Δύο αυξήσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ ως τα τέλη Σεπτεμβρίου προαναγγέλλει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Κριστίν Λαγκάρντ, τονίζοντας ότι η τράπεζα θα προχωρήσει σε αύξηση επιτοκίων τον Ιούλιο, ενώ θα λήξει η περίοδος των μηδενικών επιτοκίων έως τα τέλη Σεπτέμβρη.
Σε blog της στην ιστοσελίδα της ΕΚΤ, η κα Λαγκάρντ ξεκαθαρίζει ότι «αναμένω ότι οι αγορές βάσει του τακτικού προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης ΑΡΡ θα σταματήσουν στις αρχές του γ’ τριμήνου. Αυτό θα μας επιτρέψει να αυξήσουμε τα επιτόκια τον Ιούλιο, σε πλήρη ευθυγράμμιση με την καθοδήγηση που έχουμε δημοσιοποιήσει. Βασιζόμενοι στις τρέχουσες προοπτικές είναι πιθανόν να μπορέσουμε να εξέλθουν από τα αρνητικά επιτόκια έως το τέλος του γ’ τρίμηνου».
Πρόκειται για την πρώτη φορά που η κα Λαγκάρντ μιλά για «τέλος εποχής» για τα αρνητικά επιτόκια, με δεδομένο, άλλωστε, το γεγονός ότι η ΕΚΤ δέχεται πολύ ισχυρές πιέσεις να εφαρμόσει μία πιο σφιχτή νομισματική πολιτική, καθώς ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη παραμένει σε ιστορικά υψηλά.
Σημειώνεται ότι αυτή τη στιγμή το επιτόκιο καταθέσεων βρίσκεται στο -0,5%, με τις δηλώσεις της κας Λαγκάρντ να υποδεικνύουν ότι θα υπάρξουν δύο αυξήσεις, μία τον Ιούλιο και μία τον Σεπτέμβριο, καθώς η ΕΚΤ διακόπτει τις εργασίες της τον Αύγουστο.
Παράλληλα η επικεφαλής της ΕΚΤ τονίζει στο άρθρο της ότι η τράπεζα έχει τη δυνατότητα να «σχεδιάσει και εφαρμόσει νέα εργαλεία» προκειμένου να εξασφαλίσει ότι η νομισματική της πολιτική «μεταφέρεται με τον κατάλληλο τρόπο στην ευρωζώνη», σε ένα έμμεσο μήνυμα ότι η τράπεζα θα παρακολουθεί στενά και τις αγορές κρατικών ομολόγων για να παρέμβει σε περίπτωση κατακερματισμού, δηλαδή φυγής κεφαλαίων από ασθενέστερες οικονομίες σε ισχυρότερες.
Το άρθρο της Κριστίν Λαγκάρντ
Από τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους, η ΕΚΤ έχει αρχίσει την πορεία προς την ομαλοποίηση της πολιτικής της. Η διαδικασία αυτή ξεκίνησε με την ανακοίνωσή μας ότι θα τερματίσουμε τις καθαρές αγορές περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς έκτακτης ανάγκης για πανδημία (PEPP) το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Αυτό έχει πλέον γίνει.
Η διαδικασία συνεχίστηκε με την ανακοίνωσή μας για την αναμενόμενη ημερομηνία λήξης των καθαρών αγορών στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων (APP). Και καθώς οι προοπτικές για τον πληθωρισμό εξελίχθηκαν, προσαρμόσαμε επίσης την ανακοίνωσή μας σχετικά με τον πιθανό χρόνο άρσης των επιτοκίων, σύμφωνα με τις μελλοντικές μας κατευθύνσεις.
Ως αποτέλεσμα, οι επενδυτές επικαιροποίησαν σταδιακά τις προσδοκίες τους σχετικά με τις προθέσεις πολιτικής της ΕΚΤ. Αυτό έχει αποτυπωθεί σε αναθεώρηση των προσδοκιών για τα επιτόκια και σε ανοδική μετατόπιση των πραγματικών επιτοκίων στο μακρύτερο άκρο της καμπύλης αποδόσεων.
Μια προσαρμογή της πολιτικής έχει, επομένως, ήδη αρχίσει να διαπερνά την οικονομία της ζώνης του ευρώ τους τελευταίους έξι μήνες. Καθώς όμως πλησιάζει η αναμενόμενη ημερομηνία της αύξησης των επιτοκίων, καθίσταται όλο και πιο σημαντικό να αποσαφηνιστεί η πορεία της ομαλοποίησης της πολιτικής που βρίσκεται μπροστά μας -ιδιαίτερα με δεδομένο το πολύπλοκο περιβάλλον που αντιμετωπίζει η νομισματική πολιτική στη ζώνη του ευρώ. Αυτός είναι ο σκοπός της σημερινής ανάρτησης.
Το μεταβαλλόμενο περιβάλλον που αντιμετωπίζει η νομισματική πολιτική
Η ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής δεν είναι μια προκαθορισμένη έννοια: εξαρτάται καθοριστικά από το περιβάλλον που αντιμετωπίζουμε και τη φύση των σοκ που πλήττουν την οικονομία. Σήμερα, οι οικονομίες μας ξανανοίγουν, αλλά δεν ξαναμπαίνουμε στον κόσμο που αφήσαμε πίσω μας στις αρχές του 2020, όταν ξέσπασε η πανδημία.
Εκείνη την εποχή, η οικονομία της ζώνης του ευρώ βρισκόταν σε μια παρατεταμένη περίοδο υπερβολικά χαμηλού πληθωρισμού. Ο γενικός πληθωρισμός ήταν κατά μέσο όρο 1,1% από το 2012 και ο πυρήνας του πληθωρισμού μόλις 1%. Την παραμονή της πανδημίας, οι τιμές σε λιγότερο από το 20% των στοιχείων του καλαθιού του πυρήνα του πληθωρισμού αυξάνονταν πάνω από 2%. Ο πληθωρισμός προβλεπόταν να είναι μόλις 1,6% το 2022.
Οι παράγοντες πίσω από αυτόν τον χαμηλό πληθωρισμό ήταν πολύπλοκοι και αντανακλούσαν την αλληλεπίδραση της επίμονης αδυναμίας της ζήτησης, των διαρθρωτικών δυνάμεων και των διολισθαίνουσων προσδοκιών για τον πληθωρισμό. Ειδικότερα, η αργή ανάκαμψη από τη μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση και την κρίση δημόσιου χρέους οδήγησε σε ένα παρατεταμένο κενό ζήτησης, ενώ οι διαρθρωτικές δυνάμεις - όπως η παγκοσμιοποίηση και η ψηφιοποίηση - παρήγαγαν παράλληλα θετικά σοκ στην προσφορά, επιβαρύνοντας τον πληθωρισμό και την αύξηση των μισθών.
Στο πλαίσιο αυτό, ο πραγματικός πληθωρισμός διολίσθησε προς τα κάτω και, με τα επιτόκια να πλησιάζουν το αποτελεσματικό κατώτατο όριο, οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό ακολούθησαν. Οι μετρήσεις της μακροπρόθεσμης αντιστάθμισης του πληθωρισμού με βάση την αγορά είχαν μειωθεί σε περίπου 1,25% πριν από την πανδημία. Υπήρχε πραγματικός κίνδυνος να παγιωθεί ο υπερβολικά χαμηλός πληθωρισμός - και γι' αυτό οι ρυθμίσεις πολιτικής της ΕΚΤ ήταν πλήρως επικεντρωμένες στην απομάκρυνση αυτού του αποπληθωριστικού περιβάλλοντος.
Το νέο τοπίο του πληθωρισμού
Σήμερα, οι συνθήκες που αντιμετωπίζει η νομισματική πολιτική έχουν αλλάξει αισθητά. Τρία σοκ συνδυάστηκαν για να ωθήσουν τον πληθωρισμό σε υψηλά επίπεδα ρεκόρ.
- Πρώτον, αντιμετωπίσαμε μια σειρά από σοκ στις τιμές των εισροών και τις τιμές των τροφίμων. Σε αυτά περιλαμβάνονται η αποτυχία του ΟΠΕΚ+ να επιτύχει τους στόχους παραγωγής, η αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου και, ως εκ τούτου, των λιπασμάτων, και τώρα οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία. Όλα αυτά έχουν οδηγήσει σε εκτίναξη των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων, με τη σχετική τιμή της ενέργειας να αυξάνεται πολύ υψηλότερα από τις μεμονωμένες εκτοξεύσεις που παρατηρήθηκαν στη δεκαετία του 1970.
- Δεύτερον, αντιμετωπίσαμε σοκ τόσο στη ζήτηση όσο και στην προσφορά βιομηχανικών αγαθών, γεγονός που φάνηκε στον πληθωρισμό βιομηχανικών αγαθών που σημείωσε ρεκόρ. Η ζήτηση ενισχύθηκε από τις πολιτικές τόνωσης των μεγάλων οικονομιών και την αναγκαστική στροφή των καταναλωτικών δαπανών από τις υπηρεσίες στα αγαθά κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η προσφορά, από την άλλη πλευρά, περιορίστηκε από την υποτονική ανάκαμψη της βιομηχανικής παραγωγής από τα λουκέτα, τις δυσχέρειες στις μεταφορές και τα logistics και τώρα από τις πολιτικές "μηδενικού COVID" στην Κίνα για άλλη μια φορά.
- Τρίτον, είχαμε το σοκ από την επαναλειτουργία των οικονομιών μετά από τα lockdown, το οποίο προκάλεσε μια ταχεία επιστροφή της ζήτησης πίσω στις υπηρεσίες - όλα αυτά ενώ το κόστος εισροών αυξάνεται και οι εταιρείες στον τομέα των υπηρεσιών, ιδίως στον τουρισμό και τη φιλοξενία, αγωνίζονται να βρουν προσωπικό αρκετά γρήγορα για να ανταποκριθούν στην αυξανόμενη ζήτηση. Αυτό έχει οδηγήσει σε αύξηση του πληθωρισμού στον τομέα των υπηρεσιών.
Αυτός ο άνευ προηγουμένου συνδυασμός σοκ αντανακλάται σε ευρύτερες και πιο παρατεταμένες πληθωριστικές πιέσεις. Ο πυρήνας του πληθωρισμού εκτινάχθηκε στο 3,5% τον Απρίλιο. Και επειδή επηρεάζονται όλοι οι τομείς της οικονομίας, το 75% των στοιχείων στο καλάθι του βασικού πληθωρισμού καταγράφει τώρα ρυθμούς πληθωρισμού άνω του 2%.
Πέρα από αυτά τα συγκυριακά σοκ, βλέπουμε επίσης μια μερική αντιστροφή ορισμένων διαρθρωτικών τάσεων που είχαν συμβάλει στη συγκράτηση του πληθωρισμού κατά την τελευταία δεκαετία. Ο πόλεμος Ρωσίας - Ουκρανίας μπορεί κάλλιστα να αποδειχθεί σημείο καμπής για την υπερ-παγκοσμιοποίηση, με αποτέλεσμα η γεωπολιτική να αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία για τη δομή των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει στο να γίνουν οι αλυσίδες εφοδιασμού λιγότερο αποτελεσματικές για ένα διάστημα και, κατά τη διάρκεια της μετάβασης, να δημιουργήσουν πιο επίμονες πιέσεις κόστους για την οικονομία.
Επιπλέον, δεν είναι μόνο ο τόπος παραγωγής των αγαθών που φαίνεται να αλλάζει, αλλά και ο τρόπος παραγωγής. Ο πόλεμος είναι πιθανό να επιταχύνει την πράσινη μετάβαση ως μέσο μείωσης της εξάρτησης από μη φιλικούς παράγοντες. Αυτό θα μπορούσε να διατηρήσει την πίεση στις τιμές των ορυκτών καυσίμων καθώς και των σπάνιων μετάλλων και ορυκτών, αν και θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει πτώση ορισμένων άλλων τιμών.
Πράγματι, οι πράσινες τεχνολογίες πρόκειται να αντιπροσωπεύουν τη μερίδα του λέοντος της αύξησης της ζήτησης για τα περισσότερα μέταλλα και ορυκτά στο ορατό μέλλον. Όσο ταχύτερη και πιο επείγουσα γίνεται η μετάβαση σε μια πιο πράσινη οικονομία, τόσο πιο ακριβή μπορεί να είναι βραχυπρόθεσμα.
Το συνδυασμένο αποτέλεσμα αυτών των σοκ ήταν να αυξηθούν οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό από τα προ της πανδημίας χαμηλά τους επίπεδα. Οι πιο μακροπρόθεσμες μετρήσεις της αντιστάθμισης του πληθωρισμού με βάση την αγορά είναι τώρα γύρω στο 2,25%. Οι μετρήσεις των προσδοκιών για τον πληθωρισμό με βάση τις έρευνες έχουν επίσης μετατοπιστεί προς τα πάνω, με τον μέσο όρο των προβλέψεων των οικονομικών και των νομισματικών αναλυτών να αναμένουν τώρα πληθωρισμό 2% μακροπρόθεσμα. Και οι πληθωριστικές προσδοκίες των καταναλωτών έχουν αυξηθεί παράλληλα.
Το μεγαλύτερο μέρος της κατανομής των διαφόρων μέτρων μέτρησης των προσδοκιών για τον πληθωρισμό έχει αρχίσει να επικεντρώνεται γύρω από τον στόχο μας, αντί σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα όπως πριν από την πανδημία. Ωστόσο, η "τελική ουρά" της κατανομής διευρύνεται, εξέλιξη την οποία παρακολουθούμε στενά. Όλα αυτά υποδηλώνουν ότι, ακόμη και όταν οι διαταραχές της προσφοράς εξασθενήσουν, η αποπληθωριστική δυναμική της προηγούμενης δεκαετίας είναι απίθανο να επιστρέψει. Κατά συνέπεια, είναι σκόπιμο η πολιτική να επιστρέψει σε πιο φυσιολογικές ρυθμίσεις και όχι σε εκείνες που αποσκοπούν στην αύξηση του πληθωρισμού από πολύ χαμηλά επίπεδα.
Οι αβέβαιες προοπτικές ανάπτυξης
Πρέπει επίσης να λαμβάνουμε υπόψη τις προοπτικές ανάπτυξης κατά τη βαθμονόμηση της ομαλοποίησης της πολιτικής. Μια σειρά από δυνάμεις έχουν στηρίξει την ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ, συμπεριλαμβανομένων των συνεχιζόμενων παρενεργειών από την επαναλειτουργία της οικονομίας, του υψηλού αποθέματος συσσωρευμένων αποταμιεύσεων και της δημοσιονομικής στήριξης που εισήχθη για την αντιστάθμιση των υψηλότερων λογαριασμών ενέργειας. Η αγορά εργασίας έχει επίσης ανακάμψει πολύ ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν, με την ανεργία να πέφτει σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο.
Ωστόσο, είναι σαφές ότι η ζώνη του ευρώ δεν αντιμετωπίζει μια τυπική κατάσταση υπερβολικής συνολικής ζήτησης ή οικονομικής υπερθέρμανσης. Τόσο η κατανάλωση όσο και οι επενδύσεις παραμένουν κάτω από τα προ της κρίσης επίπεδά τους και ακόμη πιο κάτω από τις τάσεις τους πριν από την κρίση. Και οι προοπτικές θολώνουν τώρα από τα αρνητικά σοκ της προσφοράς που πλήττουν την οικονομία. Αυτό είναι εμφανές από το γεγονός ότι, βραχυπρόθεσμα, ο πληθωρισμός και η ανάπτυξη κινούνται προς αντίθετες κατευθύνσεις.
Ειδικότερα, ένα μεγάλο μέρος του πληθωρισμού που βιώνουμε σήμερα εισάγεται από χώρες εκτός της ζώνης του ευρώ. Αυτό λειτουργεί ως "φόρος" σε όρους εμπορίου, ο οποίος μειώνει το συνολικό εισόδημα της οικονομίας - ακόμη και αν λάβουμε υπόψη τις υψηλότερες τιμές που κερδίζουν οι εξαγωγείς. Σωρευτικά από το δεύτερο τρίμηνο του 2021 έως το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, η ζώνη του ευρώ μετέφερε 170 δισεκατομμύρια ευρώ, ή 1,3% του ΑΕΠ της, στον υπόλοιπο κόσμο.
Τα νοικοκυριά είναι εκείνα που υποφέρουν περισσότερο από τις υψηλότερες τιμές των εισαγωγών, καθώς ο αυξανόμενος πληθωρισμός της ενέργειας και των τροφίμων κατατρώει τα πραγματικά εισοδήματα και οι ονομαστικοί μισθοί δεν έχουν ακόμη καλύψει το χαμένο έδαφος. Στην πραγματικότητα, η αύξηση των πραγματικών μισθών έγινε αρνητική το τέταρτο τρίμηνο του περασμένου έτους - το τελευταίο σημείο δεδομένων που έχουμε - και οι πραγματικοί μισθοί είναι πιθανό να συρρικνώνονται ακόμη ταχύτερα τώρα λόγω των αυξανόμενων πληθωριστικών πιέσεων.
Δεν έχουμε ακόμη σαφείς ενδείξεις για το πόσο επηρεάζεται η κατανάλωση. Όμως οι δείκτες εμπιστοσύνης έχουν αντιδράσει: οι προσδοκίες των νοικοκυριών για τη μελλοντική οικονομική τους κατάσταση υποχώρησαν στο δεύτερο χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ τον Μάρτιο και παρέμειναν κοντά σε αυτό τον Απρίλιο. Το υψηλό ενεργειακό κόστος και οι ελλείψεις εφοδιασμού αρχίζουν τώρα να γίνονται αισθητές και στη βιομηχανική παραγωγή, η οποία συρρικνώθηκε σχεδόν σε όλες τις μεγάλες οικονομίες τον Μάρτιο.
Η πορεία προς την ομαλοποίηση της πολιτικής
Τι θα πρέπει λοιπόν να σημαίνει η ομαλοποίηση σε αυτό το πλαίσιο;
Με τις προοπτικές για τον πληθωρισμό να έχουν μετατοπιστεί αισθητά προς τα πάνω σε σύγκριση με την προ της πανδημίας περίοδο, είναι σκόπιμο να προσαρμοστούν τα ονομαστικά μεγέθη - και αυτό περιλαμβάνει τα επιτόκια. Αυτό δεν θα συνιστούσε σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής- αντίθετα, η διατήρηση των επιτοκίων πολιτικής αμετάβλητων σε αυτό το περιβάλλον θα συνιστούσε χαλάρωση της πολιτικής, η οποία δεν δικαιολογείται επί του παρόντος.
Στο πλαίσιο των στοιχείων που παρουσίασα παραπάνω, αναμένω ότι οι καθαρές αγορές στο πλαίσιο του APP θα τερματιστούν πολύ νωρίς το τρίτο τρίμηνο. Αυτό θα μας επέτρεπε την αύξηση των επιτοκίων στη συνεδρίασή μας τον Ιούλιο, σύμφωνα με τις μελλοντικές μας κατευθύνσεις. Με βάση τις τρέχουσες προοπτικές, είναι πιθανό να είμαστε σε θέση να εξέλθουμε από τα αρνητικά επιτόκια μέχρι το τέλος του τρίτου τριμήνου.
Το επόμενο στάδιο της εξομάλυνσης θα πρέπει να καθοδηγείται από την εξέλιξη των μεσοπρόθεσμων προοπτικών για τον πληθωρισμό. Εάν δούμε ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί στο 2% μεσοπρόθεσμα, θα είναι σκόπιμη η σταδιακή περαιτέρω εξομάλυνση των επιτοκίων προς το ουδέτερο επιτόκιο. Όμως, ο ρυθμός και η συνολική κλίμακα της προσαρμογής δεν μπορούν να καθοριστούν εκ των προτέρων.
Εάν η οικονομία της ζώνης του ευρώ υπερθερμαίνεται ως αποτέλεσμα ενός θετικού σοκ της ζήτησης, θα ήταν λογικό τα επιτόκια πολιτικής να αυξάνονται διαδοχικά πάνω από το ουδέτερο επιτόκιο. Αυτό θα εξασφάλιζε ότι η ζήτηση θα επανέλθει σε αντιστοιχία με την προσφορά και ότι οι πληθωριστικές πιέσεις θα εξασθενήσουν.
Όμως η κατάσταση που αντιμετωπίζουμε σήμερα περιπλέκεται από την παρουσία αρνητικών διαταραχών της προσφοράς. Αυτό δημιουργεί μεγαλύτερη αβεβαιότητα σχετικά με την ταχύτητα με την οποία θα υποχωρήσουν οι τρέχουσες πιέσεις στις τιμές, σχετικά με την εξέλιξη της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας και σχετικά με τον βαθμό στον οποίο οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό θα συνεχίσουν να παραμένουν κοντά στον στόχο μας.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, υπάρχουν επιχειρήματα υπέρ της σταδιακής προσαρμογής, της προαιρετικότητας και της ευελιξίας κατά την προσαρμογή της νομισματικής πολιτικής.
Η σταδιακή πορεία είναι μια συνετή στρατηγική υπό συνθήκες αβεβαιότητας. Ειδικότερα, δεδομένου ότι το ουδέτερο επιτόκιο είναι μη παρατηρήσιμο και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, θα γνωρίζουμε πραγματικά πού βρίσκεται μόνο όταν φτάσουμε εκεί. Αυτό σημαίνει ότι είναι λογικό να προχωρούμε βήμα προς βήμα, παρατηρώντας τις επιπτώσεις στην οικονομία και τις προοπτικές του πληθωρισμού καθώς τα επιτόκια αυξάνονται.
Η προαιρετικότητα είναι σημαντική για να μας επιτρέψει να βελτιστοποιήσουμε εκ νέου την πορεία της πολιτικής καθώς προχωράμε, ιδίως καθώς οι βασικές μεταβλητές που στηρίζουν την πορεία αυτή θα γίνουν σαφέστερες μόνο με την πάροδο του χρόνου. Η περιοριστική επίδραση των διαταραχών της προσφοράς στην ανάπτυξη σημαίνει ότι η ζήτηση έχει ήδη, σε κάποιο βαθμό, αναπροσαρμοστεί με την προσφορά. Εάν αυτές οι περιοριστικές επιδράσεις ενισχυθούν, ο ρυθμός εξομάλυνσης θα είναι βραδύτερος.
Ταυτόχρονα, υπάρχουν σαφώς συνθήκες υπό τις οποίες ο σταδιακός εξορθολογισμός δεν θα ήταν κατάλληλος. Αν βλέπαμε υψηλότερο πληθωρισμό που απειλεί να αποδυναμώσει τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό ή ενδείξεις μιας πιο μόνιμης απώλειας του οικονομικού δυναμικού που περιορίζει τη διαθεσιμότητα των πόρων, η βέλτιστη πολιτική θα γινόταν η ίδια με εκείνη για ένα σοκ ζήτησης: θα χρειαζόταν να αποσύρουμε αμέσως τη διευκόλυνση για να εξαλείψουμε τον κίνδυνο αυτοεκπληρούμενου σπιράλ.
Η ευελιξία θα μας βοηθήσει να διασφαλίσουμε την ομαλή και ομοιόμορφη μετάδοση της νομισματικής μας πολιτικής σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ καθώς προχωρά η εξομάλυνση. Για το λόγο αυτό, είναι πρόωρο σε αυτό το στάδιο να συζητήσουμε πώς οι πολιτικές ισολογισμού της ΕΚΤ - ιδίως η επανεπένδυση του αποθέματος των περιουσιακών στοιχείων που λήγουν και αγοράζονται στο πλαίσιο του PEPP και του APP - θα αλληλεπιδράσουν με τη διαδικασία εξομάλυνσης των επιτοκίων.
Προς το παρόν, τα επιτόκια πολιτικής μας θα λειτουργήσουν ως το οριακό εργαλείο για την προσαρμογή της πολιτικής κατεύθυνσης. Οποιεσδήποτε μελλοντικές αποφάσεις σχετικά με τον ισολογισμό θα πρέπει να είναι συνεπείς τόσο με τις εξελισσόμενες μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τον πληθωρισμό όσο και με τη δέσμευσή μας να διασφαλίσουμε τη μετάδοση της πολιτικής - ιδίως καθώς η ευέλικτη επανεπένδυση του χαρτοφυλακίου του PEPP είναι ένα εργαλείο που έχουμε θέσει στη διάθεσή μας για να μετριάσουμε τους κινδύνους κατακερματισμού.
Εάν χρειαστεί, μπορούμε να σχεδιάσουμε και να χρησιμοποιήσουμε νέα μέσα για να διασφαλίσουμε τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής καθώς κινούμαστε στην πορεία ομαλοποίησης της πολιτικής, όπως έχουμε δείξει πολλές φορές στο παρελθόν.
Συνοψίζοντας, το περιβάλλον που αντιμετωπίζει σήμερα η νομισματική πολιτική έχει αλλάξει σημαντικά σε σχέση με εκείνο που αντιμετωπίζαμε πριν από την πανδημία. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούσαμε τότε, με στόχο την καταπολέμηση του επίμονου υπερβολικά χαμηλού πληθωρισμού, δεν είναι πλέον κατάλληλα.
Αλλά δεν αντιμετωπίζουμε επίσης μια απλή κατάσταση υπερβάλλουσας συνολικής ζήτησης: στην πραγματικότητα, οι διαταραχές της προσφοράς αυξάνουν τον πληθωρισμό και επιβραδύνουν την ανάπτυξη βραχυπρόθεσμα. Αυτό σημαίνει ότι η ομαλοποίηση της πολιτικής πρέπει να βαθμονομηθεί προσεκτικά με βάση τις συνθήκες που αντιμετωπίζουμε.
Το επόμενο βήμα στην ομαλοποίηση των επιτοκίων θα περιλαμβάνει την τήρηση των μελλοντικών μας κατευθύνσεων σχετικά με τον τερματισμό των καθαρών αγορών περιουσιακών στοιχείων και την άρση των επιτοκίων.
Εάν δούμε ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί στο 2% μεσοπρόθεσμα, θα είναι σκόπιμη η σταδιακή περαιτέρω εξομάλυνση των επιτοκίων προς το ουδέτερο επιτόκιο. Όμως, η ταχύτητα της προσαρμογής της πολιτικής και το τελικό της σημείο θα εξαρτηθούν από τον τρόπο με τον οποίο θα εξελιχθούν οι κλυδωνισμοί και από το πώς θα εξελιχθούν οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τον πληθωρισμό καθώς θα προχωρούμε. Τελικά, έχουμε έναν σημαντικό οδηγό για την πολιτική μας: να επιτύχουμε πληθωρισμό 2% μεσοπρόθεσμα. Και θα λάβουμε όποια μέτρα απαιτούνται για να το πετύχουμε.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
