Μια τεχνολογική υποδομή στρατηγικής σημασίας εγκαθιστά η Microsoft στην Ελλάδα, όπως αναμένεται να ανακοινώσουν σήμερα ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, και ο πρόεδρος του αμερικανικού ομίλου, Μπραντ Σμιθ. Για να «ξεκλειδώσει» τις αμερικανικές επενδύσεις, ιδιαίτερα από κολοσσούς της τεχνολογίας, η κυβέρνηση χρειάσθηκε να κάνει αρκετά προπαρασκευαστικά βήματα, με σημαντικότερο, ίσως, την ανάληψη πρωτοβουλίας που επέτρεψε να βγει η Ελλάδα, ύστερα από πολλά χρόνια, από τη «μαύρη» λίστα των χωρών που δεν προστατεύουν τα πνευματικά δικαιώματα, καθώς επιτρεπόταν ακόμη και σε δημόσιες υπηρεσίες να χρησιμοποιούν πειρατικό λογισμικό της Microsoft.
Παρότι, ενόψει των ανακοινώσεων, ελάχιστα έχουν «διαρρεύσει» για τη μεγάλη επένδυση της Microsoft, αυτό που αναμένεται είναι ότι η Microsoft θα εγκαταστήσει στην Ελλάδα Data Center για την παροχή υπηρεσιών Cloud σε όλη την περιφέρεια της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Πρόκεται για τη συνέχεια της συμφωνίας που ανακοινώθηκε τον Μάιο του 2019 με την Deutsche Telekom, μητρική εταιρεία του ΟΤΕ, για την παροχή υπηρεσιών cloud σε συνολικά εννέα χώρες, από την Πολωνία ως την Ελλάδα. Η Microsoft αναπτύσσεται με πολύ γοργούς ρυθμούς στον τομέα των υπηρεσιών Cloud και αντλεί ήδη από αυτό τον τομέα σχεδόν το ένα πέμπτο των εσόδων της.
Στην Ελλάδα, εκτός από την εγκατάσταση του Data Center που διευκολύνει την παροχή υπηρεσιών σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, με βάση τα αυστηρά πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Microsoft προσβλέπει σε ηγετική θέση και στις υπηρεσίες Cloud για το δημόσιο τομέα. Με βάση το νέο Κώδικα Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ολόκληρο το Δημόσιο με εξαίρεση τα διαβαθμισμένα συστήματα (Άμυνα - Ασφάλεια) θα περάσει σε υπολογιστικά συστήματα Cloud, που θεωρούνται πολύ πιο οικονομικά και αποτελεσματικά από τη διατήρηση εσωτερικών δομών. Για το σκοπό αυτό, ο Κώδικας προβλέπει ότι θα δημιουργηθεί από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης μια ψηφιακή αγορά (digital marketplace) υπηρεσιών και εφαρμογών Cloud, στην οποία εγγράφονται οι φορείς του δημοσίου τομέα και οι πάροχοι υπηρεσιών Cloud. Σε αυτή την αγορά, μέσω της οποίας θα αγοράζουν υπηρεσίες cloud οι δημόσιες υπηρεσίες, φαίνεται ότι επιδιώκει να κυριαρχήσει η Microsoft, αν και θα έχει ισχυρό ανταγωνισμό από την Amazon.
Κλειδί η προστασία πνευματικών δικαιωμάτων
Για να «ξεκλειδώσει» αυτή η μεγάλη επένδυση και άλλες ανάλογες που θα δρομολογηθούν το επόμενο διάστημα, η κυβέρνηση εργάζεται εδώ και πολλούς μήνες για να δημιουργήσει το κατάλληλο έδαφος. Η Microsoft, για παράδειγμα, δεν θα μπορούσε ποτέ να τοποθετήσει κεφάλαια σε μία χώρα που βρισκόταν για χρόνια στη «μαύρη λίστα» της αμερικανικής κυβέρνησης για τα θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας, μεταξύ άλλων και γιατί στο ίδιο το Δημόσιο ήταν εγκατεστημένα λειτουργικά συστήματα και προγράμματα της Microsoft χωρίς νόμιμες άδειες! Η κυβέρνηση έσπευσε, τον Μάρτιο, να προχωρήσει σε νόμιμη προμήθεια λογισμικού, κλείνοντας αυτό το δυσάρεστο κεφάλαιο, ώστε και η Ουάσιγκτον να αφαιρέσει την Ελλάδα από τη «μαύρη λίστα».
Μια άλλη στρατηγικής σημασίας επιλογή της κυβέρνησης, που έμμεσα διευκολύνει τις αμερικανικές επενδύσεις, ήταν, αναμφίβολα η απόφαση να ευθυγραμμισθεί η χώρα με τις ΗΠΑ στο θέμα της ασφάλειας των δικτύων 5G, αποκλείοντας την κινεζική Huawei από την παροχή εξοπλισμού για τα δίκτυα 5G. Όπως είχε ανακοινώσει ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, στις 26 Ιουνίου μετά από συνάντηση με τον πρεσβευτή της Κίνας, «το ρεύμα γυρίζει» εναντίον της Huawi, καθώς οκτώ ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, επέβαλαν περιορισμούς, ώστε να επιλεγούν μόνο «αξιόπιστοι προμηθευτές» ("trusted vendors").
Επιστέγασμα της αναβάθμισης της συνεργασίας των δύο χωρών, με τρόπο που διευκολύνει και τις επενδύσεις στη χώρα, ήταν η Συμφωνία Επιστήμης και Τεχνολογίας (Science and Technology Agreement - STA) που υπέγραψαν πριν από λίγες ημέρες ο Μάικ Πομπέο και ο υπουργός Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης. Όπως ανακοινώθηκε από την αμερικανική πρεσβεία, «η νέα συμφωνία αντικαθιστά μια παλαιότερη, πιο γενική συμφωνία του 1980 και περιλαμβάνει πρόσθετες διατάξεις που θα προστατεύσουν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας των επιστημόνων και των ερευνητών». Η συμφωνία, κατά την ίδια ανακοίνωση, «ανοίγει το δρόμο για στενότερους επιστημονικούς και τεχνολογικούς δεσμούς μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ελλάδας και θα δημιουργήσει ευκαιρίες που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της δυνητικής κακής επιρροής στον ελληνικό τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας». Ως «κακή επιρροή», εν προκειμένω, οι Αμερικανοί ορίζουν τη διείσδυση κυρίως κινεζικών ή και ρωσικών εταιρειών.
Με βάση τα παραπάνω, γίνεται προφανές ότι δύο ήταν οι παράγοντες που αρχίζουν να πείθουν τους αμερικανικούς κολοσσούς της τεχνολογίας -και όχι μόνο- ότι η Ελλάδα προσφέρεται για επενδύσεις είναι η αποφασιστικότητα της κυβέρνησης για την κατοχύρωση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας σε όλα τα επίπεδα, από τον τομέα της έρευνας ως την εμπορική διάθεση προϊόντων, όπως και η προσήλωση της Ελλάδας στην αναχαίτιση «κακών επιρροών», όπως θα ήταν, για τους Αμερικανούς, η διείσδυση της Huawei στην υποδομή του δικτύου 5G. Αυτές οι θεσμικές βελτιώσεις, επιτρέπουν πλέον στην Ελλάδα να αξιοποιήσει πλεονεκτήματα που θα μπορούσαν να την είχαν κατοχυρώσει από χρόνια ως βασικό προορισμό επενδύσεων αμερικανικών εταιρειών τεχνολογίας, όπως η στρατηγική γεωγραφική θέση κα η συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την ευρωζώνη, το υψηλού επιπέδου επιστημονικό δυναμικό κ.α.
Η κινητικότητα των αμερικανικών εταιρειών
Ήδη, οι συνεργασίες ΗΠΑ - Ελλάδα στους τομείς Επιστήμης και Τεχνολογίας είναι αρκετές, όπως προκύπτει από την ίδια ανακοίνωση της πρεσβείας:
- Η Θεσσαλονίκη, η διεθνής πύλη προς τα Δυτικά Βαλκάνια, μια αγορά 30 εκατομμυρίων ανθρώπων, αναδύεται ως περιφερειακός κόμβος επιστήμης και τεχνολογίας.
- Ως αποτέλεσμα των αμερικανικών πρωτοβουλιών που χρονολογούνται από τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης 2018, αμερικανικές εταιρείες όπως η Pfizer και η Cisco διευρύνουν το αποτύπωμά τους στη Θεσσαλονίκη. Η Pfizer σχεδιάζει να κάνει τις νέες της εγκαταστάσεις στη Θεσσαλονίκη έναν παγκόσμιο κόμβο με επίκεντρο την τεχνητή νοημοσύνη και την ανάλυση μεγάλων δεδομένων. Η εταιρεία ελπίζει να αυξήσει το προσωπικό της σε 200 άτομα μέχρι αυτό το φθινόπωρο. Η Cisco επενδύει 10-12 εκατομμύρια ευρώ σε έναν ψηφιακό κόμβο που θα αναπτύξει τεχνολογίες για έξυπνες πόλεις και εφαρμογές για τη γεωργία.
- Σημαντικές αμερικανικές εταιρείες εξαγοράζουν ελληνικές επιχειρήσεις επιστήμης και τεχνολογίας: η Microsoft απέκτησε την SoftoMotive στην Αθήνα και η Applied Materials απέκτησε την Think Silicon στην Πάτρα. Η YSYSS έχει κάνει μια εξαγορά στην Ελλάδα που αξιοποιεί την τεχνογνωσία που έχουν ανακαλύψει στο λογισμικό και τη μηχανική.
- Αμερικανικές εταιρείες όπως η Tesla και η Blink Charging εισέρχονται στην αγορά ηλεκτρικών οχημάτων. Η Tesla διαθέτει ένα νέο κέντρο έρευνας και ανάπτυξης στην Αθήνα που επικεντρώνεται στα συστήματα μετάδοσης κίνησης. Η Blink Charging έχει αναπτύξει ένα δίκτυο σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων σε όλη την Ελλάδα.
- Τον Φεβρουάριο του 2020, η Amazon Web Services υπέγραψε μνημόνιο συμφωνίας με την Ελλάδα για την προώθηση της καινοτομίας σε ολόκληρη την οικονομία μέσω της συνεργασίας στην ψηφιακή διακυβέρνηση, τις ψηφιακές υποδομές και την εκπαίδευση δεξιοτήτων στο cloud.
- Έλληνες μηχανικοί της Nokia συνεργάζονται καθημερινά με τους Αμερικανούς ομολόγους τους για την ανάπτυξη λύσεων επόμενης γενιάς στις τηλεπικοινωνιακές υποδομές.
- Τεχνολογικές εταιρείες όπως η Google, η Cisco, η Microsoft, η Apple, η Abbott και η Palantir συνέβαλαν στη βελτίωση της ανταπόκρισης της Ελλάδας στην πανδημία.