Συγκρατημένο «παρών» έδωσαν οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι στο ραντεβού του Σεπτεμβρίου για τα πέντε από τα έξι μεγάλα ΣΔΙΤ άρδευσης, συνολικού ύψους άνω των 830 εκατ. ευρώ. Ενώ ορφανό έμεινε το έργο για το αρδευτικό δίκτυο Αλμωπαίου, προϋπολογισμού 122,14 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ), καθώς κανείς εκ των αρχικά τεσσάρων ενδιαφερόμενων δεν κατέθεσε δεσμευτική προσφορά.
Δεδομένου ότι τα πέντε έργα που προχωρούν χρηματοδοτούνται με συνολικούς πόρους 157,37 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, το μεγάλο στοίχημα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, που τρέχει τους διαγωνισμούς του «ΥΔΩΡ 2.0», είναι να συμβασιοποιηθούν εντός του έτους ή το αργότερο στις αρχές του 2025. Αυτό απαιτεί έναν αγώνα δρόμου, καθώς, όπως έχει αποδειχθεί σε μία σειρά διαγωνισμών ΣΔΙΤ, η οριστικοποίηση των εγγράφων είναι μια πολύπλοκη διαδικασία, κυρίως ως προς το κομμάτι της χρηματοδότησης.
Μένει βεβαίως να δούμε εάν θα υπάρξει νεότερο βήμα για το έργο των αρδευτικών δικτύων της Πέλλας, για το οποίο η τελική φάση παρήλθε άκαρπη. Κι αυτό παρότι συμμετείχαν, παίρνοντας μέρος και στην επίπονη διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου από τον Σεπτέμβριο του 2023 ως τον Μάιο του 2024, οι: ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΜΕΤΚΑ-Μεσόγειος, ΘΑΛΗΣ-ΑΒΑΞ-Γκολιόπουλος και ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις-Intrakat.
Τα χρονικά περιθώρια για τους πόρους των 34,5 εκατ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης είναι πια ασφυκτικά για να ξεκινήσει νέα διαδικασία από το μηδέν. Δεν αποκλείεται όμως να αποκλείεται να ορισθεί εκ νέου ημερομηνία κατάθεσης προσφορών.
Σε κάθε περίπτωση, το έργο είναι μεγάλης σημασίας για την άρδευση του βορειοδυτικού τμήματος της πεδιάδας Γιαννιτσών. Με την υλοποίησή του, η καθαρή καλλιεργούμενη έκταση εντός της περιμέτρου θα ανέλθει σε 120.440 στρέμματα. Είναι ενδεικτικό ότι, σε μια περίοδο έντονης ανομβρίας με την κλιματική κρίση να μας έχει χτυπήσει την πόρτα, το 85% των υδάτινων πόρων στη χώρα μας κατευθύνεται στη γεωργία, ξεπερνώντας κατά πολύ τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.
Το παζλ των πέντε διαγωνισμών
Το τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου, κρίθηκε λοιπόν η τύχη των πέντε διαγωνισμών ΣΔΙΤ, με τους τρεις εξ αυτών να «κλείνουν» τον κύκλο τους με έναν μόνο φιναλίστ. Έτσι, για το ΣΔΙΤ αποκατάστασης και εκσυγχρονισμού των δικτύων άρδευσης του ΤΟΕΒ Ταυρωπού, συνολικού προϋπολογισμού 159,65 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ) με χρηματοδότηση 34,2 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, δεσμευτική προσφορά κατέθεσε η ένωση ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – ΑΒΑΞ.
Το έργο θα εξυπηρετεί συνολικά έκταση 115.000 στρεμμάτων σε Καρδίτσα και Τρίκαλα κι έχει συνολική διάρκεια 25 ετών. Το πρώτο τμήμα του έργου που περιλαμβάνει την υλοποίηση των τριτευόντων δικτύων που αναπτύσσονται σε 12 από τους 24 αρδευτικούς τομείς θα παραδοθεί ολοκληρωμένο και λειτουργικό σε περίοδο 16-18 μηνών, ενώ το σύνολο των εργασιών θα ολοκληρωθούν σε περίοδο 30 μηνών από την υπογραφή της σύμβασης.
Ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ κυριάρχησε σε δύο διαγωνισμούς. Ο πρώτος αφορά στη μεταφορά και διανομή νερού από τον ποταμό Νέστο, ύψους 210 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ). Το ΣΔΙΤ των 25 ετών θα καλύψει τις αρδευτικές ανάγκες της ανατολικής πεδιάδας Ξάνθης και τη διανομή νερού στην περιοχή Α2, με αρδευόμενες εκτάσεις περίπου 56.000 στρεμμάτων. Αυτές αντιστοιχούν περίπου στο 22% της πεδιάδας και παρουσιάζουν τα σοβαρότερα προβλήματα υφαλμύρωσης. Η συνολική διάρκεια κατασκευής είναι 30 μήνες, με τα κύρια έργα μεταφοράς νερού της ανατολικής πεδιάδας Ξάνθης να είναι έτοιμα σε 16 - 18 μήνες.
Ο δεύτερος διαγωνισμός αφορά στη Λιμνοδεξαμενή Χοχλακίων και το Φράγμα Αγίου Ιωάννη στο Λασίθι, κόστους 69,31 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ). Δύο ανεξάρτητες υποδομές συνθέτουν αυτό το «διπλό» έργο, επίσης 25ετούς διάρκειας, που θα καλύψει τις ανάγκες αρδευόμενης έκτασης περίπου 6.000 στρεμμάτων στη Σητεία και 7.500 στρεμμάτων στην Ιεράπετρα. Και εδώ το πρώτο κομμάτι της Σητείας θα ολοκληρωθεί σε 16-18 μήνες, ενώ για το δεύτερο θα χρειαστούν συνολικά 42 μήνες. Οι πόροι του RRF για τα δύο αυτά έργα ανέρχονται σε 51 εκατ. και 18,58 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
Το δεύτερο έργο αυτής της συστάδας ΣΔΙΤ που περιλαμβάνει αρδευτικό δίκτυο και φράγμα είναι το ΣΔΙΤ μελέτης, κατασκευής, χρηματοδότησης, συντήρησης και λειτουργίας του Φράγματος Μιναγιώτικου, προϋπολογισμού 145,08 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ). Η συμβολή του RRF είναι 29,55 εκατ. ευρώ. Δεσμευτικές προσφορές υπέβαλαν οι: ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-Χρ. Κωνσταντινίδης και Metlen-Intrakat-Μεσόγειος.
Στοχεύει στην κάλυψη των αναγκών άρδευσης έκτασης 35.000 στρεμμάτων περίπου στους δήμους Πύλου – Νέστορος και Μεσσήνης. Στην πρώτη φάση θα κατασκευαστούν τα έργα στην περιοχή του φράγματος, ήτοι το έργο εκτροπής, το πρόφραγμα, το έργο υδροληψίας, αντλιοστάσιο Α1, αγωγοί προσαγωγής ως τη Δεξαμενή Δ1, η Δεξαμενή Δ1 που αρδεύει έκταση 18.810 στρεμμάτων και το αντίστοιχο δίκτυο, εντός 18 μηνών. Το δε σύνολο του έργου θα κατασκευαστεί σε 36 μήνες, με τη διάρκεια της σύμβασης να ανέρχεται σε 25 χρόνια.
Το τελευταίο έργο αφορά στα αρδευτικά δίκτυα Υπέρειας Λάρισας - Ορφανών Καρδίτσας, ύψους 132,98 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ), με 24,04 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Αυτό θα αρδεύει συνολικά περί τα 67.800 στρέμματα καλλιεργήσιμων εκτάσεων.
Τα πέντε πρώτα αυτόνομα αρδευτικά δίκτυα θα παραδοθούν ολοκληρωμένα και λειτουργικά εντός 16-18 μηνών, ενώ το σύνολο του έργου θα ολοκληρωθεί σε περίοδο 30 μηνών. Δεσμευτικό ενδιαφέρον για την 25ετή σύμβαση ΣΔΙΤ εκδήλωσαν η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και η ένωση Metlen–Μεσόγειος.