Να εξοικειωθούν σε χρόνο - ρεκόρ με νέα εργαλεία παροχής ρευστότητας και να σπεύσουν... στο ταμείο για να εξασφαλίσουν τις πολυπόθητες χρηματοδοτήσεις καλούνται εκατοντάδες χιλιάδες ελληνικές επιχειρήσεις, καθώς η κυβέρνηση ενεργοποιεί δύο σημαντικά προγράμματα παροχής φθηνών δανείων με ελκυστικούς όρους, ενώ εξετάζει και άλλες δυνατότητες για την παροχή χρηματοδοτικής στήριξης στις επιχειρήσεις, κυρίως μέσω του ΕΣΠΑ.
Το πρώτο πρόγραμμα, για το οποίο ήδη έχει ανοίξει από χθες η ειδική πλατφόρμα για καταγραφή οικονομικών στοιχείων των επιχειρήσεων από την ΑΑΔΕ αφορά την επιστρεπτέα προκαταβολή σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, ενώ το δεύτερο, που βρίσκεται σε τελική επεξεργασία από το υπουργείο Ανάπτυξης και τις τράπεζες θα υλοποιηθεί με την παροχή εγγυήσεων από το Ταμείο Επιχειρηματικότητας στις τράπεζες, που θα χορηγούν δάνεια με ειδικούς όρους.
Για το πρόγραμμα της επιστρεπτέας προκαταβολής, το Δημόσιο θα διαθέσει από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους 1 δισ. ευρώ, ενώ για τα δάνεια μέσω τραπεζών θα δεσμεύσει εγγυήσεις 1 δισ. ευρώ, οι οποίες θα μοχλευθούν από τις τράπεζες, ώστε να χορηγηθούν δάνεια ύψους 3 δισ. ευρώ. Τα ποσά αυτών των χρηματοδοτήσεων αντιστοιχούν στο 2% του ΑΕΠ, αλλά γίνεται καθημερινή προσπάθεια να αυξηθούν οι πάσης φύσεως παροχές φθηνής ρευστότητας στις επιχειρήσεις, καθώς αυτές είναι πολύτιμες για να περιορισθούν οι ζημιές στον παραγωγικό ιστό όσο θα διαρκεί η πανδημία και να μπορέσει ο επιχειρηματικός τομέας να «βάλει πλάτη» αμέσως μετά την έξοδο από την κρίση του κορονοϊού, ώστε να είναι γρήγορη και δυναμική η οικονομική ανάκαμψη.
Για να γίνει πληρέστερα κατανοητή η λειτουργία των νέων χρηματοδοτικών εργαλείων, το Business Daily παρουσιάζει έναν οδηγό με 10 ερωτήσεις - απαντήσεις.
Το νέο πρόγραμμα του υπουργείου Οικονομικών
- Τι είναι η επιστρεπτέα προκαταβολή;
Πρόκειται για ένα χρηματοδοτικό σχήμα του υπουργείου Οικονομικών για την περαιτέρω στήριξη μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε όλο το εύρος της οικονομίας, ανεξαρτήτως κλάδου, και πλήττονται από τις επιπτώσεις της πανδημίας. Ουσιαστικά είναι μια μορφή δανείου από το υπουργείο Οικονομικών απευθείας στις επιχειρήσεις, τα οποία θα πρέπει να εξοφληθούν εντός πενταετίας, με περίοδο χάριτος ενός έτους και χαμηλό επιτόκιο, το οποίο προς το παρόν δεν έχει προσδιορισθεί από το υπουργείο Οικονομικών. Ανάλογα με την πορεία της επιχείρησης, δίνεται η δυνατότητα μερικής επιστροφής του δανείου. Δηλαδή, αν μία επιχείρηση αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα -τα ακριβή κριτήρια δεν έχουν προσδιορισθεί ακόμη- αφήνεται ανοικτό ένα «παράθυρο» για «κούρεμα» αυτών των δανείων.
- Ποιο ποσό θα λάβει κάθε επιχείρηση από αυτό το χρηματοδοτικό πρόγραμμα;
Αυτό το βασικό ερώτημα δεν έχει απαντηθεί ως τώρα από το υπουργείο Οικονομικών. Όμως, η μέθοδος υπολογισμού του δανείου, που θα βασίζεται σε μαθηματικό τύπο και δεν θα ενέχει στοιχεία αυθαιρεσίας, έχει ως εξής: σε πρώτη φάση θα αποτυπωθεί η οικονομική κατάσταση των επιχειρήσεων, με βάση τα στοιχεία που θα δώσουν και τα στοιχεία που τηρεί η ΑΑΔΕ για το ΑΦΜ τους. Με βάση αυτά τα στοιχεία θα προσδιορίζεται η απώλεια που έχουν υποστεί από την κρίση που προκάλεσε η πανδημία. Έτσι, ανάλογα με αυτή την απώλεια και το μέγεθος κάθε επιχείρησης θα προσδιορίζεται και το ποσό της επιστρεπτέας προκαταβολής, το οποίο, σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να ξεπερνά τα 500.000 ευρώ. Σημειωτέον ότι αυτή η χρηματοδότηση θα είναι ακατάσχετη, αφορολόγητη και μη συμψηφιστέα με άλλες οφειλές. Πρέπει να τονισθεί, πάντως, ότι από τις προδιαγραφές του προγράμματος φαίνεται πως οι χρηματοδοτήσεις που θα δοθούν σε κάθε επιχείρηση δεν θα είναι μεγάλες, δεδομένου ότι το συνολικό ποσό θα είναι 1 δισ. ευρώ και από αυτό περιμένουν να ενισχυθούν εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις που έχουν πληγεί.
- Ποια κριτήρια πρέπει να πληροί μια επιχείρηση για να χρηματοδοτηθεί;
Το σχήμα απευθύνεται στις περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις, μικρές και μεσαίες, από ατομικές με έναν εργαζόμενο μέχρι και 500, ανεξαρτήτως κλάδου. Ουσιαστικά, εξαιρούνται μόνο οι μεγάλες επιχειρήσεις. Μία βασική προϋπόθεση για τη χορήγηση δανείου είναι η διατήρηση των θέσεων απασχόλησης από τις 30 Μαρτίου και μετά. Το υπουργείο Οικονομικών δεν έχει διευκρινίσει για πόσο χρόνο θα ισχύσει αυτή η απαγόρευση απολύσεων για τις επιχειρήσεις που θα χρηματοδοτηθούν, το πιθανότερο όμως είναι ότι δεν θα καλύπτει την πενταετή διάρκεια του δανείου, αλλά θα φθάνει ως το χρόνο λήξης των έκτακτων περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
- Χρειάζεται μια επιχείρηση να υπάγεται στους ΚΑΔ των πληττόμενων;
Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι δεν αποτελεί προϋπόθεση για την υποβολή αίτησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος η υπαγωγή της επιχείρησης σε κάποιον από τους κωδικούς αριθμούς δραστηριότητας (ΚΑΔ) που περιλαμβάνονται στις εκάστοτε εκδιδόμενες υπουργικές αποφάσεις για την αναστολή φορολογικών υποχρεώσεων και τη χορήγηση κάθε είδους ενισχύσεων προς πληττόμενες επιχειρήσεις λόγω του κορωνοϊού COVID-19.
- Μπορεί να ενισχυθεί μια προβληματική επιχείρηση με επιστρεπτέα προκαταβολή;
Όχι, η χρηματοδότηση παρέχεται μόνο σε επιχειρήσεις που δεν ήταν προβληματικές στο τέλος του 2019, με βάση τα κριτήρα των κοινοτικών κανονισμών, αλλά αντιμετώπισαν προβλήματα ή κατέστησαν προβληματικές στη συνέχεια, συνεπεία της εμφάνισης και διάδοσης του κορονοϊού. Επίσης, από την παροχή της επιστρεπτέας προκαταβολής αποκλείονται επιχειρήσεις - ζόμπι, καθώς ορίζεται ότι δεν πρέπει από τον Απρίλιο του 2019 και μετά να έχουν περιέλθει σε αδράνεια, σύμφωνα με τα στοιχεία που τηρούνται στο φορολογικό Μητρώο της ΑΑΔΕ ή από την υποβολή μηδενικών δηλώσεων ΦΠΑ καθ’ όλη την περίοδο αυτή.
- Ποια στοιχεία πρέπει να συμπληρωθούν στην πλατφόρμα για την αρχική εκδήλωση ενδιαφέροντος;
Τα στοιχεία που καλούνται να συμπληρώσουν οι επιχειρήσεις είναι, για τις επιχειρήσεις που υπόκεινται σε ΦΠΑ και τηρούν απλογραφικά βιβλία ο κύκλος εργασιών ΦΠΑ για το α' τρίμηνο 2020, ή ο κύκλος εργασιών ΦΠΑ για τον Μάρτιο 2020, εφόσον τηρούν διπλογραφικά βιβλία. Αυτό, όπως εξηγούν πηγές του υπ. Οικονομικών, δεν προϋποθέτει ότι ως τις 10 Απριλίου, που θα πρέπει να υποβληθεί η δήλωση ενδιαφέροντος στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, θα πρέπει οι επιχειρήσεις να έχουν υποβάλει και τις ΦΠΑ, αλλά θα πρέπει ο κύκλος εργασιών που θα συμπληρωθεί στον κωδικό 312 της δήλωσης ΦΠΑ να συμφωνεί με το ποσό που θα έχει υποβληθεί στην πλατφόρμα για την εκδήλωση ενδιαφέροντος. Οι επιχειρήσεις που δεν υπόκεινται σε ΦΠΑ θα συμπληρώνουν το σύνολο ακαθάριστων εσόδων φορολογικού έτους 2019, το σύνολο εξόδων 2019, καθώς και τα ακαθάριστα έσοδα α' τριμήνου 2020, συγκεντρωτικά για το τρίμηνο. Επιχειρήσεις με διπλογραφικά βιβλία που δεν υπόκεινται σε ΦΠΑ θα συμπληρώνουν τα ίδια στοιχεία για έσοδα - έξοδα 2019, αλλά για το α' τρίμηνο 2020 θα πρέπει να συμπληρώνουν τα ακαθάριστα έσοδα διακριτά για κάθε μήνα.
- Θα πρέπει οι επιχειρήσεις να παρέχουν και άλλα στοιχεία;
Οι υποχρεώσεις γνωστοποίησης στοιχείων είναι διαρκείς, έως και τον Δεκέμβριο 2019, καθώς το υπουργείο Οικονομικών θα παρακολουθεί στενά την εξέλιξη της οικονομικής κατάστασης των επιχειρήσεων που θα υποστηριχθούν χρηματοδοτικά. Από τον Απρίλιο έως και τον Δεκέμβριο, όλες οι επιχειρήσεις θα πρέπει να συμπληρώνουν τον κύκλο εργασιών ΦΠΑ ή τα ακαθάριστα έσοδα κάθε μήνα, κατά περίπτωση, μέχρι τη δέκατη ημέρα του επόμενου μήνα. Αυτά τα στοιχεία που συμπληρώνονται από την επιχείρηση επαληθεύονται από τις δηλώσεις ΦΠΑ και Εισοδήματος, στις αντίστοιχες φορολογικές χρήσεις, όταν αυτές υποβληθούν.
Το πρόγραμμα δανείων με κρατικές εγγυήσεις
- Τι ακριβώς σχεδιάζεται για τη χορήγηση δανείων από τις τράπεζες με κρατικές εγγυήσεις;
Κυβέρνηση και τράπεζες βρίσκονται στο στάδιο του σχεδιασμού ενός νέου προγράμματος δανεισμού υγιών επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν προβλήματα από την πανδημία και αναμένεται ότι ως το τέλος του μήνα θα έχουν αρχίσει να χορηγούνται τα δάνεια αυτής της κατηγορίας. Το Ταμείο Επιχειρηματικότητας θα αποτελέσει το «όχημα» για την παροχή εγγυήσεων με κονδύλια του προϋπολογισμού και του ΕΣΠΑ ύψους 1 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι το ΤΕΠΙΧ ήδη εφαρμόζει αντίστοιχα προγράμματα σε συνεργασία με τις τράπεζες. Με τη μόχλευση αυτών των εγγυήσεων, οι τράπεζες θα μπορέσουν να ανοίξουν γραμμές πιστώσεων έως 3 δισ. ευρώ, με την προοπτική να αυξηθούν, καθώς η κυβέρνηση ήδη έχει συμφωνήσει με την Κομισιόν για πιο χαλαρούς κανόνες για το ΕΣΠΑ, με προσαρμογή στις ανάγκες που δημιουργεί η κρίση.
- Ποιοι θα μπορούν να παίρνουν αυτά τα δάνεια;
Τα δάνεια θα δίνονται με τραπεζικά κριτήρια, βάσει των οποίων θα αποκλεισθούν επιχειρήσεις που δεν κρίνονταν βιώσιμες και πριν το ξέσπασμα αυτής της κρίσης. Στα προγράμματα που εφαρμόσθηκαν ως τώρα με εγγυήσεις από το ΤΕΠΙΧ επιλέξιμες ήταν μικρομεσαίες επιχειρήσεις ανεξαρτήτως κλάδου, με προσωπικό έως 250 ατόμων και κύκλο εργασιών έως 50 εκατ. ευρώ ή ενεργητικό έως 43 εκατ. ευρώ. Προϋπόθεση ήταν να είναι φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμερες. Αυτά τα κριτήρια αναμένεται να αποτελέσουν την «πυξίδα» και για το νέο πρόγραμμα, ενδεχομένως με ορισμένες προσαρμογές βάσει των ιδιαίτερων περιστάσεων που δημιουργεί αυτή η κρίση.
- Πόσο φθηνά θα είναι αυτά τα δάνεια;
Μέχρι τώρα, ο βασικός μηχανισμός με τον οποίο μειωνόταν το κόστος αυτών των δανείων ήταν η χορήγηση άτοκου του 40% του δανείου, δηλαδή μια σημαντική έκπτωση στο συνολικό επιτόκιο δανεισμού. Είναι πιθανό ότι για τα δάνεια που θα χορηγηθούν εν μέσω της κρίσης το κόστος να είναι χαμηλότερο και οι όροι να καταστούν ακόμη πιο ευνοϊκοί.
Σημείωση: Μετά τη δημοσίευση του άρθρου, ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης, ανακοίνωσε ότι αυξάνονται από 1 στα "2 δισ. ευρώ το ποσό από το ΕΣΠΑ που θα διατεθεί για να φτιάξουμε το εγγυοδοτικό ταμείο προκειμένου να μοχλεύσουμε στην αγορά δάνεια έως 7 δισ. ευρώ".
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
