Επενδύσεις ύψους 4 δισ. ευρώ για τη δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα (CCS) βρίσκονται «στα σκαριά» στη χώρα μας, με το νομοσχέδιο, που θα ψηφιστεί αύριο από την Ολομέλεια της Βουλής, να ανοίγει τον δρόμο για την υλοποίησή τους. Από τους Αγίους Θεοδώρους έως τον Πρίνο, η Ελλάδα πατάει «γκάζι» για την απανθρακοποίηση της βιομηχανίας προκειμένου να πιάσει του στόχους της ΕΕ.
Στο πλαίσιο αυτό, οι τσιμεντοβιομηχανίες ΑΓΕΤ Ηρακλής και Τιτάν κατασκευάζουν μονάδες δέσμευσης άνθρακα στις εγκαταστάσεις τους, ενώ η EnEarth, θυγατρική της Energean, θα αποθηκεύει το υγροποιημένο διοξείδιο του άνθρακα σε εξαντλημένο κοίτασμα φυσικού αερίου στον Πρίνο.
Παράλληλα, ο ΔΕΣΦΑ θα μεταφέρει το CO₂ από τα εργοστάσια στη Ρεβυθούσα, ενώ η Motor Oil στοχεύει στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του διυλιστηρίου της στους Αγίους Θεοδώρους.
Η σημασία του νομοσχεδίου είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, καθώς με τη ψήφισή του και στη συνέχεια την οριστικοποίηση των κανονισμών (ταρίφες, χωρητικότητα κλ.π.) από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα δοθεί το «πράσινο φως» στην EnEarth για τη διεξαγωγή του market test και την τελική επενδυτική απόφαση σχετικά με το έργο αποθήκευσης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα παραπάνω έργα θεωρούνται κρίσιμα και αλληλοσυμπληρωματικά μεταξύ τους. Έτσι, τυχόν καθυστερήσεις ή επιπλοκές σ' ένα από αυτά ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο και την υλοποίηση των υπολοίπων.
ΑΓΕΤ Ηρακλής-OLYMPUS
Το έργο «OLYMPUS» αφορά στον πράσινο μετασχηματισμό του εργοστασίου παραγωγής τσιμέντου του Ομίλου ΗΡΑΚΛΗΣ στο Μηλάκι Ευβοίας.
Η επένδυση, συνολικού ύψους 400 εκατ. ευρώ, έλαβε το 2023 συγχρηματοδότηση κεφαλαιουχικών δαπανών ύψους 124,5 εκατ. ευρώ από το Innovation Fund της ΕΕ.
Με την έναρξη της λειτουργίας του το πρώτο τρίμηνο του 2030, προβλέπεται να δεσμεύει 1 εκατομμύριο τόνους CO₂ ετησίως και να παράγει 2 εκατομμύρια τόνους τσιμέντου σχεδόν μηδενικών εκπομπών.
Το έργο θα αξιοποιεί τεχνολογία κρυογενικής δέσμευσης και υγροποίησης CO₂ και η εγκατάσταση υπόσχεται μηδενική χρήση γλυκού νερού, απουσία υγρών και στερεών αποβλήτων, καθώς και σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα ατμοσφαιρικών ρύπων.
Το δεσμευμένο CO₂ θα μεταφέρεται περίπου 250 ναυτικά μίλια προς τα κοιτάσματα του Πρίνου, ανοίγοντας τον δρόμο για τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης εφοδιαστικής αλυσίδας άνθρακα στη χώρα.
Τιτάν - IFESTOS
Το IFESTOS, που αφορά το εργοστάσιο στο Καμάρι, στοχεύει στη δέσμευση έως 1,9 εκατομμυρίων τόνων CO₂ κάθε χρόνο και παραγωγή 3 εκατ. τόνων πράσινου τσιμέντου, καθιστώντας την Ελλάδα μία από τις λίγες χώρες που θα διαθέτουν μονάδα τσιμέντου σχεδόν μηδενικών εκπομπών μεγάλης χωρητικότητας.
Το έργο έχει ήδη λάβει 235 εκατ. ευρώ από το Innovation Fund και βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, με την τελική επενδυτική απόφαση να αναμένεται στο τέλος του 2026.
Αν όλα εξελιχθούν ομαλά, η λειτουργία του τοποθετείται το 1ο τρίμηνο του 2030, ενώ υπολογίζεται θα μπορεί να αποφευχθεί η έκλυση 10 εκατ. τόνων αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα σε μία δεκαετία.
Motor Oil- IRIS
Πρόκειται για μονάδα δέσμευσης CO2 που στοχεύει στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του διυλιστηρίου της Motor Oil στους Αγίους Θεοδώρους, με την εφαρμογή τεχνολογίας δέσμευσης CO2 στη Μονάδα Αναμόρφωσης Μεθανίου με Ατμό (SMR), καθιστώντας το ταυτόχρονα σημαντικό παραγωγό υδρογόνου εξαιρετικά χαμηλών εκπομπών.
Το έργο χρηματοδοτείται με 127 εκατ. ευρώ από το Innovation Fund και η λειτουργία του θα αποτρέψει την έκλυση 8,5 εκατ. τόνων αερίων του θερμοκηπίου κατά τα πρώτα δέκα χρόνια λειτουργίας του.
Επιπλέον, θα αναπτυχθεί μονάδα παραγωγής συνθετικής μεθανόλης, με χρήση ανανεώσιμου υδρογόνου και μέρος του διοξειδίου του άνθρακα που θα δεσμεύει το σύστημα CC.
Πρόκειται για μια από τις πρώτες μονάδες παραγωγής συνθετικής μεθανόλης στην Ευρώπη, που θα προσδώσει νέες δυνατότητες στον τομέα των καυσίμων (κυρίως στον τομέα της ναυτιλίας) χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος.
Η τελική επενδυτική απόφαση για το έργο αναμένεται να ληφθεί το δεύτερο τρίμηνο του 2026 και η λειτουργία του τοποθετείται μετά το 2030.
ΔΕΣΦΑ -Apollo CO₂, το πρώτο hub μεταφοράς CO2
Τον πρώτο εθνικό κόμβο μεταφοράς και υγροποίησης CO₂ φιλοδοξεί να αποτελέσει το Apollo CO2, το οποίο θα αναπτυχθεί από τον ΔΕΣΦΑ σε συνεργασία με την ECOLOG, ενώ πρόσφατα έλαβε χρηματοδότηση ύψους 169,3 εκατ. ευρώ από το Innovation Fund.
Το CO₂ θα μεταφέρεται στον τερματικό σταθμό LNG της Ρεβυθούσας, όπου αξιοποιώντας την υφιστάμενη κρυογενική υποδομή ώστε να μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας και το κόστος θα υγροποιείται και θα μεταφέρεται με πλοία στον Πρίνο και σε άλλους χώρους αποθήκευσης.
Για τη σύνδεση των εκπομπέων της χώρας με τη μονάδα υγροποίησης, ο ΔΕΣΦΑ προχωρά επίσης στην ανάπτυξη ενός αγωγού CO₂ μήκους περίπου 35 χλμ., ο οποίος στην αρχική του φάση θα μεταφέρει περίπου 3 εκατομμύρια τόνους CO₂ ετησίως, ενώ προβλέπεται δυνατότητα επέκτασης μεταφοράς έως και 5 εκατομμύρια τόνους ετησίως έως το 2034.
Σύμφωνα με όσα ανέφερε ο Μιχάλης Θωμάδακης, Chief Strategy & Development Officer του ΔΕΣΦΑ, στο Industrial Carbon Management Forum, το ApolloCO₂ είναι το πρώτο έργο συγκέντρωσης CO₂ σε επίπεδο midstream στη Νότια Ευρώπη και πρόκειται να δημιουργήσει ένα δίκτυο ανοικτής πρόσβασης, συνδέοντας μεγάλους εκπομπείς με τον Πρίνο και άλλους μεσογειακούς χώρους αποθήκευσης, επιταχύνοντας την αποανθρακοποίηση της βιομηχανίας και ενισχύοντας συνεργασίες χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος.
Στον Πρίνο το πρώτο έργο αποθήκευσης στη ΝΑ Ευρώπη
Η επένδυση στην αποθήκευση CO₂ στον Πρίνο (Prinos CO2) είναι ένα έργο στο χερσαίο εργοστάσιο Σίγμα στη Νέα Καρβάλη και στις θαλάσσιες εξέδρες του Πρίνου στην Καβάλα και αποτελεί το πρώτο έργο αποθήκευσης άνθρακα στη ΝΑ Μεσόγειο το οποίο πραγματοποιεί η EnEarth, θυγατρική της Energean.
Η συνολική επένδυση ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ, ενώ έχουν εξασφαλιστεί επιδοτήσεις ύψους 270 εκατ. ευρώ, καθώς η Κομισιόν έχει εγκρίνει περίπου 150 εκατ. ευρώ ως κρατική ενίσχυση στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) αλλά και επιδότηση ύψους 120 εκατ. ευρώ μέσω του Μηχανισμού Σύνδεσης της Ευρώπης (CEF).
Αξίζει να σημειώσουμε ότι μόλις οριστικοποιηθούν οι κανονισμοί του νομοσχεδίου που ψηφίζεται αύριο, θα δοθεί το «πράσινο» φως να περάσει η EnEarth στη φάση του market test, η οποία περιλαμβάνει δύο στάδια, ένα μη δεσμευτικό και ένα δεσμευτικό.
Στόχος του market test είναι να ξεκαθαρίσει πόσα και ποια από τα ήδη υπογεγραμμένα συμβόλαια (15 στο σύνολο) θα μετατραπούν σε δεσμευτικά, ώστε να ληφθεί η τελική επενδυτική απόφαση. Οι εν λόγω συμφωνίες αντιστοιχούν σε δυναμικότητα περίπου 6 εκατ. τόνων CO₂ ετησίως, ενώ ο σχεδιασμός για τον Πρίνο προβλέπει αποθηκευτική ικανότητα 2,8 εκατ. τόνων CO₂ ανά έτος.
Εφόσον όλα εξελιχθούν χωρίς χρονοτριβές (προσφυγές, αναστολές κ.λπ.), η πρώτη γεώτρηση στον Πρίνο, τόσο για την έγχυση CO₂ όσο και για την άντληση του νερού που βρίσκεται ήδη στον ταμιευτήρα, αναμένεται να ξεκινήσει στο πρώτο εξάμηνο του 2026.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
