Μπορεί τα δάνεια που τέθηκαν σε καθεστώς αναστολής λόγω πανδημίας το 2020 να έφθασαν στο απειλητικό ύψος των 27,6 δισ. ευρώ, όμως προς το παρόν δεν επιβεβαιώνονται οι φόβοι για ένα νέο κύμα «κόκκινων» δανείων που θα απειλούσε τους τραπεζικούς ισολογισμούς, όπως φαίνεται και από τα οικονομικά αποτελέσματα που δημοσίευσαν αυτή την εβδομάδα η Τράπεζα Πειραιώς και η Εθνική Τράπεζα.
Ως τώρα, όλα δείχνουν ότι η κατάσταση με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που θα αφήσει πίσω της η πανδημία είναι καλύτερη από τις αρχικές προβλέψεις, καθώς το μορατόριουμ έχει λήξει για τα περισσότερα δάνεια από το πρώτο τρίμηνο του έτους, χωρίς να καταγραφούν φαινόμενα μαζικής αθέτησης από επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Βέβαια, η ως τώρα καλή πορεία, που επέτρεψε στις τράπεζες να μειώσουν τις προβλέψεις για τον πιστωτικό κίνδυνο, ενισχύοντας την κερδοφορία τους, δεν θα πρέπει να οδηγεί σε βιαστικά συμπεράσματα ότι ο κίνδυνος έχει ξεπερασθεί οριστικά. Όπως τόνισε στους αναλυτές ο Παύλος Μυλωνάς, διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, σε αυτή την φάση παραμένουν ενεργά τα προγράμματα στήριξης επιχειρήσεων και νοικοκυριών και θα πρέπει να δούμε τη συμπεριφορά των δανειοληπτών όταν τα προγράμματα αυτά λήξουν.
Όπως έχει τονίσει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, στην αποκλειστική συνέντευξή του στο Business Daily,
Η πανδημία θα αφήσει «κόκκινα» δάνεια. Δεν γνωρίζουμε ακόμα πόσα, υπάρχει αβεβαιότητα, όμως σαφώς θα είναι ένα ποσό όχι αμελητέο. Εμείς έχουμε πει ότι θα είναι 8 με 10 δισεκατομμύρια. Μακάρι να είναι λιγότερο. Και κυρίως θα πρέπει να δούμε πόσα κόκκινα δάνεια θα υπάρξουν μετά την πανδημία. Να μη βλέπουμε μόνο το σήμερα, όταν το Δημόσιο στηρίζει ακόμα. Για παράδειγμα, σήμερα το πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα, είναι 7% του ΑΕΠ. Του χρόνου θα πάει στο μηδέν, κατόπιν θα πάει σε πλεόνασμα. Πρέπει να δούμε πόσα θα είναι τα «κόκκινα» δάνεια όταν θα αρθεί η κρατική βοήθεια.
Τι έδειξαν οι ανακοινώσεις των τραπεζών
Παρουσιάζοντας τα οικονομικά αποτελέσματα του α' 6μήνου, η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας σημείωσε ότι
- «Η κατάσταση πληρωμών των ενήμερων πελατών που είχαν ενταχθεί σε προγράμματα διευκόλυνσης καταβολής οφειλών συνεχίζει να ξεπερνά τις προσδοκίες της Τράπεζας, καθώς μόνο το 3% βρίσκεται σε καθεστώς αθέτησης πληρωμών (άνω των 90 ημερών) τον Ιούλιο 2021, ενώ μόλις το 1% παρουσιάζει μικρή καθυστέρηση (άνω των 30 ημερών).
- Το 60% περίπου των ενήμερων πελατών που είχαν ενταχθεί σε προγράμματα διευκόλυνσης καταβολής οφειλών είναι χαμηλού ρίσκου και δεν έχουν ζητήσει περαιτέρω διευκολύνσεις πληρωμών μετά τη λήξη των εν λόγω προγραμμάτων.
- Αναφορικά με τα κρατικά προγράμματα επιδότησης δόσης δανείου (Γέφυρα Ι & ΙΙ), τα υπόλοιπα στεγαστικών δανείων ανέρχονται σε περίπου €1,4 δισ. (σχεδόν το 40% είχε ενταχθεί σε πρόγραμμα διευκόλυνσης καταβολής οφειλών -moratoria- μέχρι 31.12.2020), με τα επιλέξιμα υπόλοιπα δανείων μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων να διαμορφώνονται σε περίπου €1,3 δισ. (το 30% περίπου είχε ενταχθεί σε πρόγραμμα διευκόλυνσης καταβολής οφειλών μέχρι 31.12.2020).
- Τα δάνεια που έχουν υπαχθεί σε στοχευμένα προγράμματα διευκόλυνσης οφειλών της ΕΤΕ ανέρχονται σε €0,3 δισ., εκ των οποίων τα 2/3α αφορούν πελάτες Εταιρικής Τραπεζικής».
Περαιτέρω, η Εθνική τονίζει ότι «ο ρυθμός δημιουργίας νέων Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων παρέμεινε αρνητικός, συντελώντας στη συνολική οργανική μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων κατά €0,2 δισ. στο Α’ εξάμηνο 2021, παρά τη λήξη όλων των προγραμμάτων διευκόλυνσης καταβολής οφειλών στο τέλος του 2020. Έχουμε βάσιμες προσδοκίες ότι θα σημειώσουμε καλύτερη επίδοση έναντι του στόχου που έχουμε θέσει για το κόστος πιστωτικού κινδύνου της Τράπεζας».
Οι θετικές εξελίξεις, όσον αφορά τα δάνεια που τέθηκαν σε αναστολή λόγω πανδημίας είχαν άμεση αντανάκλαση στην κερδοφορία της Εθνικής, καθώς επέτρεψαν να μειωθούν δραστικά οι προβλέψεις για τον πιστωτικό κίνδυνο, σε 147 εκατ. ευρώ από 562 εκατ. ευρώ το α' 6μηνο του 2020 (-74%), δίνοντας μια ώθηση 415 εκατ. ευρώ στην κερδοφορία.
Από την πλευρά της, η Τράπεζα Πειραιώς έδωσε εξίσου καλή εικόνα, σημειώνοντας ότι το α' εξάμηνο του 2021 έληξαν οι περισσότερες αναστολές δανείων που είχαν δοθεί το 2020 λόγω της πανδημίας και ως τώρα η κατάσταση εξελίσσεται σύμφωνα με τις αρχικές προβλέψεις. Τα τρία τελευταία τρίμηνα, οι νέες εισροές μη εξυπηρετούμενων δανείων από αυτά που είχαν ενταχθεί σε μορατόριουμ κινούνται με ρυθμό 0,2 δισ. ευρώ το μήνα, δηλαδή συνολικά έχουν «κοκκινήσει» δάνεια 0,6 δισ. ευρώ.
«Το δεύτερο 3μηνο 2021 οι οργανικές προβλέψεις δανείων διαμορφώθηκαν σε €94 εκατ. από €132 εκατ. το αντίστοιχο τρίμηνο του 2020 λόγω της μεγάλης μείωσης των NPEs», σημειώνει η διοίκηση της Τρ. Πειραιώς. «Απομειώσεις ύψους €2,2 δισ. το 2ο 3μηνο 2021 σχετίζονται με τις ζημίες από τις συναλλαγές Phoenix, Vega και Sunrise 1 HAPS, μεικτής λογιστικής αξίας €14 δισ. Το οργανικό έξοδο των προβλέψεων ως ποσοστό των δανείων μετά από προβλέψεις διαμορφώθηκε σε 1,1% το δεύτερο 3μηνο 2021».
Όπως εξηγείται στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων το κόστος ρίσκου (προβλέψεις απομείωσης επί του συνόλου των δανείων) ήταν 94 εκατ. ευρώ το δεύτερο τρίμηνο του έτους (1,1%) και ευθυγραμμίζεται με την πρόβλεψη της τράπεζας για 0,4 δισ. ευρώ στο σύνολο της χρήσης.
Τα δάνεια σε αναστολή: Τι λέει η Τρ. Ελλάδος
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει δημοσιεύσει η Τράπεζα της Ελλάδος στην τελευταία έκθεση για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα, η αύξηση των προβλέψεων απομείωσης δανείων λόγω της πανδημίας ήταν ο κύριος παράγοντας που επανέφερε σε ζημιογόνο αποτέλεσμα το ελληνικό τραπεζικό σύστημα το 2020.
«Το 2020», όπως αναφέρει η ΤτΕ, «σχηματίστηκαν προβλέψεις για τον πιστωτικό κίνδυνο συνολικού ύψους 5,6 δισεκ. ευρώ, έναντι 2,7 δισεκ. ευρώ το 2019. Από αυτές, 1 δισεκ. ευρώ αντανακλά την ενσωμάτωση των δυσμενέστερων μακροοικονομικών προβλέψεων εξαιτίας της πανδημίας στα υποδείγματα των τραπεζών για τον υπολογισμό ζημιών απομείωσης, 1,5 δισεκ. ευρώ σχετίζεται με την πώληση μεγάλου χαρτοφυλακίου ΜΕΔ από μια σημαντική τράπεζα αξιοποιώντας το Σχήμα Προστασίας Στοιχείων Ενεργητικού και 3,1 δισεκ. ευρώ αποτελούν γενικές και ειδικές προβλέψεις για τον πιστωτικό κίνδυνο».
Όσον αφορά τα δάνεια που τέθηκαν σε αναστολή, η ΤτΕ καταγράφει την κατάσταση ως εξής:
- «Το μέγιστο ποσό των δανείων των τεσσάρων σημαντικών ελληνικών τραπεζών που βρέθηκαν σε καθεστώς αναστολής καταβολής δόσης (moratorium) από την έναρξη της πανδημίας μέχρι το τέλος του 2020 ανήλθε σε 27,6 δισεκ. ευρώ, ενώ το υπόλοιπο αυτών των δανείων στο τέλος του 2020 ήταν 4,1 δισεκ. ευρώ, καθώς η περίοδος αναστολής είχε λήξει για το 85% των δανείων πριν το τέλος του έτους.
- Οι αναστολές πληρωμών αφορούσαν κατά βάση εξυπηρετούμενα δάνεια, σε ποσοστό άνω του 80%, και σε μεγάλο μέρος δάνεια προς επιχειρήσεις, τα οποία ανέρχονταν σε ποσοστό περίπου 53% (κυρίως προς μικρομεσαίες και πολύ μικρές επιχειρήσεις).
- Αναφορικά με τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας στους οποίους κατανέμονταν τα δάνεια σε αναστολή πληρωμών στο τέλος του 2020, αυτοί ήταν κυρίως οι κλάδοι της εστίασης και παροχής καταλυμάτων (45%), των μεταφορών (13%), του εμπορίου (11%), των υπηρεσιών ακίνητης περιουσίας (9%) και της μεταποίησης (6%)».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
