«Πάτωσε» στην Ελλάδα η golden visa, πηγαίνει καλά στην Πορτογαλία

Με απώλειες που έφτασαν το 95,4% έκλεισε το 2020 σε σχέση με το 2019 το πρόγραμμα golden visa στην Ελλάδα. Τη στιγμή που καταγράφεται σχεδόν μηδενική συνεισφορά του προγράμματος golden visa στην ελληνική οικονομία για το 2020, η Πορτογαλία, την ίδια χρονιά της πανδημίας σημείωσε απώλειες μόλις 5%. Έκθεση του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates εξηγεί το γιατί.

Tον μήνα Ιανουάριο 2020 είχαν εκδοθεί πανελλαδικά 242 άδειες golden visa σε Kινέζους επενδυτές ακινήτων που αποτελούν διαχρονικά τους πρωταγωνιστές του προγράμματος στη χώρα μας. Μεγάλο μέρος των αδειών που εκδόθηκαν εντός του Ιανουαρίου 2020, αφορούσαν αγοραπωλησίες που πραγματοποιήθηκαν εντός του 2019, λόγω της μεγάλης καθυστέρησης – γραφειοκρατίας χορήγησης της άδειας διαμονής στους επενδυτές.

Στη συνέχεια, όμως, το πρόγραμμα ουσιαστικά «πάγωσε». Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία του Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, για το σύνολο του έτους 2020 έως και 5/1/2021 εκδόθηκαν συνολικά 403 νέες άδειες golden visa σε πολίτες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης που επένδυσαν κατ΄ ελάχιστο το ποσό των 250.000 ευρώ σε ακίνητα. Με λίγα λόγια, στο 11μηνο του 2020 εκδόθηκαν 161 νέες άδειες golden visa στο σύνολο των επενδυτών ακινήτων όλων των εθνικοτήτων συμπεριλαμβανομένων και των Κινέζων, όταν το 2019 είχαν εκδοθεί συνολικά 3.504 άδειες golden visa.

Πηγή: Γενική Γραμματεία Μεταναστευτικής Πολιτικής Από 1/1/2020 έως 31/1/2020, Επεξεργασία Δεδομένων: Πανελλαδικό Δίκτυο E-Real Estates

«Αν συγκρίνουμε τους απόλυτους αριθμούς των αδειών που εκδόθηκαν εντός του 2020 συμπεριλαμβανομένων και των 242 σε Κινέζους επενδυτές τον μήνα Ιανουάριο που λογικά αφορούσαν αγοραπωλησίες του 2019, τα νούμερα μας γυρίζουν στο 2015 που το σύνολο των νέων αδειών χορήγησης golden visa σε επενδυτές ήταν μόλις 408», τονίζει ο πρόεδρος του E-Real Estates Θεμιστοκλής Μπάκας. «Παράλληλα, αν θεωρήσουμε ότι εντός του έτους 2020, οι μήνες που επιτρέπονταν τα ταξίδια ήταν από Ιανουάριο έως και Φεβρουάριο και από τον Ιούνιο έως και τον Οκτώβριο, τότε με έναν απλό υπολογισμό, στους 7 «ανοιχτούς» μήνες εκδίδονταν 57 ή 23 άδειες το μήνα αν δεν συμπεριλάβουμε τις άδειες του Ιανουαρίου 2020 . Τα αποτελέσματα δεν είναι θετικά και βάση των άνωθεν, οι πολυπόθητες επενδύσεις που θα συσσωρεύονταν τους καλοκαιρινούς μήνες από πολίτες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης στην εγχώρια κτηματαγορά με στόχο την golden visa τους καλοκαιρινούς μήνες δεν πραγματοποιήθηκαν».Πηγή: Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου – Γενική Γραμματεία Μεταναστευτικής Πολιτικής , Επεξεργασία Δεδομένων: Πανελλαδικό Δίκτυο E-Real Estates

«Αξίζει να αναφέρουμε», προσθέτει, «ότι στα τέλη του 2019, η νέα χρονιά, το 2020, είχε χαρακτηριστεί ως η χρονιά των Κινέζων επενδυτών για την Ελλάδα με 800 εκατ. ευρώ προγραμματισμένες επενδύσεις στην ακίνητη περιουσία της χώρας μας, δηλαδή περίπου 3.200 επενδυτές Κινέζοι, αν το ελάχιστο ποσό επενδύσεων ήταν 250.000 ευρώ. Δυστυχώς η πανδημία του κορονοϊού, έβαλε "ταφόπλακα" στο πρόγραμμα golden visa για το 2020».

Το success story της Πορτογαλίας

Πιο ευέλικτη, η Πορτογαλία κατάφερε να προσαρμόσει το πρόγραμμα στις αλλαγές που έφερε η πανδημία, να δει τις αδυναμίες του αλλά και τις ανάγκες της οικονομίας της και να σημειώσει τελικά απώλειες μόλις 5% το 2020 σε σχέση με το 2019 στο πρόγραμμα golden visa.

Ειδικότερα, το 2019 είχε χορηγήσει 1.245 άδειες διαμονής σε επενδυτές – αγοραστές ακινήτων εκτός Ε.Ε , ενώ το 2020 οι χορηγήσεις αδειών golden visa έφτασαν τις 1.182.  Έως το τέλος Αυγούστου 2020 η Πορτογαλία είχε ήδη εκδώσει περισσότερες από 900 άδειες παραμονής σε επενδυτές, δηλαδή περίπου το 73% του συνόλου για το 2019 σε μόλις οκτώ μήνες, ενώ ταυτόχρονα αυξήθηκε και το ύψος των επενδύσεων. Μάλιστα ο Μάιος του 2020 αποδείχθηκε ο πιο εντυπωσιακός μήνας για την Πορτογαλία με 136.913.745€ επενδύσεων σε ακίνητα σε μόλις ένα μήνα, παρά την πανδημία.

Στο δεύτερο τρίμηνο του 2020, επενδύθηκαν από Κινέζους υπηκόους συνολικά 37 εκατ, ευρώ που είναι το διπλάσιο των δαπανών τους σε σχέση με όλο το 2019. Παράλληλα, μεταξύ Ιανουαρίου και Σεπτεμβρίου, οι έρευνες – αναζητήσεις για αγορά ακινήτων από επενδυτές από την Κίνα σημείωσαν αύξηση 176% στην Πορτογαλία. 

Πώς έγινε αυτό; Η κυβέρνηση της Πορτογαλίας στις αρχές του 2020 διαπίστωσε ότι οι περισσότερες από τις επενδύσεις στόχευαν στα μητροπολιτικά hotspots όπως η Λισαβόνα και το Πόρτο ή σε δημοφιλείς τουρίστες παράκτιες περιοχές, όπως αυτές που βρίσκονται στις παραλίες του Αλγκάρβε και παρά την αυξημένη προσέλκυση επενδύσεων, δεν υπήρχε ουσιαστικά βοήθεια στην οικονομία της χώρας. Κι αυτό γιατί αυξήθηκαν οι τιμές στέγασης, παράλληλα «έφυγαν» ακίνητα από την αγορά ενοικίασης, δεν υπήρξε δημιουργία θέσεων εργασίας, ενώ μόλις ένα μικρό μέρος των κερδών διατέθηκε στην ανάπτυξη κοινωνικών κατοικιών. 

Έτσι η Πορτογαλία αποφάσισε να βάλει στοπ στις χρυσές βίζες στους επενδυτές που αγοράζουν στη Λισαβόνα, στο Πόρτο και στο Αλγκάρβε από τον Ιούλιο του 2021, δίνοντας μία μεταβατική περίοδο 6 μηνών, ανακοίνωση που έφερε ένα μεγάλο κύμα ζήτησης για επείγουσα αγορά ακινήτων από Κινέζους αγοραστές. Επίσης, στα τέλη της χρονιάς η Πορτογαλία άλλαξε τις παραμέτρους στο πρόγραμμα διαμονής Golden Visa (ARI) ώστε να προκαλέσει αύξηση των ξένων επενδύσεων στο εσωτερικό της Πορτογαλίας, ιδίως σε  αραιοκατοικημένες περιοχές.

Παράλληλα, τον Φεβρουάριο του 2021 ανακοίνωσε ότι στη Λισαβόνα και στο Πόρτο οι πολίτες εκτός της Ε.Ε μπορούν να αποκτήσουν την golden visa επενδύοντας μόνο σε εμπορικά ακίνητα δηλαδή, γραφεία, εμπορικά καταστήματα, εμπορικά και τουριστικά διαμερίσματα, ώστε να καταφέρει να μην υπάρξει μείωση των εμπορικών αξιών των ακινήτων που πλήττονται από την πανδημία.

Προτάσεις για ένα ελληνικό success story

Μέχρι σήμερα, το πρόγραμμα golden visa της Πορτογαλίας έχει αποφέρει επενδύσεις αξίας άνω των 5,5 δισ. ευρώ και από το 2012 έχουν χορηγηθεί περισσότερες από 15.500 θεωρήσεις διαμονής. Η χώρα μας, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Enterprise Greece από το 2013 που αποτελεί και το έτος έναρξης του προγράμματος έως το 2020 είχε έσοδα 2 δισ. ευρώ. Οι εκδόσεις αδειών άγγιξαν τις 23.785 με όριο επένδυσης minimum τα 250.000 ευρώ, όταν στην Πορτογαλία το minimum όριο επένδυσης είναι 350.000 ευρώ για παλαιά ακίνητα (που χρίζουν ανακαίνισης και απαιτούν έγκριση από την υπηρεσία SEF) και 500.000 ευρώ για τα νεόδμητα. Η ελληνική οικονομία δηλαδή, όσον αφορά το πρόγραμμα golden visa έχει μειωμένα έσοδα σε σχέση με την Πορτογαλία κατά 63,63%, ενώ έχει εκδώσει κατά 53,45% περισσότερες άδειες για επενδυτές πολίτες εκτός Ε.Ε.

«Η χώρα μας διαθέτει όλα τα κατάλληλα "εργαλεία" που της επιτρέπουν να προβεί σε αλλαγές που θα στοχεύσουν στην άμεση προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων», σημειώνει ο κ. Μπάκας.

Το υπουργείο Ανάπτυξης έχει σχεδιάσει αλλαγές στα όρια αξιών επένδυσης, με αρχική σκέψη τον ορισμό διαφορετικών αξιών επένδυσης για την Αττική και την περιφέρεια. Πιθανόν να υπάρξει αύξηση του ορίου επένδυσης στην Αττική, ενώ στην επαρχία το όριο επένδυσης να παραμείνει στις 250.000 ευρώ ή και να διαμορφωθεί λίγο χαμηλότερα.

Παράλληλα, έχει σχεδιάσει σημαντικές αλλαγές που σχετίζονται άμεσα με τον έλεγχο της αξίας του ακινήτου στο οποίο έχει επενδύσει ο αλλοδαπός επενδυτής που στο πλαίσιο του προγράμματος αιτείται τη χορήγηση άδεια διαμονής. Δεν θα αρκεί για τη χορήγηση της άδειας διαμονής η «απόδειξη» ότι έχει καταβληθεί το ποσό των 250.000 ευρώ βάσει των προδιαγραφών που ορίζει ο νόμος, αλλά ο έλεγχος της εμπορικής αξίας του ακινήτου μέσω ορκωτών εκτιμητών εγγεγραμμένων στο Υπουργείο Οικονομικών, ότι, δηλαδή, όντως ανέρχεται στο παραπάνω ποσό.

Ωστόσο η έκθεση του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates σημειώνει ότι τη δεδομένη χρονική στιγμή η ελληνική κτηματαγορά χρειάζεται άμεσα κίνητρα που θα δημιουργήσουν ένα κύμα επενδυτών που θα στοχεύουν στη χώρα μας και στο πλαίσιο αυτό προτείνει:

• «Θα μπορούσαμε άμεσα να ανακοινώσουμε ότι τα όρια επένδυσης στο Ν.Αττικής θα αυξηθούν από αρχές του 2022 στα 400.000 ευρώ και παράλληλα, για τους επόμενους 10 μήνες έως τα τέλη του 2021, το όριο επένδυσης από 250.000 ευρώ που είναι σήμερα, να μειωθεί μόνο στην Περιφέρεια ή/και μόνο σε συγκεκριμένες Περιφέρειες που έχουν ανάγκη.
• Παρόμοιες αλλαγές θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν και στα όρια επένδυσης που αφορούν τίτλους ή τραπεζική κατάθεση βάση του Νόμου 4605/2019 Άρθρο 42 παρ. Γ. , όπου εκδίδεται άδεια διαμονής για  επένδυση που υπερβαίνει σε αξία τα 400.000 ευρώ (350.000 στην Πορτογαλία), είτε ως φυσικά πρόσωπα είτε μέσω νομικών οντοτήτων. Θα μπορούσαμε για τους επόμενους 10 μήνες έως τα τέλη του 2021, το όριο να μειωθεί σε 250.000 - 300.000 ευρώ για επενδύσεις που σχετίζονται με εταιρείες που πλήττονται άμεσα από την πανδημία του κορονοϊού.  Μη ξεχνάμε ότι η μεταφορά κεφαλαίων δεν απαιτεί την φυσική παρουσία του επενδυτή. Δεν πρέπει η χώρα μας να αφήσει τον ανταγωνισμό που στοχεύει στα ασιατικά κεφάλαια να λειτουργεί μόνος του».