Όλο και πιο μακριά από τις προβλέψεις της κυβέρνησης φέρνει την οικονομία η δυσμενής εξέλιξη του δεύτερου κύματος της πανδημίας, καθώς προβάλλει απειλητικός στον ορίζοντα ο κίνδυνος να χαθεί το αρχικό στοίχημα για επαναλειτουργία της αγοράς έγκαιρα πριν τα Χριστούγεννα, ώστε να διασωθεί ένα σημαντικό μέρος του εορταστικού τζίρου, που υπολογίζεται σε 3,5 δισ. ευρώ.
Όταν επιβλήθηκε το lockdown του Νοεμβρίου, το βασικό σενάριο για την εξέλιξη της πανδημίας, βάσει του οποίου έγιναν οι υπολογισμοί και ο οικονομικός σχεδιασμός της κυβέρνησης, προέβλεπε ότι η κάμψη των επιδημιολογικών στοιχείων θα ερχόταν αρκετά έγκαιρα, ώστε το αργότερο από το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου να άρχιζε η επανεκκίνηση στο λιανεμπόριο και τουλάχιστον σε τμήματα της εστίασης, με εξαίρεση ίσως τη νυχτερινή διασκέδαση.
Όμως, ήδη σήμερα ανακοινώθηκε από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Στέλιο Πέτσα, η παράταση των περιοριστικών μέτρων ως τη Δευτέρα, 14 Δεκεμβρίου, ενώ τα μόνα καταστήματα που θα επιτραπεί, με τα σημερινά δεδομένα, να ανοίξουν είναι τα καταστήματα εποχικών τουριστικών ειδών. Σε μια ένδειξη ότι διατηρείται έντονη αβεβαιότητα για τη λήξη των περιοριστικών μέτρων μετά τις 14 Δεκεμβρίου, καθώς τα επιδημιολογικά στοιχεία βελτιώνονται με πολύ αργούς ρυθμούς, ο κ. Πέτσας τόνισε ότι «περιμένουμε να δούμε σαφή στοιχεία αποκλιμάκωσης σε κρούσματα και αποσυμπίεση στο σύστημα υγείας πριν κάνουμε άλλη κίνηση».
Με αυτά τα δεδομένα, το απευκταίο σενάριο των Χριστουγέννων με lockdown παραμένει στον ορίζοντα, εάν η κυβέρνηση κρίνει ότι θα χρειασθεί και νέα παράταση των μέτρων μετά τις 14 Δεκεμβρίου. Άλλωστε, τα μοντέλα των επιστημόνων δείχνουν ότι μέσα στον Δεκέμβριο δεν αναμένεται πτώση του αριθμού των κρουσμάτων κάτω από το κρίσιμο όριο των 500 ημερησίως. Το μοντέλο πρόγνωσης του καθηγητή στο τμήμα Χημικών Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Δημοσθένη Σαρηγιάννη, δείχνει ότι στις 14 Δεκεμβρίου στο σύνολο της χώρας θα καταγραφούν 1.250 κρούσματα και στις 31 Δεκεμβρίου θα έχουν υποχωρήσει σε 700 – 800.
Ακόμη και αν υπάρξει, όμως, επανεκκίνηση της αγοράς, λίγες ημέρες πριν τις γιορτές, θα γίνει με πολύ αυστηρά μέτρα για τον περιορισμό της μετάδοσης του ιού, για παράδειγμα με την εφαρμογή του click & collect και πιθανότατα χωρίς επαναλειτουργία των κλειστών εμπορικών κέντρων. Έτσι, θα είναι περιορισμένος ο αυθόρμητος χαρακτήρας των εορταστικών αγορών και ο εμπορικός κόσμος δεν περιμένει ότι θα υπάρξει σημαντική «ένεση» στον τζίρο, ώστε να πλησιάσει τα περυσινά επίπεδα. Εξάλλου, ένα μεγάλο τμήμα της εστίασης, τα μπαρ και τα νυκτερινά κέντρα θα παραμείνει επ' αόριστον κλειστό, αφού ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, συνέδεσε ευθέως χθες τη λειτουργία της με την έναρξη των εμβολιασμών.
Για την οικονομία, οι δυσμενείς εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας αλλάζουν άρδην τους υπολογισμούς για το ΑΕΠ του 2020, καθώς, όπως έχει γράψει το Business Daily, το στοίχημα για τον τζίρο των Χριστουγέννων ήταν εξαιρετικά κρίσιμο, αφού αυτός υπολογίζεται σε 3,5 δισ. ευρώ. Οι υπολογισμοί για ύφεση 10,5% το 2020 έχουν γίνει με βάση την υπόθεση ότι ένα μεγάλο μέρος αυτού του τζίρου θα διασωζόταν, κάτι που δεν φαίνεται πιθανό να επιβεβαιωθεί, με συνέπεια να θεωρείται πιθανή μια ύφεση βαθύτερη ακόμη και κατά μία ποσοστιαία μονάδα, στο 11,5%, που θα οδηγήσει και σε βραδύτερη ανάκαμψη το 2021.
Το ΙΟΒΕ έχει δημοσιοποιήσει από τον Οκτώβριο ένα σενάριο για την οικονομία, με βάση μια δυσμενή εξέλιξη του δεύτερου κύματος της πανδημίας, το οποίο φαίνεται πλέον να κερδίζει έδαφος στις νέες συνθήκες. Στο εναλλακτικό, δυσμενές σενάριο του ΙΟΒΕ ενσωματώθηκαν χειρότερες εκτιμήσεις για την ιδιωτική κατανάλωση και τις επενδύσεις, με μειώσεις αντίστοιχα έως 4,5% και έως 10%, και διατυπώθηκε πρόβλεψη για συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 2,5% έως 4%.
Εξηγώντας αυτή την πρόβλεψη, ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας, ανέφερε ότι θα μπορούσε να επαληθευθεί στην περίπτωση όπου η εξέλιξη της πανδημίας επηρεάσει σοβαρά τα εισοδήματα, ιδιαίτερα μέσω της δυσμενούς επίδρασης στον τουρισμό και την εστίαση. Αυτό, σε συνδυασμό με μια πιθανόν αυξημένη αβεβαιότητα για την πορεία της πανδημίας, θα επηρέαζε αρνητικά την ιδιωτική κατανάλωση οδηγώντας σε ύφεση για δεύτερη χρονιά την ελληνική οικονομία.