Ένα δύσκολο κεφάλαιο της πολυετούς οικονομικής κρίσης, κλείνει με το νομοσχέδιο που εισάγεται, σήμερα Τρίτη, στην Ολομέλεια. Με τις προωθούμενες διατάξεις, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας αναλαμβάνει την αποστολή να προχωρήσει στη σταδιακή πώληση των τραπεζικών μετοχών που κατέχει, μέσα στα επόμενα 3,5 χρόνια. Να προχωρήσει δηλαδή, την καλούμενη «στρατηγική αποεπένδυση», με απώτερο χρονικό ορίζοντα το 2025, οπότε και το ΤΧΣ θα ολοκληρώσει τον ρόλο του.
Mε το νομοσχέδιο, το Ταμείο δεν θα λειτουργεί πλέον ως εποπτικός φορέας ελέγχου και έγκρισης των αποφάσεων τραπεζών, αλλά ως ένας μέτοχος που θα έχει λόγο κυρίως στο ζήτημα του εταιρικού μετασχηματισμού των τραπεζικών ιδρυμάτων. Η διαδικασία αποεπένδυσης του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας από τις τράπεζες στις οποίες σήμερα διατηρεί συμμετοχή, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το 2025.
Με τις διατάξεις του σχεδίου νόμου, αναμορφώνεται και το μοντέλο διοίκησης του ΤΧΣ, με στόχο την απλούστευσή του και την ενίσχυση της ευελιξίας του, κατά τη λήψη αποφάσεων, και με βασική στόχευση την έγκαιρη από-επένδυση από τα πιστωτικά Ιδρύματα, στα οποία σήμερα συμμετέχει. Επίσης αίρονται οι υφιστάμενοι περιορισμοί στα δικαιώματα ψήφου του Ταμείου, το οποίο εφεξής θα το ασκεί ως κοινός μέτοχος. Στο νομοσχέδιο αποτυπώνονται οι γενικές αρχές που διέπουν τη στρατηγική αποεπένδυσης και οι προδιαγραφές, για τη διαμόρφωση και υλοποίηση της.
Η κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι η πολιτική αποεπένδυσης οφείλει να τηρεί τις αρχές του ανταγωνισμού και να διέπεται από αρχές, όπως η οικονομική και λειτουργική βιωσιμότητα του πιστωτικού ιδρύματος, οι συνθήκες της αγοράς, οι μακροοικονομικές συνθήκες, οι συνθήκες που διέπουν τον κλάδο των πιστωτικών ιδρυμάτων, ο σεβασμός στην αρχή της διαφανούς δράσης, η κατάρτιση χρονοδιαγράμματος, η υλοποίηση στρατηγικής αποεπένδυσης, η ανάγκη επιστροφής του ελληνικού χρηματοπιστωτικού τομέα σε καθαρά ιδιωτική μετοχική σύνθεση. Επίσης περιορίζονται, σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος, ως αρμόδιας για την εφαρμογή της τραπεζικής νομοθεσίας, τα ειδικά δικαιώματα διοίκησης του Ταμείου στα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών, προκειμένου να αρθούν επικαλύψεις της ισχύουσας τραπεζικής νομοθεσίας και να αυξηθεί η επενδυσιμότητα των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Κατά το στάδιο της επεξεργασίας, στην επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, η ΝΔ ψήφισε υπέρ της αρχής του νομοσχεδίου. Καταψήφισαν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ25. Επιφύλαξη για την τελική τους στάση στην Ολομέλεια, δήλωσαν το ΠΑΣΟΚ- Κίνημα Αλλαγής και η Ελληνική Λύση, με το ΠΑΣΟΚ να έχει ήδη προειδοποιήσει πως εκτός εξαιρετικού απροόπτου αλλαγών στο νομοσχέδιο, η τελική του στάση τείνει στο «κατά».
Χρ. Σταϊκούρας: Υγιές, σταθερό, ισχυρό χρηματοπιστωτικό σύστημα
Με βασική κυβερνητική αρχή το «υγιές, σταθερό, ισχυρό, εύρωστο χρηματοπιστωτικό σύστημα, που θα λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, μακριά από λογικές που υποστηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή παράλληλου τραπεζικού συστήματος υπό κρατικό έλεγχο», ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας είπε στα μέλη της επιτροπής Οικονομικών της Βουλής ότι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα κληθεί, εντός άμεσου χρονικού διαστήματος, να δρομολογήσει την αποεπένδυση από τις τράπεζες στις οποίες σήμερα διατηρεί συμμετοχή.
Εκ προοιμίου, επισήμανε εξάλλου ότι οι προωθούμενες διατάξεις ήταν αντικείμενο συστηματικής διαπραγμάτευσης με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και έχουν τη θετική έκφραση γνώμης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Το σχέδιο, νόμου, είπε επίσης ο υπουργός, αναμένεται να στηρίξει τη μετάβαση των Ελληνικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων σε καθεστώς κοινών εποπτευόμενων οντοτήτων και να συμβάλει στη διασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού με άλλα Ευρωπαϊκά Ιδρύματα, άρα την επιστροφή στην κανονικότητα. Αναφορικά με το θέμα που εγείρει η αντιπολίτευση, δηλαδή «γιατί γίνεται αυτό με την τιμή διάθεσης χαμηλότερα από την αξία αγοράς, χρηματιστηριακή αξία», ο υπουργός Οικονομικών είπε ότι «όλα αυτά προβλέπονται στο νόμο της 20/11/2015 και η σημερινή κυβέρνηση δεν έκανε καμία παρέμβαση, σε σχέση με αυτό που βρήκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ».
Ο κ. Σταϊκούρας προέτρεψε ιδίως τους βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης να αναλογιστούν ότι αυτή είναι μια πρόβλεψη που φέρει τις ψήφους και του ΣΥΡΙΖΑ. «Εσείς το έχετε ψηφίσει το Νοέμβριο του 2015. Ο κ. Τσακαλώτος έχει δηλώσει 11 Μαρτίου 2021: υπάρχει η δυνατότητα να πουλάει το ΤΧΣ πιο χαμηλά από την τιμή κτήσης και τη χρηματιστηριακή αξία. Είναι ο νόμος 4254/2014. Αυτό εμείς δεν το αλλάξαμε το κρατήσαμε», ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών και πρόσθεσε: «Οφείλω να ομολογήσω ότι κάνατε μια προσπάθεια, το Νοέμβριο του 2015, να το αλλάξετε και μετά από 20 ημέρες νομοθετήσατε ακριβώς, αυτό για το οποίο διαμαρτύρεστε σήμερα. Τη δική σας ψήφο φέρει. Και τώρα ρωτάτε την κυβέρνηση; Από το 2015 ισχύει αυτό για το ΤΧΣ». Επιπλέον, όπως τόνισε, στο νόμο προβλέπονται δύο εκθέσεις αποτίμησης, τόσο από τον Σύμβουλο Διάθεσης όσο και από τον Ανεξάρτητο Χρηματοοικονομικό Σύμβουλο, ώστε να διασφαλίζεται η επιμελής διαχείριση της περιουσίας του Ταμείου.
Αναφορικά με το 9μελές Διοικητικό Συμβούλιο, ο υπουργός Οικονομικών είπε ότι θα αποτελείται από τρία εκτελεστικά και έξι μη εκτελεστικά μέλη. Εξ' αυτών, το υπουργείο Οικονομικών και η Τράπεζα της Ελλάδος, θα ορίζουν από κοινού, ένα εκτελεστικό μέλος. Υπενθύμισε δε ότι σήμερα το υπουργείο Οικονομικών, δεν έχει αντίστοιχη δυνατότητα ορισμού μέλους στην τριμελή Εκτελεστική Επιτροπή του Τ.Χ.Σ. και μόνο η Τράπεζα της Ελλάδος έχει. Περαιτέρω, τόσο το υπουργείο Οικονομικών όσο και η Τράπεζα της Ελλάδος, θα ορίζουν από ένα μη εκτελεστικό μέλος. Τα υπόλοιπα μέλη ορίζονται σύμφωνα με την προβλεπόμενη και σήμερα από τον ΣΥΡΙΖΑ, διαδικασία της επιτροπής επιλογής, όπως είπε.
ΤΧΣ: Διασώσαμε τις τράπεζες χωρίς να χαθούν οι καταθέσεις
«Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ιδρύθηκε το 2010 με την ιδιότητα του φορέα διασώστη του τραπεζικού συστήματος. Εν μέσω και εξαιτίας των μνημονίων, μαζί με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, όπου πραγματοποιήθηκαν συνολικά τρεις, το 2013, το 2014 και το 2015. Δόθηκαν στο Ταμείο συγκεκριμένες αρμοδιότητες και δικαιώματα τα οποία την δεδομένη χρονική στιγμή και βάσει των τότε συνθηκών, είχαν κριθεί αναγκαία για λόγους δημοσίου συμφέροντος», είπε ο πρόεδρος του ΤΧΣ Ανδρέας Βερύκιος, ο οποίος μιλώντας στους βουλευτές-μέλη της επιτροπής Οικονομικών της Βουλής, υπογράμμισε ότι «σήμερα, υπό τις υπάρχουσες συνθήκες ενός υγιούς τραπεζικού συστήματος και βάσει της νομοθεσίας που έχει αλλάξει, με τις ρητές πλέον αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού, οι συγκεκριμένες αρμοδιότητες και δικαιώματα οφείλουν να αρθούν και ορθώς, αίρονται στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο».
Αναφερόμενος στη διαδρομή του ΤΧΣ, ο κ. Βερύκιος είπε ότι το Ταμείο, από ρόλο διασώστη, ανέλαβε στη συνέχεια να παρακολουθεί τα σχέδια αναδιάρθρωσης των τραπεζών, τα οποία στην πλειονότητα τους έχουν ολοκληρωθεί επιτυχώς, «να μειώνει το ποσοστό του, προκειμένου να εξυπηρετηθούν αναπτυξιακά σχέδια και σχέδια εξυγίανσης χαρτοφυλακίων και ισολογισμών, να συμμετέχει σε αναπτυξιακές αυξήσεις, με πρόσφατα παραδείγματα αυτά των εξαιρετικά επιτυχημένων αυξήσεων Μετοχικού Κεφαλαίου της τράπεζας Πειραιώς και της Alpha Bank». Τα συγκεκριμένα παραδείγματα, όπως επισήμανε, επέφεραν αλλαγές στον νόμο του ΤΧΣ και το Ταμείο κατάφερε με την ειδική τεχνογνωσία και εξειδίκευση του στελεχιακού δυναμικού του να συνεισφέρει με επιτυχία στις παραπάνω δράσεις επιβεβαιώνοντας το ρόλο του.
«Πλέον, το Ταμείο καλείται με προς ψήφιση αλλαγές, τις οποίες υποδεχόμαστε με μεγάλη ικανοποίηση, να προσαρμοστεί εκ νέου σε ένα ρόλο όπως αυτός επαναπροσδιορίζεται μέσα από τη διαδικασία αποεπένδυσης. Η αποεπένδυση πλέον, συμπεριλαμβάνεται στον σκοπό του ΤΧΣ, παράλληλα με τις έννοιες του δημοσίου συμφέροντος και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, καθώς συστηματικά όλα αποβλέπουν στον ίδιο σκοπό, δηλαδή την ανάταξη και στήριξη σε στέρεες βάσεις της εθνικής οικονομίας σε μακροχρόνιο ορίζοντα», είπε ο Ανδρέας Βερύκιος και πρόσθεσε ότι στο πλαίσιο αυτό, καταργούνται ειδικά δικαιώματα μνημονιακού χαρακτήρα και θεσπίζονται κριτήρια και διαδικασίες, για την ομαλή και μεθοδική μείωση της μετοχικής συμμετοχής του ΤΧΣ στις τράπεζες, χωρίς όμως να αφαιρείται από το Ταμείο το ταυτόχρονο δικαίωμα αρνησικυρίας σε μειώσεις του ποσοστού του όταν, δικαιολογημένα μεν ανεξάρτητα δε, κρίνει ότι υπέρτεροι λόγοι δημοσίου συμφέροντος, όπως προβλέπονται από τον νόμο του, επιβάλλουν την προσωρινή διατήρησή του.
Ο πρόεδρος του ΤΧΣ απάντησε και στις τοποθετήσεις κομμάτων της αντιπολίτευσης ότι δεν μπορεί να θεωρηθεί επιτυχής η δράση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, όταν η αξία του χαρτοφυλακίου που σήμερα κατέχει είναι τόσο πεσμένη σε σχέση με τα αρχικά επενδεδυμένα κεφάλαια, για τις ανακεφαλαιοποιήσεις και την υποστήριξη των υπό εκκαθάριση τραπεζών.
«Το ΤΧΣ μπορεί να έχει αρκετές αρμοδιότητες και εξουσίες, αλλά δεν ελέγχει το χρηματιστήριο, δεν ελέγχει την κεφαλαιαγορά. Το Ταμείο βρέθηκε με μετοχές των τραπεζών, κατά τη διάρκεια της ζωής του, οι οποίες μετοχές υπέστησαν φοβερή πτώση στην αξία τους και βρεθήκαμε και σαν Ταμείο, μαζί με όλους τους επενδυτές και όλους τους μετόχους, στη δυσάρεστη θέση που είμαστε σήμερα, που βεβαίως οι αξίες είναι πολύ πεσμένες σε σχέση με τα αρχικά επενδεδυμένα κεφάλαια», είπε για να υπογραμμίσει: «Δεν μπορώ όμως να δεχθώ, ότι αυτό είναι λάθος διαχείριση του Ταμείου. Το Ταμείο είχε ένα θεσμικό ρόλο να παίξει. Δεν είχε το δικαίωμα να εκποιήσει τις μετοχές αυτές σε τιμές εξευτελιστικές, που θα ήταν το μόνο που θα μπορούσε να είχε κάνει, αν ήθελε να αποφύγει την περαιτέρω πτώση. Ο ρόλος του Ταμείου ήταν να διασώσει τις τράπεζες σε μία δύσκολη περίοδο. Και αυτό επετεύχθη χωρίς να χάσει ούτε ένας καταθέτης τις καταθέσεις του στις τράπεζες, ενώ αυτό συνέβη, όπως ξέρουμε, σε άλλες χώρες».
«Η εξυγίανση του τραπεζικού τομέα, είναι σαφής», είπε επίσης ο πρόεδρος του ΤΧΣ και πρόσθεσε: «ως εκ τούτου, πιστεύω ότι το αποτέλεσμα είναι θετικό. Είναι θετικό, με την έννοια ότι παρόλο ότι τα κεφάλαια δεν θα μπορέσουμε να τα επανακτήσουμε, πωλώντας το χαρτοφυλάκιο που έχει στη διάθεσή του το ταμείο, παρόλα αυτά έχουμε διασώσει ένα τραπεζικό σύστημα υγειές, με τρομακτικά μειωμένα τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, έτοιμο να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη της οικονομίας και να παίξει το ρόλο που χρειάζεται».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
