«Χλιαρή» παρέμβαση ΕΚΤ για τα ομόλογα, στο μέλλον το νέο εργαλείο

Τη συνηθισμένη τακτική της… καθυστέρησης αποφάσισε να ακολουθήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία στη σημερινή έκτακτη συνεδρίασή της, ανακοίνωσε ότι θα δημιουργήσει στο μέλλον ένα νέο εργαλείο προκειμένου να αποφευχθεί ο κατακερματισμός της αγοράς ομολόγων, δηλαδή να σταματήσει η έξοδος κεφαλαίων από τα ομόλογα των υπερχρεωμένων οικονομιών, που αυξάνει σοβαρά τα κόστη δανεισμού τους. 

Παράλληλα η ΕΚΤ επανέλαβε ότι θα υπάρξει ευελιξία στην επανεπένδυση των εσόδων από τοκοχρεολύσια ομολόγων που έχει αγοράσει μέσω του έκτακτου προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (ΡΕΡΡ), κάτι το οποίο είχε ήδη ανακοινώσει και την προηγούμενη Πέμπτη στην τακτική συνεδρίαση του συμβουλίου.

Αυτό σημαίνει ότι οι αγορές ομολόγων με τα έσοδα του PEPP θα γίνονται χωρίς να υπάρχει κατ' ανάγκη αναλογία με τα έσοδα από τα ομόλογα κάθε χώρας. Δηλαδή, για παράδειγμα, ανεξάρτητα από το ύψος των εσόδων που θα έχει η ΕΚΤ από ιταλικά ομόλογα, θα μπορεί να αγοράζει ιταλικούς τίτλους μεγαλύτερης αξίας, αν κρίνει ότι αυτό απαιτείται για να κρατηθούν χαμηλά οι αποδόσεις. Αυτό φαίνεται ότι θα είναι το βασικό εργαλείο βραχυχρόνιας αντιμετώπισης της αναταραχής στην αγορά ομολόγων από την ΕΚΤ, μέχρι να δημιουργηθεί -άγνωστο πότε ακριβώς- το νέο εργαλείο παρέμβασης.

Η απόφαση δεν αναμένεται να ικανοποιήσει τις αγορές, καθώς δεν υπάρχει κάτι απτό στις εξαγγελίες της ΕΚΤ, αλλά η υπόσχεση ότι θα δημιουργηθεί ένα νέο εργαλείο, το οποίο, κανείς δεν γνωρίζει πώς θα λειτουργήσει, με πόσα διαθέσιμα κεφάλαια για παρεμβάσεις και με ποια διάρκεια. Η αγορά ομολόγων δεν έκανε δεκτή με ιδιαίτερο ενθουσιασμό την ανακοίνωση: είναι χαρακτηριστικό ότι η απόδοση του ιταλικού 10ετούς, που είχε υποχωρήσει νωρίτερα κάτω από το 3,9%, επιστρέφει υψηλότερα από το επίπεδο του 4%, ενώ για το ελληνικό 10ετές πλησιάζει στο 4,3%, χωρίς σημαντική μεταβολή μετά την ανακοίνωση της ΕΚΤ.

Όπως επισημαίνει ο Jack Allen-Reynolds, οικονομολόγος της Capital Economics η ανακοίνωση της ΕΚΤ δεν είναι διόλου ικανοποιητική, καθώς σημειώνει ότι: «Οι ευέλικτες επανεπενδύσεις του PEPP μπορεί να κερδίσουν λίγο χρόνο στους υπεύθυνους της ΕΚΤ, αλλά το νέο "μέσο κατά του κατακερματισμού" που επεξεργάζεται η τράπεζα θα πρέπει να προχωρήσει πολύ περισσότερο. Και δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι θα καταλήξουν σε συναίνεση σχετικά με ένα τέτοιο εργαλείο στην επόμενη συνεδρίαση τον Ιούλιο, οπότε θα μπορούσαμε να δούμε τα spreads να διευρύνονται περαιτέρω προτού τεθεί σε εφαρμογή ένα νέο εργαλείο». 

Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της ΕΚΤ:

• «Σήμερα το Διοικητικό Συμβούλιο συνεδρίασε για να ανταλλάξει απόψεις σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση της αγοράς. Δεδομένου ότι η σταδιακή διαδικασία ομαλοποίησης της πολιτικής ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2021, το Διοικητικό Συμβούλιο δεσμεύτηκε να δράσει κατά των αναζωπυρούμενων κινδύνων κατακερματισμού. Η πανδημία έχει αφήσει μόνιμα τρωτά σημεία στην οικονομία της ζώνης του ευρώ, τα οποία πράγματι συμβάλλουν στην άνιση μετάδοση της ομαλοποίησης της νομισματικής μας πολιτικής σε όλες τις δικαιοδοσίες.
• Βάσει αυτής της αξιολόγησης, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε ότι θα εφαρμόσει ευελιξία στην επανεπένδυση των ληξιπρόθεσμων ομολόγων στο χαρτοφυλάκιο PEPP, με σκοπό τη διατήρηση της λειτουργίας του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής, προϋπόθεση για να είναι σε θέση η ΕΚΤ να εκπληρώσει την εντολή της για τη σταθερότητα των τιμών.
• Επιπλέον, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να αναθέσει στις αρμόδιες επιτροπές του Ευρωσυστήματος, από κοινού με τις υπηρεσίες της ΕΚΤ, να επιταχύνουν την ολοκλήρωση του σχεδιασμού ενός νέου μέσου κατά του κατακερματισμού, προκειμένου να εξεταστεί από το Διοικητικό Συμβούλιο».