Τρεις μήνες συμπληρώνονται σε λίγες ημέρες από την επίσημη κατάθεση της πρότασης της Τράπεζας της Ελλάδος για τη δημιουργία εταιρείας διαχείρισης στοιχείων ενεργητικού (Asset Management Company – AMC) στην κυβέρνηση χωρίς να υπάρχει ακόμα ορατότητα για την ανταπόκρισή της στο σχέδιο.
Όλο αυτό το διάστημα, τα στελέχη της κυβέρνησης αποφεύγουν συστηματικά να αναφερθούν στο σχέδιο της ΤτΕ, επαναλαμβάνοντας την πρόοδο που έχει συντελεστεί στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων μέσω του σχεδίου «Ηρακλής», στάση που από πολλούς παράγοντες της αγοράς ερμηνεύεται ως αρνητική.
Η κυβέρνηση δεν έχει συζητήσει ούτε με τα επιτελεία των τραπεζών, ώστε να λάβει τα σχόλια και την αξιολόγηση του σχεδίου από τους άμεσα ενδιαφερόμενους. Δεδομένη είναι η αρνητική στάση του υφυπουργού Οικονομικών, Γιώργου Ζαββού, αρμόδιου για τον τραπεζικό τομέα, στο σχέδιο της ΤτΕ, ενώ η κακή «χημεία» του υπουργού με τον διοικητή της ΤτΕ, Γιάννη Στουρνάρα, αποτελεί πλέον κοινό μυστικό.
Σημειώνεται ότι ο κ. Ζαββός ήδη εργάζεται για την επέκταση των κρατικών εγγυήσεων, τον «Ηρακλή ΙΙ», προκειμένου οι τράπεζες να μπορέσουν να προχωρήσουν σε νέες τιτλοποιήσεις με στόχο την μείωση του δείκτη καθυστερήσεων των τραπεζών κάτω του 10%.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μερίδα αξιωματούχων της κυβέρνησης ανησυχούν ότι το σχέδιο της ΤτΕ θα έχει δημοσιονομικό κόστος, σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία για τη χώρα, λόγω των ανισορροπιών που έχει επαναφέρει η πανδημία, και προκρίνουν τη μετάθεση της οριστικής λύσης του προβλήματος των «κόκκινων» δανείων στο μέλλον. Το γεγονός ότι η ενεργοποίηση των κρατικών εγγυήσεων, αν απαιτηθεί, θα πραγματοποιηθεί αρκετά χρόνια αργότερα καθιστά βραχυχρόνια πιο ελκυστικό το σχέδιο «Ηρακλής».
Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση έχει αναθέσει σε εξειδικευμένους συμβούλους την τεχνική αξιολόγηση, ενώ έχουν πραγματοποιηθεί πολλές τεχνικές διαβουλεύσεις μεταξύ των συμβούλων και επιτελών της ΤτΕ, για την bad bank.
Τα νέα δεδομένα στην Ευρώπη
Βασικό επιχείρημα του κ. Ζαββού κατά της δημιουργίας bad bank ήταν η αρνητική στάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μάλιστα, τον περασμένο Ιούλιο, ομιλία του κ. Ζαββού στη Βουλή παραλίγο να πυροδοτήσει σοβαρό επεισόδιο με την ΤτΕ, καθώς είχε αναφέρει ότι η bad bank μπορεί να προκαλέσει ακόμα και «κούρεμα» καταθέσεων.
Το επιχείρημα αυτό έχει ξεπεράσει πλέον η πραγματικότητα, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναδεικνύει τη δημιουργία εθνικών bad bank και την δικτύωσή τους σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ως το βασικό εργαλείο για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Όπως ανακοίνωσαν ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βλ. Ντομπρόβσκις και η αρμόδια επίτροπος Μ. Μαγκίνες, ένας από τους τέσσερις πυλώνες της στρατηγικής για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που αναμένεται να αυξηθούν λόγω της πανδημίας, είναι η στήριξη της σύστασης και συνεργασίας εθνικών εταιρειών διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων σε επίπεδο ΕΕ.
Παράλληλα, μια νέα διάσταση της ευρωπαϊκής πολιτικής για το θέμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι η πρόσφατη απόφαση του Eurogroup να επισπεύσει την ενεργοποίηση του μηχανισμού χρηματοδοτικής στήριξης (backstop) από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας στο κοινό ταμείο εκκαθάρισης τραπεζών της ευρωζώνης.
Η παροχή αυτής της στήριξης από τις αρχές του 2022 σημαίνει ότι θα πρέπει και να επιταχυνθεί η μείωση των «κόκκινων» δανείων στην Ελλάδα κάτω από το όριο του 5%, κάτι που εκτιμάται ότι δεν μπορεί να επιτευχθεί αν δεν ενεργοποιηθεί και η bad bank.
Στο Μαξίμου οι τελικές αποφάσεις
Τις εξελίξεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, με την πρόκριση της δημιουργίας bad bank ως κεντρικό εργαλείο διαχείρισης των προβληματικών δανείων, παρακολουθεί στενά η κυβέρνηση και το επιτελείο του πρωθυπουργού.
Σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές θα είναι παράδοξο η Ελλάδα, έχοντας το μεγαλύτερο πρόβλημα «κόκκινων» δανείων στην Ευρώπη, να αγνοήσει την κεντρική στρατηγική της ΕΕ. Ωστόσο, αν οι υπολογισμοί δείχνουν ότι το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικότερα και με μικρότερο δημοσιονομικό κόστος με τα σχέδια «Ηρακλής» και «Ηρακλής ΙΙ», τότε δύσκολα η κυβέρνηση θα αλλάξει στρατηγική.
Από την πλευρά της κεντρικής τράπεζας έχει υπογραμμιστεί και τεκμηριωθεί σύμφωνα με ορισμένες πηγές ότι η λύση της bad bank είναι αυτή που εξασφαλίζει πλήρως το δημόσιο και δεν επιφέρει δημοσιονομικό κόστος ενώ παράλληλα έχει το μικρότερο κόστος και για τους επενδυτές.
Όλα αυτά τα στοιχεία θα σταθμίσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και το επιτελείο του αποσαφηνίζοντας τη στρατηγική της κυβέρνησης για το θέμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων στις αρχές του 2021.
Σημειώνεται ότι χθες ο διοικητής της ΤτΕ παρουσίασε αναλυτικότερα το σχέδιο δημιουργίας της bad bank στις εμπορικές τράπεζες καλύπτοντας σειρά τεχνικών θεμάτων που είχαν προκύψει κατά την εξέταση του σχεδίου το προηγούμενο διάστημα.
Την προηγούμενη εβδομάδα ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, υπογράμμισε με αφορμή τις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο ότι «έχουμε μια πάρα πολύ μεγάλη ευκαιρία τώρα και δεν διανοούμαι ότι εμείς μπορούμε να μείνουμε έξω από ένα τέτοιο πανευρωπαϊκό δίκτυο εταιριών διαχείρισης στοιχείων ενεργητικού».
Κομβικό στοιχείο της πρότασης της ΤτΕ αποτελεί η πρόβλεψη ότι το 100% των «κόκκινων» δανείων, τόσο αυτών που θα δημιουργηθούν εξαιτίας της πανδημίας, όσο και του μεγάλου αποθέματος που αποτελεί κληρονομιά της κρίσης, θα μπορούν να ενταχθούν στην AMC, Παράλληλα το σχέδιο αντιμετωπίζει και το πρόβλημα του αναβαλλόμενου φόρου.