Νέα εργαλεία χρηματοδότησης, με μεγαλύτερη συμβολή ιδιωτικών κεφαλαίων, αναζητά ο κατασκευαστικός κλάδος, προκειμένου να μην πέσει σε τέλμα μετά την ολοκλήρωση του Ταμείου Ανάκαμψης.
Καθώς οι εθνικοί πόροι διατίθενται με το σταγονόμετρο, ενώ τα ευρωπαϊκά ταμεία βγάζουν «κόκκινη» κάρτα σε παραδοσιακά έργα, όπως οι οδικοί άξονες, η συντήρηση των υφιστάμενων υποδομών, ηλικίας ακόμη και άνω των 50 ετών, παραμένει ο μεγάλος γρίφος.
Παρόλο που το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των μεγάλων ομίλων σπάει κάθε ρεκόρ, φτάνοντας στα 17 δισεκατομμύρια ευρώ, ο πρόεδρος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Γιώργος Περδικάρης, εκτίμησε, μιλώντας στο ITC 2025, ότι αυτό επαρκεί για μια τριετία, οπότε απαιτούνται άμεσες ενέργειες από την πολιτεία για να μην δημιουργηθεί επενδυτικό κενό.
Επέστησε την προσοχή στην αξιοποίηση των τριών χρηματοδοτικών εργαλείων, ύψους 8 δισ. ευρώ, που έχει εξαγγείλει το Υπουργείο Ανάπτυξης, με αφετηρία το 2026. Πρότεινε, παράλληλα, την αναδιανομή του ΕΣΠΑ, προσανατολισμένη σε έργα υψηλής προστιθέμενης αξίας, στη βάση ενός εθνικού προγράμματος τουλάχιστον 20ετίας.
Με πιο πρόσφατο βήμα την αύξηση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών στο 1 δισ. ευρώ, γίνεται προσπάθεια να δημιουργηθεί μια δεξαμενή πόρων που θα καλύπτει τα έργα που υλοποιούνται.
Όπως είπε ο υπουργός Χρίστος Δήμας, από το βήμα του ίδιου συνεδρίου, πρόθεση της κυβέρνησης είναι να αξιοποιηθεί κάθε πηγή και εργαλείο χρηματοδότησης για την υλοποίηση των έργων με γοργούς ρυθμούς, όμως απαιτείται συγχρόνως η συμβολή του ιδιωτικού τομέα.
«Πυρ ομαδόν» για τις πρότυπες προτάσεις
Με αιχμή τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, σύσσωμοι οι εκπρόσωποι του κατασκευαστικού κλάδου εξήραν ως το «κλειδί» για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού τις πρότυπες ροτάσεις. Το πλαίσιο που ψηφίστηκε το 2022, αλλά τελεί υπό αναθεώρηση, προβλέπει ότι ο επενδυτής προτείνει ένα έργο, μελετημένο και κοστολογημένο, το οποίο και αξιολογείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Όπως αποκάλυψε, μάλιστα, ο κ. Περδικάρης εάν εφαρμοζόταν η πρότυπη πρόταση για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού, η χρηματοδοτική συμβολή του δημοσίου θα ξεκινούσε από το 2037 και μετά. Υπενθυμίζεται ότι τον φάκελο έχουν καταθέσει από κοινού ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις και ΑΒΑΞ.
Από την πλευρά του, ο γενικός διευθυντής του Ομίλου AKTOR, Αναστάσιος Αρανίτης, αφού υπογράμμισε την κρισιμότητα της σωστής ιεράρχησης των έργων υποδομής που προγραμματίζονται, δεδομένου ότι οι δημόσιοι πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι, παρότρυνε την πολιτεία να τονώσει ξανά τις προσπάθειες για ενεργοποίηση των πρότυπων προτάσεων. Υπενθυμίζεται ότι οι φάκελοι υποβλήθηκαν πριν δυόμισι χρόνια και παραμένουν μέχρι σήμερα στο συρτάρτι του υπουργείου.
Στο θέμα αναφέρθηκε και ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος του Υπερταμείου, Παναγιώτης Σταμπουλίδης, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να υπάρχουν έτοιμες ώριμες προτάσεις έργων προς χρηματοδότηση, όταν εμφανίζονται νέα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το Modernization Fund και το Social Climate Fund. Κι αυτό διότι με τις παραδοσιακές μεθόδους παραγωγής έργων, μέχρι σήμερα έχουν χαθεί εκατοντάδες εκατομμύρια κοινοτικών πόρων, λόγω καθυστερήσεων ή αστοχιών στον σχεδιασμό.
Οι παραχωρήσεις στο προσκήνιο
Προσγειώνοντας τις προσδοκίες των εκπροσώπων του κατασκευαστικού κλάδου, ο υφυπουργός Υποδομών, Νικόλαος Ταχιάος, σχολίασε ότι δεν είναι δυνατόν το ανεκτέλεστο υπόλοιπο να αυξάνεται διαρκώς. Κι αυτό γιατί η χώρα θα πρέπει να εξασφαλίσει πρόσθετους πόρους για την ολοκλήρωση των έργων που ήδη τρέχουν, αλλά και για τη συντήρηση υφιστάμενων υποδομών, ηλικίας ακόμα και άνω των 50 ετών.
Με αυτά τα δεδομένα, επανέλαβε αυτό που έχει ξαναπεί δημοσίως, ότι δηλαδή «θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε εργαλεία, όπως οι παραχωρήσεις, που έχουν το μεγάλο πλεονέκτημα ότι ο χρήστης πληρώνει». Όσο για τις πρότυπες προτάσεις, για τις οποίες έχει εκφράσει έντονο προβληματισμό, ξεκαθάρισε ότι προτού ανοιχθούν οι φάκελοι, θα πρέπει να κριθούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς δεν υπάρχει ευρωπαϊκό προηγούμενο.
Την ανάγκη να βρεθούν εναλλακτικοί τρόποι χρηματοδότησης της συντήρησης, αφού η Ευρώπη δεν έχει κάνει σχετικές προβλέψεις, ανέδειξε από το βήμα του ITC 2025, και ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), Γιώργος Στασινός. Ειδικότερα, επανέλαβε την πρότασή του για παράταση του χρόνου των συμβάσεων παραχώρησης, προκειμένου οι παραχωρησιούχοι να αναλάβουν τις συντηρήσεις και σε έργα της ευρύτερης περιοχής που δεν αποφέρουν έσοδα.
Υπαρξιακός κίνδυνος για τους μικρούς
Η χρηματοδοτική στενότητα συμπιέζει, όμως, κυρίως τις μικρότερες τεχνικές εταιρείες που δεν βλέπουν μέλλον μετά την ολοκλήρωση του ανεκτέλεστου των 3,5 δις. που διαθέτουν σήμερα. «Οι μεγάλοι όμιλοι έχουν ανεκτέλεστο 17 δισ. ευρώ και ακόμα 5 δισ. έργων σε διαδικασίες δημοπράτησης. Εμείς έχουμε σήμερα 3,5 δισ. έργα, τα οποία μόλις τελειώσουν δεν θα έχουμε επόμενα» υπογράμμισε ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Τεχνικών Εταιρειών (ΣΑΤΕ), Ζαχαρίας Αθουσάκης, εξηγώντας πως ΠΔΕ του 2026 και του 2033 περιλαμβάνει μόνο μεγάλα έργα.
«Προκειμένου να είναι εφικτή η εκτέλεση των εργασιών να μην ενοποιούνται πλέον τα έργα, ώστε να συμμετέχουν και οι 550 ενεργές εταιρείες 6ης τάξης και κάτω», ανέφερε. Ανέδειξε παράλληλα την απουσία τραπεζικής χρηματοδότησης για να αναλάβουν οι μικρότερες εταιρείες έργα ΣΔΙΤ δήμων και περιφερειών.
Για την ανάγκη ενός προγραμματισμού έργων σε βάθος τουλάχιστον δεκαετίας, ώστε να γνωρίζουμε τι θα χρηματοδοτήσουμε και πότε, έκανε λόγο ο Κωνσταντίνος Γκολιόπουλος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Διπλωματούχων Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΔΜΕΔΕ).
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
