Σε αντίθετη κατεύθυνση με την Ευρώπη κινείται η κατανάλωση του φυσικού αερίου στην Ελλάδα που αυξήθηκε κατά 25% τους πρώτους εννέα μήνες του 2024 ενώ σε χώρες, όπως η Πορτογαλία, σβήνεται από τον ενεργειακό χάρτη.
Το μεγαλύτερο κομμάτι της κατανάλωσης φυσικού αερίου στην Ελλάδα (περίπου το 70%) χρησιμοποιείται στην ηλεκτροπαραγωγή, με το υπόλοιπο να εξυπηρετεί τις βιομηχανίες και να διοχετεύεται στο δίκτυο για χρήση από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Συγκεκριμένα, για το πρώτο εννεάμηνο τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ δείχνουν ότι η κατανάλωση του φυσικού αερίου παρουσίασε αύξηση 25,16%, φτάνοντας τις 47,65 Τεραβατώρες (TWh) από 38,07 TWh στην αντίστοιχη περίοδο για το 2023.
Στην Ευρώπη ωστόσο, η τάση είναι σαφώς πτωτική. Για το πρώτο εξάμηνο της χρονιάς η μέση κατανάλωση φυσικού αερίου μειώθηκε κατά 3% μετά από μείωση ρεκόρ που σημειώθηκε το 2023.
Μια ακόμη διαφορά με την Ευρώπη είναι ότι πολλές χώρες αποσύρουν το φυσικό αέριο από την ηλεκτροπαραγωγή τους, ενώ στην Ελλάδα όχι μόνο παίζει ακόμα σημαντικό ρόλο αλλά ενισχύεται.
Μάλιστα, πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι το μερίδιο του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή αυξήθηκε κατά 23%. Συχνά συμβάλλει περισσότερο στο ηλεκτρικό μείγμα από τις ΑΠΕ, όπως παρατηρήθηκε τους θερινούς μήνες όταν η ζήτηση παραμένει σε υψηλά επίπεδα ακόμα το βράδυ, όταν δεν αποδίδουν τα φωτοβολταϊκά.
Πώς τα κατάφερε η Πορτογαλία
Η δεξαμενή σκέψης, Green Tank, ανέφερε σε πρόσφατη ανάρτηση το παράδειγμα της Πορτογαλίας και τον κρίσιμο ρόλο που έπαιξε η αποθήκευση της ενέργειας από ΑΠΕ για την απεξάρτηση από το φυσικό αέριο.
Πρόκειται για μια χώρα με αρκετές ομοιότητες με την Ελλάδα (πληθυσμός, μέσος μισθός, ΑΕΠ, περιορισμένες διασυνδέσεις, ενεργειακό μείγμα γειτόνων). Όμως, η Πορτογαλία πέτυχε τους πρώτους 9 μήνες του 2024 μερίδιο 73% καθαρής ενέργειας και μόλις 8% αέριο στην ηλεκτροπαραγωγή.
«Συνολικά, μέχρι στιγμής έχει μειώσει την κατανάλωση αερίου κατά 23% σε σχέση με πέρσι και τη χρήση του στην ηλεκτροπαραγωγή κατά 68%. Επίσης, έχει επενδύσει στην αποθήκευση ενέργειας: συγκεκριμένα έχει εγκατεστημένη ισχύ 3.7 GW υποδομών αντλησιοταμίευσης έναντι 0.7 GW στη χώρα μας», τονίζεται.
Έτσι, συνεχίζει το Green Tank, η Πορτογαλία -χωρίς στερεά ορυκτά καύσιμα από το 2021 και έχοντας περιορίσει το αέριο σε μονοψήφια ποσοστά- έχει από τις πιο χαμηλές τιμές ρεύματος χονδρικής στην Ευρώπη, ενώ η Ελλάδα από τις υψηλότερες.
Η προέλευση του φυσικού αερίου
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης τα στοιχεία σχετικά με την προέλευση του φυσικού αερίου στην Ελλάδα που δείχνουν ότι η χώρα είναι περισσότερο από ποτέ εξαρτημένη από το ρωσικό φυσικό αέριο μέσω αγωγού.
Σημειώνεται ότι, όσον αφορά το ορυκτό αέριο που προέρχεται από τη Ρωσία, υπάρχουν δύο πύλες εισόδου στη χώρα. Η μία είναι από το Σιδηρόκαστρο μέσω του αγωγού Turkstream και η δεύτερη είναι, σε μορφή υγροποιημένου ορυκτού αερίου (LNG), από την πύλη της Αγίας Τριάδας.
Οι εισαγωγές ρωσικού αερίου μέσω αγωγού (3.69 ΤWh) σημείωσαν ιστορικό υψηλό τον Ιούλιο του 2024 και ήταν σχεδόν διπλάσιες σε σχέση με τον Ιούλιο του 2023.