«Καυτές πατάτες», μεγάλα στοιχήματα αλλά και προκλήσεις αφήνει ο απερχόμενος υπουργός ΥΠΕΝ, Κωστής Χατζηδάκης στον νέο υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα.
Ψηλά στην ατζέντα του υπουργείου η ρύθμιση της αγοράς των ΑΠΕ, η βελτίωση της λειτουργείας του target model και της αγοράς του ρεύματος εν γένει, η εξέλιξη των διαδικασιών της απολιγνιτοποίηση και των μεγάλων ιδιωτικοποιήσεων και φυσικά η απορρόφηση των χρημάτων του Ταμείου Ανάκαμψης μέσω των μεγάλων έργων που είναι ήδη ώριμα.
Ο στόχος του target model
Το μεγαλύτερο ίσως στοίχημα του νέου υπουργού είναι η ομαλοποίηση της αγοράς ενέργειας μέσω του νέου εργαλείου του target model που ξεκίνησε τη λειτουργία του στις αρχές Νοεμβρίου αλλά χωρίς να έχει καταφέρει ακόμα να φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Από τις πρώτες εβδομάδες παρουσιάστηκαν μεγάλες δυσλειτουργίες στην αγορά εξισορρόπησης προκάλεσε αυξήσεις στις τιμές χονδρεμπορικής που έφτασαν έως και τους τελικούς καταναλωτές. Ο απερχόμενος υπουργός έκανε πολλές παρεμβάσεις σχετικά θέλοντας να τρίξει τα δόντια στις εταιρείες και τελικά αναγκάστηκε να υπάρξει παρέμβαση της ΡΑΕ.
Ειδικότερα, οι «παιδικές ασθένειες» στην εφαρμογή του Target Model, για τις οποίες έχει μιλήσει ο υπουργός Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, εντοπίζονται στην Αγορά Εξισορρόπησης, όπου καθημερινά οι παραγωγοί ενέργειας δίνουν τιμές για να δεσμεύουν ισχύ οι εταιρείες που δεν διαθέτουν δική τους παραγωγική βάση. Ο υπουργός είχε κάνει λόγο για αντιδεοντολογικές ενέργειες των παραγωγών, που έδιναν εξαρχής πολύ υψηλές τιμές, και είχε απευθύνει αλλεπάλληλα τελεσίγραφα για τη διόρθωση των στρεβλώσεων.
Τελικά, καθώς οι στρεβλώσεις διατηρούνταν, και ήδη έφθαναν οι πρώτοι «φουσκωμένοι» λογαριασμοί σε καταναλωτές μεσαίας και χαμηλής τάσης, η ΡΑΕ παρενέβη στις 17 Δεκεμβρίου, θέτοντας σε διαβούλευση μικρής διάρκειας, που ολοκληρώθηκε στις 22 Δεκεμβρίου, την εισήγησή της για την επιβολή πλαφόν 50 ευρώ/MW-h στις τιμές της αγοράς Εξισορρόπησης.
Η ΡΑΕ ανακοίνωσε ότι, με στόχο τη διατήρηση «συνθηκών ρευστότητας και ανταγωνισμού» στην αγορά Εξισορρόπησης, για μεταβατικό διάστημα τουλάχιστον τριών μηνών εισηγείται την επιβολή ορίων στις τιμές. Μέσα στους τρεις πρώτους μήνες του χρόνου αναμένεται και η σύζευξη της προημερήσιας αγοράς με την αγορά της Βουλγαρίας.
Δημιουργία ενός νέου μοντέλου για τις ΑΠΕ
Ένας τομέας με μεγάλο ενδιαφέρον αλλά και εντάσεις είναι εκείνος που αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Μετά από την αναταραχή που δημιουργήθηκε στον κλάδο από τις κινήσεις της προηγούμενης διοίκησης του υπουργείου αναφορικά με την κάλυψη του ελλείμματος του ΕΛΑΠΕ που έφερε αντιδράσεις από μικρούς και μεγάλους παίκτες, ο νέος ΥΠΕΝ θα πρέπει να προχωρήσει την απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης αλλά και των διαγωνιστικών διαδικασιών για τις ΑΠΕ και να δημιουργήσει ένα νέο πλαίσιο για επενδύσεις που αφορούν στην αποθήκευση ενέργειας, στη δημιουργία offshore αιολικών και στην παραγωγή ενέργειας με χρήση υδρογόνου.
Απολιγνιτοποίηση και το Ταμείο Ανάκαμψης
Χρονιά «κλειδί» στην διαδικασία της απολιγνιποιήσης θα είναι το 2021 με το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων Μεγαλόπολη 3 και η Καρδιά 3 και 4 και την απορρόφηση του κοινωνικού πακέτου για τις λιγνιτικές περιοχές. Την ίδια ώρα που ωριμάζουν 16 μεγάλες επενδύσεις με συνολικό μπάτζετ που μπορεί να φτάσει και τα 9 δισ. ευρώ, πολλές από τις οποίες είναι έτοιμες να προχωρήσουν προς υλοποίηση.
Ειδικότερα, φέτος, από το κοινωνικό «πακέτο» ύψους 107 εκατ. ευρώ για την επόμενη διετία για την στήριξη της απασχόλησης στις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης ενέκρινε η Κυβερνητική Επιτροπή για την απολιγνιτοποίηση, θα δοθούν 50 εκατ. ευρώ. Το πακέτο θα αξιοποιηθεί για την υλοποίηση μέσω του Οργανισμού Ανάπτυξης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) 4 προγραμμάτων για τη στήριξη της απασχόλησης στις περιοχές αυτές όπου οι κάτοικοι εμφανιζονται κάθε άλλο έτοιμοι για την μεγάλη αυτή μετάβαση. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της διαΝΕΟσις στους πέντε "λιγνιτικούς" δήμους, όπου βρίσκονται τα εργοστάσια και τα ορυχεία σε Εορδαία και Κοζάνη στον νομό Κοζάνης, στους δήμους Αμυνταίου και Φλώρινας στον νομό Φλώρινας, και στο δήμο Μεγαλόπολης στην Αρκαδία, οι κάτοικοι κάθε άλλα παρά έτοιμοι είναι για τη μετάβαση αυτή.
Επενδύσεις έως και 9 δισ. ευρω
Οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, με τη συμβολή και του ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης, θα ανέλθουν σε 8 - 9 δισ. ευρώ, φθάνοντας στο ίδιο ύψος με τις επενδύσεις που υλοποιήθηκαν ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων. Μεγάλο ζητούμενο είναι να προωθηθούν έγκαιρα οι επενδύσεις και να καταστεί δυνατό να αναπληρωθούν πλήρως οι θέσεις εργασίας που θα χαθούν στις «λιγνιτικές» περιοχές.
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης μιλώντας σε διαδικτυακή συζήτηση ανέδειξε την υψηλή αποδοτικότητα που θα έχουν οι επενδύσεις στην απολιγνιτοποίηση, τονίζοντας ότι οι επενδύσεις στις λιγνιτικές περιοχές θα έχουν αποσβεστεί μέσα σε 7 έως 10 χρόνια, ανοίγοντας μία σειρά παράλληλων δράσεων, επενδύσεων και παρεμβάσεων που θα μεταμορφώσουν τον παραγωγικό ιστό των περιοχών αυτών καλύπτοντας τις άμεσες και έμμεσες χαμένες θέσεις από το κλείσιμο των εργοστασίων της ΔΕΗ.
Υπενθυμίζεται ότι ήδη από τις αρχές Οκτωβρίου, όταν ανακοινώθηκε το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (masterplan) για τις λιγνιτικές περιοχές που προβλέπει επιδοτήσεις από 40% έως 80, είχαν γίνει περισσότερες από 70 υποβολές προτάσεων για έργα, ενώ είχαν ανακοινωθεί και 16 μεγάλες επενδύσεις που βρίσκονται στα σκαριά.
Μεγάλες αποκρατικοποιήσεις σε εξέλιξη
Χρονιά ιδιωτικοποιήσεων στον τομέα της ενέργειας είναι το έτος που μόλις ξεκίνησ. Μέσα σ’αυτή τη χρονιά στόχος του ΥΠΕΝ είναι να έχουν ολοκληρωθεί οι αποκρατικοποιήσεις των ΔΕΠΑ Υποδομών, ΔΕΠΑ Εμπορίας, ΔΕΔΔΗΕ, Υπόγεια Αποθήκη Αερίου στη Ν. Καβάλα και της ΛΑΡΚΟ.
Στο α' εξάμηνο η πώληση του 24% του ΔΕΔΔΗΕ
Η πιο πρόσφατη πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος είναι εκείνη για την ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ με την πώληση του 49% των μετοχών από τη ΔΕΗ. Η Η προθεσμία για την υποβολή προτάσεων εκδήλωσης ενδιαφέροντος λήγει στις 29 Ιανουαρίου 2021 και ο Κ. Χατζηδάκης εκετιμά ότι η πώληση θα έχει ήδη ολοκληρωθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους.
Σύμβουλοι της ΔΕΗ για τη συναλλαγή θα είναι η Goldman Sachs Internastion και η Eurobank (οικονομικοί σύμβουλοι), η Grand Thorton ως σύμβουλος διαχωρισμού του ΔΕΔΔΗΕ από τη ΔΕΗ, η Μilbank ως διεθνής νομικός σύμβουλος και το γραφείο Καρατζά ως νομικός σύμβουλος στην Ελλάδα.
Στην πρόσκληση που δημοσιεύτηκε τονίζεται ότι ο ΔΕΔΔΗΕ έχει την ευθύνη του δικτύου ηλεκτροδότησης της ηπειρωτικής χώρας και όλων των ελληνικών νησιών με μήκος 240.000 χλμ που εξυπηρετεί 7,6 εκατ. πελάτες και εποπτεύεται από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας.
Η διαδικασία υποβολής προσφορών θα διεξαχθεί σε δύο φάσεις με πρώτη τη φάση της προεπιλογής και ακολούθως την υποβολή δεσμευτικών προσφορών.
Δύο διαγωνισμοί για τη ΛΑΡΚΟ
Την παράταση έως την 1η Φεβρουαρίου για την εκδήλωση ενδιαφέροντος στο διαγωνισμό για τη ΛΑΡΚΟ ανακοίνωσε το ΤΑΙΠΕΔ. Η αρχική προθεσμία ήταν εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τη μίσθωση του εργοστασίου της Λάρυμνας και του μεταλλείου στο Λούτσι η 11η Ιανουαρίου. Επίσης, παρατείνεται για τις 15 Ιανουαρίου η περίοδος για την υποβολή διευκρινιστικών ερωτημάτων που έληγε στις 16 Δεκεμβρίου.
Υπενθυμίζεται ότι «τρέχουν» δύο διαγωνισμοί για την εκδήλωση ενδιαφέροντος για τα περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου, με βασικότερο την εκμίσθωση του Μεταλλευτικού Συγκροτήματος της Λάρυμνας και για τη μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας. Και οι δυο διαγωνισμοί κινούνται εντός του πλαισίου που προδιαγράφουν η κείμενη νομοθεσία και η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του 2014.
Οι δυο διαγωνισμοί (του Ειδικού Διαχειριστή της ΛΑΡΚΟ και του ΤΑΙΠΕΔ), αν και ξεχωριστοί, ακολουθούν αντίστοιχη αρχιτεκτονική. Όπως αποτυπώνεται και στην Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ Β’ 5254/28.11.2020), τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το ΤΑΙΠΕΔ και ο Ειδικός Διαχειριστής βρίσκονται σε στενή συνεργασία ώστε να «τρέξουν» παράλληλα οι δυο διαγωνισμοί, με στόχο να προκύψει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα από τη διαδικασία αυτή και να συνεχιστεί η μεταλλευτική και μεταλλουργική δραστηριότητα στη χώρα.
Σε εξέλιξη οι διαγωνισμοί για τις ΔΕΠΑ Υποδομών και Εμπορίας
Η τελική φάση των διαγωνισμών για τις ΔΕΠΑ Υποδομών και Εμπορίας μετατέθηκε επίσης για την εφετινή χρονιά. Η υποβολή δεσμευτικών προσφορών για την ΔΕΠΑ Εμπορίας μετατέθηκε από τον Δεκέμβριο του 2020 για τον Μάρτιο του 2021 ενώ για τη ΔΕΠΑ Υποδομών, σύμφωνα με το νέο χρονοδιάγραμμα η προθεσμία υποβολής οικονομικών προτάσεων μεταφέρεται από τον Ιανουάριο του 2021 ένα μήνα μετά.
Ο κύριος λόγος πίσω από την απόφαση αναβολής της προθεσμίας κατάθεσης δεσμευτικών προσφορών για την ΔΕΠΑ Εμπορίας αφορά τη βελτίωση των οικονομικών μεγεθών της εταιρείας. Ειδικότερα, η εταιρεία φαίνεται να έχει τον Αύγουστο καλύτερα οικονομικά μεγέθη αλλά και μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς.
Έτσι, στο ΤΑΙΠΕΔ θέλουν να ενσωματώσουν τη βελτίωση στα οικονομικά στοιχεία στα δεδομένα που θα έχουν στη διάθεσή τους οι υποψήφιοι επενδυτές για να αυξηθεί και η αξία της εταιρείας. Το Virtual Data Room για τη διάθεση στοιχείων στους ενδιαφερόμενους αναμένεται να ανοίξει μέσα στις επόμενες εβδομάδες, αφού υπογραφούν τα σύμφωνα εμπιστευτικότητας από τους υποψήφιους αγοραστές.
Από την άλλη, «αγκάθι» στη διαδικασία φαίνεται ότι παραμένει η δικαστική διένεξη ανάμεσα στη ΔΕΠΑ και την ELFE για τις οφειλές της δεύτερης, ύψους 120 εκατ. ευρώ. Όπως είναι γνωστό η ΔΕΠΑ έχει προσφύγει στο Εφετείο κατά της πρωτόδικης απόφασης με την οποία μειώνονται οι οφειλές της ELFE προς τη ΔΕΠΑ από τα 120 στα 60 εκατ. ευρώ. Η εκδίκαση της υπόθεσης αναμένεται μέχρι το τέλος Ιανουαρίου. Για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ Εμπορίας, έχουν ήδη προκριθεί 7 επενδυτικά σχήματα, με διάχυτο το άρωμα Ελλάδας, όπως είναι τα ΕΛΠΕ με την Edison, η ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ ΕΛΛΑΣ σε κοινοπραξία με τη ΔΕΗ, ο ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, ο όμιλος ΓΕΚ - ΤΕΡΝΑ, η C.G.Gas Ltd, η Shell Gas και η MET Holding.
Ως προς τη ΔΕΠΑ Υποδομών, η μετάθεση έχει σχέση με την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας. Η ΡΑΕ είχε δεσμευτεί ότι έως τα τέλη του Σεπτεμβρίου θα είχε ολοκληρώσει τη διαδικασία του καθορισμού των τιμολογίων για τα δίκτυα διανομής αερίου (ΕΔΑ Αττικής, ΕΔΑ Θεσσαλονίκης Θεσσαλίας και ΔΕΔΑ), κάτι που μέχρι σήμερα δεν έχει συμβεί.
Τρία σχήματα για την υπόγεια αποθήκη Φυσικού Αερίου
Μεγάλης σημασίας είναι και ο διαγωνισμός για την Υπόγεια Αποθήκη Φυσικού Αερίου στην Καβάλα με τον οποίο θα γίνει η παραχώρηση για 50 χρόνια της χρήσης και εκμετάλλευσης του υπόγειου φυσικού χώρου που προέκυψε μετά από την εξόρυξη του κοιτάσματος φυσικού αερίου «Νότια Καβάλα».
Τρία είναι τα επενδυτικά σχήματα που κατέθεσαν Εκδήλωση Ενδιαφέροντος για την παραχώρηση της χρήσης, ανάπτυξης και εκμετάλλευσης του υπόγειου φυσικού χώρου που προκύπτει από το σχεδόν εξαντληθέν κοίτασμα φυσικού αερίου «Νότια Καβάλα», με σκοπό τη μετατροπή του σε χώρο αποθήκευσης φυσικού αερίου.
Ειδικότερα, ενδιαφέρον εκδήλωσαν οι εξής (με αλφαβητική σειρά):
- CHINA MACHINERY ENGINEERING CO. LTD. (CMEC) - MAISON GROUP
- ENERGEAN OIL & GAS ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ
- ΔΕΣΦΑ - ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
Όπως έγραφε το Business Daily, η σύσταση των σχημάτων αυτών προέκυψε μετά από αλλαγές της τελευταίας στιγμή. Έτσι μετά από την απόφαση της γαλλικής Storengy (Engie) να μην κατέβει τελικά στο διαγωνισμό η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ συμφώνησε να κατέβει στο διαγωνισμό με τον ΔΕΣΦΑ και όχι με την Energean, όπως σχεδίαζε αρχικά.
Από την άλλη, ο προηγούμενος εταίρος της για τον διαγωνισμό, η Energean συνήψε συμμαχία με την East Gas. Οι δύο πλευρές έχουν υπογράψει Επιστολή Πρόθεσης (Letter of Intent) για την προοπτική συμμετοχής της αιγυπτιακής εταιρείας στην επόμενη φάση της διαγωνιστικής διαδικασίας. Υπενθυμίζεται ότι επί του παρόντος, το κοίτασμα φυσικού αερίου Νοτίου Καβάλας στο Θρακικό Πέλαγος είναι σε χρήση από την Energean.
Η εγκατάσταση και λειτουργία της ΥΑΦΑ Νοτίου Καβάλας θα συμβάλλει, μεταξύ άλλων, στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ελλάδας και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, στην προστασία εφοδιασμού των καταναλωτών, καθώς και στην εκπλήρωση των σχετικών με την ασφάλεια εφοδιασμού υποχρεώσεων των ηλεκτροπαραγωγών και των προμηθευτών φυσικού αερίου.
Τα μεγάλα στοιχήματα του Εξοικονομώ και της ηλεκτροκίνησης
Σε εξέλιξη βρίσκονται τα προγράμματα του «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» που ήδη έχει ανακοινωθεί ότι θα υπάρξει και επόμενος κύκλος του μέσα στο α’ εξάμηνο του 2021 και η παράταση του προγράμματος «Κινούμαι Ηλεκτρικά» και μετά το τέλος του 2021. Στόχος του υπουργείου είναι να καταφέρει να φτάσει μέσω του Εξοικονομώ – Αυτονομώ τις 60.000 ανακαινίσεις κτιρίων μέσα στο 2021 και στο πλαίσιο της ηλεκτροκίνησης να προχωρήσει η δημιουργία των ιδιωτικών και δημόσιων σημείων φόρτισης των ηλεκτρικών οχημάτων ώστε να μπορέσει να ξεκινήσει όντως στην πράξη η μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο κίνησης των
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
