Πού θα δοθούν τα δισεκατομμύρια από το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης

Τα μέτρα, τις επενδύσεις και τις μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας παρουσίασε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας στους Ευρωπαίους ομολόγους του στη σημερινή συνεδρίαση του Ecofin, αναμένοντας την έγκριση του σχεδίου από την Κομισιόν.

Προτεραιότητα θα έχουν τα έργα που έχουν στόχευση στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, με τον υπουργό Οικονομικών να σημειώνει πως το  Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΕΣΑΑ) φιλοδοξεί να συμβάλει στην αλλαγή παραδείγματος στην ελληνική οικονομία και τους θεσμούς μέσω φιλόδοξων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων προς ένα εξωστρεφές, ανταγωνιστικό και πράσινο οικονομικό μοντέλο. Στοιχείο «κλειδί» θα αποτελέσει η κινητοποίηση σημαντικών πόρων του ιδιωτικού τομέα, με στόχο την αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων, ώστε να επιτευχθούν μεγάλα πολλαπλασιαστικά οφέλη.

Όπως ανέφερε στο Ecofin o υπουργός Οικονομικών, παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, η Ελλάδα εξακολουθεί να παρουσιάζει μεγάλο παραγωγικό και επενδυτικό κενό, κενό απασχόλησης και σημαντικά φαινόμενα κοινωνικού αποκλεισμού και τόνισε πως η πανδημία μπορεί να εντείνει αυτά τα προβλήματα. Το ελληνικό ΕΣΑΑ ευθυγραμμίζεται πλήρως με τους έξι πυλώνες που θέτει το Άρθρο 3 του Κανονισμού για τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), με ιδιαίτερη έμφαση στην πράσινη και στην ψηφιακή μετάβαση.

Ποια έργα και μεταρρυθμίσεις «κλειδώνουν»

Με το σκέλος των επιδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης θα χρηματοδοτηθούν οι ακόλουθες δράσεις:

1. Θα δοθούν κίνητρα για επενδύσεις ενεργειακής αποδοτικότητας (κατοικίες, επιχειρήσεις και Δημόσιος Τομέας)
2. Ηλεκτρικές διασυνδέσεις των ελληνικών νησιών και επενδύσεις ενεργειακής αποθήκευσης
3. Εθνικό σχέδιο αναδάσωσης και επενδύσεις στη βιοποικιλότητα
4. Υποδομές 5G, υποδομή οπτικών ινών σε κτίρια, ψηφιακή διασύνδεση των ελληνικών νησιών
5. Ψηφιακός μετασχηματισμός του Δημόσιου Τομέα (Υγεία, Παιδεία, Δικαιοσύνη κ.λπ.), συμπεριλαμβανομένης υποδομής και υπηρεσίας κεντρικού υπολογιστικού νέφους, ψηφιακή διαλειτουργικότητα εντός της Γενικής Κυβέρνησης και Ολοκληρωμένη Διαχείριση Συναλλασσόμενων (CRM) με τη Γενική Κυβέρνηση
6. Πλήρης ψηφιοποίηση των φορολογικών αρχών, νέες έξυπνες μέθοδοι καταπολέμησης της φοροδιαφυγής (έλεγχοι με τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης, on-line παρακολούθηση της μεταφοράς αγαθών κ.λπ.), εισαγωγή διασυνδεδεμένων ταμειακών μηχανών και POS, ηλεκτρονική τιμολόγηση για το σύνολο του ιδιωτικού τομέα
7. Μεταρρυθμίσεις για την απλοποίηση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, διευκόλυνση του επιχειρείν και υποστήριξη των επενδύσεων
8. Ισχυρά κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις (πράσινος, ψηφιακός μετασχηματισμός ΜμΕ, “έξυπνες” βιομηχανικές επενδύσεις, εξωστρέφεια, καινοτομία/έρευνα και ανάπτυξη)
9. Συμπράξεις Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα σε νέα, μεγάλα έργα υποδομών (αρδευτικά έργα, εκσυγχρονισμός του σιδηροδρομικού δικτύου κ.λπ.)
10. Επενδύσεις στους τομείς του πολιτισμού, του τουρισμού και της αγροδιατροφής ως κινητήριους μοχλούς ανάπτυξης
11. Μεταρρύθμιση της εργατικής νομοθεσίας (εκσυγχρονισμός και απλοποίηση), μεταρρύθμιση ενεργητικών και παθητικών πολιτικών απασχόλησης, μεγάλες επενδύσεις στην κατάρτιση και επανακατάρτιση του εργατικού δυναμικού (έμφαση στις ψηφιακές δεξιότητες)
12. Επενδύσεις στην κοινωνική ενσωμάτωση ευάλωτων ομάδων, υποβοήθηση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας για άτομα με αναπηρία, διευκόλυνση της δημιουργίας μονάδων φροντίδας παιδιών στις εγκαταστάσεις ιδιωτικών εταιριών. Πρόσθετες αντίστοιχες επενδύσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα
13. Μεταρρύθμιση  του συστήματος πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, εκσυγχρονισμός νοσοκομείων και κέντρων Υγείας και εφαρμογή του Εθνικού Προγράμματος Δημόσιας Υγείας και Πρόληψης Ασθενειών

Τα κριτήρια για τα δάνεια από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης

Σύμφωνα με τον κ. Σταϊκούρα, η επιλογή των έργων που θα χρηματοδοτηθούν με δάνεια από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης θα γίνει με βάση αυστηρά κριτήρια που θα βασιστούν σε κριτήρια πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, εξωστρέφειας, καινοτομίας καθώς και αν θα δημιουργήσουν οικονομίες κλίμακας μέσω επιχειρηματικών συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων.

Στόχος του υπουργείου Οικονομικών είναι οι διαδικασίες να προχωρήσουν χωρίς περιττές γραφειοκρατικές παρεμβάσεις στην επιλογή και χρηματοδότηση των έργων, αποκλειστικά με κριτήρια της αγοράς. Θα υπάρξει μέγιστη κρατική χρηματοδότηση 50% της αξίας του έργου, μειώνοντας το κεφαλαιακό κόστος και χρηματοδοτική συμμετοχή τραπεζών και επενδυτών (τουλάχιστον 30% και 20% αντιστοίχως).

Η προετοιμασία του ΕΣΑΑ συντονίζεται από Εκτελεστική Επιτροπή υπό τον πρωθυπουργό όπου θα υπάρξει πλήρης συμμετοχή των υπουργείων μέσω της υποβολής προτάσεων και θα υπάρχει τεχνική υποστήριξη από δύο ιδιώτες συμβούλους ενώ θα υπάρχει διαβούλευση με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Θα υπάρχει ανεπίσημη διαβούλευση με άλλα κράτη-μέλη και εντατική, στενή, πολύ παραγωγική συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (περίπου 70 συναντήσεις σε επίπεδο επικεφαλής και τεχνικών κλιμακίων). Όλα είναι σε πλήρη ευθυγράμμιση με τις απαιτήσεις του κανονισμού για τον ΜΑΑ και την επιστολή του επιτρόπου Ντομπρόφσκις προς τους υπουργούς, ενώ η εποπτεία του σχέδιο θα γίνει από Ειδική Υπηρεσία που υπάγεται στο υπουργείο Οικονομικών.