά που θα βρίσκουμε χρήματα, θα αυξάνουμε το ποσό του προγράμματος και θα δίνεται η επιδότηση και στους υπόλοιπους».
Ωστόσο, όπως έγραφε το Business Daily, η αγορά έχει ήδη εκφραστεί ανοιχτά αρνητικά για τους χειρισμούς σε σχέση με το πρόγραμμα, κάνοντας λόγο για μείωση κατά 6% των πωλήσεων των ηλεκτρικών συσκευών το πρώτο εξάμηνο του έτους εξαιτίας της μεγάλης καθυστέρησης στο πρόγραμμα «Ανακυκλώνω - Αλλάζω συσκευή», ενώ το 2021 οι πωλήσεις είχαν αυξηθεί κατά 22,5%.
Ενδεικτική της κατάστασης είναι η εικόνα που παρουσίασε ο αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Κωτσόβολος - Dixons South East Europe, Γιάννης Βασιλάκος ο οποίος τόνισε ότι η αγορά επηρεάστηκε πολύ σοβαρά από τα προβλήματα στη διαχείριση του προγράμματος για την επιδότηση αντικατάστασης λευκών συσκευών. «Θα έλεγα ότι αυτοκτονήσαμε με την διαχείριση αυτού του προγράμματος», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Επισήμανε ότι η εταιρεία στο τέλος της χρονιάς είχε πάρει την απόφαση να δημιουργήσει αποθέματα ώστε να ανταποκριθεί στις ανάγκες του προγράμματος, καθώς υπολόγιζε να ξεκινήσει νωρίτερα. Οι καθυστερήσεις, πρόσθεσε, οδήγησαν στο «να φύγει το πρόγραμμα έξω από την εποχικότητα του», με αποτέλεσμα ο καταναλωτής να είναι ακόμα πιο διστακτικός στο ενδεχόμενο να προχωρήσει στην αντικατάσταση της συσκευής του. «Πολλοί που σκέφτονται τα έξοδα που έρχονται, θα προτιμήσουν να περιμένουν μήπως βγει του χρόνου ένα καινούριο πρόγραμμα», αναφέρει ο κ. Βασιλάκος.
Στη Βουλή διάταξη περί αισχροκέρδειας
Για να αποτρέψουν οποιοδήποτε ενδεχόμενο «καπέλου» στις τιμές κλιματιστικών, ψυγείων και καταψυκτών, οι υπηρεσίες του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων παρακολουθούν συνεχώς τις τιμές ενώ σήμερα κατατέθηκε στη Βουλή τροπολογία με την οποία επιβάλλονται περιορισμοί στα περιθώρια κέρδους των ηλεκτρικών συσκευών, κατ´αναλογία με τη διάταξη που ισχύει για τα πρατήρια υγρών καυσίμων και τα σουπερμάρκετ.
Ειδικότερα, το περιθώριο κέρδους δεν θα πρέπει να ξεπερνάει το περιθώριο που είχαν οι επιχειρήσεις πριν ανοίξει η πλατφόρμα και σε περίπτωση που κάποια επιχείρηση διαπιστωθεί ότι πουλάει σε υψηλότερες τιμές από το πλαφόν, θα της επιβάλλεται πρόστιμο και δεν θα μπορεί να λάβει την σχετική επιδότηση.
Οι κυρώσεις που προβλέπονται στην τροπολογία ξεκινούν από σύσταση με σκοπό την παύση της παράνομης πρακτικής και κλιμακώνονται σε πρόστιμο από 5.000 έως 1.000.000 ευρώ.
Με την ίδια τροπολογία παρατείνεται μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2022 η εφαρμογή του μέτρου δημοσιοποίησης της εμπορικής επωνυμίας επιχειρήσεων που παραβιάζουν τα μέτρα περιστολής φαινομένων αθέμιτης κερδοφορίας σε περιόδους κρίσης.
Πώς θα λειτουργήσει το πρόγραμμα ανακύκλωσης συκευών
Η μέση εξοικονόμηση ενέργειας για κάθε νοικοκυριό εκτιμάται στις 1.000 KWh τον χρόνο. Αυτό σημαίνει πως ένα νοικοκυριό με μεσαία κατανάλωση, έως και 5.000 KWh τον χρόνο, αναμένεται να πετύχει έως και 25% εξοικονόμηση ενέργειας.
Τα κριτήρια υπαγωγής περιλαμβάνουν το εισόδημα και το πλήθος των μελών της οικογένειας με πρόσθετη μοριοδότηση για μονογονεϊκές και οικογένειες με ΑΜΕΑ.
Για κάθε νέα συσκευή που επιχορηγείται, μία παλαιά συσκευή της ίδιας κατηγορίας θα πρέπει να ανακυκλωθεί μέσω εγκεκριμένου συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Οι ωφελούμενοι μπορούν να πραγματοποιήσουν τις αγορές τους έως την 16 Σεπτεμβρίου 2022, ενώ οι παραδόσεις παλαιών συσκευών προς ανακύκλωση στους εμπόρους μπορούν να γίνονται έως και την Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 2022.
Ύψος και ένταση ενίσχυσης
Μέσω του Προγράμματος επιδοτείται ποσοστό της δαπάνης αγοράς κάθε νέας συσκευής. Συγκεκριμένα, κάθε ωφελούμενος λαμβάνει vouchers, ανάλογα με τις συσκευές που θα επιλέξει, τις οποίες μπορεί να εξαργυρώσει σε προμηθευτή της επιλογής του, μειώνοντας το τελικό ποσό που θα κληθεί να καταβάλει για την αγορά τους. Ο Φορέας Πιστοποίησης και Πληρωμής του Προγράμματος καταβάλλει την αξία των επιταγών απευθείας στον προμηθευτή, σε χρόνο που έπεται της ολοκλήρωσης της συναλλαγής.
Η τελική αξία της κάθε επιταγής εξαρτάται από την κατηγορία του ωφελούμενου, τα χαρακτηριστικά της αντίστοιχης συσκευής, καθώς και την τιμή αγοράς της, και καθορίζεται σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα:
Πιο αναλυτικά για εισόδημα:
- Έως 5.000€, η επιδότηση φθάνει στο 50%
- 5.000€ - 10.000€, η επιδότηση φθάνει στο 45%
- 10.000€ - 20.000€, η επιδότηση φθάνει στο 35%
- 20.000€ και πάνω η επιδότηση φθάνει στο 30%
Σημειώνεται ότι ο ΦΠΑ είναι επιλέξιμος και ενισχύεται κατά το ίδιο ποσοστό (αναλόγως της εισοδηματικής κατηγορίας), όμως δε συνυπολογίζεται στο απόλυτο ανώτατο όριο, ώστε να προστίθεται διακριτά ο ΦΠΑ της κάθε περιοχής στην οποία εμπίπτει ο προμηθευτής που διενεργεί τη συναλλαγή. Το ανώτατο όριο τίθεται επί της καθαρής αξίας.
• Παράδειγμα 1: ωφελούμενος της πρώτης εισοδηματικής κατηγορίας που διαμένει στην Αθήνα και προμηθεύεται κλιματιστικό 9.000 Btu/h από τοπικό προμηθευτή μπορεί να επιχορηγηθεί μέχρι του ανώτατου ποσού (δημόσια δαπάνη) των 340,00 €, το οποίο προκύπτει ως εξής:
- Καθαρό ποσό: 274,19 €
- ΦΠΑ: 65,81€ (24%)
- Σύνολο: 340,00 €
• Παράδειγμα 2: ωφελούμενος της πρώτης εισοδηματικής κατηγορίας που διαμένει στη Χίο και προμηθεύεται κλιματιστικό 9.000 Btu/h από τοπικό προμηθευτή μπορεί να επιχορηγηθεί μέχρι του ανώτατου ποσού των 320,80 €, το οποίο προκύπτει ως εξής:
- Καθαρό ποσό: 274,19 €
- ΦΠΑ: 46,61€ (17%)
- Σύνολο: 320,80 €
Σε ότι αφορά τη λιανική τιμή πώλησης των επιχορηγούμενων προϊόντων:
- Η επιχορηγούμενη τιμή πώλησης της νέας συσκευής θα πρέπει να αντιστοιχεί σε τιμή τοις μετρητοίς, καθώς δεν επιδοτούνται τυχόν τόκοι που προκύπτουν μετά από διακανονισμό (δόσεις). Εφόσον η πληρωμή γίνεται βάσει έντοκων δόσεων, θα πρέπει να καταγράφεται και να δηλώνεται στη συναλλαγή το συνολικό ποσό (αξία) τοις μετρητοίς, διακριτά από οποιαδήποτε άλλη επιβάρυνση (π.χ. τόκους και έξοδα φακέλου).
- Στην επιχορηγούμενη τιμή δεν συμπεριλαμβάνονται επίσης άλλα πιθανά κόστη (π.χ. κόστος μεταφοράς, εγκατάστασης ή απεγκατάστασης της συσκευής, προαιρετικά εξαρτήματα κλπ.), καθώς δεν είναι επιλέξιμα μέσω της δράσης.
Παραδείγματα υπολογισμού της επιδότησης:
- Παράδειγμα #1: ωφελούμενος της 2ης εισοδηματικής κατηγορίας λαμβάνει επιταγή για αγορά κλιματιστικού. Κατά τη στιγμή της αγοράς επιλέγει μοντέλο 12.000 Btu/h με τιμή αγοράς τα 558Ε (450Ε καθαρή αξία+108€ ΦΠΑ). Ο ΦΠΑ που εφαρμόζεται στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι 24%. - Εφαρμόζοντας το ποσοστό ενίσχυσης του συγκεκριμένου ωφελούμενου επί της καθαρής αξίας προκύπτει 450€ x 45% = 202,50€. - Το ποσό αυτό είναι χαμηλότερο από τη μέγιστη ονομαστική αξία προ ΦΠΑ της επιταγής για αυτή την κατηγορία συσκευής και εισοδηματική κατηγορία ωφελούμενου (202,50 < 290,32€). - Επομένως η επιδότηση θα εφαρμοστεί στο σύνολο της καθαρής αξίας, αλλά και στον αναλογούντα ΦΠΑ, ήτοι - (45%x450€)+(45%xl08€) = 202,50€+48,60€ =251,10€.
- Παράδειγμα #2: ωφελούμενος της 2ης εισοδηματικής κατηγορίας λαμβάνει επιταγή για αγορά κλιματιστικού. Κατά τη στιγμή της αγοράς επιλέγει μοντέλο 12.000 Btu/h με τιμή αγοράς 868Ε € (700€ καθαρή αξία+168€ ΦΠΑ). Ο ΦΠΑ που εφαρμόζεται στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι 24%. - Εφαρμόζοντας το ποσοστό ενίσχυσης του συγκεκριμένου ωφελούμενου επί της καθαρής αξίας προκύπτει 700,00€ x 45% = 315,00€. - Το ποσό αυτό είναι υψηλότερο από τη μέγιστη ονομαστική αξία προ ΦΠΑ της επιταγής για αυτή την κατηγορία συσκευής και εισοδηματική κατηγορία ωφελούμενου (315,00 > 290,32€). Επομένως η επιδότηση ΰα εφαρμοστεί στη μεγίστη ονομαστική αξία και στο ΦΠΑ που αναλογεί στην αξία αυτή, ήτοι - 290,32€+(24%χ290,32€) = 290,32€+69,68€ =360,00€.
Κριτήρια κατάταξης αιτήσεων χρηματοδότησης
Για τον υπολογισμό των κριτηρίων κατάταξης λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα δεδομένα:
- Στοιχεία δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους «αναφοράς» (φορολογικό έτος 2020), καθώς καιτα σχετικά εισοδήματα που προκύπτουν από την πράξη προσδιορισμού φόρου του ίδιου έτους.
- Στοιχεία πιστοποιητικών αναπηρίας που παρέχονται μέσω του κέντρου πιστοποίησης αναπηρίας (ΚΕΠΑ).
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, το κριτήριο του εισοδήματος λαμβάνει τιμή από 0 έως 100 ως ακολούθως:
- Στην περίπτωση που το μέσο ετήσιο εισόδημα ανά μέλος οικογένειας είναι μικρότερο ή ίσο των 1.000€, τότε το κριτήριο ΚΙ λαμβάνει τιμή 100.
- Στην περίπτωση που το μέσο ετήσιο εισόδημα ανά μέλος οικογένειας είναι μεγαλύτερο ή ίσο των 30.000€, τότε το κριτήριο ΚΙ λαμβάνει τιμή 0.
- Στην περίπτωση που το μέσο ετήσιο εισόδημα ανά μέλος οικογένειας είναι μεγαλύτερο των 1.000€ και μικρότερο των 30.000€, τότε το ΚΙ υπολογίζεται ως εξής:
Κριτήριο Κ2: ΑΜΕΑ
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, το κριτήριο Κ2 λαμβάνει τιμή από 0 έως 100 ως ακολούθως:
- Στην περίπτωση που η οικογένεια δεν έχει μέλος ΑΜΕΑ κατά τα ανωτέρω, τότε το κριτήριο Κ2 λαμβάνει τιμή 0
- Στην περίπτωση που η οικογένεια έχει μέλος ΑΜΕΑ κατά τα ανωτέρω, τότε το κριτήριο Κ2 λαμβάνει τιμή 100.
Κριτήριο Κ3: Μονογονεϊκές Οικογένειες
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, το κριτήριο Κ3 λαμβάνει τιμή από 0 έως 100 ως ακολούθως:
- Στην περίπτωση που η οικογένεια δεν είναι μονογονεϊκή, τότε το κριτήριο Κ3 λαμβάνει τιμή 0.
- Στην περίπτωση που η οικογένεια είναι μονογονεϊκή, τότε το κριτήριο Κ3 λαμβάνει τιμή 100.
Κριτήριο Κ4: Εξαρτώμενα μέλη
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, το κριτήριο Κ4 λαμβάνει τιμή από 0 έως 100 ως ακολούθως:
- Στην περίπτωση που η οικογένεια δεν έχει εξαρτώμενα τέκνα, τότε το κριτήριο Κ4 λαμβάνει τιμή 0.
- Στην περίπτωση που η οικογένεια έχει ένα (1) εξαρτώμενο τέκνο, τότε το κριτήριο Κ4 λαμβάνει τιμή 25.
- Στην περίπτωση που η οικογένεια έχει δύο (2) εξαρτώμενα τέκνα, τότε το κριτήριο Κ4 λαμβάνει τιμή 50.
- Στην περίπτωση που η οικογένεια έχει τρία (3) εξαρτώμενα τέκνα, τότε το κριτήριο Κ4 λαμβάνει τιμή 75.
- Στην περίπτωση που η οικογένεια έχει τέσσερα (4) ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα, τότε το κριτήριο Κ4 λαμβάνει τιμή 100.
Υπολογισμός συνολικής σταθμισμένης βαθμολογίας - χειρισμός ισοβαθμιών
Η συνολική σταθμισμένη βαθμολογία υπολογίζεται σε επίπεδο τρίτου δεκαδικού ψηφίου, σύμφωνα με τον ακόλουθο τύπο:
Βαθμολογία = (36% x K1) + (20% x K2) + (20% x K3) + (24% x K4)
Για την κατάταξη των αιτήσεων χρηματοδότησης λαμβάνεται υπόψη η συνολική σταθμισμένη βαθμολογία. Σε περίπτωση αιτήσεων που ισοβαθμούν, η κατάταξη γίνεται με βάση την βαθμολογία σε επιμέρους κριτήρια, και σύμφωνα με την ακόλουθη σειρά προτεραιότητας:
• ΚΙ (Μέσο ετήσιο εισόδημα ανά μέλος της οικογένειας)
• Κ4 (αριθμός εξαρτώμενων τέκνων)
• Κ2 (ΑΜΕΑ)
• Κ3 (Μονογονε'ίκές)
Στην περίπτωση που η βαθμολογία είναι η ίδια σε όλα τα κριτήρια, λαμβάνεται υπόψη ο χρόνος υποβολής της αίτησης (προγενέστερες αιτήσεις προηγούνται).
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
