Χωρίς… ρόπαλο αποδεικνύεται το σχέδιο «Ηρακλής», για την μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, το οποίο επεξεργάστηκε και προώθησε στις ευρωπαϊκές αρχές ο υφυπουργός αρμόδιος για τον χρηματοπιστωτικό τομέα Γιώργος Ζαββός.
Όπως εκτιμούν στελέχη τραπεζών, μετά την αναλυτική παρουσίαση του σχεδίου στη σύσκεψη της προηγούμενης Πέμπτης υπό τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, ο «Ηρακλής» θα είναι μεν λειτουργικός αλλά σε περιορισμένο βαθμό.
Δηλαδή δεν θα λύσει το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Στη θεωρία, οι τράπεζες θα μπορούν να μεταφέρουν προβληματικά δάνεια ύψους έως 30 δις. ευρώ κάνοντας χρήση των κρατικών εγγυήσεων (ύψους έως 9 δις. ευρώ), ωστόσο στην πράξη θα μπορέσουν να μεταφέρουν πολύ μικρότερου ύψους «κόκκινα» δάνεια εκτός ισολογισμών. Ο λόγος είναι ότι το κόστος θα είναι τόσο μεγάλο για τα κακής ποιότητας προβληματικά δάνεια που αν οι τράπεζες έκαναν χρήση του σχεδίου θα επιβάρυναν δυσανάλογα την κεφαλαιακή τους βάση.
Ένα άριστο σχέδιο αλλά… όχι για την Ελλάδα
Το δομικό πρόβλημα του σχεδίου που επεξεργάστηκε ο κ Ζαββός, και το οποίο έχει αποστείλει στις ευρωπαϊκές αρχές, είναι ότι έχει βασιστεί υπερβολικά στο ιταλικό σχέδιο. Δεν έχει γίνει καμία προσπάθεια να προσαρμοστεί το σχέδιο στην ελληνική πραγματικότητα η οποία, δυστυχώς, παραμένει πολύ χειρότερη της κατάστασης στην Ιταλία.
Έχοντας εργαστεί για πολλά χρόνια στην Κομισιόν ο κ. Ζαββός γνωρίζει πολύ καλά πόσο δύσκολο είναι η Διεύθυνση Ανταγωνισμού να δώσει το πράσινο φως σε ένα σχέδιο που θα έχει σοβαρές αποκλίσεις από αντίστοιχο σχέδιο που έχει εγκριθεί για άλλη χώρα – μέλος, και δεν μπήκε καν στη διαδικασία διαπραγμάτευσης. Έτσι ο ελληνικός «Ηρακλής» είναι ακριβώς ίδιος με το ιταλικό σχέδιο, το οποίο αποδείχθηκε εξαιρετικά αποτελεσματικό για τις ιταλικές τράπεζες, αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων.
Ωστόσο η Ελλάδα δεν είναι Ιταλία. Η Ιταλία διαθέτει σημαντικά υψηλότερη πιστοληπτική αξιολόγηση από τη χώρα μας, ενώ ανάλογες αξιολογήσεις έχουν και οι ιταλικές τράπεζες, στοιχεία στα οποία βασίστηκε το ιταλικό σχέδιο. Τα CDS των ελληνικών τραπεζών παραμένουν έως και τρεις φορές υψηλότερα αυτά των ιταλικών.
Η ταύτιση του ελληνικού με το ιταλικό σχέδιο εγγυήσεων, αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα του «Ηρακλή», καθώς θα εγκριθεί από την Κομισιόν αλλά δεν θα μπορεί να εφαρμοστεί σε πλήρη κλίμακα, για τον απλούστατο λόγο ότι τα στοιχεία που το έκαναν ελκυστικό για τις ιταλικές τράπεζες δεν υπάρχουν στην Ελλάδα. Αν οι εγχώριες τράπεζες κάνουν πλήρη χρήση του κυβερνητικού σχεδίου, τότε θα υποστούν πλήγμα στην κεφαλαιακή τους βάση, αυτό ακριβώς δηλαδή που πρέπει να αποφευχθεί.
Έτσι ο Ηρακλής κινδυνεύει να αποδειχθεί… άδειο πουκάμισο καθώς ο βασικός στόχος του σχεδίου, δηλαδή η απαλλαγή των τραπεζών ισολογισμών από μεγάλο μέρος των «κόκκινων» δανείων, χωρίς να πληγεί η κεφαλαιακή τους βάση δεν μπορεί να επιτύχει.
Ένα case study σπατάλης χρόνου
Το σχέδιο προστασίας ενεργητικού, το οποίο κ. Ζαββός βάφτισε «Ηρακλή», θυμίζει… βραδύποδα καθώς κυοφορείται από το… 2016. Το σχέδιο το επεξεργάστηκε και το ολοκλήρωσε πρώτο το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, στο πλαίσιο της αναγνώρισης της ανάγκης να αντιμετωπιστεί δυναμικά το πρόβλημα των κόκκινων δανείων και βασίστηκε στην επιτυχημένη ιταλική εμπειρία. Ωστόσο η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε ιδιαίτερη θέληση να παρέμβει, ούτε και ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για το ζήτημα των τραπεζών και των «κόκκινων« δανείων, παραμένοντας με το όπλο παρά μετά την ταπεινωτική πανωλεθρία της διαπραγμάτευσης του 2015.
Το 2017, ο τότε πρόεδρος του ΤΧΣ, Γιώργος Μιχελής προσπάθησε να πείσει μέλη της κυβέρνησης για την ανάγκη υιοθέτησης του σχεδίου, χωρίς όμως επιτυχία. Ο χρόνος περνούσε και εν τέλει με την πίεση των θεσμών η κυβέρνηση και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έδωσαν το πράσινο φως για την ενεργοποίηση του σχεδίου.
Ωστόσο το πρώτο πράγμα που έκανε ο κ. Τσακαλώτος ήταν να αποσπάσει το σχέδιο APS από τον έλεγχο του ΤΧΣ, σε μια λογική ότι η κυβέρνηση βάζει τα λεφτά, η κυβέρνηση πρέπει να έχει τον έλεγχο. Παράλληλα το ΥΠΟΙΚ, στο πλαίσιο της προσπάθειας «αρπαγής» του σχεδίου, ανέθεσε το φθινόπωρο του 2018 στην JP Morgan να εξετάσει και να επεξεργαστεί ξανά το σχέδιο. Σημειώνεται ότι η ίδια τράπεζα είχε εκπονήσει και το αρχικό ιταλικό σχέδιο.
Έτσι κύλησαν αρκετοί μήνες χωρίς πρόοδο: λέγεται ότι η JP Morgan είχε λάβει pro bono την εργασία (χωρίς αμοιβή) και δεν το δούλευε κατά προτεραιότητα. Κάπως έτσι μπήκαμε στο 2019, με νέες καθυστερήσεις, και μετά το πρώτο τρίμηνο η κυβέρνηση Σύριζα «πάγωσε» τα πάντα αναμένοντας τις εκλογές.
Μετά τις εκλογές η νέα κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ανέθεσε στον κ. Γ. Ζάββο, έμπειρο νομικό με μακρά θητεία στην Κομισιον, να «τρέξει» το σχέδιο ωστόσο οι χειρισμοί του κ. Ζαββού δεν ήταν οι καλύτεροι.
Στο παρά ένα της έγκρισης του σχεδίου, και χωρίς να υπάρχουν πλέον περιθώρια για σημαντικές διαφοροποιήσεις, το Μέγαρο Μαξίμου αντιλήφθηκε ότι ο κ. Ζαββός ήταν σε πλήρη διάσταση με τις διοικήσεις των τραπεζών αλλά και την Τράπεζα της Ελλάδος απορρίπτοντας την παραμικρή διαβούλευση για το «σχέδιό του». Την προηγούμενη εβδομάδα το δημοσίευμα του Business Daily επιβεβαίωσε τους χειρότερους φόβους ότι το σχέδιο ήταν στον αέρα με πολλά προβλήματα και τεχνικές ασυμβατότητες που το καθιστούν μη λειτουργικό.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
