Σε δύσκολο στοίχημα εξελίσσεται το ζήτημα των ερευνών για φυσικό αέριο στη Δυτική και Νοτιοδυτική Κρήτη. Μετά την αποχώρηση της Total Energies από το σχήμα και τις φήμες για επικείμενη αποχώρηση και της ExxonMobil, τα ΕΛΠΕ «βάζουν» πλάτη ώστε να υπάρξει χρόνος και να βρεθούν λύσεις και νέοι ενδιαφερόμενοι για συμμετοχή στην κοινοπραξία, ωστόσο ακόμα δε φαίνεται «λευκός καπνός» προκειμένου να πάρουν εμπρός οι έρευνες στην περιοχή.
Ειδικότερα, μετά την ανακοίνωση της αποχώρησης της γαλλικής Total Energies που κατείχε το 40% της κοινοπραξίας και το ρόλο του operator, έντονη διατηρείται η φημολογία για αντίστοιχη αποχώρηση και της αμερικανικής ExxonMobil που επίσης κατέχει το 40%. Για την περίπτωση του μεριδίου της Total Energies, τα ΕΛΠΕ έχουν εκδώσει σχετική ανακοίνωση απαντώντας σε δημοσιεύματα για το μέλλον της κοινοπραξίας, όπου σημειώνουν ότι βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις που δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμα για την διευθέτηση των θεμάτων που προκύπτουν από την εν λόγω αποχώρηση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα ΕΛΠΕ συζητούν να αναλάβουν το μερίδιο της γαλλικής εταιρείας και το ρόλο του operator ώστε να δοθεί χρόνος για να αναζητηθούν και νέοι πιθανοί εταίροι και να μη χρειαστεί να επιστραφούν τα δύο μπλοκ στο Δημόσιο, όπως ορίζεται στις συμβάσεις. Χαρακτηριστική των προθέσεων των ΕΛΠΕ να δοθεί λύση και να προχωρήσουν οι έρευνες ήταν και η δήλωση του διευθύνοντος συμβούλου των ΕΛΠΕ, Ανδρέα Σιάμισιη στις αρχές Απριλίου, όταν ακόμα η αποχώρηση της Τotal βρισκόταν στο επίπεδο των φημών, που είχε σημειώσει ότι τα ΕΛΠΕ είναι στην περιοχή και θα παραμείνουν «είτε με τους ίδιους συνεταίρους είτε με άλλους».
Στο περιβάλλον αυτό, ωστόσο, μια ενδεχόμενη αποχώρηση και της ExxonMobil, η οποία τρέχει έρευνες και ανάπτυξη κοιτασμάτων της Κύπρου, θα μπορούσε οδηγήσει το όλο εγχείρημα σε λήξη. Πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, αφήνουν ένα παράθυρο για το πόσο αυτή η φημολογία μπορεί τελικά να μην επιβεβαιωθεί, μετά και την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ. Υπογραμμίζουν, δε, ότι ακόμα και αν είναι ειλημμένη απόφαση, δεν θα είχε λόγο να γίνει τώρα, καθώς ούτε η εταιρεία θα είχε κάτι να κερδίσει, αλλά και θα προκαλούσε σοβαρά προβλήματα σε ένα πρόγραμμα στο οποίο η κυβέρνηση έχει δώσει ιδιαίτερη έμφαση, ανεβάζοντάς το ψηλά στην ατζέντα, ιδιαίτερα μετά τη ρωσική εισβολή στη Ρωσία και τις κινήσεις της ΕΕ για απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο.
Πάντως, και από την πλευρά της Διαχειριστικής εταιρείας υδρογονανθράκων, σε πρόσφατες δηλώσεις του ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΔΕΥ, Αριστοφάνης Στεφάτος, εκτίμησε ότι θα χρειαστούμε επενδυτή να ενισχύσει την προσπάθεια μετά την αποχώρηση της TOTAL κι ενώ απομένουν στην περιοχή η Exxon και τα Ελληνικά Πετρέλαια. Μάλιστα, στο διάστημα αυτό η ΕΔΕΥ πραγματοποιεί και κινήσεις προς δυνητικά ενδιαφερόμενους διεθνείς ομίλους.
Σε κάθε περίπτωση, πρόθεση της κυβέρνησης είναι να προχωρήσουν οι έρευνες και να ανοίξει μία νέα σελίδα στην ιστορία των ερευνών για πιθανά κοιτάσματα υδρογονανθράκων και, ειδικότερα, φυσικού αερίου επιχειρώντας να επιταχύνει τις σχετικές διαδικασίες και αναβαθμίζοντας τα έργα αυτά σε έργα στρατηγικής σημασίας.
Ποιο το χρονοδιάγραμμα που δίνει η ΕΔΕΥ
Σύμφωνα με την ΕΔΕΥ, για την «πιο υποσχόμενη περιοχή για την ύπαρξη μεγάλων κοιτασμάτων φυσικού αερίου, αλλά και για την λιγότερο ώριμη, όπου είναι επιτακτική η άμεση πρόσκτηση σεισμικών δεδομένων» στα δύο μεγάλα «οικόπεδα» στη Δυτική και Νοτιοδυτική Κρήτη προβλέπονται οι 2D έρευνες τη χειμερινή περίοδο 2022 – 2023 και τις 3D σεισμικές έρευνες το φθινόπωρο του 2024. Σε περίπτωση θετικών αποτελεσμάτων, η παραγωγή θα μπορούσε να εκκινήσει από το τέλος του 2029. Σημειώνεται ότι αυτό είναι το χρονοδιάγραμμα που είχε ανακοινωθεί πριν την αποχώρηση της Total και πλέον θεωρείται ξεπερασμένο, καθώς θα υπάρξουν καθυστερήσεις.
Σχετικά με τα άλλα κοιτάσματα στη χώρα, η πιο ώριμη παραχώρηση είναι η χερσαία περιοχή «Ιωάννινα» όπου έχει ολοκληρωθεί το ελάχιστο τεχνικό πρόγραμμα με πρόσκτηση 400 χλμ δισδιάστατων σεισμικών δεδομένων και έχει εντοπιστεί ένας ερευνητικός στόχος με προτεινόμενη τοποθεσία γεώτρησης. Ήδη με ανακοίνωσή της η Energean που διαχειρίζεται το χερσαίο οικόπεδο στα Ιωάννινα αναφέρει ότι η ερευνητική γεώτρηση προγραμματίζεται για τα μέσα του 2023 και, παράλληλα, προετοιμάζεται για τη διεξαγωγή σεισμικής έρευνας στη θαλάσσια παραχώρηση του Block 2, βορειοδυτικά της Κέρκυρας, η οποία προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί προς το τέλος του έτους. Για το οικόπεδο ατυτό που «τρέχει» η κοινοπραξία Energean και τα ΕΛΠΕ, μετά την αποχώρηση της Total η κοινοπραξία αποφάσισε να προχωρήσει απευθείας στα τρισδιάστατα δεδομένα – 3D τη χειμερινή περίοδο 2022-2023 ώστε στις αρχές του 2024 να υπάρξει η απόφαση για το εάν θα προχωρήσει ή όχι σε ερευνητική γεώτρηση. Σε περίπτωση θετικών αποτελεσμάτων, η παραγωγή θα ξεκινήσει στα τέλη του 2027 ή τις αρχές του 2028.
Στο block 10 και στην περιοχή «Ιόνιο» έχουν ολοκληρωθεί από τα ΕΛΠΕ οι 2D σεισμικές έρευνες και μετά την ολοκλήρωση της επεξεργασίας των δεδομένων από την εταιρεία έως το τέλος του 2023 θα ξεκαθαριστούν οι περιοχές ενδιαφέροντος για τις 3D σεισμικές μελέτες και στις αρχές του 2024 τα ΕΛΠΕ θα αποφασίσουν αν θα προχωρήσουν σε ερευνητική γεώτρηση. Η παραγωγή θα μπορούσε να ξεκινήσει, σε περίπτωση θετικών αποτελεσμάτων, στις αρχές του 2028.