Ορατός είναι ο κίνδυνος ναυαγίου του νόμου για την προστασία της πρώτης κατοικίας, με δυνατότητα επιδότησης δόσεων ρυθμισμένων δανείων από το κράτος, καθώς στο σύστημα αξιολόγησης των αιτήσεων έχει δημιουργηθεί πρωτοφανές μποτιλιάρισμα, με την εκδήλωση ενδιαφέροντος από δεκάδες χιλιάδες δανειολήπτες και την επιτυχή ρύθμιση ελάχιστων δανείων.
Στο μεταξύ, έχει ήδη αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για τη λήξη ισχύος του νόμου, καθώς έχουν απομείνει περίπου δύο μήνες ως τα τέλη Δεκεμβρίου. Η κυβέρνηση και οι διοικήσεις των τραπεζών συμφωνούν ότι θα χρειασθεί μια παράταση ισχύος του νόμου για να αξιοποιηθεί επαρκώς, αλλά προς το παρόν δεν έχουν καταφέρει να βρουν ευήκοα ώτα στους εκπροσώπους των δανειστών.
Αντίθετα, μάλιστα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ξεκαθάρισε πρόσφατα την αρνητική του τοποθέτηση σε οποιαδήποτε παράταση του νόμου, τονίζοντας (στη δήλωση που έγινε μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης βάσει του άρθρου IV του καταστατικού του) ότι «η προστασία των στεγαστικών δανείων και τα έκτακτα καθεστώτα ρύθμισης για φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές έχουν παρεμποδίσει την ουσιαστική αναδιάθρωση του χρέους, έχουν υπονομεύσει την νοοτροπία πληρωμών και θα πρέπει να εκλείψουν μόνιμα».
Τα νεότερα στοιχεία από την Ειδική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους είναι απογοητευτικά, καθώς δείχνουν ότι μόνο 167 δανειολήπτες έχουν καταφέρει να φθάσουν ως τώρα στο στάδιο της υποβολής αίτησης, παρόλο που έχουν εισέλθει στην πλατφόρμα και συναίνεσαν στην άρση φορολογικού και τραπεζικού απορρήτου 41.217 χρήστες, ενώ άρχισαν τη διαδικασία ετοιμασίας της αίτησης 27.810 χρήστες.
Ακόμη χειρότερα, από τους 167 που έχουν υποβάλει αιτήσεις, μόνο 21 έχουν πάρει από τις τράπεζες πρόταση ρύθμισης και μόνο οκτώ έχουν φθάσει στο τελικό στάδιο, ρυθμίζοντας τα δάνειά τους.
Η κρατική επιδότηση παραμένει ως τώρα εντελώς αναξιοποίητη, αφού μόνο μία ρύθμιση έχει εγκριθεί με την επιδότηση δόσης από το Δημόσιο. Σε αυτή την περίπτωση, ο δανειολήπτης εξασφάλισε επιδότηση 40% στη μηνιαία δόση δανείου ύψους περίπου 80.000 ευρώ, το οποίο ρυθμίσθηκε να πληρωθεί σε 24 χρόνια.
Αποτυχία και στην Κύπρο
Το σχέδιο για τη ρύθμιση στεγαστικών δανείων με κρατική επιδότηση δεν πνέει τα λοίσθια μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Κύπρο, όπου για πρώτη φορά εφαρμόσθηκε τέτοιο σχέδιο (σχέδιο «Εστία»), το οποίο, στη συνέχεια, αντέγραψε η ελληνική κυβέρνηση και εγκρίθηκε με γρήγορες διαδικασίες από την Κομισιόν, επειδή ακριβώς είχε προηγηθεί το κυπριακό σχέδιο.
Στην Κύπρο, όπως συμβαίνει και στην Ελλάδα, ο αριθμός των ολοκληρωμένων αιτήσεων ρύθμισης είναι πολύ μικρός και πολύ μικρότερος είναι ο αριθμός των εγκεκριμένων αιτήσεων από τις τράπεζες.
Όπως έγραψε το stockwatch.com.cy, έχουν υποβληθεί μόλις 220 αιτήσεις στο σύνολο των περίπου 12 χιλιάδων δικαιούχων δανειοληπτών που πληρούν τα κριτήρια να ενταχθούν στο «Εστία». Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί με δάνεια ύψους 70 εκατ. ευρώ, δηλαδή μόλις 2% των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων, ύψους 3,4 δισ. ευρώ, που στοχεύει να καλύψει το «Εστία».
Σύμφωνα με ερμηνείες που δίνονται, μεγάλος αριθμός δανειοληπτών δεν έχουν κατανοήσει το σχέδιο, ενώ πιθανό είναι να διστάζουν αρκετοί να υποβάλλουν αιτήσεις, για να μην αποκαλυφθούν τα εισοδήματα ή τα περιουσιακά τους στοιχεία.
Ο υπουργός Οικονομικών, Χάρης Γεωργιάδης, εμφανίσθηκε πρόσφατα ενοχλημένος για την κριτική που ασκείται στο υπουργείο περί αποτυχίας του σχεδίου «Εστία».
«Αυτός που θέλει να κάνει αίτηση για το Εστία θα μπορέσει να κάνει αίτηση και θα διευκολυνθεί να κάνει. Αλλά το κράτος δεν παρακαλεί κανένα για να ενταχθεί στο Εστία. Για όσους επιθυμούν να ενταχθούν το σχέδιο, αυτό είναι εκεί. Όποιος δεν επιθυμεί να υποβάλει αίτηση ή να αποκαλύψει εισοδήματα και επιμέρους στοιχεία, ας μην υποβάλει», τόνισε ο κ. Γεωργιάδης, χαρακτηρίζοντας το σχέδιο «Εστία» ως γενναιόδωρο.