Καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση των τιμών στην ελληνική αγορά κατοικιών διαδραματίζουν οι ξένες επενδύσεις, τονίζει σε ανάλυσή του ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης DBRS. Η αγορά έχει χωρισθεί σε δύο ταχύτητες, με σημαντικές αυξήσεις τιμών στην Αθήνα και σε άλλους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, ενώ οι τιμές και οι συναλλαγές σε άλλες περιοχές της Ελλάδας που έχουν δει πιο περιορισμένο ενδιαφέρον για τους επενδυτές, αν και πιθανότατα επωφελούνται από δευτερογενείς επιπτώσεις, εξακολουθούν να βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα.
Σύμφωνα με την ανάλυση του οίκου, οι τιμές των οικιστικών ακινήτων έδειξαν ανθεκτικότητα το 2020. Οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά μέσο όρο κατά 4,6% το 2020 και κατά 3,3% το πρώτο τρίμηνο του 2021. Η αύξηση των τιμών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη ήταν εντονότερη, φθάνοντας το 7,6% και 4,8% το 2020 και το 5,4% και 3,7% το 1ο τρίμηνο του 2021, αντίστοιχα, ενώ οι τιμές σε άλλες πόλεις παρέμειναν αμετάβλητες, όπως προκύπτει από προκαταρκτικά στοιχεία που δημοσίευσε η Τράπεζα της Ελλάδος.
Παρά τους περιορισμούς στα ταξίδια και τις μετακινήσεις το 2020, η αυξημένη ζήτηση από ξένους αγοραστές πριν από την πανδημία και η προσδοκία ότι οι περιορισμοί της πανδημίας COVID-19 θα ήταν παροδικοί, απέτρεψαν την πτώση της αγοράς κατοικίας. Η οικοδομική δραστηριότητα, μετρούμενη από τον αριθμό των οικοδομικών αδειών, συνεχίστηκε με ανοδική πορεία, αυξάνοντας κατά 8% το 2020 και κατά 13,7% το πρώτο τρίμηνο του 2021.
Η ελκυστικότητα της Ελλάδας ως τουριστικού προορισμού και οι χαμηλές τιμές μετά την παρατεταμένη κρίση έχουν αυξήσει τη ζήτηση για ακίνητα από ξένους αγοραστές. Οι καθαρές άμεσες ξένες επενδύσεις σε ακίνητα αυξήθηκαν το 2018 και το 2019 κατά 172% και 28%, αντίστοιχα.
Οι τιμές των κατοικιών (κόκκινη γραμμή) και οι ξένες επενδύσεις
Ωστόσο, το κλείσιμο των συνόρων και ο φόβος του ιού οδήγησαν σε μείωση κατά 40% των καθαρών Άμεσων Ξένων Επενδύσεων στην Ελλάδα το 2020, ειδικά το δεύτερο τρίμηνο του έτους, αν και άρχισε να παρουσιάζει σημάδια ανάκαμψης το 1ο τρίμηνο του 2021. Η εξέλιξη της αγοράς οικιστικών ακινήτων στην Ελλάδα συνδέεται στενά με τη ζήτηση για επενδύσεις που σχετίζονται με τον τουρισμό, γεγονός που έχει επίσης ως συνέπεια δευτερογενείς επιδράσεις σε άλλες γεωγραφικές περιοχές.
Τα μέτρα πολιτικής για τον περιορισμό των δυσμενών επιπτώσεων της πανδημίας συνέβαλαν επίσης στον μετριασμό των επιπτώσεων στην αγορά ακινήτων. Η κυβέρνηση εισήγαγε μέτρα στήριξης της πανδημίας, συμπεριλαμβανομένων συστημάτων διατήρησης θέσεων εργασίας, αναβολών φόρων, εγγυήσεων δανείων και επιδοτήσεων πληρωμών επιτοκίων, τα οποία μαζί με τα μορατόριουμ δανείων των τραπεζών παρείχαν στήριξη σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Κλειδί η ανάπτυξη για την αύξηση των τιμών
Η εξέλιξη της αγοράς κατοικιών στο σύνολό της θα εξαρτηθεί από την ικανότητα της Ελλάδας να αναπτυχθεί. Οι τιμές των κατοικιών σε περιοχές της χώρας με χαμηλό επενδυτικό ενδιαφέρον παραμένουν σε ύφεση. Η σαφής ισχυρή πολιτική στήριξη της αγοράς κατοικίας αποδεικνύεται από την πρόσφατη νομοθεσία. Αυτό περιλαμβάνει μειωμένους φόρους για τις δαπάνες ανακαίνισης, τριετή αναστολή του ΦΠΑ για νέες οικοδομικές άδειες, αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων που θα μπορούσαν να εκλογικεύσουν τον φόρο ακίνητης περιουσίας και να ενθαρρύνουν τις συναλλαγές κατοικιών και τις συνεχιζόμενες προσπάθειες για μείωση της γραφειοκρατίας και βελτίωση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης που θα μπορούσαν να εξορθολογίσουν τον σχεδιασμό και να επιταχύνουν τις πωλήσεις.
Άλλες υποστηρικτικές πολιτικές περιλαμβάνουν το καθεστώς για τους ξένους φορολογούμενους που εγκαθίστανται στην Ελλάδα, το οποίο θεσπίστηκε το προηγούμενο έτος και παρέχει φορολογικά κίνητρα σε όσους είναι πρόθυμοι να μετεγκαταστήσουν τη φορολογική κατοικία τους στην Ελλάδα.
Επιπλέον, οι προσπάθειες των τραπεζών να καθαρίσουν τους ισολογισμούς τους ενισχύουν την ικανότητά τους να παρέχουν πιστώσεις, αλλά τελικά η ζήτηση για ενυπόθηκα δάνεια θα εξαρτηθεί από την ανάκαμψη της εγχώριας αγοράς ακινήτων. Ενώ η μακροοικονομική κατάσταση άρχισε να παρουσιάζει σημάδια βελτίωσης πριν από την πανδημία, τα νέα ενυπόθηκα δάνεια παρέμειναν σε χαμηλά επίπεδα και πιθανότατα θα παραμείνουν υποτονικοί στο εγγύς μέλλον.
Τιμές κατοικιών, διαθέσιμο εισόδημα και χορηγήσεις δανείων
Η DBRS Morningstar θεωρεί ότι οι μακροπρόθεσμες προοπτικές για την αγορά στο σύνολό της θα εξαρτηθούν από την ικανότητα της Ελλάδας να ανακάμψει από την κρίση του COVID-19 και να διατηρήσει ένα σταθερό μακροοικονομικό και πολιτικό περιβάλλον. Η εξωτερική ζήτηση πιθανότατα θα συνεχίσει να είναι ο κύριος μοχλός της αγοράς οικιστικών ακινήτων, ενώ η ανάκαμψη της εγχώριας αγοράς θα καθοριστεί από την ικανότητα της Ελλάδας να επιτύχει βιώσιμη ανάπτυξη που θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας και θα αυξήσει τα εισοδήματα.
Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ελλάδας, το οποίο αποσκοπεί στην αξιοποίηση κονδυλίων ύψους 30,5 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και δάνεια, περιλαμβάνει επενδυτικά έργα αστικής ανάπλασης και σχέδια ανακαίνισης για την αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων κατοικιών, τα οποία θα βοηθήσουν στην ανακαίνιση του παλαιότερου αποθέματος κατοικιών και θα μπορούσαν να δημιουργήσουν νέες προοπτικές για την ελληνική αγορά κατοικιών.
Όπως δήλωσε η Σπυριδούλα Τζήμα, Βοηθός Αντιπρόεδρος στον τομέα Πιστοληπτικών Αξιολογήσεων, «οι μακροπρόθεσμες προοπτικές για την αγορά στο σύνολό της θα εξαρτηθούν από την ικανότητα της Ελλάδας να ανακάμψει από την κρίση του COVID-19 και να διατηρήσει ένα σταθερό μακροοικονομικό και πολιτικό περιβάλλον. Η εξωτερική ζήτηση πιθανότατα θα συνεχίσει να είναι ο κύριος μοχλός της αγοράς οικιστικών ακινήτων, ενώ η ανάκαμψη της εγχώριας αγοράς θα καθοριστεί από την ικανότητα της Ελλάδας να επιτύχει βιώσιμη ανάπτυξη η οποία θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας και θα αυξήσει τα εισοδήματα».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
