Ποιες είναι οι τέσσερις παγίδες για όσους ομολογήσουν φοροδιαφυγή

Οι φορολογούμενοι που θα παραλάβουν σημειώματα από την Εφορία μέχρι τον Δεκέμβριο, στο πλαίσιο του μπαράζ των φορολογικών ελέγχων που διεξάγει η ΑΑΔΕ ενόψει της παραγραφής, μπορούν να μειώσουν το φόρο και τα πρόστιμα που τους καταλογίστηκαν, εάν «ομολογήσουν» τις παραβάσεις.

Η διαδικασία αυτή, ωστόσο, ενέχει και παγίδες, καθώς δεν υπάρχει επιστροφή, ενώ παράλληλα, δεν ισχύουν τα ευεργετήματα για όσους υποβάλουν οικειοθελή δήλωση, χωρίς να έχει προηγηθεί η έκδοση εντολής ελέγχου.

Επίσης δεν ισχύει η μείωση των προστίμων, για τις παραβάσεις που ομολογούνται σε φορολογικά έτη, που δεν αναγράφονται στην εντολή ελέγχου.

Όπως έγραψε το BD οι ελεγκτικές υπηρεσίες της ΑΑΔΕ αυτή την περίοδο επιταχύνουν την έκδοση σημειωμάτων ελέγχου με αποδέκτες χιλιάδες φορολογούμενους οι οποίοι έχουν ανέλεγκτες υποθέσεις τα έτη 2020, 2018, 2016, 2013 και 2008, για να προλάβει την παραγραφή τους την 31η Δεκεμβρίου 2024.

Οι φορολογούμενοι που θα παραλάβουν τα εν λόγω σημειώματα έχουν τις ακόλουθες τέσσερις επιλογές:

1. Να αποδεχτούν τις αιτιάσεις της εφορίας και να πληρώσουν τους φόρους και τα πρόστιμα που έχουν καταλογιστεί.
2. Να αμφισβητήσουν τις διαπιστώσεις του ελέγχου, καταθέτοντας ενός 20 ημερών από τη λήψη του σημειώματος, τις αντιρρήσεις τους.
3. Να προσφύγουν στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, εντός 30 ημερών από την οριστικοποίηση της βεβαίωσης των φόρων και των προστίμων, ζητώντας την ολική ή μερική διαγραφή του καταλογιζόμενου ποσού και αν δεν δικαιωθούν να καταφύγουν στα φορολογικά δικαστήρια.
4. Να αποδεχτούν ότι έχουν διαπράξει παραβάσεις και να υποβάλλουν τροποποιητική δήλωση, εντός συγκεκριμένων προθεσμιών, εξασφαλίζοντας μείωση φόρων και των προστίμων.

Τι ισχύει για την ομολογία των παραβάσεων

Σε ότι αφορά στην 4η επιλογή, της αποδοχής των παραβάσεων, ο ελεγχόμενος που θα παραλάβει σημείωμα από την εφορία, για τις διαπιστώσεις του φορολογικού ελέγχου σε υπό παραγραφή υπόθεσή του, θα πρέπει να εξετάσει τη βασιμότητα ή όχι των διαπιστώσεων των ελεγκτικών υπηρεσιών.

Εφόσον θεωρεί ότι η εφορία έχει άδικο και ο ίδιος έχει τη δυνατότητα να δικαιωθεί, τότε συνεχίζει τη διαδικασία αμφισβήτησης. Αν, όμως, θεωρεί ότι οι παραβάσεις που εντόπισε η εφορία είναι πραγματικές, τότε μονόδρομος είναι η μείωση των προστίμων έως και 50% ή και των ποσών του φόρου.

Η δυνατότητα έκπτωσης έως 50% στον… λογαριασμό του φορολογικού ελέγχου, ισχύει για τους φορολογούμενους οι οποίοι παραλαμβάνουν από την 1η Οκτωβρίου 2024 πράξεις διορθωτικού προσδιορισμού φόρου.

Τα στάδια του φορολογικού ελέγχου

Ανάλογα με το στάδιο του φορολογικού ελέγχου, ισχύουν τα ακόλουθα:

1. Κοινοποιείται στον υπόχρεο εντολή ελέγχου χωρίς ακόμη την κοινοποίηση Προσωρινού Σημειώματος Διαπιστώσεων Ελέγχου (Σ.Δ.Ε.). Ο ελεγχόμενος έχει την επιλογή να υποβάλει οικειοθελώς αρχικές/ τροποποιητικές δηλώσεις στην αρμόδια ελεγκτική αρχή, με τις οποίες θα «διορθώνει» τις αρχικές δηλώσεις και θα αποκαλύπτει τις παραλείψεις των αρχικών δηλώσεων. Υποβάλει κατόπιν ανέκκλητη δήλωση αποδοχής των παραπάνω τροποποιητικών δηλώσεων με ταυτόχρονη επιλογή μέσω αυτής του τρόπου εξόφλησης της οφειλής είτε εφάπαξ, είτε σε έως 12 δόσεις. Με τη διαδικασία αυτή τα πρόστιμα μειώνονται στο 50% και υποχρεούται να καταβάλει το 25% εντός τριών ημερών και το υπόλοιπο ποσό είτε εφάπαξ εντός 30 ημερών ή σε έως 12 δόσεις.
2. Κοινοποιείται στον ελεγχόμενο προσωρινό Σημείωμα Διαπιστώσεων Ελέγχου (Σ.Δ.Ε.), μετά την κοινοποίηση εντολής ελέγχου. Στην περίπτωση αυτή οφείλει εντός δέκα (10) ημερολογιακών ημερών να υποβάλει οικειοθελώς αρχικές/τροποποιητικές δηλώσεις, καθώς και ανέκκλητης δήλωσης αποδοχής των τροποποιητικών δηλώσεων με ταυτόχρονη επιλογή του τρόπου εξόφλησης της οφειλής είτε εφάπαξ, είτε σε έως 12 δόσεις. Η μείωση του προστίμου ανέρχεται στο 50% και το ποσό καταβάλλεται, εντός τριών ημερών το 25% και το υπόλοιπο ποσό είτε εφάπαξ εντός 30 ημερών ή σε έως 12 δόσεις.
3. Εάν παρέλθει το 10ήμερο από την κοινοποίηση του Προσωρινού Σημειώματος Διαπιστώσεων Ελέγχου από τον έλεγχο ή έχουν κοινοποιηθεί οριστικές πράξεις ελέγχου, ή έχει προσφύγει στη ΔΕ και αναμένεται η έκδοση απόφασης, δεν υπάρχει πλέον η δυνατότητα υποβολής αρχικών/τροποποιητικών δηλώσεων, για τα ελεγχόμενα έτη. Μπορεί όμως να υποβάλει ανέκκλητη δήλωση αποδοχής των οριστικών πράξεων με ταυτόχρονη επιλογή μέσω αυτής του τρόπου εξόφλησης της οφειλής και εξασφαλίσει μείωση των προστίμων κατά 40%. Από το συνολικό ποσό, καταβάλλεται, εντός τριών ημερών το 25% και το υπόλοιπο ποσό είτε εφάπαξ εντός 30 ημερών ή σε έως 12 δόσεις.
4. Αν ο ελεγχόμενος, αμφισβητήσει αρχικά, το αποτέλεσμα του ελέγχου και προσφύγει στη ΔΕΔ, η οποία απορρίψει την υπόθεσή του είτε με απόφαση είτε σιωπηρώς, δεν έχει την δυνατότητα υποβολής τροποποιητικών δηλώσεων, για τα ελεγχόμενα φορολογικά έτη. Εφόσον δεν έχει καταθέσει δικαστική προσφυγή, μπορεί να υποβάλει στην αρμόδια ελεγκτική υπηρεσία (ΔΟΥ, Ελεγκτικό Κέντρο) ανέκκλητη δήλωση αποδοχής των οριστικών πράξεων με ταυτόχρονη επιλογή μέσω αυτής του τρόπου εξόφλησης της οφειλής είτε εφάπαξ, είτε σε έως 12 δόσεις, αλλά με μείωση των προστίμων κατά 30%, με προκαταβολής εντός τριών ημερών του 25% της οφειλής.
5. Αν μετά την απόρριψη της προσφυγής του από τη ΔΕΔ και ο ελεγχόμενος προσφύγει στο φορολογικό δικαστήριο, δεν έχει την δυνατότητα υποβολής τροποποιητικών δηλώσεων, για τα ελεγχόμενα φορολογικά έτη. Μπορεί όμως να παραιτηθεί από τη δικαστική προσφυγή πριν την αρχική ορισθείσα προθεσμία συζήτησης και να υποβάλει στην αρμόδια ελεγκτική υπηρεσία ανέκκλητη δήλωση αποδοχής των οριστικών πράξεων με ταυτόχρονη επιλογή μέσω αυτής του τρόπου εξόφλησης της οφειλής είτε εφάπαξ, είτε σε έως 12 δόσεις, αλλά με μείωση των προστίμων κατά 25% και εφόσον προκαταβάλει το 25% της οφειλής εντός 3 ημερών.

Οι περιορισμοί – παγίδες

Η διαδικασία αποδοχής των φορολογικών παραβάσεων και της απόκρυψης φορολογητέας ύλης, μέσω της υποβολής τροποποιητικών δηλώσεων ενέχει και παγίδες και συγκεκριμένα:

• Εφόσον υποβληθούν τροποποιητικές/αρχικές δηλώσεις, δεν είναι δυνατή η ανάκληση φορολογικής ύλης σε καμία περίπτωση ως προς τις φορολογικές δηλώσεις της εντολής ελέγχου και για τα έτη που αφορά αυτή. Ότι δηλωθεί στην τροποποιητική δήλωση ισχύει και δεν ανακαλείται. 
• Οι φόροι, τα τέλη, οι εισφορές, τα πρόστιμα και λοιπά ποσά που προκύπτουν από τις αρχικές ή τροποποιητικές δηλώσεις στο πλαίσιο των εντολών ελέγχου και μόνο, δεν διαγράφονται, ούτε επιστρέφονται, ούτε συμψηφίζονται.
• Η διαδικασία «οικειοθελούς συμμόρφωσης» αφορά αποκλειστικά και μόνο τις περιπτώσεις και τα φορολογικά έτη για τις οποίες έχει εκδοθεί εντολή φορολογικού ελέγχου από την Α.Α.Δ.Ε. και αποκλειστικά για τα φορολογικά αντικείμενα που καταγράφονται σε αυτή.
• Οποιαδήποτε άλλη τροποποιητική δήλωση που υποβάλλεται στην Α.Α.Δ.Ε. δεν εντάσσεται στις ευεργετικές διατάξεις του νόμου και δεν δικαιούται τις εκπτώσεις από 25% έως 50% των προστίμων.

Δηλαδή, αν ο έλεγχος εντοπίσει π.χ. απόκρυψη τραπεζικών καταθέσεων και ο ελεγχόμενος αποκαλύψει ότι απέκρυψε και έσοδα από πωλήσεις, η μείωση των προστίμων αφορά μόνο την περίπτωση καταθέσεων και όχι την παράβαση για την απόκρυψη των πωλήσεων, για την οποία τα πρόστιμα θα καταλογιστούν στο ακέραιο.

Το ίδιο ισχύει, αν ο έλεγχος αφορά στο φορολογικό έτος 2018 και ο ελεγχόμενος υποβάλει τροποποιητική δήλωση και για το 2019. Το ευνοϊκό καθεστώς της μείωσης των προστίμων, δεν θα εφαρμοστεί για το έτος 2019, εφόσον δεν έχει αναφέρεται στην εντολή ελέγχου.