Η ανυπολόγιστη καταστροφή στη Βαλένθια έχει χτυπήσει «κόκκινο συναγερμό» σε όλη την Ευρώπη. Με τη χώρα μας να έχει ακόμα νωπές τις μνήμες από τις πλημμύρες στη Θεσσαλία, η εξίσωση της ανθεκτικότητας είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Έχοντας περάσει πάνω από ένας χρόνος από τον Daniel, οι διαγωνισμοί για την αποκατάσταση, που αγνοούνται εδώ και μήνες, αναμένονται τις επόμενες εβδομάδες, ενώ ελλείψει πόρων η συντήρηση των υφιστάμενων έργων παραμένει ο άγνωστος «Χ».
Οι εικόνες βιβλικής καταστροφής από τη Βαλένθια δεν θα μπορούσαν, βεβαίως, να μην έχουν ξυπνήσει την ανησυχία και για την Αττική, η οποία έχει αντιμετωπίσει πλημμυρικά φαινόμενα στο παρελθόν. Όπως είπε, εχθές, ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος, μιλώντας στο συνέδριο Green Deal Greece 2024, «είναι σαφές ότι υπάρχει ανησυχία για τον Κηφισό, δεν το κρύβουμε διότι πλέον δεν μπορούμε να προβλέψουμε τα φαινόμενα».
Με την κλιματική αλλαγή να δείχνει τα δόντια της και δεδομένου ότι η διαθέσιμη χρηματοδότηση είναι περιορισμένη, πέρα από την απαραίτητη προτεραιοποίηση στον σχεδιασμό των έργων, ο υφυπουργός τόνισε την ανάγκη για μία ισορροπία. «Σήμερα υπάρχουν μελέτες, αλλά υπάρχουν και πολλές αντιδράσεις που δεν μας επιτρέπουν να προχωρήσουμε με τους ρυθμούς που πρέπει τα έργα», είπε.
Έφερε ως παράδειγμα το ρέμα της Ραφήνας -που έχει πλημμυρίσει παλαιότερα- όπου ισχυρές αντιδράσεις από φορείς και περιβαλλοντικές οργανώσεις, δεν επιτρέπουν να αναπτυχθούν τα μέτωπα του έργου. Στην περίπτωση, δε, του ρέματος Ερασίνου, που είναι ο αποδέκτης των υδάτων της περιοχής των Μεσογείων, έχει διακοπεί και η τραπεζική χρηματοδότηση, «διότι έγιναν καταγγελίες ότι απειλείται το φοβερό αττικόψαρο, το οποίο ουδείς γνώριζε πριν ότι υπάρχει, με αποτέλεσμα να χρειάζονται ειδικές οικολογικές μελέτες για να ξεκινήσει το έργο», σημείωσε δηκτικά ο κ. Ταχιάος.
«Χρειάζεται μέτρο και ισορροπία και στον σχεδιασμό και στις αντιδράσεις, διότι φτάνουμε τελικά να έχουμε χειρότερες επιπτώσεις από αυτές που προσπαθούμε να αποτρέψουμε με τέτοιες παρεμβάσεις», επισήμανε.
Υβριδική χρηματοδότηση
Με το σύνολο του τεχνικού κόσμου να θέτει πια στην κορυφή της ατζέντας τη συντήρηση των υφιστάμενων υποδομών, προκειμένου αυτές να είναι ανθεκτικές στις νέες συνθήκες, ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), Γιώργος Στασινός, εστίασε στην ανάγκη για «υβριδικά» εργαλεία χρηματοδότησης.
Επί της ουσίας, τα προηγούμενα χρόνια, η συντήρηση των έργων ήταν τελείως εκτός κάδρου και αυτό έχει μία απλή εξήγηση. Τα έργα συντήρησης δεν κόβουν κορδέλες. Είναι ενδεικτικό ότι η υπό παραχώρηση Εγνατία Οδός, που ολοκληρώθηκε ως δημόσιο έργο, ένας οδικός άξονας 883 χιλιομέτρων, λειτουργεί για τρεις δεκαετίες, χωρίς να έχει γίνει ποτέ βαριά συντήρηση.
Κι αυτό δεν είναι ένα ελληνικό φαινόμενο, αφού και μεγάλες οικονομίες του πλανήτη, όπως ΗΠΑ και Γερμανία, έχουν έρθει αντιμέτωπες με καταστροφικές ζημιές σε ασυντήρητες υφιστάμενες υποδομές. Όμως, εδώ εντοπίζεται ένα τεράστιο κενό στην Ευρώπη, αφού κανένα από τα υφιστάμενα εργαλεία, ΕΣΠΑ, CEF, RRF, δεν χρηματοδοτεί έργα συντήρησης.
Σε αυτή την κατεύθυνση, ο κ. Στασινός έβαλε στο τραπέζι τη δυνατότητα χρονικής επέκτασης των συμβάσεων παραχώρησης «κουμπώνοντας» σε αυτές τη συντήρηση έργων, όπως πχ. γέφυρες, περιφερειακοί άξονες, που δεν έχουν εμπορικό ενδιαφέρον.
Από την πλευρά του, πάντως, ο αρμόδιος υφυπουργός σχολίασε πως αυτό είναι μεν ωραίο στη θεωρία, αλλά δεν βγαίνει στην πράξη, αφού, όπως εξήγησε, σε βάθος χρόνου με 5,5% επιτόκιο προεξόφλησης, ή δεν θα αποσβεστεί ή θα χρειαστούν πολύ μεγάλες παρατάσεις, που έτσι κι αλλιώς θα περάσουν δύσκολα από την Ε.Ε.
«Προφανώς και πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τις παραχωρήσεις. Θα ήταν μία ευκαιρία να συνδέσουμε τη λεωφόρο Κύμης, που μας είναι απαραίτητη με την παραχώρηση της Αττικής Οδού, αλλά αυτό δεν ξέρω αν θα μπορούσε να γίνει μόνο με παράταση, ή αν θα χρειάζονταν και διόδια», είπε ο κ. Ταχιάος.
Επιφυλακτικός φάνηκε, συμμετέχοντας στην ίδια συζήτηση, ο διευθύνων σύμβουλος της ΜΕΤΚΑ, Ντίνος Μπενρουμπή, τονίζοντας πως «σε ένα έργο ο επενδυτής δεν είναι μόνος του, είναι και οι τράπεζες, άρα οποιοδήποτε έργο πρέπει να είναι χρηματοδοτήσιμο. Δεν είναι εύκολο να πει κανείς ότι μιας και πήρες αυτό το έργο, πάρε και το άλλο. Δεν μπορείς ξαφνικά να αλλάξεις το έργο που έχεις συμφωνήσει, διότι θα καταπέσει το μοντέλο χρηματοδότησης».
Νέα εργαλεία
Εναλλακτικοί τρόποι χρηματοδότησης αναζητούνται, όμως, και για νέα «πράσινα» έργα ή απαραίτητες υποδομές εντός Αττικής, που ήδη στενάζει από το κυκλοφοριακό χάος. Παρά τη δυσκολία εξασφάλισης πόρων για την Αττική, που έχει ρίξει μέχρι στιγμής στα βράχια τις πολυπόθητες επεκτάσεις της Αττικής Οδού, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προετοιμάζει την προκήρυξη του τριπλού κόμβου Σκαραμαγκά.
Όπως αποκάλυψε ο κ. Ταχιάος, «μέσα στις προθέσεις μας είναι το προσεχές διάστημα να προκηρύξουμε, για να διευκολύνουμε κάπως την κατάσταση, τον τριπλό κόμβο του Σκαραμαγκά. Η χρηματοδότησή του θα τρέξει μέσω ΠΔΕ από το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης».
Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Στασινός, ο οποίος, κατά την έναρξη του συνεδρίου, τόνισε την ανάγκη να πρωτοστατήσει η χώρα μας στη δημιουργία ενός ειδικού ευρωπαϊκού ταμείου για στατικό έλεγχο και ενίσχυση των κατασκευών, προχώρησε σε μία ακόμη πρόταση. «Έχουμε πάνω από 3 δισ. ευρώ που κάθονται στο Πράσινο Ταμείο, διότι τα έχουμε δεσμεύσει ως εγγύηση για το χρέος και χρησιμοποιούμε μόνο το 5%. Ας ζητήσει η κυβέρνηση αυτό να γίνει χρηματοδοτικό εργαλείο, με την αποδέσμευση μεγαλύτερου ποσοστού 10-15%, για πράσινα έργα που θα βελτιώσουν την ανθεκτικότητα», υπογράμμισε.
Από την πλευρά του, ο εντεταλμένος σύμβουλος και εκτελεστικό μέλος Δ.Σ. της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Πέτρος Σουρέτης, επανέλαβε ότι οι παραχωρήσεις και οι πρότυπες προτάσεις μπορούν να δώσουν σοβαρές λύσεις στα προβλήματα που ταλαιπωρούν καθημερινά τους Αθηναίους, όπως το κυκλοφοριακό και η περιβαλλοντική επιβάρυνση.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
