Έπειτα από την ήπια «διόρθωση» της πτώσης του κύκλου εργασιών στο τρίτο τρίμηνο, εκτιμάται ότι θα καταγραφεί εκ νέου υποχώρησή του και στο τέταρτο τρίμηνο του έτους ωστόσο ο μετριασμός της επίπτωσης, θα εξαρτηθεί, σε μεγάλο βαθμό, από το αν θα αρθούν τα περιοριστικά μέτρα πριν από την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων, σύμφωνα με την Alpha Bank. Επίσης το νέο lockdown και το δεύτερο κύμα της πανδημίας, κάνει ασθενέστερη την ανάπτυξη που θα υπάρξει το 2021.
Όπως επισημαίνει η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο δελτίο της, η πτώση αυτή του κύκλου εργασιών, αναμένεται πως θα μετριαστεί λόγω της μεγαλύτερης ενσωμάτωσης, από την πλευρά των επιχειρήσεων, των ηλεκτρονικών εργαλείων πώλησης και της τηλεργασίας. Επίσης η προσδοκία βελτίωσης του οικονομικού κλίματος, ενόψει της ευρείας διάθεσης αποτελεσματικών εμβολίων το νέο έτος και η μικρότερη επίδραση του τουρισμού, συγκριτικά με τους θερινούς μήνες, αναμένεται να περιορίσουν την υποχώρηση.
Η εκτίμηση αυτή αποτυπώνεται και στο τελικό κείμενο του προϋπολογισμού του 2021 που υποβλήθηκε στο Κοινοβούλιο, με αποτέλεσμα να ενσωματώνει πλέον την πρόβλεψη για ύφεση 10,5% στο τρέχον έτος και μεγέθυνση 4,8% το επόμενο έτος. Η προοπτική, ωστόσο, πρόσβασης στα κεφάλαια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης (NG-EU) το 2021 και η έγκαιρη διάθεση αποτελεσματικών εμβολίων δύνανται να ενισχύσουν σημαντικά την αναπτυξιακή δυναμική των επόμενων ετών.
Η αντίδραση σε επίπεδο δημοσιονομικής πολιτικής ήταν άμεση. Η χαλάρωση των περιορισμών στους προϋπολογισμούς των χωρών (budget constraints) ήταν άνευ προηγουμένου. Στην Ελλάδα, το ισχυρό δημοσιονομικό πλεόνασμα μετατράπηκε σε έλλειμμα που αναμένεται να φθάσει στο 7,2% του ΑΕΠ το 2020 και να συρρικνωθεί περίπου σε 3,9% του 2021 (σε όρους ενισχυμένης εποπτείας). Επιπλέον, η πιστωτική πολιτική που ακολούθησε το ελληνικό τραπεζικό σύστημα οδήγησε σε μια εντυπωσιακή αύξηση του δανεισμού προς τις ελληνικές επιχειρήσεις που πλήττονταν από την πανδημική κρίση.
Συμβολή των κλάδων στη συνολική μεταβολή του κύκλου εργασιών
Ήπια πτώση του κύκλου εργασιών τον Σεπτέμβριο
Όπως αναφέρει η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο της δελτίο, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων (με υποχρέωση τήρησης διπλογραφικών βιβλίων) κατέγραψε πτώση τον Σεπτέμβριο κατά 11,8% σε ετήσια βάση, έναντι της ραγδαίας υποχώρησης κατά 32,2% που σημειώθηκε τον Απρίλιο, όταν ήταν σε πλήρη εφαρμογή η αναστολή λειτουργίας ενός μεγάλου τμήματος της οικονομικής δραστηριότητας.
Σημειώνεται, δε, ότι η πτώση του Σεπτεμβρίου κινήθηκε περίπου στο ίδιο επίπεδο με την αντίστοιχη του Μαρτίου (-11,2%, σε ετήσια βάση), στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του οποίου ελήφθησαν -για πρώτη φορά στην Ελλάδα- τα μέτρα περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας, με σκοπό την αντιμετώπιση της εξάπλωσης της πανδημίας.
Εξετάζοντας την επίπτωση στη συνολική ετήσια πτώση του κύκλου εργασιών των ελληνικών επιχειρήσεων, ανά τομέα και κλάδο οικονομικής δραστηριότητας, σημειώνεται ότι τη μεγαλύτερη αρνητική συμβολή κατέγραψε, τον Σεπτέμβριο, ο δευτερογενής τομέας της οικονομίας, δηλαδή η βιομηχανία και οι κατασκευές (-4,6 ποσοστιαίες μονάδες). Πιο αναλυτικά, ο κύκλος εργασιών των κατασκευών μειώθηκε κατά 2,8%, τον Σεπτέμβριο, σε ετήσια βάση, ενώ της βιομηχανίας, αντίστοιχα, κατά 13,8%.
Σημαντική ήταν και η επίδραση του κλάδου των υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης, ο οποίος συνέβαλε στην πτώση του κύκλου εργασιών των ελληνικών επιχειρήσεων κατά 2,3 ποσοστιαίες μονάδες. Η πτώση που κατέγραψαν οι πωλήσεις του εν λόγω κλάδου, τον Σεπτέμβριο, σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2019, ήταν της τάξης του 46,8%, ελαφρώς ηπιότερη σε σύγκριση με τους θερινούς μήνες (Ιούνιος: -87%, Ιούλιος: -71,4%, Αύγουστος: -55,4%).
Οι αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 ήταν εμφανείς και στον κύκλο εργασιών του κλάδου των μεταφορών και αποθήκευσης, καθώς μειώθηκε κατά 29%, τον Σεπτέμβριο, ενώ η αρνητική συμβολή του στη μείωση των συνολικών πωλήσεων διαμορφώθηκε στις 1,7 ποσοστιαίες μονάδες.
Τέλος, οι συμβολές του λιανικού και χονδρικού εμπορίου ήταν οριακά αρνητικές, κατά 0,3 και 0,8 ποσοστιαίες μονάδες, αντίστοιχα. Αξίζει να σημειωθεί ότι, τον Απρίλιο, η συνολική αρνητική συμβολή των κλάδων του λιανικού και χονδρικού εμπορίου ήταν αναλογικά υψηλότερη, καθώς υπολογίζεται, περίπου, σε 1/3 της συνολικής μείωσης του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων με υποχρέωση τήρησης διπλογραφικών βιβλίων (11 ποσοστιαίες μονάδες από τις 32,2 συνολικά).
Το πλήγμα της πανδημίας στις επιχειρήσεις
Όπως επισημαίνει η Alpha Bank, η σφοδρότητα του πρώτου αλλά και του δεύτερου κύματος της πανδημίας που πλήττει, στην τρέχουσα περίοδο, σχεδόν όλες τις ευρωπαϊκές χώρες είχε αρνητικό αντίκτυπο σε ένα ευρύ φάσμα της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Η επίδραση αυτή αποτυπώθηκε στον κύκλο εργασιών και στην απασχόληση των ελληνικών επιχειρήσεων το 2020.
Στο εβδομαδιαίο δελτίο αναφέρονται οι εκτιμήσεις της επιχειρηματικής κοινότητας για την πορεία του κύκλου εργασιών για το σύνολο του έτους, όπου σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της εταιρίας ICAP, το 67% των επιχειρήσεων εκτιμά ότι ο κύκλος εργασιών τους θα είναι μειωμένος το 2020 σε σχέση με το 2019, ενώ το 25% εκτιμά ότι θα εμφανίσει αύξηση του κύκλου εργασιών τους. Η μείωση που προβλέπεται να παρουσιάσει ο κύκλος εργασιών από το σύνολο των επιχειρήσεων είναι της τάξεως του 21% κατά μέσο όρο, ενώ της ρευστότητας κατά 22% αντίστοιχα.
Ο κλάδος με τη μεγαλύτερη προβλεπόμενη μείωση του κύκλου εργασιών αναμένεται να είναι ο Τουρισμός (-66%) και ακολουθεί ο κλάδος της Εστίασης (-38%). Τη μικρότερη μείωση αναμένεται να παρουσιάσει ο κλάδος της Πληροφορικής και των Τηλεπικοινωνιών (-1%) και ο κλάδος της Ενέργειας και Ανακύκλωσης (-4%). Οι δύο σημαντικότερες ενέργειες των εταιρειών με σκοπό την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας είναι η εξασφάλιση ρευστότητας για τις 7 στις 10 επιχειρήσεις και η συγκράτηση των δαπανών τους σε ποσοστό 56%.
Άμεση αντίδραση από πολιτικούς και τράπεζες
Η σοβαρή επίπτωση της οικονομικής διαταραχής, λόγω της πανδημίας, στη ρευστότητα των επιχειρηματικών μονάδων επέβαλλε την άμεση στήριξη από την κυβέρνηση, μέσω έκτακτων δημοσιονομικών μέτρων αλλά και την ενεργοποίηση του τραπεζικού συστήματος για το μετριασμό των συνεπειών της ύφεσης με αύξηση της χρηματοδότησης, η οποία στηρίχτηκε πρώτον, σε κρατικές εγγυήσεις, δεύτερον, στην ενίσχυση της καταθετικής βάσης, λόγω πανδημίας και τρίτον, στην άντληση ρευστότητας από το ευρωσύστημα
Η ασύμμετρη επίπτωση, ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας, κατέστησε επιβεβλημένη την προτεραιοποίηση της χρηματοδότησης προς τους κλάδους που δέχτηκαν το μεγαλύτερο πλήγμα από την πανδημική κρίση, αφού η δραστηριότητά τους επηρεάζεται, σε μεγάλο βαθμό, αφενός, από τους κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης και αφετέρου, από τη ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών των νοικοκυριών.
Η πιστωτική επέκταση για την στήριξη των επιχειρήσεων
Η πιστωτική επέκταση προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, η οποία είχε εισέλθει ήδη σε θετικό έδαφος, από τον Δεκέμβριο 2018, παρουσίασε εντυπωσιακή άνοδο από τον Μάρτιο 2020 και έπειτα, ενώ η πιστωτική επέκταση προς τους ιδιώτες και τα μη κερδοσκοπικά ιδρύματα συνεχίζει να βαίνει μειούμενη. Πιο συγκεκριμένα, η χρηματοδότηση προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις παρουσίασε αύξηση, τον Σεπτέμβριο, κατά 8,3% σε ετήσια βάση, έναντι μικρότερης αύξησης, τον Ιανουάριο, κατά 1,6%.
Η εν λόγω άνοδος οφείλεται, κυρίως, στο Πρόγραμμα «Επιχειρηματική Χρηματοδότηση-ΤΕΠΙΧ ΙΙ», καθώς και στο νέο Ταμείο Εγγυοδοσίας Επιχειρήσεων CΟVΙD-19 από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, το οποίο έχει ως στόχο τη στήριξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Τα εν λόγω Προγράμματα έχουν ως σκοπό τη βελτίωση της πρόσβασης των επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση και αναμένεται να συμβάλλουν ενεργά στη στήριξη των ελληνικών επιχειρήσεων που πλήττονται, λόγω της τρέχουσας συγκυρίας, στη μείωση του αυξημένου χρηματοοικονομικού κόστους που αντιμετωπίζουν και στην τόνωση της ανταγωνιστικότητάς τους.
Η αύξηση της χρηματοδότησης των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων που επλήγησαν από την πανδημική κρίση διευκολύνθηκε, μεταξύ άλλων, από την ενίσχυση της καταθετικής βάσης των νοικοκυριών, λόγω της αύξησης της «αναγκαστικής» αποταμίευσης (οι καταναλωτές δεν μπορούν να δαπανήσουν εξαιτίας του lockdown) αλλά και της «προληπτικής» αποταμίευσης (οι καταναλωτές αποταμιεύουν, λόγω της αβεβαιότητας για το μέλλον).
Η συνολική αύξηση των καταθέσεων των νοικοκυριών είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του «κενού» μεταξύ χρηματοδότησης και καταθέσεων, από τον Μάϊο και μετά και την «αντιστροφή» της διαφοράς, τους τελευταίους μήνες. Αξίζει να σημειωθεί ότι το άθροισμα των καθαρών ροών καταθέσεων στο χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου, διαμορφώθηκε σε 10,2 δισ. ευρώ.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
