Τέλος στους καυστήρες πετρελαίου και στα συμβατικά αυτοκίνητα

Μπροστά σε μια τιτάνια προσπάθεια, που θα απαιτήσει ακόμη και το «ξήλωμα» όλων των καυστήρων πετρελαίου της χώρας, ή τη σταδιακή αντικατάσταση όλων των αυτοκινήτων με ηλεκτρικά, φέρνει την ελληνική κοινωνία το νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, που υιοθετεί εξαιρετικά φιλόδοξους στόχους σε όλα τα επιμέρους χρονοδιαγράμματα των απαιτούμενων αλλαγών.

Από τις μεγαλύτερες αλλαγές που φέρνουν οι δεσμεύσεις του νέου κλιματικού νόμου στην καθημερινότητα των πολιτών είναι εκείνες που αφορούν στις αλλαγές για τους καυστήρες, τις αφαλίσεις κατοικιών και την ηλεκτροκίνηση. Ειδικότερα,

1. Από το 2023 προβλέπεται η απαγόρευση καυστήρων πετρελαίου όπου υπάρχει δίκτυο φυσικού αερίου σε νέες οικοδομές, ενώ από το 2025 η απαγόρευση εγκατάστασης καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης και το 2030 μπαίνει οριστικό τέλος στη χρήση καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης. Όπως τόνισε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας στη χθεσινή συνέντευξη τύπου, στα ήδη υπάρχοντα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως είναι το «Εξοικονομώ», το ΥΠΕΝ ήδη σχεδιάζει και νέα, προκειμένου να ενισχύσει τα νοικοκυριά στην ενεργειακή μετάβαση, για την αντικατάσταση των ενεργοβόρων συσκευών θέρμανσης. Σύμφωνα με τον κ. Σκρέκα, η αντικατάσταση ενός λέβητα πετρελαίου με έναν λέβητα φυσικού αερίου σημαίνει ένα πολύ σημαντικό ετήσιο όφελος ενώ ο ορίζοντας απόσβεσης της επένδυσης είναι στα 3 χρόνια.
2. Προβλέπεται η υποχρεωτική ασφάλιση κινδύνου που αποτελεί προϋπόθεση για την ηλεκτροδότηση του κτιρίου, από το 2025 για νέα κτίρια σε ζώνες υψηλής τρωτότητας. Περιοχές, δηλαδή, που χαρακτηρίζονται ως ευάλωτες σύμφωνα με τα σχέδια που θα ετοιμάσουν οι Περιφέρειες και αφορούν σε ζώνες δυνητικά υψηλού κινδύνου πλημμύρας και σε περιοχές πλησίον δασικών περιοχών που χαρακτηρίζονται από υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς.
3. Σημαντική αλλαγή έρχεται και από τα μέτρα για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα μέτρα,

• από το 2023, το 1/4 των νέων εταιρικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης που ταξινομούνται πρέπει να είναι αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα ή υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα εξωτερικής φόρτισης ρύπων έως 50γρ CO2/χλμ.
• από το 2030, τα νέα οχήματα που θα ταξινομούνται θα πρέπει να είναι μηδενικών εκπομπών.
• από το 2025 υποχρεωτικά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη όλα τα νέα ταξί καθώς και το 1/3 των νέων ενοικιαζόμενων οχημάτων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη θα είναι ηλεκτροκίνητα. Στόχος είναι μέχρι το 2023 να κυκλοφορούν στους δρόμους περί τα 2.000 ηλεκτροκίνητα ταξί. Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 τα μέτρα θα εξεταστούν εκ νέου, με σκοπό την επίσπευση και την επέκταση σε επιπλέον περιοχές, ανάλογα με την επαρκή διαθεσιμότητα σταθμών φόρτισης, ενώ όπως τόνισε ο κ. Σκρέκας, επισπεύδεται η διαδικασία τοποθέτησης φορτιστών στις πόλεις.

Μέσα στο επόμενο διάστημα αναμένεται και η έναρξη του νέου κύκλου του Κινούμαι Ηλεκτρικά, ενώ αναφορικά με την μεγάλη αλλαγή στα αυτοκίνητα υπάρχουν σκέψεις για προώθηση προγραμμάτων απόσυρσης. Το κόστος των παραπάνω μέτρων θα καθοριστεί μέσα από το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ το προσεχές διάστημα και αναλόγως θα εξεταστεί εάν θα πρέπει να υπάρξουν πρόσθετα μέτρα στήριξης των πολιτών.

Και οι Δήμοι στο «παιχνίδι»

Το ΥΠΕΝ με τον νέο κλιματικό νόμο, αναθέτει από το 2023 στους Δήμους την εκπόνηση Δημοτικών Σχεδίων Μείωσης Εκπομπών Διοξειδίου του Άνθρακα (ΔηΣΜΕΔΑ), με στόχο μείωσης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 10% για το έτος 2025 και 30% για το έτος 2030, σε σύγκριση με το έτος βάσης 2019.

Τα ΔηΣΜΕΔΑ περιλαμβάνουν αναλυτική απογραφή των ενεργειακών καταναλώσεων και  εκπομπών CO₂ για τα δημοτικά κτίρια, στάδια κλπ., το δημοτικό φωτισμό, τις δημοτικές εγκαταστάσεις ύδρευσης και  αποχέτευσης, τα δημοτικά οχήματα κλπ., ενώ η παρακολούθηση θα γίνεται μέσω ετήσιας έκθεσης.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο κ. Σκρέκας σημείωσε ότι θα δοθεί στους Δήμους τεχνική βοήθεια και τις οικονομικές πηγές για να μπορέσουν να αναθέσουν σε εξειδικευμένους μελετητές την εκπόνηση των παραπάνω σχεδίων. Αυτό θα επιτευχθεί μέσα από τη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με τη χρήση των οικονομικών εργαλείων που εμείς θα δοθούν από την Πολιτεία, είτε μέσα από το Πράσινο Ταμείο, είτε μέσα από άλλες χρηματοδοτικές πηγές.

Υποχρεωτική παραγωγή ενέργειας από επιχειρήσεις

Σε κτήρια βιομηχανιών, αποθηκών, εμπορικών κτηρίων με κάλυψη μεγαλύτερη των 500 τ.μ. για τα οποία οι οικοδομικές άδειες υποβάλλονται από την 1^η Ιανουαρίου 2023 καθίσταται πλέον υποχρεωτική η τοποθέτηση συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά ή θερμικά ηλιακά συστήματα τουλάχιστον για το 30% της κάλυψης. Παράλληλα, από το 2023, συγκεκριμένες επιχειρήσεις θα πρέπει να υποβάλλουν ετήσια έκθεση σχετικά με το ανθρακικό τους αποτύπωμα για το προηγούμενο έτος. Η υποβολή της έκθεσης θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός του πρώτου τριμήνου κάθε έτους. Το μέτρο αφορά σε επιχειρήσεις:

• Επιχειρήσεις εισηγμένες στο χρηματιστήριο.
• Πιστωτικά ιδρύματα.
• Ασφαλιστικές επιχειρήσεις.
• Επιχειρήσεις επενδύσεων.
• Επιχειρήσεις σταθερής και κινητής τηλεφωνίας.
• Εταιρείες ύδρευσης και αποχέτευσης.
• Εταιρείες ταχυμεταφορών.
• Επιχειρήσεις παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.
• Αλυσίδες λιανεμπορίου που απασχολούν πάνω από 500 εργαζόμενους.
• Επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Στην έκθεση συμπεριλαμβάνονται εθελοντικοί στόχοι και δράσεις μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η έκθεση επαληθεύεται από πιστοποιημένο φορέα και επικαιροποιείται ετησίως. Προβλέπεται πρόστιμο 100€ ανά ημέρα καθυστέρησης σε περίπτωση μη υποβολής, το οποίο δεν υπερβαίνει το 0,1% των ετήσιων εσόδων της εταιρείας.

Από 6 Δεκεμβρίου αιτήσεις για το «Εξοικονομώ»

Στις 6 Δεκεμβρίου αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία η πλατφόρμα του «Νέου Εξοικονομώ» που, όπως σημείωσε ο κ. Σκρέκας καθυστέρησε κάποιες βδομάδες από τις αρχικές εκτιμήσεις του ΥΠΕΝ καθώς, όπως είπε, ήθελαν να κάνουν καλούς ελέγχους ώστε να υπάρχουν όσο το δυνατόν λιγότερα προβλήματα όταν αυτή θα λειτουργήσει, ενώ χρειάστηκε και χρόνος ώστε να ενσωματωθούν οι βελτιώσεις που προέκυψαν κατά τη δημόσια διαβούλευση του προγράμματος. Επιπλέον, μέσα στο πρώτο 6μηνο του 2022 αναμένεται να λειτουργήσουν τα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης που θα αφορούν ειδικά σε επιχειρήσεις και δημόσια κτήρια.

Υπενθυμίζεται ότι το «Νέο Εξοικονομώ» έχει σημαντικές διαφορές σε σχέση με τα προηγούμενα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων καθώς καταργείται η χρονική ιεράρχηση των αιτήσεων και δημιουργείται λίστα επιλαχόντων, ενώ για πρώτη φορά θα υπάρχει ξεχωριστός προϋπολογισμός ύψους 100 εκατ. ευρώ για ευάλωτα νοικοκυριά. Ειδική μέριμνα θα ληφθεί για μονογονεϊκές οικογένειες, πολυτέκνους και νοικοκυριά με ΑμεΑ. Ως σημαντικότερο κριτήριο, ορίζεται η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων.

Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης με 632 εκατ. ευρώ και μαζί με τη μόχλευση θα κινητοποιηθούν συνολικά πάνω από 1 δισ. ευρώ με στόχο να συμβάλει σημαντικά στην επίτευξη του στόχου που έχει τεθεί στο ΕΣΕΚ για τη συνολική ενεργειακή αναβάθμιση 600.000 κτιρίων έως το 2030.