Μειωμένες κατά 66% ήταν οι επενδύσεις στην Ελλάδα σε σχέση με την Πορτογαλία το πρώτο πεντάμηνο του 2021, με τη χώρα μας να «χάνει κατά κράτος» στην πορεία του προγράμματος της golden visa. Είναι ενδεικτικό ότι μετά από ένα καταστροφικό 2020, στο πρώτο πεντάμηνο του 2021 η χώρα μας, αν και πιο φθηνή, έχει εκδώσει μόλις το ένα τρίτο περίπου των αδειών συγκριτικά με τη χώρα της Ιβηρικής.
Ειδικότερα, έως και την 1η Ιουνίου, έχουν εκδοθεί συνολικά 117 νέες άδειες golden visa σε πολίτες - επενδυτές τρίτων χωρών που επένδυσαν κατ΄ ελάχιστο το ποσό των 250.000 € σε ακίνητα. «Αν συνυπολογίσουμε και τα μέλη της οικογένειας τους αγγίζουμε τις 370, δηλαδή χορηγήθηκαν 3,16 άδειες διαμονής ανά επένδυση. Για να μπορέσει η χώρα μας να καλύψει τις απώλειες του 2020 και του 2021 σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, και να επιστρέψει στην ηγετική θέση που κατείχε το 2019 θα πρέπει άμεσα να προβεί σε διαθρωτικές αλλαγές που θα επισπεύσουν το επενδυτικό ενδιαφέρον», σημειώνει ο πρόεδρος του E-Real Estates Θεμιστοκλής Μπάκας.
Στον αντίποδα, η Πορτογαλία, για το ίδιο χρονικό διάστημα του 2021, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που εκδόθηκαν από τη SEF (Serviço de Estrangeiros e Fronteiras – υπηρεσία ενσωματωμένη στο Υπουργείο Εσωτερικών), έχει εκδώσει 341 άδειες golden visa σε επενδυτές ακινήτων.
Η Ελλάδα με την πιο φθηνή golden visa της Ευρώπης (250.000€), υπολείπεται κατά 66% στις εκδόσεις golden visa το πρώτο πεντάμηνο του 2021 σε σχέση με την Πορτογαλία, όπου τα ελάχιστα όρια επένδυσης είναι αρκετά μεγαλύτερα, ακόμη και διπλάσια.
Η Ελλάδα από την αρχή του προγράμματος golden visa έως και την 1η Ιουνίου 2021 έχει εκδώσει συνολικά 8.692 άδειες διαμονής σε επενδυτές ακινήτων και αν συνυπολογίσουμε και τα μέλη της οικογένειας τους αγγίζουμε τις 26.123. Δηλαδή, ανά επένδυση που πραγματοποιείται, χορηγούνται 3 άδειες διαμονής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Μεταναστευτικής Πολιτικής, τον κύριο όγκο αδειών έχουν λάβει Κινέζοι (6.190), ακολουθούν οι Τούρκοι (541) και οι Ρώσοι (474). Στη συνέχεια της λίστας συναντάμε υπηκόους του Λιβάνου (226), της Αιγύπτου (199), του Ιράν (152) και του Ιράκ (111). Πιο χαμηλά έρχονται οι χορηγήσεις αδειών σε υπηκόους της Ουκρανίας, (87), της Ιορδανίας (74) και της Συρίας (69).
Απώλειες 95,4% το 2020 για το ελληνικό πρόγραμμα golden visa, μόλις 5% για την Πορτογαλία
Όπως έγραφε το Business Daily, για το σύνολο του 2020 συμπεριλαμβανομένων και των αδειών του Ιανουάριου, σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου – Γενική Γραμματεία Μεταναστευτικής Πολιτικής έως και 5/1/2021, εκδόθηκαν συνολικά 403 νέες άδειες golden visa σε πολίτες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης που επένδυσαν κατ΄ ελάχιστο το ποσό των 250.000 € σε ακίνητα.
Στο 11μηνο του 2020 εκδόθηκαν 161 νέες άδειες golden visa στο σύνολο των επενδυτών ακινήτων όλων των εθνικοτήτων συμπεριλαμβανομένων και των Κινέζων, όταν το 2019 είχαν εκδοθεί συνολικά 3.504 άδειες golden visa. Απώλειες 95,4% το 2020 σε σχέση με το 2019, σε αντίθεση με την Πορτογαλία που οι απώλειες το 2020 ήταν μόλις 5% σε σχέση με το 2019.
«Σε μια δύσκολη χρονιά για τη παγκόσμια κοινότητα, μια χρονιά που οι επενδυτές δεν μπορούσαν να ταξιδέψουν, η Πορτογαλία κατάφερε να πραγματοποιήσει το δικό της success story με 1.182 εκδόσεις αδειών golden visa μέσω των άμεσων αντανακλαστικών και προσαρμογής στα νέα δεδομένα που επέφερε η πανδημία του κορονοϊού», σημειώνει ο κ. Μπάκας και τονίζει ότι η Πορτογαλία προέβη σε αλλαγές που στόχευαν στην επίσπευση και στην προσέλκυση αλλοδαπών επενδυτών με απώτερο σκοπό την εισροή κεφαλαίων στα εθνικά ταμεία και παράλληλα στην στήριξη της εγχώριας κτηματαγοράς.
Τα όρια επένδυσης σε Ελλάδα και Πορτογαλία
Το χαμηλό όριο επένδυσης που έχει επιλέξει η Ελλάδα, δεν αποτελεί τον πρωταρχικό παράγοντα – κίνητρο για την προσέλκυση επενδυτών τρίτων χωρών. Η προσέλκυση των επενδυτών σχετίζεται άμεσα με την στρατηγική ανάπτυξης και εισροής ξένων κεφαλαίων μέσα από ένα εθνικό σχέδιο που προσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες, τη στόχευση και τα δεδομένα της εκάστοτε χρονικής στιγμής στην παγκόσμια κοινότητα.
Τα όρια επένδυσης στην Πορτογαλία ήταν και παραμένουν υψηλότερα ακόμη και 100% σε σχέση με την Ελλάδα. Με υψηλότερα όρια επένδυσης, η Πορτογαλία κυριαρχεί στο πρόγραμμα golden visa στοχεύοντας σε επενδυτές με υψηλά κασέ και παράλληλα μέσω του προγράμματος golden visa σχεδιάζει μια αναπτυξιακή πολιτική τόσο για την περιφέρεια – ενδοχώρα του κράτους αλλά και την στήριξη της κτηματαγοράς σε εθνικό επίπεδο. Παράλληλα, μέσω των αλλαγών που έχει σχεδιάσει και θα εφαρμοστούν από την 1η Ιανουαρίου 2022, δείχνει ότι θέλει να στηρίξει τις κατηγορίες των ακινήτων που πιθανόν να πληγούν οι αξίες τους λόγω της πανδημίας του covid-19 όπως γραφεία, εμπορικά καταστήματα, εμπορικά και τουριστικά διαμερίσματα.
Η σύγκριση των δύο προγραμμάτων
Επενδυτικές απαιτήσεις για την απόκτηση Golden Visa στην Ελλάδα:
- Ελάχιστο ποσό 250.000€ για αγορά ακινήτου. Είτε το ακίνητο είναι νεόδμητο, είτε το ακίνητο χρήζει ανακαίνισης, είτε το ακίνητο είναι άνω των 30ετών, είτε το ακίνητο βρίσκεται στο Δήμο Αθηναίων, είτε στα Νότια Προάστια (Ελληνικό, Γλυφάδα, Βούλα κλπ), είτε σε περιφερειακές αστικές πόλεις (Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Καλαμάτα κλπ), είτε σε κωμοπόλεις της ενδοχώρας. Απλά ο επενδυτής τρίτης χώρας θα πρέπει να επενδύσει το κατ΄ελάχιστο ποσό των 250.000€ για αγορά ακινήτου εντός της Ελληνικής επικράτειας.
Επενδυτικές απαιτήσεις για την απόκτηση Golden Visa στην Πορτογαλία:
- Ελάχιστο ποσό επένδυσης 280.000 € για ακίνητα άνω των 30 ετών που χρίζουν ανακαίνισης (απαιτούν έγκριση από την Πορτογαλική Υπηρεσία Μετανάστευσης και Συνόρων - SEF) σε περιοχές χαμηλής πυκνότητας
- 350.000 € σε ακίνητα άνω των 30 ετών που χρίζουν ανακαίνιση (απαιτούν έγκριση από την Πορτογαλική Υπηρεσία Μετανάστευσης και Συνόρων - SEF) σε αστικές περιοχές.
- 400.000 € ελάχιστη επένδυση σε ακίνητα σε περιοχές χαμηλής πυκνότητας
- 500.000 € ελάχιστη επένδυση σε νεόδμητα ακίνητα σε αστικές περιοχές. Από την 1η Ιανουαρίου 2022, οι επενδυτές δεν θα μπορούν πλέον να αγοράσουν οικιστικά ακίνητα σε αστικές πόλεις της Πορτογαλίας, όπως το Πόρτο, η Λισαβόνα και οι παράκτιες περιοχές του Αλγκάρβε.
Στατιστικά στοιχεία ύψους επένδυσης σε ακίνητα στη Πορτογαλία:
Η αγορά ακινήτων με ελάχιστο ποσό επένδυσης τις 500.000 € είναι η πιο δημοφιλής επενδυτική επιλογή για χορήγηση golden visa. Το 73% των επενδυτών έκανε αυτήν την επιλογή το 2021. Το συνολικό ποσό των συναλλαγών ήταν 129,6 εκατ. ευρώ το 1ο τετράμηνο του 2021, εκ των οποίων μόλις τα 28,6 εκατ. ευρώ αφορούσαν το ελάχιστο ποσό επένδυσης των 350.000€ για ακίνητα που χρίζουν ανακαίνισης.
Σύμφωνα με τα πορτογαλικά ΜΜΕ, οι τιμές των ακινήτων θα αυξηθούν γρηγορότερα. Ο λόγος είναι η ανάκαμψη της πορτογαλικής οικονομίας. Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα της χώρας, στις 25 Απριλίου 2021, η οικονομική ανάπτυξη ήταν 20% σε σύγκριση με τους δείκτες την ίδια χρονική περίοδο του 2020. Στο τέλος του 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ της Πορτογαλίας κατά 4,1% και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο - κατά 3,9% .
Οι όροι του προγράμματος θα αλλάξουν από το 2022. Οι επενδυτές θα μπορούν να αγοράζουν κατοικίες μόνο στις εσωτερικές περιοχές της χώρας, στη Μαδέρα και τις Αζόρες. Σε μεγάλες πόλεις και θέρετρα θα είναι δυνατή η αγορά μόνο εμπορικών ακινήτων. Σήμερα ισχύουν οι παλιοί κανόνες για τις επενδύσεις σε ακίνητα με στόχο την golden visa, οπότε μπορείτε να επενδύσετε σε πόλη της Πορτογαλίας.
Κυρίαρχη στο πρόγραμμα της golden visa η Πορτογαλία
Στην Πορτογαλία, στη πλειονότητα τους οι επενδυτές με στόχο την Golden Visa είχαν επικεντρωθεί σε μητροπολιτικά hotspots όπως η Λισαβόνα και το Πόρτο ή σε δημοφιλείς, φιλικές προς τον τουρίστες παράκτιες περιοχές, όπως αυτές που βρίσκονται στις παραλίες του Αλγκάρβε. «Δηλαδή, μια παρόμοια εικόνα που παρατηρείται και στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια όσον αφορά τα Νότια Προάστια του Ν. Αττικής (Γλυφάδα, Παλαιό Φάληρο, Άλιμο, Βούλα κλπ.) που προσεγγίζουν το 80%-85% των επενδυτών» σχολιάζει ο κ. Μπάκας.
Στις αρχές του 2020, η κυβέρνηση της Πορτογαλίας συνέστησε να μην διατίθενται πλέον χρυσές βίζες στους επενδυτές που αγοράζουν στη Λισαβόνα, στο Πόρτο και στο Αλγκάρβε. Η κίνηση είχε σχεδιαστεί για να περιορίσει την κερδοσκοπία και να διατηρήσει τις τιμές προσιτές - προσβάσιμες στις μεγάλες πόλεις, καθώς και να ενθαρρύνει τις επενδύσεις σε μικρότερες πόλεις, με στόχο την οικονομική τους ανάπτυξη και στήριξη της κτηματαγοράς σε εθνικό επίπεδο.
Στις 12 Φεβρουαρίου το 2021, η Πορτογαλική κυβέρνηση ανακοίνωσε τις αλλαγές στο πρόγραμμα golden visa που αρχικά θα ίσχυαν από 1 Ιουλίου του 2021 και μετά από παρατάσεις θα ισχύσουν τελικά από 1 Ιανουαρίου 2022 λόγω του έντονου ενδιαφέροντος. Πλέον, οι πολίτες εκτός της Ε.Ε, μπορούν να επενδύσουν στη Λισαβόνα και στο Πόρτο και να αποκτήσουν την golden visa, αλλά επενδύοντας μόνο σε εμπορικά ακίνητα δηλαδή, γραφεία, εμπορικά καταστήματα, εμπορικά και τουριστικά διαμερίσματα.
Ο νόμος καθιστά σαφές ότι η απόκτηση golden visa με αγορά ακινήτου θα χορηγείται με απόκτηση ακινήτων αξίας κατ΄ελάχιστο 280.000€ άνω των 30 ετών που χρίζουν ανακαίνισης σε περιοχές χαμηλής πυκνότητας και σε ακίνητα με κατ΄ελάχιστη αξία 350.000€ που χρίζουν ανακαίνισης σε περιοχές της Πορτογαλίας όπως η Μαδέρα και οι Αζόρες
Οι αλλαγές που πραγματοποίησε η Πορτογαλία όχι μόνο δημιούργησαν ένα μεγάλο κύμα ζήτησης το 2020 (τη χειρότερη χρονιά για την ελληνική golden visa) για επείγουσα απόκτηση ακινήτων από αγοραστές που στοχεύουν στην golden visa, μια τάση που σύμφωνα με τους αναλυτές στη Πορτογαλία θα κορυφωθεί τους καλοκαιρινούς μήνες του 2021, αλλά ταυτόχρονα έθεσε τις βάσεις για τη λειτουργία της κτηματαγοράς σε εθνικό επίπεδο, την οικονομική ανάπτυξης της περιφέρειας, καθώς και την στήριξη των επαγγελματικών ακινήτων σε Λισαβόνα και Πόρτο σε περίπτωση ενδεχόμενης μείωσης των αξιών λόγω της πανδημίας covid-19.
Τι ισχύει στην Ελλάδα
«Η χώρα μας διαθέτει όλα τα κατάλληλα θεσμικά "εργαλεία" που της επιτρέπουν να προβεί σε αλλαγές που θα στοχεύσουν στην άμεση προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων» σχολιάζει ο κ. Μπάκας. Μέχρι σήμερα, σύμφωνα με το νομοθετικό πλαίσιο Ν 4143/2013, παρέχεται άδεια πενταετούς διαμονής με δικαίωμα ανανέωσης σε πολίτες τρίτων χωρών εφόσον καταστούν ιδιοκτήτες ακινήτων των οποίων η αξία υπερβαίνει τις 250.000 ευρώ (το χαμηλότερο όριο στην Ευρωπαϊκή Ένωση).
Σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές του Υπουργείου Ανάπτυξης και με στόχο την αποφόρτιση της Αττικής, με Κοινή Υπουργική Απόφαση των συναρμόδιων υπουργείων μπορούν να καθορίζονται τα όρια επένδυσης σε ακίνητα με σκοπό την χορήγηση άδειας διαμονής για περιοχές εκτός Αττικής.
Το Υπουργείο Ανάπτυξης έχει σχεδιάσει αλλαγές στα όρια επένδυσης, με αρχική σκέψη τον ορισμό διαφορετικών αξιών για την Αττική και την περιφέρεια. Πιθανόν να υπάρξει αύξηση του ορίου επένδυσης στην Αττική, ενώ στην επαρχία το όριο επένδυσης να παραμείνει στις 250.000 ευρώ ή και να διαμορφωθεί λίγο χαμηλότερα.
Παράλληλα, έχει σχεδιάσει σημαντικές αλλαγές που σχετίζονται άμεσα με τον έλεγχο της αξίας του ακινήτου στο οποίο έχει επενδύσει ο αλλοδαπός επενδυτής που στο πλαίσιο του προγράμματος αιτείται τη χορήγηση άδεια διαμονής. Πιο συγκεκριμένα, δεν θα αρκεί για τη χορήγηση της άδειας διαμονής η «απόδειξη» ότι έχει καταβληθεί το ποσό των 250.000 ευρώ βάσει των προδιαγραφών που ορίζει ο νόμος, αλλά ο έλεγχος της εμπορικής αξίας του ακινήτου μέσω ορκωτών εκτιμητών εγγεγραμμένων στο Υπουργείο Οικονομικών, ότι, δηλαδή, όντως ανέρχεται στο παραπάνω ποσό.
«Οι αλλαγές αυτές βρίσκονται στην θετική κατεύθυνση και στοχεύουν πραγματικά στην ορθή θωράκιση του προγράμματος golden visa και στην προσέλκυση επενδύσεων, αλλά θα πρέπει να οριστούν άμεσα. Την δεδομένη χρονική στιγμή η χώρα μας, η ελληνική κτηματαγορά, η ελληνική οικονομία χρειάζεται άμεσα κίνητρα που θα δημιουργήσουν ένα κύμα επενδυτών που θα στοχεύουν στη χώρα μας» επισημαίνει ο κ. Μπάκας.
«Θα μπορούσαμε άμεσα να ανακοινώσουμε ότι τα όρια επένδυσης στο Ν. Αττικής θα αυξηθούν από αρχές του 2022 στις 400.000€ και παράλληλα, για τους επόμενους 5-6 μήνες έως τα τέλη του 2021, το όριο επένδυσης από 250.000€ που είναι σήμερα, να μειωθεί μόνο στην Περιφέρεια ή/και μόνο σε συγκεκριμένες Περιφέρειες που έχουν ανάγκη» προτείνει ο κ. Μπάκας.
Και τονίζει ότι «από τη στιγμή που υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για αγορά οικιστικών ακινήτων εντός του Μητροπολιτικού πάρκου και από τις 400 κατοικίες που είχαν προγραμματιστεί να κατασκευαστούν στην πρώτη 5ετία θα κατασκευαστούν τελικά 1.400, σίγουρα ένα μεγάλο μέρος των ενδιαφερόμενων θα στοχεύουν και στη χορήγηση της golden visa, άρα, θα πρέπει άμεσα να προγραμματιστούν αλλαγές που θα επιφέρουν έσοδα στο ελληνικό Δημόσιο και παράλληλα θα αποτρέψουν τυχόν «προβλήματα» στην κτηματαγορά σε περίπτωση που οι επενδυτές ακινήτων που στοχεύουν στην golden visa, προσανατολιστούν μαζικά στα οικιστικά ακίνητα εντός του Μητροπολιτικού πάρκου».