Επίθεση σε όλα τα μέτωπα εξαπέλυσε ο πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, Αθανάσιος Δαγούμας χθες κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου στρεφόμενος εναντίον της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, των διαχειριστών δικτύου και αφήνοντας αιχμές για κακή λειτουργία της αγοράς ενέργειας. Τόνισε, δε, ότι όλα τα σενάρια για την ενεργειακή επάρκεια της χώρας εξετάζονται, ακόμα και η πλήρης διακοπή ροών από τη Ρωσία.
Ειδικότερα, ο κ. Δαγούμας άσκησε κριτική προς το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την μη υιοθέτηση έως σήμερα της εισήγησης της ΡΑΕ να επιστραφούν 67 εκατ. ευρώ στους καταναλωτές από την αγορά εξισορρόπησης. Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για ξεχωριστό υπόμνημα που κατέθεσε η Αρχή στο πλαίσιο της έρευνας για τα υπερέσοδα των εταιρειών ενέργειας στο οποίο έκανε αναφορά σε χειρισμούς των παικτών της αγοράς εξισορρόπησης, δηλαδή των εταιρειών με παραγωγικές μονάδες, που εκτόξευσαν το κόστος τους και αποκόμισαν «μη δίκαιη αντιστάθμιση για πραγματικά παρασχεθείσα υπηρεσία» και πρότεινε νομοθετική ρύθμιση με αναδρομική ισχύ για την επιστροφή τους. Στο πλαίσιο αυτό, στο πόρισμα που κατέθεσε στο ΥΠΕΝ, η Αρχή αναφέρει ότι από την έναρξη λειτουργίας του νέου μοντέλου – στόχου της αγοράς, τον Νοέμβριο του 2020 έως και τον Φεβρουάριο του 2021, οι εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής εισέπραξαν 67 εκατ. ευρώ από τη συμμετοχή τους στην Αγορά Εξισορρόπησης.
Παράλληλα, ανακοίνωσε ότι η Αρχή στέλνει στην Επιτροπή Ανταγωνισμού το ζήτημα της λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας κατά το διάστημα των τελευταίων οχτώ μηνών. Ειδικότερα, ο κ. Δαγούμας είπε ότι η Αρχή έχει ήδη κοινοποιήσει το σύνολο στοιχείων για τα τιμολόγια ανά τάση, με δικαστικό επιμελητή, την περασμένη Παρασκευή στην Επιτροπή Ανταγωνισμού σημειώνοντας πως αναφορικά με το ζήτημα των εναρμονισμένων πρακτικών και την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης η Επιτροπή είναι η υπεύθυνη για τον έλεγχό τους. Επιπρόσθετα, αναφέρθηκε και στη νομοθετική ρύθμιση για την κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής υπενθυμίζοντας πως η πρόταση της Αρχής ήταν να αποτυπώνεται η ρήτρα αναπροσαρμογής αναλυτικά στην ιστοσελίδα του κάθε προμηθευτή.
Απαντώντας σε ερώτηση για την αίρεση της υποχρέωσης πιστοποίησης των Διαχειριστών δικτύων αερίου στη χώρα κατά τη μεταβολή της μετοχικής σύνθεσής τους που φέρνει με τροπολογία το ΥΠΕΝ ο κ. Δαγούμας, σημείωσε ότι πράγματι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου έχει το δικαίωμα να τροποποιήσει το μοντέλο λειτουργίας των Διαχειριστών. «Η πολιτική ηγεσία επέλεξε να αλλάξει το πλαίσιο να φύγει από τον ιδιοκτησιακό διαχωρισμό, χωρίς να μας έχει ζητηθεί η γνώμη γι αυτό. Αν θέλει να προχωρήσει η χώρα πρέπει να στηρίζει τον Ανεξάρτητο Ρυθμιστή που έχει όλα τα εχέγγυα για να προστατεύει το Δημόσιο Συμφέρον» είπε χαρακτηριστικά και υπογράμμισε τις αντιρρήσεις της Αρχής για την αναδρομικότητα της συγκεκριμένης ρύθμισης τονίζοντας ότι θα προχωρήσει στην υποβολή ερωτήματος στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το αν είναι σύννομη η κατάργηση σχετικών αποφάσεων της ΡΑΕ. Όπως είπε, η κατάργηση των αποφάσεων που έχει λάβει η Αρχή ισοδυναμεί και με την κατάργηση της ανεξαρτησίας της.
Στις αναφορές αυτές του κ. Δαγούμα απάντησε αργότερα χτες το ΥΠΕΝ σημειώνοντας πως εφαρμόζει την ευρωπαϊκή οδηγία 2009/73/ΕΚ που προβλέπει νομικό και λειτουργικό διαχωρισμό για τη δραστηριότητα της διανομής φυσικού αερίου και συνεπώς δεν τίθεται κανένα ζήτημα για την ανεξαρτησία της ΡΑΕ. Ως εκ τούτου, λέει το ΥΠΕΝ, η κατάργηση των αποφάσεων της ΡΑΕ που αφορούν στην πιστοποίηση των εταιρειών διανομής αερίου δε συνιστά παρέμβαση στην ανεξαρτησία της Αρχής, την όποια σέβεται το ΥΠΕΝ και ουδόλως αμφισβητεί, αλλά επακόλουθο της εφαρμογής της σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας.
Αυστηρός τόνος προς τους Διαχειριστές
Αναφερόμενος στο ζήτημα του επιτρεπόμενου εσόδου του ΑΔΜΗΕ για το οποίο και ο Διαχειριστής έχει πάρει ξεκάθαρη θέση ανεβάζοντας τους τόνους, ο κ. Δαγούμας αιτιολόγησε την απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής σύμφωνα με την οποία η απόδοση των κεφαλαίων του Διαχειριστή για το 2022 διαμορφώνεται στο 6,1 % (έναντι 7,5 % που ήταν η αρχική πρόταση του ΑΔΜΗΕ και 5,57 % το 2021) τονίζοντας πως έχει μειωθεί το κόστος λόγω της μείωσης της φορολογίας.
Ωστόσο, σημείωσε ότι η Αρχή στηρίζει την προώθηση των επενδύσεων στη χώρα αλλά ξεκαθάρισε «ότι δε θέλουμε να χαρίζονται χρήματα». Όπως είπε, με αυτή την απόφαση για το 6,1% ενσωματώνεται και η μείωση της φορολόγησης στο 22% από το 29% των εταιρειών, καθώς και την έγκριση δαπάνης για την πρόσληψη 800 εργαζομένων, έναντι 1.400 που είχε ζητήσει ο Διαχειριστής και απαντώντας στις ανησυχίες από πλευράς ΑΔΜΗΕ οτι με τον τρόπο αυτό δεν θα μπορέσει να προχωρήσει το επενδυτικό πλάνο του Διαχειριστή και σημαντικά έργα ηλεκτρικών διασυνδέσεων, είπε πως «δεν υφίσταται τέτοιο θέμα, αρκεί κάποιος να θέλει να δουλέψει». Παρουσίασε, επίσης, στοιχεία για άλλους Διαχειριστές στην Ευρώπη τονίζοντας πως στην Ισπανία η απόδοση φθάνει στο 5,6%, στην Ιταλία στο 5% και στην Πορτογαλία στο 4,6). Τόνισε ότι μπορεί στο μέλλον να υπάρξει περιθώριο να αυξηθεί το κόστος δανεισμού, ωστόσο, για την ώρα «ο ΑΔΜΗΕ θα πάρει 6,1 % και θα πει ευχαριστώ. Αν κάποιος δεν μπορεί να κάνει τη δουλειά του, να το πει» σημείωσε.
Μιλώντας για τον ΔΕΔΔΗΕ, σημείωσε ότι «ζητούμε συνεργασία για τον καθορισμό των αποζημιώσεων των καταναλωτών σε περίπτωση διακοπής ρεύματος. Αν δεν θέλουν, θα το επιβάλλουμε. Ο καταναλωτής πρέπει να αντιμετωπίζεται με αξιοπρέπεια» ενώ, παράλληλα, ανακοίνωσε ότι θα επιβληθούν κυρώσεις στον ΔΕΔΔΗΕ συνολικά για την εξυπηρέτηση των καταναλωτών καθώς, όπως είπε, εκφράζονται ήδη παράπονα για από τους καταναλωτές για τη διαχείριση από τον ΔΕΔΔΗΕ. «Έχουν ξεπεράσει κάθε όριο, δεν απαντούν στα παράπονα των καταναλωτών που υποβάλλονται στη ΡΑΕ και λάβαμε την θρασύτατη απάντηση ότι έχουν δικό τους εργαλείο παραπόνων» είπε.
Παράλληλα, όπως αναφέρθηκε ο ΔΕΔΔΗΕ οφείλει να μειώσει τις απώλειες δικτύου από το 10% στο 5% και σε περίπτωση που δεν πετύχει το στόχο, θα πληρώνει τις απώλειες. Γενικότερα για τους Διαχειριστές, η ΡΑΕ προκρίνει ότι θα πρέπει να υιοθετήσουν σταδιακά κίνητρα για βελτίωση της αποδοτικότητας τους (incentive regulation). Σε περίπτωση που δεν το κάνουν, δε θα εγκρίνονται δαπάνες. Παράλληλα, οι Διαχειριστές έχουν κληθεί να προβλέψουν την εκτίμηση των Ρυθμιζόμενων Χρεώσεων μέχρι το 2030, ώστε να υπάρχει διαφάνεια στους καταναλωτές για την ενεργειακή μετάβαση.
Κυρώσεις 3,5 εκατ. ευρώ σε προμηθευτές
Μιλώντας για τις κινήσεις της ΡΑΕ για τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς, ο κ. Δαγούμας τόνισε ότι έως σήμερα έχουν επιβληθεί σε 5 προμηθευτές κυρώσεις ύψους 3,5 εκατ. ευρώ για ληξιπρόθεσμες οφειλές σε διαχειριστές το 2020. Επίσης, 12 ακόμη προμηθευτές έχουν κληθεί σε ακρόαση για ληξιπρόθεσμες οφειλές της περασμένης χρονιάς.
Έκτακτα σενάρια για το ενδεχόμενο διακοπής του ρωσικού φυσικού αερίου
Τέλος, ο κ. Δαγούμας τόνισε ότι όλα τα ενδεχόμενα αναφορικά με την ασφάλεια εφοδιασμού είναι στο τραπέζι αυτή τη στιγμή. Όπως είπε, σε αυτά περιλαμβάνεται και το ενδεχόμενο διακοπής της ροής ρωσικού φυσικού αερίου. Εάν αυτό το σενάριο γίνει πραγματικότητα τότε το σύστημα δεν θα μπορεί να «σηκώσει» και την εγχώρια ζήτηση και τις ανάγκες των γειτονικών χωρών.
Πρώτα μέτρα αντιμετώπισης κινδύνων
Στα πρώτα μέτρα αντιμετώπισης έκτακτων κινδύνων εντάσσεται η αύξηση των αποθεμάτων λιγνιτών, με διερεύνηση δυνατότητας και σκοπιμότητας επέκτασης ωρών λειτουργίας λιγνιτικών σταθμών που επρόκειτο να αποσυρθούν, ο σχεδιασμός μηχανισμού ανάκτησης κόστους μονάδων που θα λειτουργήσουν με εναλλακτικό καύσιμο και η επίσπευση ολοκλήρωσης της 2ης ηλεκτρικής διασύνδεσης με Βουλγαρία
Το Σχέδιο Προληπτικής Δράσης φυσικού αερίου βρίσκεται διαδικασία έκτακτης επικαιροποίησης και χωρίζεται σε 4 στρατηγικές:
- Μεγιστοποίηση χρήσης υφιστάμενων υποδομών: Αύξηση δυναμικότητας αεριοποίησης Ρεβυθούσας (από 1.6.2022 – 204.000 σε 225.000 MWh/d), μίσθωση (leasing) πλοίου FSU το οποίο θα βρίσκεται ανοιχτά της Ρεβυθούσας, αύξηση αποθηκευτικής ικανότητας και βελτιστοποίηση χρήσης Ρεβυθούσας (ρυθμός άφιξης πλοίων, προφίλ αεριοποίησης). Παράλληλα, εξετάζεται η δυνατότητα σταθερής σύνδεσης του FSU
- Ενίσχυση διαθεσιμότητας ΦΑ: Με τη διερεύνηση δυνατότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου σε αποθήκες γειτονικών χωρών (Ιταλία – Βουλγαρία) και τη διερεύνηση δυνατότητας αποθήκευσης ΥΦΑ των ηλεκτροπαραγωγών χωρίς εναλλακτικό καύσιμο 87 Σχέδιο Προληπτικής Δράσης φυσικού αερίου
- Ενίσχυση μέτρων για την αποτελεσματικότερη διαχείριση ΦΑ κατά την κρίση: Αύξηση αποθέματος ασφαλείας σε μονάδες με εναλλακτικό καύσιμο (από 5 σε 10 ημέρες σε 3 μονάδες)
- Προσαρμογή – βελτιστοποίηση ρυθμιστικού πλαισίου: Προβλέπει την τροποποίηση Κώδικα / Κανονισμού Τιμολόγησης ΕΣΦΑ – FSU και ενεργειακό κόστος, διατάξεις σχετικά με τη δέσμευση δυναμικότητας: παροχή πρόσθετης και διακοπτόμενης δυναμικότητας - διερεύνηση σε περίπτωση κρίσης: υποχρεωτικά swaps, short-term Use-It-Or-Lose-It και τροποποίηση απόφασης για το Τέλος Ασφάλειας Εφοδιασμού
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
