Τέσσερις λέξεις δια στόματος του πρωθυπουργού («κλείνει κάθε μορφή λιανεμπορίου») επιβεβαίωσαν χθες το απόγευμα το χειρότερο φόβο των εμπόρων της Αττικής: την επιβολή τρίτου lockdown, το οποίο, όπως χαρακτηριστικά προέβλεπε σε επανειλημμένες δημόσιες τοποθετήσεις του ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, Σταύρος Καφούνης, «συνεπάγεται το οριστικό λουκέτο για μία στις δύο εμπορικές επιχειρήσεις».
Στην πραγματικότητα, το κλείσιμο των εμπορικών καταστημάτων από αύριο δεν συνεπάγεται μια δραματική επιδείνωση της ήδη δύσκολης κατάστασης που επικρατούσε στο λιανεμπόριο, ειδικά μετά και την πρόσφατη διακοπή του click inside, που περιόρισε ασφυκτικά τις δυνατότητες των καταστημάτων ένδυσης και υπόδησης, των σκληρότερα δοκιμαζόμενων από την πανδημία, για πραγματοποίηση πωλήσεων.
Τα καταστήματα, από τα μικρότερα ως τις μεγάλες εμπορικές αλυσίδες (όσες τουλάχιστον είχαν αυτή τη δυνατότητα) είχαν ήδη μόνο μία περιορισμένη δυνατότητα πραγματοποίησης πωλήσεων μέσω της παράδοσης εκτός καταστήματος (click away), που επέτρεπε μόνο μια ροή εσόδων με… σταγονόμετρο. Το κανάλι των ηλεκτρονικών πωλήσεων παρέμενε μεν σε λειτουργία, αλλά με μεγάλες δυσκολίες, λόγω των γνωστών προβλημάτων στις υπερφορτωμένες εταιρείες courier.
Το click away, που, μέσω και γνωστών πρακτικών καταστρατήγησης των κανόνων με πωλήσεις εκτός καταστήματος χωρίς ραντεβού, επέτρεπε στις εμπορικές επιχειρήσεις να διατηρούν ελάχιστες πωλήσεις, από αύριο θα αποτελεί παρελθόν και τουλάχιστον ως το τέλος του μήνα, χωρίς να υπάρχει σοβαρή προοπτική να ανοίξουν από την πρώτη Μαρτίου τα καταστήματα της Αττικής.
Το πιθανότερο σενάριο για τους εμπόρους, με δεδομένο ότι τα lockdown έχει αποδειχθεί πως αργούν να αποδώσουν σε σχέση με την αναχαίτιση των ρυθμών μετάδοσης του ιού, είναι ότι το τρίτο κύμα των πολύ αυστηρών περιοριστικών μέτρων θα παραταθεί τουλάχιστον για ένα δεκαπενθήμερο επιπλέον, μηδενίζοντας για τουλάχιστον ένα μήνα τον τζίρο των καταστημάτων.
Ένδυση - υπόδηση σε μεγάλη δοκιμασία
Όπως τονίζουν στελέχη του εμπορίου, τα πιεστικότερα προβλήματα θα αντιμετωπίσουν τα καταστήματα ένδυσης και υπόδησης. Το μικρό διάλειμμα σχεδόν κανονικής λειτουργίας μέσα στον Ιανουάριο τους επέτρεψε να διαθέσουν ένα μέρος του στοκ μέσω των εκπτώσεων, όμως το «ξεστοκάρισμα» δεν έχει ολοκληρωθεί ούτε κατά το ήμισυ και παραμένουν απούλητα εμπορεύματα αξίας δεκάδων, αν όχι εκατοντάδων εκατομμυρίων, που είναι αμφίβολο αν θα μπορέσουν οι επιχειρήσεις να διαθέσουν όταν ανοίξουν πάλι, κάτι που προκαλεί μεγάλη οικονομική «αιμορραγία».
Τα ως τώρα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι η ένδυση – υπόδηση σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος σε αυτή την κρίση. Όπως σημείωνε η Eurobank σε πρόσφατη ανάλυση, «για το σύνολο της περιόδου Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2020, ο δείκτης όγκου λιανικού εμπορίου σημείωσε πτώση -3,2% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους (…). Δεν αποτελεί έκπληξη η αύξηση του όγκου των πωλήσεων στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων (5,3% σε ετήσια βάση) και στα φαρμακευτικά-καλλυντικά (18,2%). Τις μεγαλύτερες απώλειες όγκου πωλήσεων είχε η ένδυση – υπόδηση (-14,1% σε ετήσια βάση)».
Το νέο lockdown, εξάλλου, αποτελεί μια δραματική διάψευση προσδοκιών και επιχειρηματικών υπολογισμών για τον εμπορικό κόσμο. Μετά τη διακοπή του click inside, υπήρχε η προσδοκία ότι αυτό θα συνέβαλε στην αναχαίτιση της πανδημίας και το επόμενο βήμα της κυβέρνησης θα ήταν η επαναφορά του click inside, ως ένα ενδιάμεσο βήμα προς την επανεκκίνηση του λιανεμπορίου. Όμως, το εκκρεμές των περιοριστικών μέτρων κινήθηκε στην αντίθετη κατεύθυνση και αποφασίσθηκε η πλήρης αναστολή του εμπορίου στην Αττική.
Όπως δήλωνε μόλις την Κυριακή ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, Σταύρος Καφούνης (στο Mega), «ελπίζουμε μέσα από το πισωγύρισμα του εμπορίου (σ.σ.: με την αναστολή του click inside) να δούμε τους υγειονομικούς δείκτες να βελτιώνονται και την ερχόμενη εβδομάδα να ανακοινώσουμε το click inside για όλο το εμπόριο». Αντί να συμβεί αυτό, όμως, η επιδείνωση των δεδομένων της πανδημίας έφερε το κλείσιμο των καταστημάτων.
Ανάγκη για πρόσθετα μέτρα στήριξης
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, θέλησε χθες να δείξει στους εμπόρους την καλή πλευρά των σκληρών μέτρων, τονίζοντας ότι «μία προσπάθεια δύο εβδομάδων τώρα, μπορεί να φέρει νωρίτερα το πλήρες άνοιγμα της αγοράς».
Έσπευσε δε να τονίσει ότι «όσο διαρκεί η κρίση, η Πολιτεία θα συνεχίσει να στηρίζει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις». Για τις επιχειρήσεις, τα κύρια μέτρα που υπενθύμισε στη χθεσινή δήλωσή του ο πρωθυπουργός θα είναι ο μηδενισμός του ενοικίου επιχειρήσεων που θα παραμείνουν κλειστές και τον Μάρτιο, η παράταση του μειωμένου ΦΠΑ σε συγκεκριμένα αγαθά, η 6η και 7η επιστρεπτέα προκαταβολή και η χρηματοδοτούμενη αναστολή εργασίας, καθώς και η αναστολή οφειλών προς Δημόσιο και Ταμεία.
Οι εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου τονίζουν πάντως ότι τα μέτρα που ήδη εφαρμόζονται πιθανό να αποδειχθούν ανεπαρκή για να μετριάσουν τις επιδράσεις του τρίτου lockdown στο εμπόριο της Αττικής και απαιτούνται πρόσθετες πρωτοβουλίες.
«Έχουμε επανειλημμένως τονίσει ότι το τρίτο lockdown θα οδηγήσει σε λουκέτο μία στις δύο εμπορικές επιχειρήσεις», τονίζει σε χθεσινή ανακοίνωση ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών, και προσθέτει:
- «Για να το αποφύγουμε, πρέπει προσεκτικά και στοχευμένα, να εφαρμόσουμε αμέσως ένα γιγαντιαίο πλάνο στήριξης, χωρίς αποκλεισμούς και εξαιρέσεις. Οι οικονομικές προτάσεις που έως σήμερα έχουμε καταθέσει, δεν είναι πλέον ικανές να αντιμετωπίσουν τον εφιάλτη που βιώνουν οι επιχειρήσεις. Είναι μονόδρομος να εφαρμόσουμε ταυτόχρονα με τα μέτρα προστασίας του ύψιστου αγαθού της υγείας, πρόσθετα μέτρα στήριξης που θα εξασφαλίσουν την οικονομική επιβίωση των συμπολιτών μας. Σε κάθε άλλη περίπτωση, όταν με το καλό ξεπεράσουμε την πανδημία, θα μας ακολουθεί για πολλά χρόνια ακόμα μια βαθιά οικονομική κρίση».
Ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς, Βασίλης Κορκίδης, επισημαίνει:
- «Η προσπάθεια να αναχαιτιστεί η εξάπλωση της πανδημίας, δυστυχώς, θα αναχαιτίσει και τη λειτουργία πολλών μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων με χιλιάδες εργαζόμενους. Αναμένουμε βεβαίως, πρόσθετα έκτακτα μέτρα ανακούφισης, αλλά επίσης κατανοούμε ότι τα οικονομικά μέτρα της κυβέρνησης προς τις πληττόμενες επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, δεν είναι ούτε ανεξάντλητα, ούτε απεριόριστα. Κατά τα φαινόμενα, το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να αναδιαμορφώσει πλέον πολλά, καθώς ο ορίζοντας της πανδημίας προσδιορίζεται πέραν του πρώτου εξαμήνου του έτους».